Analitik dinamika: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Analytical dynamics“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
(Farq yoʻq)

30-Iyul 2023, 12:24 dagi koʻrinishi

Klassik mexanikada klassik dinamika yoki oddiygina dinamika deb ham ataladigan analitik dinamika jismlarning harakati va uning sabablari, ya'ni jismlarga ta'sir qiluvchi kuchlar va jismlarning xususiyatlari, xususan, massa va inersiya momenti o'rtasidagi bog'liqlik bilan bog'liq. Zamonaviy dinamikaning asosi Nyuton mexanikasi va uni Lagranj mexanikasi va Gamilton mexanikasi sifatida qayta shakllantirishdir. [1] [2]

Tarix

Gamilton ta'kidlaganidek, bu soha uzoq va muhim tarixga ega: "Jismlarning harakat qonunlarini nazariy jihatdan ishlab chiqish shu qadar qiziqish va muhim masala bo'lib, u dinamika ixtiro qilinganidan beri barcha taniqli matematiklarning e'tiborini tortdi. Galiley matematika fani sifatida va ayniqsa Nyuton tomonidan ushbu fanga berilgan ajoyib kengaytmadan beri. Uilyam Rouen Hamilton, 1834 ( Klassik mexanikada JR Teylor tomonidan transkripsiya qilingan, p.237 [3] )

Ba'zi mualliflar (masalan, Teylor (2005) [3] va Greenwood (1997) [4] ) klassik dinamikada maxsus nisbiylikni o'z ichiga oladi.


Statika, kinetika va kinematikaga aloqasi

Tarixiy jihatdan klassik mexanikaning uchta tarmog'i mavjud edi:

  • " statika " (muvozanat va uning kuchlar bilan aloqasini o'rganish)
  • " Kinetika " (harakat va uning kuchlar bilan bog'liqligini o'rganish). [5]
  • " Kinematika " (kuzatilgan harakatlarning oqibatlarini ularni keltirib chiqaradigan holatlarni hisobga olmasdan ko'rib chiqish). [6]

Ushbu uchta mavzu dinamikaga bir necha jihatdan bog'langan. Bir yondashuv dinamika nomi ostida statika va kinetikani birlashtirgan bo'lib, u belgilangan kuchlar ta'siridan kelib chiqadigan jismlarning harakatini aniqlash bilan shug'ullanadigan sohaga aylandi; [7] yana bir yondashuv statikani ajratdi va rubrikalar dinamikasi ostida kinetika va kinematikani birlashtirdi. [8] [9] Ushbu yondashuv mexanika bo'yicha muhandislik kitoblarida keng tarqalgan bo'lib, hali ham mexaniklar orasida keng tarqalgan.

Muhandislikdagi fundamental ahamiyat, fizikaga e'tiborni kamaytirish

Bugungi kunda dinamika va kinematika klassik mexanikaning ikkita ustuni sifatida qaralmoqda. Mashina dizayni, quruqlik, dengiz, havo va kosmik transport vositalarini loyihalash va boshqa ilovalardagi ahamiyati tufayli dinamika hali ham mexanik, aerokosmik va boshqa muhandislik o'quv dasturlariga kiritilgan. Biroq, bir nechta zamonaviy fiziklar "dinamika" yoki "kinematika" ni mustaqil davolash bilan shug'ullanadilar, "statika" yoki "kinetika" ga e'tibor bermaydilar. Buning o'rniga, butun ajratilmagan mavzu klassik mexanika deb ataladi. Darhaqiqat, 20-asrning o'rtalaridan boshlab "klassik mexanika" bo'yicha ko'plab bakalavriat va magistratura darsliklarida "dinamika" yoki "kinematika" bo'limlari yo'q. [3] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] Bu kitoblarda tezlanish kuchga bog‘langanda “dinamika” so‘zi ishlatilsa-da, “kinetika” so‘zi hech qachon tilga olinmagan. Biroq, aniq istisnolar mavjud. Ko'zga ko'ringan misollar orasida fizika bo'yicha Feynman ma'ruzalari mavjud. [18]

Asosiy dinamika tamoyillari ro'yxati

Aksiomalar va matematik muolajalar

  • Variatsion tamoyillar va Lagranj mexanikasi
  • Gamilton mexanikasi
  • Kanonik transformatsiyalar
  • Gamilton-Jakobi nazariyasi

Tegishli muhandislik tarmoqlari

Tegishli mavzular

  • Statika
  1. Chris Doran. Geometric Algebra for Physicists. Cambridge University Press, 2003 — 54 bet. ISBN 0-521-48022-1. 
  2. Cornelius Lanczos. The variational principles of mechanics, Reprint of 4th Edition of 1970, Dover Publications Inc., 1986 — 5–6 bet. ISBN 0-486-65067-7. 
  3. 3,0 3,1 3,2 John Robert Taylor. Classical Mechanics. University Science Books, 2005. ISBN 978-1-891389-22-1. 
  4. Donald T Greenwood. Classical Mechanics, Reprint of 1977, Courier Dover Publications, 1997 — 1 bet. ISBN 0-486-69690-1. 
  5. Thomas Wallace Wright. Elements of Mechanics Including Kinematics, Kinetics and Statics: with applications. E. and F. N. Spon, 1896 — 85 bet. 
  6. Edmund Taylor Whittaker. A Treatise on the Analytical Dynamics of Particles and Rigid Bodies: With an Introduction to the Problem of Three Bodies, Fourth edition of 1936 with foreword by Sir William McCrea, Cambridge University Press, 1988 — Chapter 1, p. 1 bet. ISBN 0-521-35883-3. 
  7. James Gordon MacGregor. An Elementary Treatise on Kinematics and Dynamics. Macmillan, 1887 — v bet. „kinematics dynamics.“ 
  8. Stephen Timoshenko. Engineering mechanics. McGraw Hill, 1956. ISBN 9780070858114. 
  9. Lakshmana C. Rao. Engineering mechanics. PHI Learning Pvt. Ltd., 2004 — vi bet. ISBN 81-203-2189-8. 
  10. David Hestenes. New Foundations for Classical Mechanics. Springer, 1999 — 198 bet. ISBN 0-7923-5514-8. 
  11. R. Douglas Gregory. Classical Mechanics: An Undergraduate Text. Cambridge University Press, 2006. ISBN 978-0-521-82678-5. 
  12. Landau, L. D.. Mechanics. Butterworth-Heinemann, 1976. ISBN 978-0-7506-2896-9. 
  13. Jorge Valenzuela José. Classical Dynamics: A Contemporary Approach. Cambridge University Press, 1998. ISBN 978-0-7506-2896-9. 
  14. T. W. B. Kibble, Frank H. Berkshire. Classical Mechanics. Imperial College Press, 2004. ISBN 978-1-86094-435-2. 
  15. Walter Greiner. Classical Mechanics: Point Particles and Relativity. Springer, 2003. ISBN 978-0-387-95586-5. 
  16. Gerald Jay Sussman. Structure and Interpretation of Classical Mechanics. MIT Press, 2001. ISBN 978-0-262-19455-6. 
  17. Harald Iro. A Modern Approach to Classical Mechanics. World Scientific, 2002. ISBN 978-981-238-213-9. 
  18. The Feynman Lectures on Physics Vol. I Ch. 9: Newton’s Laws of Dynamics