Kontent qismiga oʻtish

Koʻzoynaklar: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Divergent08 (munozara | hissa)
Glasses“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
(Farq yoʻq)

7-Aprel 2023, 18:54 dagi koʻrinishi

 

Ko'zoynaklar - ko'zning optik nuqsonlari yoki ko'zni turli zararli ta'sirlardan himoya qilishga, insonning ko'rish qobiliyatini to'g'rilashga mo'ljallangan eng keng tarqalgan optik qurilmalar. Ko'zoynaklar linzalardan iborat bo'lib, shisha yoki plastmassadan tayyorlanadi, atrofi ramka bilan o'rab o'rnatiladi. Ramkalar ikki yonga uzayib, quloqlar orqasiga o'rnatishga moslashtiriladi. Ba'zan, quloqlarning orqasida biriktirilgan ramkalar o'rniga, boshni qoplaydigan lenta yoki tasma ishlatiladi.

Ko'zoynaklar ko'rish uchun ko'z oynalari bo'lib, linzalari (tiniq yoki rangli) odamning ko'zlari oldida ushlab turadigan ramkaga o'rnatilgan bo'ladi, burun ustidagi ko'prik va ilgak qo'llar (ma'bad deb nomlanadi) bo'laklar) quloqlar ustida joylashadi.

Ko'zoynaklar odatda ko'rishni tuzatish uchun ishlatiladi, masalan, o'qish ko'zoynaklari va yaqinni ko'rish uchun ishlatiladigan ko'zoynaklar shu kabidir. Biroq, maxsus linzalarsiz ular ba'zan kosmetik maqsadlarda ham ishlatiladi.

Havfsizlik ko'zoynaklari qurilish ishchilari yoki laboratoriya texniklari uchun uchadigan qoldiqlardan ko'zni himoya qilish maqsadida qo'llaniladi. Bu ko'zoynaklar ko'zlarning yon tomonlari, qovoq va shuningdek, linzalarni himoya qiladi. Ba'zi turdagi himoya ko'zoynaklari ko'rinadigan, juda yaqin ko'rinadigan yorug'lik nurlari yoki kuchli nurlanishdan himoya qilish uchun ishlatiladi. Ko'zoynaklar ko'zni va qovoqni himoya qilish uchun ba'zi sport turlarida ham taqiladi.

Doimiy ko'zoynak taqib yuradiganlar ko'zoynak tushib ketmasligi uchun tasmadan foydalanishlari mumkin. Vaqtning faqat bir qismida ko'zoynak ishlatadiganlar ko'zoynaklarini yo'qolishi va sinishi oldini olish uchun bo'yinga o'tadigan shnurga bog'lanadigan ko'zoynaklardan foydalanishadi. Ko'zoynakni yo'qotish holatlari bu sharoitda ishlaydiganlar uchun ko'p uchrab turadi.

Quyosh ko'zoynaklari yorug' kunduzda yaxshi ko'rish imkonini beradi va ko'zni ultrabinafsha nurlarining haddan tashqari ortiqcha ta'siridan himoya qiladi. Quyosh ko'zoynaklarining odatiy linzalari yorqin nurdan himoya qilish uchun bo'yalgan yoki porlashni olib tashlash uchun polarizatsiyalangan bo'ladi. Fotoxromli ko'zoynaklar qorong'i yoki yopiq sharoitda qoraygan yoki yengil rangga bo'yalgan bo'lib, ultrabinafsha nurlar bilan ta'sirlanganda quyoshdan saqlaydigan ko'zoynaklarga aylanadi. Ko'pincha retseptsiz quyosh ko'zoynaklari linzalarda tuzatuvchi kuchga ega emas, ammo maxsus retsept bo'yicha quyoshdan saqlaydigan ko'zoynaklar tayyorlanishi mumkin. Fotofobi ko'zoynaklari simptom (masalan, migren kasalliklari yoki Irlen sindromi) bo'lgan odamlarda ko'pincha quyoshdan saqlaydigan ko'zoynak yoki nozik rangli ko'zoynaklar sifatida har vaqt, hatto uyda va tunda ham taqib yurishda qo'llaniladi.


