Ibarruri

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Dolores Ibárruri

Dolores Ibárruri (1978-yil)
Ispaniya Kommunistik partiyasi Bosh kotibi
Mansab davri
Mart 1942-yil – 3-iyul 1960-yil
Oʻtmishdoshi José Díaz
Vorisi Santiago Carrillo
Kortes Generallar aʼzosi
Mansab davri
13-iyul 1977-yil – 2-yanvar 1979-yil
Ispaniya Kongressi saylov okrugi a'zosi
Mansab davri
26-febral 1936-yil – 2-febral 1939-yil
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Isidora Dolores Ibárruri Gómez

9-dekabr 1895-yil
Gallarta, Biskay, Ispaniya
Vafoti 12-noyabr 1989-yil(1989-11-12)
(93 yoshda)
Madrid, Ispaniya
Fuqaroligi Ispaniyalik
Siyosiy partiyasi Ispaniya Kommunistik partiyasi
Turmush oʻrtogʻi Julián Ruiz Gabiña
Bolalari 6

Ibarruri (Ibarruri) (taxallusi Pasionariya (Pasionaria) Dolores (1895.9.12— 1989) — Ispaniya Kompartiyasi (IKP) bosh kotibi (1942—59), raisi (1959-yil dan). Ispaniyada (1931-39) fashizmga qarshi kurash tashkilotchilaridan biri. 1939—1977-yil larda SSSRda muxojirlikda[1]. Ibarruri uzoq vaqt SSSRda yashagan. Uning oʻgʻli Ruben esa Qizil Armiya safida ofitser boʻlgan va 1942-yilda Stalingrad jangida halok boʻlgan. Ibarruri 1942-1960-yillarda Bosh kotib, 1960-yildan umrining oxirigacha Ispaniya Kommunistik partiyasi raisi boʻlgan. Xuan Karlos I davridagi partiyalar qonuniylashtirilgach, u Ispaniyaga qaytib keldi. 1977-yilda 40 yildan ortiq tanaffusdan soʻng yana Kortes deputati etib saylandi.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dolores Ibarruri Gallarta ishchi qishlogʻida bask millatiga mansub konchi oilasida tugʻilgan. Uning otasi Antonio kon ishchisi edi. Otasi tosh portlashi paytida ish joyida yaralangan. Qorin boʻshligʻidagi katta operatsiyadan soʻng, unga spirtli ichimliklar va chekish taqiqlangan. Qizning hayotining birinchi yillari konchi Viskaya provinsiyasidagi anʼanaviy katolik konservativ oilasida oʻtgan. U yaxshi oʻrta maʼlumot oldi va pedagogika maktabiga oʻqishga kirmoqchi edi, lekin onasi Juliana Gomes Pardo Doloresning turmushga chiqishi yaxshiroq deb hisoblab, uning bu niyatidan voz kechirdi[2][3].

16 yoshida Dolores kesish va tikuvchilik kurslariga oʻqishga kirdi. Keyin kafeda ofitsiant boʻlib ishladi va u erda boʻlajak eri, sotsialistik konchi Julian Ruis Gabiña bilan uchrashdi. 1916-yil 16-fevralda ular turmush qurishdi[4].

1917-yilda Dolores Bilbao shahri yaqinidagi Somorrostro qishlogʻidagi Sotsialistik partiyaning mahalliy tashkilotiga qoʻshildi. U mahalliy kutubxonada marksistik adabiyotni oʻrganishni boshladi.

1917-yilda Rossiyada bolsheviklar inqilobining gʻalabasi Doloresda katta taassurot qoldirdi.

1918-yilda, 22 yoshli Ibarruri El Minero Vizcaíno („Biskay konchisi“) gazetasida oʻzining birinchi maqolasini nashr etdi. Ibarruri oʻziga „Passionaria“ (Passionary — Muqaddas haftada chop etilgan birinchi maqolada taxallus) taxallusini oldi. U bu taxallusni 1939-yilgacha ishlatgan.

Ibarruri Ruiz juftligining birinchi farzandi, qizi Ester (1916-1919-yil) erta bolalikda vafot etdi. Keyinchalik, Dolores besh qizidan toʻrttasining erta oʻlimini boshdan kechirishga majbur boʻldi[5].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
  2. «Pasionaria: homenaje en su 90 aniversario» (sp) // Biblioteca Mundo Obrero : журнал. — 1985. — 12 декабря (Andoza:Бсокр). Архивировано 5 iyun 2020 года.
  3. Sorel, Andrés. Dolores Ibárruri, «Pasionaria». Memoria humana. Мадрид: Exadra de Ediciones, 1989 — 25, 172 bet. ISBN 978-8487070082. 
  4. Cruz, Juan. „Ha fallecido en Baracaldo Julián Ruiz, marido de "Pasionaria"“. El País (1977-yil 4-avgust). 2022-yil 2-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-noyabr.
  5. „Entrevista al historiador Mario Amorós, autor de ¡No pasarán! Biografía de Dolores Ibárruri, Pasionaria | Madrid Sindical No pasarán. Dolores Ibárruri, Pasionaria, biografía Mario Amorós“ (es) (2021-yil 12-noyabr). 2022-yil 17-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-oktyabr.