Psixolog: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
SunFlowers04 (munozara | hissa)
Psychologist“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
(Farq yoʻq)

4-Sentyabr 2022, 17:24 dagi koʻrinishi

Psixolog - bu psixologiya bilan shug'ullanadigan va ruhiy holatlarni, idrok etish, kognitiv , hissiy va ijtimoiy jarayonlar va xatti-harakatlarni o'rganadigan kasb egasi . Ularning ishi ko'pincha odamlarning bir-biriga va atrof-muhitga qanday munosabatda bo'lishini tajriba, kuzatish va talqin qilishni o'z ichiga oladi. [1]

Psixologlar odatda psixologiya bo'yicha bakalavr darajasini, keyin esa psixologiya bo'yicha magistr yoki doktorlik darajasini oladilar. Psixiatriya shifokorlari va psixiatriya hamshiralaridan farqli o'laroq, psixologlar odatda dori- darmonlarni yoza olmaydilar, ammo yurisdiktsiyaga qarab, qo'shimcha tayyorgarlikka ega bo'lgan ba'zi psixologlar dori-darmonlarni buyurish uchun litsenziyaga ega bo'lishi mumkin; malaka talablari bakalavr va magistr darajasidan farq qilishi mumkin.

Psixologlar psixologik test, baholash, sharhlash va hisobot berish bo'yicha keng qamrovli treningdan o'tadilar, psixiatrlar odatda psixologik testlar bo'yicha o'qitilmaydi. Psixologlar, shuningdek, tashvish, ruhiy tushkunlik, travmadan keyingi stress , shizofreniya, ruhiyatdagi buzilishlar, shaxsiyatning buzilishi va ovqatlanish buzilishlarini oldini olish uchun, shu jumladan, lekin ular bilan cheklanmagan holda, ko'plab ruhiy kasalliklarning alomatlarini aniqlash uchun bir yoki bir nechta psixoterapiya bo'yicha o'qitiladi. Psixologlar bilan ishlash individual yoki guruhlarda bo'lishi mumkin. Kognitiv xulq-atvor terapiyasi psixologlar tomonidan qo'llaniladigan tez-tez ishlatiladigan [2] va yuqori samarali psixoterapiya usulidir. [3] Psixologlar maktablar, qamoqxonalar, xususiy klinika, ish joyi yoki sport jamoasi kabi turli muassasalarda faoliyat yuritishadi. [4]

Amaliy psixologiya inson va hayvonlarning xatti-harakatlaridagi muammolarni hal qilish uchun nazariyani qo'llaydi. Amaliy sohalarga klinik psixologiya, maslahat psixologiyasi, sport psixologiyasi, sud psixologiyasi, sanoat va tashkiliy psixologiya, salomatlik psixologiyasi va maktab psixologiyasi kiradi. [5] Litsenziyalash va qoidalar davlat va kasbga qarab farq qilishi mumkin. [1]

Avstraliya

Avstraliyada psixologiya kasbi va "psixolog" unvonidan foydalanish shtat va hududiy hukumatlar o'rtasidagi kelishuvdan so'ng 2008-yildagi Sog'liqni saqlash bo'yicha amaliyotchilar to'g'risidagi nizom (ma'muriy tartibga solish) Milliy qonuni qonuni bilan tartibga solinadi. Ushbu milliy qonunga ko'ra, psixologlarni ro'yxatga olish Avstraliya Psixologiya Kengashi (PsyBA) tomonidan boshqariladi. [6] 2010-yil iyulgacha psixologlarni professional ro'yxatga olish turli davlat va hududiy Psixologiyani ro'yxatga olish kengashlari tomonidan boshqariladi. [7] Avstraliya Psixologiya Akkreditatsiya Kengashi (APAC) kasb uchun ta'lim standartlarini nazorat qiladi.