Maxsus vizual ma'lumotlarni ko'rish uchun maxsus ko'zoynaklardan foydalaniladi masalan, 3D filmlar uchun 3D ko'zoynaklar ishlatiladi (stereoskopiya).

Ba'zan ko'zoynaklar faqat moda yoki estetik maqsadlarda kiyiladi. Ko'rishni to'g'rilash uchun ishlatiladigan ko'zoynaklar bilan ham, ramkalar uchun plastmassa, metall, sim va boshqa materiallardan foydalangan holda keng turdagi modalar mavjud.

Turlari

Ko'zoynaklar asosiy funktsiyasi bo'yicha belgilanishi yoki farqlanishi mumkin. Lekin ular retsept bo'yicha quyoshdan saqlaydigan ko'zoynaklar yoki kengaytirilgan, kattalashtirishga ega xavfsizlik ko'zoynaklari kabi kombinatsiyalarda ham namoyon bo'ladi.

Tuzatuvchi

Tuzatuvchi obyektiv orqali ko'rilgan siluet, sinish ta'sirini ko'rsatadi
Mikrofiber mato tuzatuvchi linzalarni, sezgir oynalarni tirnamasdan tozalashga mo'ljallangan.

Tuzatuvchi linzalar yaqinni ko'ra olmaslik (miyopiya), uzoqni ko'ra olmaslik (gipermetropiya) yoki astigmatizm kabi holatlarning ta'sirini yumshatish uchun va ko'zga kiradigan yorug'likni egish orqali ko'rish kuchi xatolarini tuzatish uchun ishlatiladi. Ko'z o'tkirligi va yo'nalishni yaqin va uzoqqa qaratish qobiliyati vaqt o'tishi bilan o'zgaradi. Qirq yoshdan oshgan odamlarda tez-tez uchraydigan holat presbiyopiya bo'lib, u ko'zning kristalli linzalari egiluvchanligini yo'qolishiga olib keladi. Kasallik natijasida linzalarni joylashtirish (ya'ni ko'zga yaqin ob'ektlarga e'tibor qaratish) qobiliyatini asta-sekin kamayadi. Bunday holatda albatta qo'shimcha linzalarga ehtiyoj seziladi. Bir nechta odamning ko'zlari bir xil bo'lib, ular bir xil sinishi xususiyatlarini namoyon qiladi. Bir ko'z ikkinchisiga qaraganda "kuchli" (ya'ni ko'proq sindiruvchi bo'sa, linzaga muhtoj bo'lishi mumkin.

Tuzatish linzalari tasvirni asl holiga qaytarishga yordam beradi. Ular oftalmolog yoki optometristning retsepti bo'yicha ishlab chiqariladi. Mavjud ko'zoynaklarning texnik xususiyatlarini tekshirish uchun linzametrdan foydalaniladi. Tuzatuvchi ko'zoynaklar foydalanuvchining ko'rish sifatini sezilarli darajada yaxshilashi mumkin. Ular nafaqat foydalanuvchining vizual tajribasini yaxshilaydi, balki bosh og'rig'i yoki ko'zni qisib qo'yish, nervlarning toliqishi kabi ko'zning zo'riqishidan kelib chiqadigan muammolarni ham kamaytirishga yordam beradi.

Tuzatuvchi linzalarning eng keng tarqalgan turi bu bir xil sinish indeksiga ega bo'lgan "yagona ko'rish" hususiyatidir. Presbiyopiya va gipermetropiya bilan og'rigan odamlar uchun bifokal va trifokal ko'zoynaklar mos ravishda ikki yoki uch xil sinishi ko'rsatkichlarini namoyon qiladi va progressiv linzalar doimiy gradientga ega[1]. Linzalar faoliyatiga qarab yuqori sinishi ko'rsatkichlari bilan ishlab chiqarilishi mumkin, bu esa "past" sinishi ko'rsatkichlariga ega bo'lgan linza turlariga qaraganda yengilroq va nozikroq bo'lishiga imkon beradi.

