Tamagochi effekti
Tamagotchi effekti – mashinalar, robotlar yoki dasturiy taʼminot agentlari bilan hissiy bogʻlanishning rivojlanishi. Odamlar oʻzlarining hissiyotlari boʻlmagan jonsiz narsalarga hissiy munosabatda boʻlishadi. Masalan, odamlar mashina kalitlaridan yoki virtual uy hayvonlari foydalanganligi uchun hissiyotlarga ega boʻlishlari mumkin. Bu inson xulq-atvori yoki xususiyatlarining baʼzi jihatlarini, ayniqsa sunʼiy aql va avtomatik maʼlumotlarni qayta ishlash darajasini simulyatsiya qiladigan yoki namoyon ettiradigan dasturlarda koʻproq namoyon boʻladi.
Tamagochi oʻyinchoqlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yaponiyalik oʻyinchoq Tamagochi 1996-yilda chiqarilgan. 2010-yilga kelib butun dunyo boʻylab 76 milliondan ortiq tamagothi sotilgan[1]. Bu oʻyinchoq Yaponiyadan kelgan tuxumli uy hayvonidir. Bu har qanday yoshda ishlatiladi. Foydalanuvchi hayvonning tuxumini koʻtarish uchun bir narsani, uy hayvonini yoki kishini tanlaydi. Virtual uy hayvonlarining yana bir misoli virtual it oʻyinidir. Ushbu oʻyinda foydalanuvchi bolani katta boʻlish uchun ona yoki otaning rolini oʻynaydi. Foydalanuvchi virtual hayvon bilan ovqatlanadi, yuvib, hatto oʻynaydi. Foydalanuvchi it bilan hissiy bogʻliqlikni oʻzlashtiradi, bu esa foydalanuvchi itlar bilan muloqot qilishni davom ettirishga va yaxshi ota-ona boʻlishga undaydi.
Effekt tahlili[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tadqiqotchilar Tamagochi effektini mobil texnologiyalar chiqarilganidan beri koʻpincha muhokama qilishgan. Baʼzilar tirik boʻlmagan mavjudotlarga bogʻlanish haqida tashvishlanishning sababi borligini aytsa-da, boshqalar buni haqiqiy uy hayvonidan ehtiyot boʻlishga kuchsiz boʻlganlar uchun xavfsiz maqbullik deb aytishadi yoki kimdirning xohishlari oʻzgarsa, unga zarar yetkazish yoki beparvo boʻlish xavfi boʻlmaganda, haqiqiy uy hayvonidan „amaliyot“ uchun ishlatilishi mumkin[2].
Foydalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Virtual „doʻstlar“ odamlarga xavfsizlik va ishonch hissini beradi. Bu, ayniqsa, boshqalar bilan muloqot qilish yoki muloqot qilishda qiyinchilikka duch kelganlar uchun manfaatli. Odamlar oʻz virtual doʻstlariga ijobiy dalda yoki shunchaki doʻstlik uchun murojaat qilishlari mumkin[3].
Zararlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bu virtual „doʻstlar“ odamlar uchun koʻp foyda bermoqda, ammo ortiqcha ishonch ham koʻp tashvish olib keladi[4].
Kelajakdagi rivojlanishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kelajakda texnologik va hayotga oʻxshash mavjudotlar paydo boʻlishiga kuchli taxminiy koʻrsatkichlar bor. Ushbu inson-texnika munosabatlari bir kunlikda tirik mavjudotlar oʻrtasidagi munosabatlarga teng boʻlishi mumkin[5].
Shuningdek qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Apofenia
- Mobil telefonlardan ortiqcha foydalanish
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „"Tamagotchi iD L" March 19th sale!“ (Japanese). Bandai (2010-yil 31-yanvar). 2017-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 8-mart.
- ↑ Heim, Michael. The Metaphysics of Virtual Reality. New York: Oxford University Press, 1993.
- ↑ Pogrebin, L. C., Among Friends, McGraw-Hill, New York, 1987
- ↑ Jourard, S. M., Self-Disclosure: An Experimental Analysis of the Transparent Self, Wiley-Interscience, New York, 1971
- ↑ Brockman, J. (1996). Digerati: Encounters with the cyber elite. (ch. 31). HardWired Books.