Psixologiya bo'yicha umumiy ro'yxatga olish uchun minimal talablar, shu jumladan "psixolog" unvonidan foydalanish huquqi APAC tomonidan tasdiqlangan to'rt yillik psixologiya darajasidan so'ng ikki yillik magistrlik dasturi yoki ro'yxatdan o'tgan psixolog tomonidan nazorat qilinadigan ikki yillik amaliyotdir. [8] [9] Biroq, Avstraliya sog'liqni saqlash amaliyotini tartibga solish agentligi (AHPRA) hozirda 4 + 2 stajirovka yo'lini bosqichma-bosqich bekor qilish jarayonida. [10] 4 + 2 yo'li bosqichma-bosqich tugatilgandan so'ng, Avstraliyada psixolog bo'lish uchun magistr yoki PhD darajasi talab qilinadi. Buning sababi jamoat xavfsizligini ta'minlash va ish beruvchilar uchun o'qitish yukini kamaytirishdir. [11] Shuningdek, "5 + 1" ro'yxatdan o'tish yo'li mavjud, jumladan to'rt yillik APAC tomonidan tasdiqlangan daraja, keyin bir yillik aspirantura va bir yillik nazorat ostida amaliyot mavjud. [12] [13] Muayyan amaliyot sohasida [lower-alpha 1] qo'shimcha malaka talab qiladi. [14] Bu belgilar "mutaxassis" unvonlari emas (G'arbiy avstraliyalik psixologlar 2010-yil 17-oktyabrdan 2013-yil 17-oktyabrgacha bo'lgan uch yillik o'tish davrida o'z unvonlarida "mutaxassis" dan foydalanishlari mumkin edi). [15] [16]

Belgiya

1933-yildan beri "psixolog" unvoni Belgiyada qonun bilan himoyalangan. Undan faqat Milliy hukumat komissiyasi ro'yxatida bo'lgan odamlar foydalanishi mumkin. Minimal talab - psixologiya (magistratura yoki unga tenglashtirilgan) bo'yicha besh yillik universitet ta'limini tamomlash. "Psixoterapevt" unvoni qonun bilan himoyalanmagan. 2016-yildan boshlab Belgiya qonunchiligi klinik psixologni avtonom sog'liqni saqlash kasbi sifatida tan oladi. U psixoterapiya amaliyotini shifokorlar, klinik psixologlar va klinik ortopedogistlarga saqlab qoladi. [17]

Kanada

AQSh yoki Kanadadagi mutaxassis psixologiya bo'yicha magistr darajasiga ega bo'lishi kerak (MA, Psy. D., Ed.D. yoki Ph.D.), yoki psixolog unvonidan foydalanish uchun viloyat litsenziyasiga ega bo'lishi talab etiladi. [18]

Finlyandiya

Finlyandiyada "psixolog" unvoni qonun bilan himoyalangan. Psixologlar (litsenziyalangan mutaxassislar) uchun cheklov farovonlik va salomatlik bo'yicha Milliy nazorat organi (Finlyandiya) (Valvira) tomonidan boshqariladi. [19] Universitetda tahsil olish (magistratura) uchun 330 ECTS-kredit (taxminan olti yil) talab qilinadi. Finlyandiyada 6200 ga yaqin litsenziyalangan psixologlar mavjud. [20]

Germaniya

Germaniyada Diplom-Psixolog (Dipl. -Psix .) qonun bilan cheklangan va amaliyotchi qonuniy ravishda magistr darajasi bilan taqqoslanadigan tegishli ilmiy unvonga ega bo'lishi shart. Asosiy talab universitetda kamida besh yillik ta'lim olish talab qiladi. Dastlab, Germaniyada berilgan psixologiya diplomi klinik psixologiya fanini o'z ichiga olgan. Boloniya islohoti bilan bu daraja magistrlik darajasiga almashtirildi. Diplom-psixolog yoki M.Sc ilmiy darajasi. (Psixologiya) uch yildan besh yilgacha qo'shimcha tayyorgarlikni talab qiladigan psixoterapevtik malakani o'z ichiga olmaydi. Psixoterapevtik trening chuqur nazariy bilimlarni nazorat ostidagi bemorlarni parvarish qilish va o'z-o'zini aks ettirish bo'limlari bilan birlashtiradi. Ta'lim olish yakunlangandan so'ng, psixologlar davlat imtihonini topshiradilar, u muvaffaqiyatli yakunlangandan so'ng (Aprobatsiya) "psixologik psixoterapevt" ( Psychologischer Psychotherapeut ) rasmiy unvonini beradi. [21]