Kitob o'qish uchun o'qish ko'zoynaklari diqqatni yaqin atrofdagi narsalarga qaratishga mo'ljallangan ko'zoynaklar to'plamini taqdim etadi. O'qish ko'zoynaklari dorixonalarda retseptsiz sotiladi. Ular bir xil quvvatga ega oddiy linzalardan tashkil topgan bo'lib, narx jihatdan arzon sotiladi. Astigmatizm yoki chap va o'ng ko'z o'rtasidagi sinishi yoki prizmatik o'zgarishlar kabi sinishi muammolarini tuzatmaydi. Odamning ko'rish qobiliyatini to'liq tuzatish uchun yaqinda buyurilgan oftalmik ko'zoynaklar talab qilinadi.

Ko'rish uchun ko'zoynak kerak bo'lgan odamlar ko'pincha haydovchilik guvohnomalari olish uchun ob'ektiv cheklovlarini tuzatadi. Bu ularga har safar avtomobil haydashda ko'zoynak taqishni talab qiladi, bunga amal qilmaslik jarima yoki qamoq jazosiga olib keladi.

Ba'zi harbiy xizmatchilar va ayollarga retsept bo'yicha ko'zoynak beriladi. Bu odatda GI ko'zoynaklaridir. Qo'shma Shtatlardagi davlat qamoqxonalari mahbuslarga ko'pincha shaffof plastik aviatorlar ko'rinishidagi ko'zoynaklar beriladi.

Xavfsizlik ko'zoynaklari

Yon qalqonli himoya ko'zoynaklari

Xavfsizlik ko'zoynaklari turli vaziyatlarda ko'zlarni bevosita himoya qilish uchun ishlatiladi. Ular ko'zni havoda uchib yuradigan qoldiqlardan yoki boshqa narsalardan himoya qilish uchun sindirishga chidamli plastik linzalar bilan ishlab chiqariladi. Qurilish, fabrika ishchilari, mashinistlar va laboratoriya hodimlari ko'pincha uchuvchi qoldiqlardan yoki qon, kimyoviy moddalar kabi ko'zga tushganda zarar beradigan moddalardan himoya qilish uchun himoya ko'zoynak taqishlari talab qilinadi. 2017-yildan boshlab Kanada va boshqa mamlakatlardagi stomatologlar va jarrohlar bemorlarning qoni yoki boshqa tana suyuqliklari infektsiyasidan ko'zni himoya qilish maqsadida himoya ko'zoynak taqishlari talab qilina boshladi.

Payvandlash ishlari uchun himoya ko'zoynaklari ham mavjud bo'lib, ular har tomonlama o'ralgan, to'liq o'lchamli payvandlash dubulg'asi tarkibida noqulay bo'lganligi sabab, endilikda payvandlashda foydalanish uchun ancha quyuqroq linzalarga ega ochiq ko'zoynaklar ishlab chiqilmoqda. Ular ko'pincha "flesh ko'zoynaklar" deb ataladi, chunki ular payvandlash chirog'idan ham himoya qila oladi.

Neylon ramkalar, odatda, yengil va moslashuvchan xususiyatlari tufayli sport uchun himoya ko'zoynaklar sifatida ishlatiladi. Aksariyat oddiy ko'zoynaklardan farqli ravishda, himoya ko'zoynaklari ko'pincha ko'zning yonida va ko'z oldida himoyani o'z ichiga oladi.

Quyosh ko'zoynaklari

Quyosh ko'zoynak taqqan ayol

Quyosh ko'zoynaklari ko'proq qulaylik ega va yorqin nurdan, asosan ultrabinafsha (UV) nurlardan himoya qiladi. Ko'zlarni ultrabinafsha nurlanish xavfidan to'g'ri himoyalash uchun quyoshdan saqlaydigan ko'zoynaklar butun yorug'lik spektrini yaxshi qoplaydigan UV-400 blokeriga ega bo'lishi kerak[2].

