Aston Villa F.C.
Aston Villa futbol klubi — Angliyaning Birmingem shahrida joylashgan Aston shahrida joylashgan professional futbol klubi. Klub Angliya futbol ligasi tizimining yuqori toifasi boʻlgan Premer-ligada ishtirok etadi. 1874-yilda asos solingan, ular 1897-yildan buyon oʻz uylari boʻlmish „Villa Park“da oʻynashadi. „Aston Villa“ Angliyaning eng qadimgi va eng muvaffaqiyatli klublaridan biri boʻlib, 1888-yilda Futbol Ligasi va 1992-yilda Premer-liganing asoschisi hisoblanadi.
Ular 1981—1982-yilgi mavsumda Yevropa kubogini yutgan beshta ingliz klubidan biri. Shuningdek, ular yetti marta Futbol Ligasi Birinchi divizionida, yetti marta Angliya Kubogida, besh marta Liga kubogida va bir marta Yevropa (UEFA) Superkubogida gʻolib chiqishgan. Klub 1888-yilda tashkil etilganidan buyon Angliyaning barcha vaqtlar reytingida 5-oʻrinni egallab turibdi.[1]
Villa „Birmingem City“ bilan kuchli mahalliy raqobatga ega va jamoalar oʻrtasidagi Second City derbisi 1879-yildan beri oʻtkazib kelinmoqda.
Aston Villa futbol klubi 1874-yil mart oyida Birmingemning bir qismi boʻlgan HandsworthdagiVilla Kross WesleyanChapel aʼzolari tomonidan tashkil etilgan. Aston Villaning toʻrtta asoschisi Jack Hughes, Frederick Matthews, Walter Price and William Scattergoodlar edi. Mahalliy futbol jamoalari yoʻqligi sababli Aston Villa birinchi oʻyinini mahalliy Aston Brook St Mary regbi jamoasiga qarshi oʻtkazdi.[2]
Klubdagi birinchi aktsiyalar 19-asrning oxiriga kelib, futbol assotsiatsiyasi ligalarida professional jamoalar va oʻyinchilarning koʻpayib borayotgan sonini kodlashtirishga qaratilgan qonunchilik natijasida chiqarilgan. U „Aston Villa“ raisi va asosiy aktsiyadori boʻlgan. 1968-yildan 1975-yilgacha va 1982-yildan 2006-yilgacha asosiy aktsiyador hisoblanadi. Klub 1996-yilda London fond birjasida (LSE) sotuvga chiqarildi va aktsiya narxi flotatsiyadan keyingi oʻn yil ichida oʻzgarib turdi.
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aston Villa futbol klubi 1874-yil mart oyida Gʻarbiy Midlendning Xendsvort shahridagi Villa Kross Ueslian cherkovi aʼzolari tomonidan tashkil etilgan (hozirgi Birmingemning bir qismi. Klubning toʻrtta asoschisi-Jek Xyuz, Frederik Metyus, Uolter Prays va Uilyam Skattergud. Oʻzining birinchi oʻyinini „Aston Villa“mahalliy"Aston Bruk Sent-Meris" regbi klubiga qarshi oʻynadi. Oʻyin shartlariga koʻra, birinchi boʻlimda jamoalar regbi qoidalari boʻyicha, ikkinchi boʻlimda esa futbol qoidalari boʻyicha oʻynashdi. Tez orada Aston Villa eng kuchli jamoalardan biriga aylandi Midlands, 1880-yilda oʻzining birinchi kubogi-Birmingem katta kubogini qoʻlga kiritdi. Bu jamoaning sardori shotlandiyalik Jorj Ramsey edi.
1887-yilda klub oʻzining birinchi Angliya Kubogini qoʻlga kiritdi. Oʻsha yillarda jamoaning kapitani mashhur Archi Xanter edi. 1888-yilda" Aston Villa" futbol ligasining asoschilaridan biri boʻldi (klub direktori Uilyam Makgregor ushbu turnirning asoschisi hisoblanadi). „Aston Villa“ Viktoriya davridagi eng muvaffaqiyatli ingliz klubi boʻlib, Qirolicha Viktoriya hukmronligining oxiriga kelib besh marta chempionat va 3 marta Angliya Kubogini qoʻlga kiritgan. 1897-yilda „Villa“ „dubl“ (Angliya Premyer-ligasi va Angliya kubogi) ni qoʻlga kiritdi. Oʻsha yili klub „Villa Park“nomi bilan muxlislar orasida mashhur boʻlgan yangi „Aston Lower Grounds“stadionida oʻynashni boshladi[3].