Gretsiya

1979-yildan beri "psixolog" unvoni Gretsiyada qonun bilan himoyalangan. Undan faqat yunon hokimiyati tomonidan berilgan tegishli litsenziya yoki sertifikatga ega bo'lgan odamlar psixolog sifatida foydalanishlari mumkin. Minimal talab - yunon universitetida yoki Gretsiya hukumati tomonidan tan olingan universitetda psixologiya bo'yicha universitet ta'limini tugatish. [22] Gretsiyadagi psixologlar qonuniy ravishda Psixologlarning xulq-atvor kodeksiga (2019) rioya qilishlari shart. [23] Gretsiyadagi psixologlar o'z kasbini qonuniy ravishda bajarish uchun mamlakatdagi biron bir psixologiya organida ro'yxatdan o'tishlari shart emas.

Norvegiya

Norvegiyada "psixolog" unvoni qonun bilan cheklangan va uni faqat psixologiya fanlari nomzodi darajasiga olib keladigan 6 yillik integratsiyalashgan dasturni tamomlash orqali olish mumkin. Psixologlar sog'liqni saqlash xodimlari hisoblanadi va ularning ishi "sog'liqni saqlash xodimlari akti" orqali tartibga solinadi. [24]

Janubiy Afrika

Janubiy Afrikalik psixolog Pumla Gobodo-Madikizela

Janubiy Afrikada psixologlar klinik, maslahat, ta'lim, tashkiliy yoki tadqiqot psixologiyasi bo'yicha malakaga ega.Malaka kamida besh yillik o'qishni va kamida bitta amaliyotni talab qiladi.

Malakali bo'lish uchun Psixologiya bo'yicha tan olingan magistr darajasini, taniqli o'quv muassasasida tegishli amaliyotni [25] tamomlab, Psixologiya bo'yicha Professional Kengash tomonidan belgilangan imtihondan o'tish kerak. Janubiy Afrikaning Sog'liqni saqlash Kasblari Kengashida (HPCSA) [26] ro'yxatdan o'tish talab qilinadi va Uzluksiz Kasbiy Rivojlanish komponentini o'z ichiga oladi.

Amaliyot odatda to'liq yillik amaliyotni o'z ichiga oladi va ba'zi mutaxassisliklar bo'yicha HPCSA qo'shimcha bir yillik jamoat xizmatini tugatishni talab qiladi. Magistratura dasturi seminarlar, kurs ishlariga asoslangan nazariy va amaliy mashg'ulotlar va cheklangan hajmdagi dissertatsiyadan iborat bo'lib, (ko'p hollarda) ikki yil davom etadi. Magistratura dasturiga yozilishdan oldin talaba uch yil davomida psixologiyani bakalavriat bosqichida o'qitiladi, so'ngra psixologiya bo'yicha qo'shimcha aspiranturada imtiyozli diplom olishi talab etiladi.

