Berlin masjidi: Versiyalar orasidagi farq
Panpanchik (munozara | hissa) „Berlin Mosque“ sahifasi tarjima qilib yaratildi Teglar: [tarjimon] [tarjimon 2] |
(Farq yoʻq)
|
7-Mart 2023, 05:20 dagi koʻrinishi
Berlin masjidi (nemischa: Berliner Moschee, Wilmersdorfer Moschee, Ahmadiyya Moschee) Berlin sharidagi Berlin-Vilmersdorfdagi Brienner Straße 7-8 ko'chasida joylashgan. Masjid arxitekturasi K.A.Hermann tomonidan ishlab chiqilgan va 1923-1925-yillarda qurib bitkazilgan. Berlin masjidining 27-metr-tall (90 ft)lik minoralari Ikkinchi jahon urushida katta zarar ko'rgan. Ikki minora 1999-2001-yillaroralig'ida qayta qurilgan.
.jpg)
1923-yil 6-avgustda tamal toshi qoʻyilgan[1] va masjid 1925-yil 26-aprelda rasman ochilgan[2].
Gumbaz boburiylar arxitektura uslubida qurilgan bo'lib, o'sha davrning ajoyib binolarini o'ziga xos uslublar bilan aks ettirgan. Bunday uslublardan biri me'morlarning piyoz gumbazi va pastel ranglardan foydalanishidir[3]. Bu bino Boburiylar imperiyasi qabrlariga o'xshash tarzda bunyod etilgan. Nafaqat bu ko'rinish, balki binoda ko'rilgan simmetriya ham Toj Mahal shamoyilini o'zida aks ettiradi. Masjid yonida masjidning diniy rahbari imomning qarorgohi joylashgan bo'lib, mazkur qarorgohi ikki qavatli binodan tashkil topgan[4].
Masjid Lahor Ahmadiya Harakati (Ahmadiyya Anjuman Ishoat-i-Islom Lahor)ga tegishli va asosan ularga xizmat ko'rsatadi.
Tarixi
1900-yillarda masjid qurilishidan oldin Islomning Germaniyada taʼsiri unchalik katta boʻlmagani uchun Berlin masjididan avval Berlindan tashqarida kichik yogʻochdan qurilgan inshoot 1923-yilda vayron qilingan[5]. Oradan ko‘p o‘tmay, Germaniyada masjid qurish zarurligini sezgan Lahor Ahmadiya harakati masjidni bunyod etgan. Berlin masjidining baland minoralari Ikkinchi jahon urushida rus askarlarining hujumi tufayli jiddiy shikastlangan. Nafaqat minoralar, balki gumbazga ham ziyon yetgan. Berlin yodgorliklari bo'limidan binoni tiklash uchun mablag' olingach, masjid 1952-yilda qayta ochilgan.
Berlin musulmon missiyasi va Berlin masjidi
Islom markazining rejasi
1920-yil fevral oyida hind musulmon siyosiy faoli Pro. Abdul Jabbor Xeri nemis musulmoni doktor Xolid Banning bilan uchrashdi va Berlinda Islom markazi tashkil etish istiqbollarini ko‘rib chiqa boshladi. U doktor Xolid Banning bilan bu haqda fiklashar ekan, Pro Abdul Jabbor Xeri Angliyaning Woking shahrida Shoh Jehan masjididagi musulmon missiyasi imomi nomiga nemis ayolidan yozgan maktublarini oladi. Uning akasi Pro. Sattor Xeri maktublarni Woking masjidi imomi Mavlono Mustafoxonga yubordi va u yerdan maktub Lahor Ahmadiya Harakatiga (Ahmadiyya Anjuman Ishoat-i Islom Lahor) yetib keladi. Rejaning maqsadi va ahamiyatliligi Lahor harakati tomonidan ko'rib chiqiladi, oxir-oqibat masjid qurish rejasi qabul qilinadi.