Yorug'lik polarizatsiyasi quyoshdan saqlaydigan ko'zoynak linzalariga qo'llaniladigan qo'shimcha xususiyatdir. Polarizatsiya filtrlari gorizontal qutblangan yorug'lik nurlarini olib tashlash uchun joylashtirilgan va bu gorizontal yuzalarning porlashini yo'q qiladi. Polarizatsiyalangan quyosh ko'zoynaklari uchuvchilar uchun qo'llanilmaydi va u ba'zi qiyinchiliklarni keltirib chiqarishi mumkin. Sababi balandlikni o'lchash uchun tez-tez ishlatiladigan suv va boshqa tuzilmalar ko'zgularda boshqacha ko'rinish berishi mumkin.

Quyosh ko'zoynaklarini estetik maqsadlarda yoki ko'zlarni yashirish uchun kiyib yurish mumkin. Shu sabablarga ko'ra mashhur bo'lgan quyoshdan saqlaydigan ko'zoynak misollari "choy soyalari" va "oyna soyalarini" o'z ichiga oladi. Ko'pgina ko'r odamlar kosmetik jihatdan ko'zlarini yashirish uchun deyarli shaffof ko'zoynak taqishadi. Yorug'likka sezgir bo'lgan ko'plab odamlar yorug'lik nurini kamaytirish uchun quyoshdan saqlaydigan qora ko'zoynak yoki boshqa rangli ko'zoynak taqishadi.

Aralash qo'sh ramka

Harakatlanuvchi ramkada bir linzalar to'plami va qo'zg'almas ramkada boshqa juft linzalar bilan qo'shilgan ikki ramkali aralash ko'zoynaklar.

Ikki ramkali ko'tariluvchi ko'zoynaklar- bir juft linzali bitta harakatlanuvchi ramkaga va to'rt shtrixli aloqa bilan bog'langan boshqa bir juft linzali (ixtiyoriy) qo'zg'almas ramkaga ega. Ikki ramkali Quyosh linzalari doimo yonib turadigan miyopiya linzalari bilan aralashgan holda osongina yuqoriga va pastga ko'tarilishi mumkin. Presbiyopiya linzalari ham birlashtirilishi va kerak bo'lganda, ko'zoynakni yechmasdan osongina ko'rish maydonidan olib tashlanishi mumkin.

3D ko'zoynak

Ikki o'lchamli yuzada uch o'lchamdagi illyuziya har bir ko'z ko'radigan turli vizual ma'lumotlarni tahrirlash orqali yaratilishi mumkin. 3D ko'zoynaklar ikkala ko'z uchun ma'lumot signalini filtrlash orqali uch o'lchamli illyuziyani yaratadi. Bunday ko'zoynaklarda Kino ekranidan aks ettiriladigan yoki elektron displeydan chiqadigan signal har bir ko'z biroz boshqacha tasvirni olishi uchun filtrlanadi. Filtrlar maxsus bo'lib, faqat o'zi uchun mo'ljallangan signal turi uchun ishlaydi.

3D ko'zoynaklarida har bir ko'z uchun turli rangdagi filtr hos hisoblanadi, odatda qizil va ko'k yoki qizil va yashil. Polarizatsiyalangan 3D tizimi ham boshqa tomondan polarizatsiyalangan filtrlardan foydalanadi. Polarizatsiyalangan 3D ko'zoynaklar rangli 3D ko'rish imkonini beradi, qizil-ko'k linzalar esa tahrirlangan rangga ega tasvirni yaratadi. Faol deklanşör 3D tizimi elektron panjurlardan foydalanadi. Boshga o'rnatilgan displeylar signalni elektron filtrlashi, keyin tahrirlangan yorug'likni bevosita tomoshabinning ko'ziga o'tkazishi orqali tasvir hosil qilishi mumkin. Anaglif va polarizatsiyalangan ko'zoynaklar 3D filmlarda tomoshabinlarga tarqatiladi.