Birlashgan Qirollik

Buyuk Britaniyada "ro'yxatdan o'tgan psixolog" va "amaliyotchi psixolog" unvonlari himoyalangan. [27] Bundan tashqari, quyidagi mutaxassis unvonlari ham qonun bilan himoyalangan: “klinik psixolog”, “maslahatchi psixolog”, “pedagog psixolog”, “sud-psixolog”, “sog‘liqni saqlash psixologi”, “mehnat psixologi” va “sport va jismoniy mashqlar psixologi”. Sog'liqni saqlash va parvarishlash bo'yicha kasblar kengashi (HCPC) Buyuk Britaniyadagi amaliyotchi psixologlar uchun qonuniy tartibga soluvchi organdir. Buyuk Britaniyada "charterli psixolog" unvonidan foydalanish qonun hujjatlari bilan ham himoyalangan, ammo bu unvon shunchaki psixologning Britaniya Psixologik Jamiyatining a'zosi ekanligini anglatadi. Biroq, HCPC reestrining tegishli bo'limida bo'lmagan shaxsning psixologik xizmat ko'rsatishi noqonuniy hisoblanadi. Klinik, maslahatchi yoki o'quv psixologi sifatida ro'yxatdan o'tish talabi professional doktorlik darajasini talab qiladi.

Bandlik

2012-yil dekabr holatiga ko‘ra, Buyuk Britaniyada yetti toifa bo‘yicha 19 000 nafar amaliyotchi-psixolog ro‘yxatga olingan: klinik psixolog, maslahatchi psixolog, pedagog psixolog, sud-psixolog, sog‘liqni saqlash psixologi, kasbiy psixolog, sport va jismoniy mashqlar psixologi. Ulardan kamida 9500 nafari klinik psixologlardir, bu NHS kabi klinik sharoitlarda psixologlarning eng katta guruhidir. Taxminan 2000 nafari pedagog psixologlardir.

Qo'shma Shtatlar

Ta'lim

Amerika Qo'shma Shtatlari va Kanadada har bir mamlakatning professional assotsiatsiyasiga to'liq a'zolik - mos ravishda Amerika Psixologik Assotsiatsiyasi (APA) va Kanada Psixologiya Assotsiatsiyasi (CPA) - doktorlik ta'limini talab qiladi (Kanadaning Alberta kabi ba'zi viloyatlari bundan mustasno, bu yerda magistr darajasi mavjud va yetarli). [lower-alpha 2] To'liq a'zolikka qo'yiladigan minimal talabdan, psixologiya sohasida katta hissa qo'shganligi yoki ko'rsatkichlar qo'shganligi to'g'risida dalillar mavjud bo'lsa, bekor qilinishi mumkin. Assotsiatsiyaga a'zolik psixologiya yoki tasdiqlangan tegishli fan bo'yicha kamida ikki yillik aspiranturani talab qiladi. [28]

Pensilvaniya universiteti AQShda klinik psixologiya bo'yicha rasmiy ta'limni taqdim etgan birinchi institut edi


Klinik psixologiya bo'yicha doktorlik dasturlariga qabul qilish uchun qattiq raqobat mavjud (qabul qilish stavkalari 2-5% kam emas).  AQSHdagi klinik psixologlar koʻrgazmali malaka va tajribaga ega boʻlish uchun koʻp yillik aspiranturadan oʻtadilar (odatda bakalavr darajasidan besh-yetti yil oʻtgach). Psixolog sifatida litsenziya olish PhD/PsyD dissertatsiyasidan keyingi bir yildan ikki yilgacha davom etishi mumkin. Ba'zi shtatlar 1 yillik postdoctoral rezidenturani talab qiladi, boshqalari esa doktorlikdan keyingi nazorat tajribasini talab qilmaydi va psixologiya bitiruvchilariga darhol litsenziya imtihoniga kirishga ruxsat beradi. Klinik neyropsixologiya kabi ba'zi psixologiya mutaxassisliklari Xyuston konferensiyasi yo'riqnomasida ko'rsatilganidek, davlatdan qat'i nazar, 2 yillik postdoctoral tajribani talab qiladi. Bugungi kunda Amerikada klinik psixologiya aspirantlarining taxminan yarmi tadqiqotga urg'u beradigan va universitetlar tomonidan olib boriladigan PhD dasturlarida, qolgan yarmi esa amaliyotga ko'proq e'tibor qaratiladigan PsyD dasturlarida (tibbiyot va huquq sohasidagi professional darajalarga o'xshash) ta'lim olishmoqda. [29] Doktorlik dasturlarining ikkala turi (PhD va PsyD) klinik psixologiyani tadqiqotga asoslangan, ilmiy asoslangan tarzda amaliyotda qo'llashni nazarda tutadi va ularning aksariyati Amerika Psixologiya Assotsiatsiyasi tomonidan akkreditatsiyadan o'tgan. [30]