Germaniyada Islom dinini targ'ib qilish zarurati
1922-yil may oyida Hindistonda mashhur ingliz gazetasi bo'lgan "Mohammadan" da "Germaniyada islomni targ'ib qilish zarurati" sarlavhali maqola chop etiladi. Maqola Berlinda yashovchi hind musulmon siyosiy faoli Abdus Sattor Kheri tomonidan yozilgan edi. U va uning ukasi Abdul Jabbor Xerilar aka-uka Kheri nomi bilan tanilgan hamda Germaniyada Islom markazini tashkil etish g‘oyasini ilgari surgan shaxslardir. Ularning ikkalasi ham 1920-yillar boshida Germaniya poytaxtida musulmonlar tashkilotiga rahbarlik qilishda katta rol o‘ynagan.
Masjid haqida strukturaviy tafsilotlar
| Uzunlik | 46,5 fut | |
|---|---|---|
| Kengligi | 46,5 fut | |
| gumbaz | 75 fut | |
| Ikki minora | 90 fut | |
| Ikkalasida ikkita minora
masjidning yon tomonlari |
25 fut |
.jpg)
Yana qarang
- Germaniyada Ahmadiya
- Germaniyada Islom
- Berlindagi din
- Yevropadagi masjidlar ro'yxati
Manbalar
- ↑ Berlin im Jahr 1923
- ↑ Die Berliner Moschee und Mission der Ahmadiyya-Bewegung zur Verbreitung des Islam (Lahore), S. 12f.
- ↑ Rizvi, Kishwar. The transnational mosque : architecture and historical memory in the contemporary Middle East, Chapel Hill, 2015. ISBN 978-1-4696-2495-2. OCLC 923254240.
- ↑ „Reports of renovation work at the Berlin Mosque“. www.muslim.org. Qaraldi: 2019-yil 9-dekabr.
- ↑ Jonker, Gerdien (November 2005). "The Mevlana Mosque in Berlin-Kreuzberg: An Unsolved Conflict". Journal of Ethnic and Migration Studies 31 (6): 1067–1081. doi:10.1080/13691830500282683. ISSN 1369-183X.
Eslatmalar
- "Berliner Moschee, Germaniya." Archnet, https://next.archnet.org/sites/14801 .
- RIZVI, KISHVAR. Transmilliy masjid: Zamonaviy Yaqin Sharqdagi arxitektura va tarixiy xotira. Shimoliy Karolina universiteti matbuoti, 2015, http://www.jstor.org/stable/10.5149/9781469621173_rizvi .
- Terrell, Robert Shea. "Berlin masjidini qurish: Weltpolitikdagi epizod." Zamonaviy Yevropa tarixi, jild. 30, yo'q. 1, 2021, 46–59-betlar., doi:10.1017/S0960777320000454.
- Strukturalar. "Ahmadiya masjidi (Berlin-Vilmersdorf, 1928)." Structurae, Structurae, https://structurae.net/en/structures/ahmadiyya-masque .
- Ahmad, Nosir. "Berliner Moschee o'l." AAIIL, https://aaiil.org/german/historyofberlin/90thanniversaryofBerlinMosque.pdf .
Adabiyotlar
- Nath, R. (Ram), 1933- (1982-<2005>). Mug'al arxitekturasi tarixi . Yangi Dehli: Abhinav.ISBN 0-391-02650-XISBN 0-391-02650-X . OCLC 9944798.
- Diniy arxitektura : antropologik istiqbollar . Verkaaik, Oskar,. Amsterdam: Amsterdam universiteti nashriyoti. 2013 yil.ISBN 978-90-485-1834-0ISBN 978-90-485-1834-0 . OCLC 869720783.
- Jonker, Gerdien (2019). " Das Moscheearchiv in Berlin-Wilmersdorf: Zwischen muslimischer Moderne und Deutscher Lebensreform ". MIDA arxiv refleksikasida, 1-10-betlar.
Havolalar
- The Berlin Mosque on the official website Berlin.de: http://www.berlin.de/ba-charlottenburg-wilmersdorf/bezirk/lexikon/islamischemoschee.html