Kattalashtirish (bioptika)

Maxsus Ko'zoynaklar ko'rish qobiliyati zaif yoki muayyan kasbiy talablarga ega bo'lgan odamlar uchun foydali bo'lgan kattalashtirishni ham ta'minlaydi. Masalan, oddiy linzalar ustiga, ichiga yoki orqasiga o'rnatilgan kichik teleskoplarga ega bioptiklar yoki bioptik teleskoplar shular jumlasidan. Yangi dizaynlarlarda tuzatuvchi oynaga o'rnatilishi va estetik ko'rinishini yaxshilashi mumkin bo'lgan kichikroq yengil teleskoplardan foydalaniladi. Ular mini teleskopik ko'zoynaklar deb ham ataladi. Ular oyna yoki durbinga o'xshash mustaqil ko'zoynaklar shaklida bo'lishi yoki mavjud ko'zoynaklarga biriktirilishi mumkin.

Sariq rangli kompyuter/o'yin ko'zoynaklari

Sariq rangli ko'zoynaklar - kichik sariq rangga ega ko'zoynak turi. Ular kichik rang tuzatishni amalga oshiradi va buning ustiga yorug'likning yetishmasligidan ko'zning charchashini kamaytiradi. Bunday ko'zoynak turini tuzatuvchi retseptsiz ko'zoynaklar deb hisoblash mumkin[3]. Ishlab chiqargan Kompaniya turiga qarab, ushbu kompyuter yoki o'yin ko'zoynaklari LCD displeylar, lyuminestsent yorug'lik va boshqa yorug'lik manbalaridan yuqori energiyali ko'k va ultrabinafsha nurlarni filtrlashi bilan farq qiladi. Bu ko'zning kuchlanishini kamaytirishga yordam beradi[4]. Ushbu ko'zoynaklar standart optik ramkalarga mos ravishda standart yoki retsept bo'yicha korish uchun linzalar sifatida buyurtma qilinishi ham mumkin[5].

Kompyuter, smartfon va planshetlardagi ko'k nurni filtrlaydigan ko'zoynaklar ko'k nurning haddan tashqari ta'siridan kelib chiqadigan muammolarni oldini olish va bartaraf qilish uchun ishlab chiqarilmoqda[6][7]. Ko'zoynakquruq ko'zlardan tortib ko'zning zo'riqishiga, uyqu siklining buzilishi, qisman ko'rlikka olib kelishi mumkin bo'lgan makula degeneratsiyasiga ta'sir qiladi[6][6][8]. Kompyuterdan uzoq vaqt foydalanish ko'k yorug'likni emas, balki ko'zni zo'riqishiga olib kelishi mumkin[6][9][7][10]. Shuning uchun ham Kompyuterdan foydalanishdan kelib chiqadigan ko'plab ko'z alomatlari kompyuterdan foydalanish to'xtatilgandan yoki cheklangandan keyin kamayadi[6]. Kechki ekran vaqtini qisqartirish va qurilmalarni tungi rejimga o‘rnatish uyquni yaxshilaydi[9][11]. Bir qator tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, kompyuterdan ko'k yorug'lik ko'z kasalliklariga, jumladan, makula degeneratsiyasiga yo'l qo'ymaydi[9][12][13].

Amerika Oftalmologiya Akademiyasi (AAO) kompyuterdan foydalanish uchun maxsus ko'zoynaklarni tavsiya etmaydi[6][7], u kompyuter ekrani masofasi uchun maxsus o'lchangan retsept bo'yicha ko'zoynaklardan foydalanishni tavsiya qiladi (yuzdan 20-26 dyuym masofada) va ular ko'k nurni blokirovka qiluvchi ko'zoynaklar bilan bir xil emas[14][15].

Ramkalar

Ko'zoynak, 1920-yil, simli ramkalari bilan

Oftalmik ramka - bu ko'zoynak linzalarini to'g'ri holatda ushlab turish uchun mo'ljallangan qism. Oftalmik ramkalar turli xil o'lchamlar, materiallar, shakllar va ranglarga ega[16].