APA akkreditatsiyasi [31] AQSh klinik, maslahat va maktab psixologiyasi dasturlari uchun juda muhim, chunki akkreditatsiya qilinmagan doktorlik dasturini tugatish bandlik istiqbollariga salbiy ta'sir ko'rsatishi va ayrim yurisdiktsiyalarda litsenziyaga ega bo'lish uchun to'siq bo'lishi mumkin. [32] [33] [34] [35]

Doktorantura (PhD va PsyD) dasturlari odatda quyidagi 5-7 yillik 90–120 birlik oʻquv dasturi boʻyicha baʼzi oʻzgarishlarni oʻz ichiga oladi:

  • Xulq-atvor asoslari - biologik, kognitiv-affektiv va madaniy-ijtimoiy
  • Shaxsiy farqlar - shaxsiyat, umr ko'rish davomiyligi, psixopatologiya
  • Tarix va tizimlar - psixologik nazariyalar, amaliyotlar va ilmiy bilimlarni ishlab chiqish
  • Klinik amaliyot - diagnostika, psixologik baholash, psixoterapevtik aralashuvlar, psixofarmakologiya, axloqiy va huquqiy masalalar
  • Statistika va tadqiqot dizayni bo'yicha kurs ishi
  • Klinik tajriba
    • Amaliyot - odatda klinik sharoitda nazorat ostida mijozlar bilan uch yoki to'rt yil ishlash. Ko'pgina amaliyotlar doktoranturaning birinchi yoki ikkinchi yilida boshlanadi.
    • Doktorlik amaliyoti - odatda klinik sharoitda bir yoki ikki yillik intensiv joylashtirish
  • Dissertatsiya - PhD dasturlari odatda original miqdoriy empirik tadqiqotlarni talab qiladi, PsyD dissertatsiyalari esa asl miqdoriy yoki sifatli tadqiqotlar, nazariy stipendiya, dasturni baholash yoki ishlab chiqish, tanqidiy adabiyot tahlili yoki klinik qo'llash va tahlilni o'z ichiga oladi. Dissertatsiya odatda 2-3 yil davom etadi.
  • Ixtisoslashtirilgan tanlovlar - ko'plab dasturlar sog'liqni saqlash, bolalar / o'smirlar, oila, jamiyat yoki neyropsixologiya kabi mutaxassisliklar uchun tanlov kurslari to'plamini taklif qiladi.
  • Shaxsiy psixoterapiya - ko'plab dasturlar talabalardan ma'lum miqdordagi shaxsiy psixoterapiyani (fakultet bo'lmagan terapevt bilan) bajarishni talab qiladi, ammo so'nggi yillarda bu talab kamroq bo'lib qoldi.
  • Keng qamrovli imtihonlar yoki magistrlik dissertatsiyasi: dissertatsiya asl ma'lumotlarni to'plashni o'z ichiga olishi mumkin va dissertatsiyadan farq qiladi.

Psixologlarni psixologiyaning ikkita umumiy toifasi doirasida amalda ko'rish mumkin: "amaliyotchilar" yoki "professionallar" ni o'z ichiga olgan sog'liqni saqlash xizmati psixologiyasi va "olimlar"ni o'z ichiga olgan tadqiqotga yo'naltirilgan psixologiya. Amerika Psixologik Assotsiatsiyasi (APA) tomonidan tasdiqlangan o'quv modellari ( Boulder va Vail modellari) sog'liqni saqlash xizmati psixologlaridan ham tadqiqotchi, ham amaliyotchi sifatida tayyorlanishini talab qiladi, [lower-alpha 3] va ular yuqori darajaga ega bo'lishlari kerak.