1920-yilda Aston Villa oʻzining oltinchi Angliya Kubogini qoʻlga kiritdi. Shundan soʻng pasayish davri boshlandi. 1936-yilda" Villa " oʻz tarixida birinchi marta ikkinchi divizionga chiqdi. Asosiy sabab himoyadagi yomon oʻyin boʻldi:jamoa 42 oʻyinda 110 ta gol urdi, ulardan 7 tasi Ted Dreyk tomonidan 1935-yil 14-dekabrda mashhur oʻyinda „Arsenal“ „Villa Park“ stadionida „Aston Villa“ni 7:1 hisobida magʻlub etdi. Boshqa ingliz klublari singari, ikkinchi jahon urushi tufayli „Villa“ ham yetti mavsum oʻynamadi, shuningdek, urushda bir nechta futbolchilarini yoʻqotdi. Urush tugaganidan soʻng, „Villa“ ning sobiq oʻyinchisi Aleks massi jamoani qayta qurish bilan shugʻullandi, u klubning bosh murabbiyi boʻldi. 1956/57-yilgi mavsumda "Aston Villa „Angliya Kubogi finalida“ Manchester Yunayted „ning“bolalar Basbi" jamoasini magʻlub etib, 37 yil ichida birinchi sovrinini qoʻlga kiritdi. Ikki mavsumdan soʻng" Villa " ikkinchi divizionga chiqdi. Biroq, Jo Merser rahbarligida jamoa 1960-yilda birinchi divizionga qaytdi, keyingi mavsumda esa tarixdagi birinchi futbol ligasi Kubogi oʻyinida gʻalaba qozondi[4].
Merser 1964-yilda ketgandan soʻng, yangi pasayish davri boshlandi. Oʻsha paytda eng koʻp titulli boʻlgan Angliya klubi 1967-yilda yana ikkinchi divizionga chiqdi. Keyingi mavsumda „Villa“ ikkinchi divizionda 16-oʻrinni egallaganida, bosh murabbiy Tommi Kammings muxlislar bosimi ostida ishdan boʻshatildi va bir necha hafta oʻtgach, butun klub direktorlar kengashi isteʼfoga chiqdi. Klub ustidan nazoratni Londonlik Moliyachi Pat Metyus qoʻlga kiritdi, u Dag Ellisni klub raisi etib tayinladi. Ammo rahbariyatning oʻzgarishi jamoaning natijalariga taʼsir qilmadi: 1969/70-yilgi mavsum yakunlari boʻyicha „Aston Villa“ tarixida birinchi marta uchinchi divizionga chiqdi. 1970-yilda „Villa“ ning bosh murabbiyi etib tayinlangan klubning sobiq kapitani Vik Krou rahbarligida jamoa yoʻqolgan pozitsiyalarini qaytarishni boshladi. 1971/72-yilgi mavsumda „Villa“ ikkinchi divizionga qaytdi. 1974-yilda Ron Sonders klubning bosh murabbiyi etib tayinlandi. Uning rahbarligida klub futbol ligasi Kubogini qoʻlga kiritdi, shuningdek, birinchi divizionga qaytdi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „"Premier League Handbook 2020/21" (PDF). Premier League. p. 6. Archived (PDF) from the original on 12-aprel 2021-yil. Retrieved 12-aprel 2021-yil.“.
- ↑ „"Aston Villa: Wes Edens & Nassef Sawiris to make 'significant investment' in club". BBC Sport. Archived from the original on 18-aprel 2019-yil. Retrieved 25-may 2019-yil.“.
- ↑ „The encyclopaedia of Birmingham City Football Club“. Qaraldi: 2024-yil 28-may.
- ↑ „Aston Villa: Wes Edens & Nassef Sawiris to make 'significant investment' in club“. Qaraldi: 2024-yil 28-may.