Adi sindromi

Adi sindromi yoki Xolms-Adi sindromi — bu nevrologik kasallik hisoblanib, yorugʻlikka sekin javob beradigan, ammo aniqroq akomodativ reaktsiyani (yaʼni, yorugʻlik va akkomodatsiyaga boʻlgan javoblarning dissotsiatsiyasi) namoyon qilishi bilan tavsiflanuvchi kasallik^[1]. Koʻpincha tizza yoki Axilles reflekslari boʻlmagan ayollarda kuzatiladi. Agar qoʻshimcha kasallik sifatida termoregulyatsiyaning buzlishi qoʻshilsa, u Ross sindromi deb ataladi. Kasallik dastlab ingliz nevrologi Uilyam Jon Adie tomonidan aniqlangan va uning sharafiga Adi sindromi deb nomlangan. Sindrom koʻzning parasempatik innervatsiyasidagi postganglionik tolalarning shikastlanishi natijasida kelib chiqadi, shuningdek kasalliklning kelib chiqishiga yalligʻlanishni keltirib chiqaradigan, koʻz qorachigʻi va avtonom nervlarni taʼsir qiladigan virusli yoki bakterial infektsiyalar sabab boʻlishi mumkin^[1].

Belgilari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Adi sindromining oʻziga xos uchta belgisi mavjud, bular:

yorugʻlikka javob bermaydigan kamida bitta gʻayritabiiy kengaygan koʻz qorachigʻini (midriyazis);
chuqur tendon reflekslarini yoʻqotishi;
terlashning buzilishi;^[1]

Boshqa belgilarga akkomodativ parezlar, fotofobiya va oʻqish qiyinligi tufayli uzoqni koʻra olmaslik kiradi^[2].

Patofiziologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xolms-Adi sindromida yalligʻlanish va neyronlarning shikastlanishiga olib keladigan virusli yoki bakterial infektsiyalar kasallikning asosiy qoʻzgatuvchilari hisoblanadi^[1].

Diagnostikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Klinik tekshiruv iris sfinkterining sektoral parezini yoki vermiform harakatini aniqlashda yordam beradi. Koʻz qorachigʻining kichrayishi „kichkina keksa Adi“ deb ataladi va vaqt oʻtishi bilan yana ham kichrayishi mumkin (meyotik)^[3]^[4]. Kam dozali (1/8%) pilokarpin koʻzning qisqarishi bilan sinovdan oʻtkazilganda, oʻta sezgir xolinergik denervatsiya tufayli koʻz qorachigʻi torayishi mumkin^[1]. Koʻz qorachigʻi suyultirilgan oddiy pilokarpin dozasidan qisqarmaydi^[4]. Adi sindromida KT va MRT skanerlari koordinatsion gipoaktiv reflekslarni diagnostika qilishda foydali boʻladi^[5].

Davolash[tahrir | manbasini tahrirlash]

Adi sindromi uchun odatiy standartlashtirilgan davolash, koʻz(lar)dagi anormalliklarni tuzatish uchun oʻqish koʻzoynaklarini buyurishdan iborat^[1]. Pilokarpin tomchilari diagnostika yordami bilan bir qatorda davolash sifatida ham qoʻllanilishi mumkin^[1]. Torakal simpatektomiya, agar dori terapiyasi foyda bermagan taqdirda bu usul Adi sindromi uchun yakuniy davo hisoblanadi^[1].

Asoratlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Adi sindromi hayotga yoki nogironlikka xavf solmaydi^[1]. Shuningdek, bu kasallik uchun oʻlim darajasi yoʻq; ammo, doimiy va vaqt oʻtishi bilan chuqur tendon reflekslarini yoʻqotish mumkin^[1].

Epidemiologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Adi sindromi koʻpincha yosh ayollarga taʼsir qiladi va 80% hollarda bir tomonlama koʻzning zararlanishi kuzatiladi^[4]. Kasallikning oʻrtacha boshlanish yoshi 32 yoshni tashkil qiladi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

[ru.wikipedia.org-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%90%D0%B4%D0%B8#cite_note-ninds-1

[2] ttps://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%90%D0%B4%D0%B8#cite_note-stedman-2

[3] ttps://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%90%D0%B4%D0%B8#cite_note-3

[ReferenceA-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%90%D0%B4%D0%B8#cite_note-fundneuro-4

[5] ttps://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%90%D0%B4%D0%B8#cite_note-wrong-5

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]