Psixologlar odatda ikkita darajadan biriga ega: PsyD yoki PhD . PsyD dasturi talabani birinchi navbatda klinik amaliyot (masalan, test, psixoterapiya) uchun amaliyotchi sifatida, balki tadqiqotni o'tkazadigan olim sifatida ham tayyorlaydi. Mutaxassisligiga qarab (sanoat-tashkiliy, ijtimoiy, klinik, maktab va h.k.) fan doktori klinik amaliyotda, shuningdek, ilmiy metodologiya boʻyicha, akademik yoki tadqiqotda martabaga tayyorgarlik koʻrish uchun tayyorlanishi mumkin. PsyD va PhD dasturlari talabalarni milliy psixologiya litsenziyalash imtihoniga, Psixologiya professional amaliyoti uchun imtihonga (EPPP) tayyorlaydi.

Ikki asosiy toifalar ichida psixologlarning boshqa ko'plab turlari mavjud bo'lib, ular APA ning 54 bo'limida aks ettirilgan bo'lib, ular mutaxassislik yoki quyi mutaxassislik yoki dolzarb sohalar [36], jumladan klinik, maslahat va maktab psixologlaridir . Bunday mutaxassislar turli xil terapevtik kontekstlarda odamlar bilan ishlaydi. Odamlar ko'pincha intizomni faqat klinik yoki maslahatchi psixologlarni o'z ichiga oladi deb o'ylashadi. Maslahat va psixoterapiya psixologlar uchun keng tarqalgan faoliyat bo'lsa-da, ushbu sog'liqni saqlash xizmati psixologiyasi sohalari psixologiyaning katta sohasidagi ikkita tarmoqdir. [37] Sanoat va tashkiliy va jamoat psixologlari kabi boshqa tasniflar mavjud bo'lib, ularning mutaxassislari asosan psixologik tadqiqotlar, nazariyalar va usullarni biznes, sanoat, ijtimoiy manfaatlar tashkilotlarining "haqiqiy dunyo" muammolariga diqqat qaratadilar. [38] [39] [40]

APA tomonidan tan olingan mutaxassisliklar [41]

  • Klinik psixologiya
  • Klinik neyropsixologiya
  • Klinik bolalar va o'smirlar psixologiyasi
  • Maktab psixologiyasi
  • Xulq-atvor va kognitiv psixologiya
  • Er-xotin va oila psixologiyasi
  • Klinik salomatlik psixologiyasi
  • Geropsixologiya
  • Politsiya va jamoat xavfsizligi psixologiyasi
  • Uyqu psixologiyasi
  • Reabilitatsiya psixologiyasi
  • Guruh psixologiyasi va guruh psixoterapiyasi
  • Sud psixologiyasi
  • Ishlab chiqarish va tashkiliy psixologiya
  • Psixoanaliz
  • Maslahat psixologiyasi
  • Jiddiy ruhiy kasalliklar psixologiyasi
  • Klinik psixofarmakologiya

Klinik psixologlar bir qator psixologik terapiya bo'yicha, jumladan, xulq-atvor, kognitiv, gumanistik, ekzistensial, psixodinamik va tizimli yondashuvlar, shuningdek, psixologik test va ma'lum darajada neyropsikologik testlar bo'yicha chuqurlashtirilgan treninglar o'tkazadilar.