Ko'zoynak qismlari

  • linzalarni o'rab va ushlab turagan bir juft ko'z simlari yoki jantlari
  • ikkita ko'z simini bog'laydigan ko'prik
  • Ko'z simlari va ko'prikning kombinatsiyasi
  • yuqori chiziq yoki qosh chizig'i, konstruktiv yordam va uslubni yaxshilashni ta'minlaydigan ko'prik ustidagi bar . Yuqori barning qo'shilishi bir juft ko'zoynakni aviator ko'zoynagi qiladi.
  • uslubni yaxshilash va linzalarni qo'shimcha qo'llab-quvvatlash uchun ko'z simlarining yuqori qismiga mos keladigan juft qoshlar yoki qopqoqlar, plastik yoki metall qopqoqlar. Qoshlarning qo'shilishi bir juft ko'zoynakni qo'shaloq ko'zoynak qiladi.
  • bir juft pad qo'llari burun yostiqchalarini ko'z simlariga ulaydi
  • bosh suyagining har ikki tomonida joylashgan juft naushniklar.

Materiallar

Plastik va polimer

  • Sellyuloza atsetat
  • Optil, ko'zoynak ramkalari uchun maxsus tayyorlangan gipoallergik material turi. U materialni asl shakliga qaytaradigan elastiklik turiga ega.
  • Sellyuloza propionati, bardoshli plastmassa
  • Juda nozik poliamid kukuni va selektiv lazer sinterlash jarayonlaridan foydalanadigan 3D bosilgan plastmassa - Mykita (ramkalar ABS, PLA yoki neylon pennis uchun Fused Filament Fabrication tomonidan 3 o'lchamli qilib chop etilishi mumkin)[17].
  • Neylon
To'rtburchaklar shaklidagi linzali zamonaviy ko'zoynaklar

Tarixi

Prekursorlar

1352-yilda Tommaso da Modena tomonidan chizilgan Dominikan kardinali va taniqli bibliya olimi Xyu Sent-Cherning portreti tafsilotlari
El Greko tomonidan kardinal Fernando Nino de Gevaraning portreti taxminan 1600-yilda quloqlari ustida va orqasida joylashgan ibodatxonalari bo'lgan stakanlarni ko'rsatadi.

Yunon va Rim davrlarida vizual yordam vositalaridan foydalanish to'g'risida tarqoq dalillar mavjud edi, eng muhim dalilPliniy Elder aytgan imperator Neron tomonidan zumraddan foydalanishni yo'lga qo'ygan[18].

Kattalashtirilgan tasvirni yaratish uchun qavariq linzalardan foydalanish Ptolemeyning "Optika" asarida tasvirlangan bo'lishi mumkin (bu faqat arab tilidagi zaif tarjimada saqlanib qolgan). Ptolemeyning linzalarning tavsifi Ibn Sahl (X asr) va eng muhimi Alhazen (Optika kitobi), taxminan 1021-yil) tomonidan o'rganilgan va sharxlangan. Ptolemey optikasi va Alhazenning lotincha tarjimalari Yevropada 12-asrda "o'qish toshlari" ning rivojlanishi bilan bir vaqtda paydo bo'lgan.

Shimoliy Song sulolasi davrida (960-1127) Xitoyda bitta linzali kattalashtiruvchi ko'zoynaklar ishlatilgan degan qarashlar mavjud[19][20].

Robert Grossetestening 1220-1235 yillar oralig'ida yozgan "De iride" (Kamalak haqida) risolasida "eng kichik harflarni aql bovar qilmaydigan masofalarda o'qish" uchun optikadan foydalanish haqida qaydlar bitilgan[21]. Bir necha yildan so'ng, 1262-yilda Roger Bacon ham linzalarning kattalashtirish xususiyatlari haqida yozganligi ma'lum[22][23]. Birinchi ko'zoynakning rivojlanishi Shimoliy Italiyada 13-asrning ikkinchi yarmida sodir bo'lgan[24].