Xizmatlar

Klinik psixologlar bir qator professional xizmatlarni taklif qilishlari mumkin, jumladan: [42]

  • Psixologik davolash (psixoterapiya)
  • Psixologik testlarni boshqarish, baholash va sharhlash
  • Dori-darmonlarni buyurish (ba'zi shtatlarda)
  • Psixologik tadqiqotlar o'tkazish
  • O'qitish
  • Profilaktika dasturlarini ishlab chiqish
  • Konsalting
  • Dastur boshqaruvi
  • Ekspert guvohligi
  • Talabalar yoki boshqa ruhiy salomatlik mutaxassislarini nazorat qilish

Amalda, klinik psixologlar turli xil sharoitlarda, jumladan, xususiy amaliyotlar, shifoxonalar, jamoat ruhiy salomatlik markazlari, maktablar, korxonalar va notijorat agentliklarda shaxslar, juftliklar, oilalar yoki guruhlar bilan ishlashi mumkin.

Litsenziya

Klinik psixologiya amaliyoti Qo'shma Shtatlar va Kanadada litsenziya talab qiladi. AQShning har bir shtatlari talablar va litsenziyalar jihatidan farq qilsa ham uchta umumiy talab mavjud: [43]

  1. Tegishli darajaga ega akkreditatsiya qilingan maktabni bitirish
  2. Nazorat ostidagi klinik tajribani yakunlash
  3. Yozma yoki og'zaki imtihondan o'tish

Andoza:Mental health professionals

Bandlik

Qo'shma Shtatlarda psixologlar uchun 170 200 ta ish o'rinlaridan 152 000 tasi klinik, maslahat va maktab lavozimlarida ishlaydi; 2300 nafari ishlab chiqarish-tashkiliy lavozimlarda, 15900 nafari esa “barcha boshqa” lavozimlarda ishlaydi.

2020-yil may oyida AQShda klinik, maslahat va maktab psixologlari uchun oʻrtacha ish haqi 79 820 AQSh dollarini [44] va 2019-yil may oyida tashkiliy psixologlarning oʻrtacha ish haqi 92 980 AQSH dollarini tashkil etdi. [45] [46]