Fors miniatyurasi Rizo Abbosiy ko'zoynak taqqan, 1673-yil.
Frantsiya imperiyasining zarhal qaychi ko'zoynaklari (bitta linzalari yo'q), 1805-yil

Modada

Moda fotosessiyasida retseptsiz linzalar bilan ko'zoynak taqib yurgan ayol.

1930-yillarda ko'zoynalar "tibbiy asboblar" deb ta'riflangan[25]. Ko'zoynak taqish ba'zan ijtimoiy kamsitish deb hisoblangan. 1970-yillarda zamonaviy ko'zoynaklar sotila boshlandi va hukumatlar retseptsiz qabul qilingan ko'zoynaklarga bo'lgan talabni ham tan olishdi[25].

Ko'zoynak - Bezatish, Presi HQ, Budapesht

Zamonaviy ko'zoynaklarda har xil kombinatsiyalarda ishlatilishi mumkin bo'lgan ramkalar va linzalarni loyihalashda shakllar, ranglar va materiallar mavjud. Ko'pincha, ramka tanlash uning egasining tashqi ko'rinishiga qanday ta'sir qilishiga qarab shaxsiy amalga oshiriladi. Tabiiy ko'rish qobiliyati yaxshi bo'lgan ko'plab odamlar ko'zoynak taqishni uslub aksessuarlari sifatida yoqtirishadi. Mustasno holatlarga ko'ra, masalan Yaponiyada ba'zi kompaniyalar ayollarga ko'zoynak taqishni taqiqlaydi[26].

XX asrda ko'zoynaklar modaning tarkibiy qismi hisoblana boshladi. Shu bilan birga turli xil uslubdagi ko'zoynaklar mashhurlikka erishdi va keng qo'llanilmoqda:

  • Aviator quyosh ko'zoynaklari
  • Linza ko'zoynaklar
  • Bug'li ko'zoynaklar
  • Mushuk ko'zli ko'zoynak
  • GI ko'zoynaklari
  • Shoxli ko'zoynak
  • Ob'ektivsiz ko'zoynaklar
  • Monokle
  • Pins-nez
  • Ramsiz ko'zoynaklar
  • Quyosh ko'zoynaklari
  • Ray-Ban Wayfarer quyosh ko'zoynaklari
  • Windsor ko'zoynaklari

Manbalar

  1. „Eyeglasses - All What You Need to Know“, Eyewa Blog (ingliz (Amerika)), qaraldi: 24 March 2020
  2. „Sunglasses not just an accessory in the Sunshine State“, Sun-Sentinel.com (ingliz (Amerika)), qaraldi: 10 April 2018
  3. Loria, Kevin (21 February 2017), „Computer glasses that claim to protect your eyes from screens are selling like crazy, but they probably aren't doing you much good“, Business Insider
  4. Heiting, Gary, „Computer Eye Strain: 10 Steps For Relief“, All about vision.com, qaraldi: 1 September 2017
  5. „BluTech Lenses – Technology, The story behind BluTech Lenses“, BluTech Lenses
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Vimont, Celia (27 April 2017), Are Computer Glasses Worth It?, Reviewed by Rahul Khurana, MD, American Academy of Ophthalmology, 23 September 2020da asl nusxadan arxivlandi Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "AAO-Computer-Glasses" defined multiple times with different content
  7. 7,0 7,1 7,2 „Blue Light Glasses - Helpful or Just Hype?“, WebMD Health News, 16 December 2019, 7 August 2020da asl nusxadan arxivlandi Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "WebMD-Blue-Light-Glasses" defined multiple times with different content
  8. Duarte, IA; Mde F, Hafner; Malvestiti, AA (2015), „Ultraviolet radiation emitted by lamps, TVs, tablets and computers: are there risks for the population?“, An Bras Dermatol, 90-jild, № 4, 595–7-bet, doi:10.1590/abd1806-4841.20153616, PMC 4560556, PMID 26375236
  9. 9,0 9,1 9,2 Porter, Daniel (16 January 2020), Blue Light and Digital Eye Strain, Reviewed by Ninel Z Gregori, MD, American Academy of Ophthalmology, 28 October 2020da asl nusxadan arxivlandi
  10. Iallonardo, Marisa (24 May 2020), Do blue light glasses work ?, Reviewed by Benjamin Bert, MD, Business Insider
  11. Hazanchuk, Vered (7 May 2019), Should You Use Night Mode to Reduce Blue Light?, Reviewed by Raj K Maturi, MD, American Academy of Ophthalmology, 8 September 2020da asl nusxadan arxivlandi
  12. Porter, Daniel (15 November 2019), Digital Devices and Your Eyes, Reviewed by Ninel Z Gregori, MD, American Academy of Ophthalmology, 9 August 2020da asl nusxadan arxivlandi
  13. Caporuscio, Jessica (2 June 2020), Medically reviewed by Ann Marie Griff, O.D, „Can blue light glasses prevent damage to eyes?“, MedicalNewsToday, 16 October 2020da asl nusxadan arxivlandi
  14. Boyd, Kierstan (3 March 2020), Computers, Digital Devices and Eye Strain, Reviewed by James M Huffman, MD, American Academy of Ophthalmology, 3 October 2020da asl nusxadan arxivlandi
  15. Blue blocking spectacle lenses - The College's position on blue blocking spectacle lenses, 19 September 2020da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 24 October 2020
  16. Optical Course, OpticalCourse.com, qaraldi: 7 May 2014
  17. Gwamuri, Jephias; Wittbrodt, Ben T.; Anzalone, Nick C.; Pearce, Joshua M. (2014), „Reversing the Trend of Large Scale and Centralization in Manufacturing: The Case of Distributed Manufacturing of Customizable 3-D-Printable Self-Adjustable Glasses“, Challenges in Sustainability (inglizcha), 2-jild, № 1, doi:10.12924/cis2014.02010030
  18. Pliny the Elder. The Natural History, Book 37, Chpt.16. John Bostock and H. T. Riley, translators. London: Taylor and Francis. 1855
  19. „Opening our eyes to spectacles of the past“.
  20. „In the tomb of Liu Jing, the King of Guangling, a gold circle embedded with crystals was unearthed, which was the first glasses in history“ (2022-yil 7-aprel).
  21. Grant, Edward, muh. (1974), A Source Book in Medieval Science, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 389-bet, ISBN 9780674823600 From Grant's English translation of Robert Grosseteste's De Iride (On the rainbow) in Latin, p. 389: "This part [viz, from Aristotle's supposed treatise on optics] of perspective, if perfectly understood, shows us how to make nearby objects appear very small, and how to make a small object placed at a distance appear as large as we wish, so that it would be possible to read minute letters from incredible distances or count sand, seeds, blades of grass, or any minute objects."
  22. Bacon, Roger; Burke, Robert Belle, trans. (1962) The Opus Majus of Roger Bacon (New York: Russell & Russell, Inc.) vol. 2. Part 5, Ch. IV, p. 582. From p. 582: "For we can so shape transparent bodies, and arrange them in such a way with respect to our sight and objects of vision, that the rays will be refracted and bent in any direction we desire, and under any angle, we wish we shall see the object near or at a distance. Thus from an incredible distance we might read the smallest letters and number grains of dust and sand ..."
  23. ...Optics Highlights: II. Spectacles, University of Maryland, Department of Electrical & Computer Engineering, 23 September 2015da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 1 September 2007
  24. Kriss, Timothy C; Kriss, Vesna Martich (April 1998), „History of the Operating Microscope: From Magnifying Glass to Microneurosurgery“, Neurosurgery, 42-jild, № 4, 899–907-bet, doi:10.1097/00006123-199804000-00116, PMID 9574655
  25. 25,0 25,1 Pullin, Graham; et al. (2009), „Fashion Meets Discretion“, Design Meets Disability, Cambridge: MIT Press, 13–64-bet, ISBN 9780262162555
  26. Steger, Isabelle (7 November 2019), "It gives a cold impression": Why Japanese companies ban female staff from wearing glasses“, Quartz (publication), qaraldi: 7 November 2019