Manbalar

  1. 1,0 1,1 „Psychologists : Occupational Outlook Handbook: : U.S. Bureau of Labor Statistics“ (en-us). www.bls.gov. Qaraldi: 2019-yil 24-sentyabr. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  2. Cognitive behavioral therapy (en). Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG), 8 September 2016. 
  3. David, Daniel; Cristea, Ioana; Hofmann, Stefan G. (29 January 2018). "Why Cognitive Behavioral Therapy Is the Current Gold Standard of Psychotherapy". Frontiers in Psychiatry 9: 4. doi:10.3389/fpsyt.2018.00004. ISSN 1664-0640. PMID 29434552. PMC 5797481. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=5797481. 
  4. „Psychologists and psychology“. Healthdirect (2019-yil oktyabr).
  5. „What is Applied Psychology? Top Applied Psychology Careers“. www.gmercyu.edu. Qaraldi: 2019-yil 1-oktyabr.
  6. Psychology Board of Australia. Psychologyboard.gov.au. Retrieved on 22 November 2011.
  7. „Psychology Council of New South Wales“. www.psychreg.health.nsw.gov.au.
  8. The Australian Psychological Society (APS). „Australian Psychological Society : Study pathways“ (2010-yil iyul). Qaraldi: 2016-yil 12-iyul.
  9. The Psychology Board of Australia (PsyBA). „Psychology Board of Australia – General registration“ (2016-yil 24-may). Qaraldi: 2016-yil 12-iyul.
  10. „Retirement of the 4+2 internship pathway to general registration“. Psychologyboard.gov.au (2019-yil 24-may). Qaraldi: 2020-yil 3-yanvar.
  11. „Retirement of the 4+2 internship program“. Psychologyboard.gov.au (2019-yil 7-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 3-yanvar.
  12. „Psychology Internship Pathways – Find My Pathway“ (en-US). Find My Pathway. Qaraldi: 2018-yil 29-sentyabr.
  13. „Psychology Board of Australia – 5+1 internship program“ (en). www.psychologyboard.gov.au. Qaraldi: 2018-yil 29-sentyabr.
  14. „Psychology Board of Australia – Endorsement“. Psychologyboard.gov.au (2010-yil 1-iyul). Qaraldi: 2012-yil 13-avgust.
  15. The Australian Psychological Society. „Cessation of use of specialist titles in Western Australia“ (2013-yil 2-iyul). Qaraldi: 2016-yil 23-noyabr.
  16. Psychology Board of Australia. „Specialist title transition period for WA psychologists is ending“ (2013-yil 17-oktyabr). Qaraldi: 2016-yil 23-noyabr.
  17. Belgium: New Law On Mental Health Professions April 2018
  18. Becoming a psychologist or psychologist associate Ontario Psychological Association.
  19. Professional practice rights 12 December 2008 by valvira.fi
  20. Finnish Psychological Association – Welcome psyli.fi
  21. „BDP – Profession“. Qaraldi: 2016-yil 15-avgust.
  22. „Ανακοίνωση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων“ (el). Association of Greek Psychologists (2011-yil 19-aprel). Qaraldi: 2019-yil 27-iyun.
  23. „Κώδικας Δεοντολογίας Ψυχολόγων“ (el). Tax Heaven (2019-yil 18-iyun). Qaraldi: 2019-yil 27-iyun.
  24. „Educated abroad, but want to practice as a psychologist in Norway?“.
  25. List of accredited universities in South Africa, Professional Board for Psychology
  26. HPCSA. HPCSA. Retrieved on 22 November 2011.
  27. „HCPC – Health Professions Council – Practitioner psychologists“ (2018-yil 4-aprel). Qaraldi: 2018-yil 5-aprel.
  28. APA Membership information. Apa.org. Retrieved on 22 November 2011.
  29. Norcross, J. & Castle, P. (2002).Appreciating the PsyD: The Facts. Eye on Psi Chi, 7(1), 22–26.
  30. „Database of APA-Accredited Psychology Programs“ (en). APA.org. Qaraldi: 2018-yil 6-aprel.
  31. „Understanding APA Accreditation“ (en). APA.org. Qaraldi: 2018-yil 6-aprel.
  32. „About Accreditation > Why is accreditation important?“ (en). APA.org. Qaraldi: 2018-yil 6-aprel.
  33. „Choosing a Program > Will I have trouble getting a job or becoming licensed if I don't go to an accredited program?“ (en). APA.org. Qaraldi: 2018-yil 6-aprel.
  34. "Why accreditation matters" (en). GradPSYCH Magazine. 2004. http://www.apa.org/gradpsych/2004/04/accreditation.aspx. Qaraldi: 6 April 2018. Psixolog]]
  35. Marcus. „Choosing a Graduate Program in Clinical Psychology“ (en). Psychology Today (2014-yil 7-iyun). Qaraldi: 2018-yil 6-aprel.
  36. „Divisions of APA“. Qaraldi: 2016-yil 15-avgust.
  37. What is Psychology? at everydaypsychology.com
  38. Peterson, Donald R. (1976). "Is psychology a profession?". American Psychologist 31 (8): 572–581. doi:10.1037/0003-066X.31.8.572. PMID 1008340. 
  39. Spector, P.E (2011). Industrial and Organizational Psychology: Research and Practice, (6th Edition) NJ, US: Wiley.
  40. Dalton, J. H., Elias, M. J., & Wandersman, A. (2001). "Community Psychology: Linking Individuals and Communities". Stamford, CT: Wadsworth.
  41. „APA-Recognized Specialties“.
  42. Compas, Bruce & Gotlib, Ian. (2002). Introduction to Clinical Psychology. New York, NY : McGraw-Hill Higher Education. ISBN 0-07-012491-4
  43. „Association of State and Provincial Psychology Boards“. Qaraldi: 2007-yil 17-fevral.
  44. „Psychologists Salary BLS“ (2021-yil 28-dekabr).
  45. U.S. Department of Labor, Bureau of Labor Statistics, Occupational Outlook Handbook: Psychologists
  46. Organizational Psychologists. Bls.gov. Retrieved on 28 December 2021.


Manba xatosi: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found