Foydalanuvchi munozarasi:SAFARJOVLIYEV

Muhokama fikrlaringizni kutib qolaman

Jovliyev Safarning tarbiya fanidan tayorlagan xulosa maʼruzasi 1-bo’limi Assalomu Alaykum hammaga Aziz bo’lajak pedagoglar bugungi mavzumiz tarbiya fani va uning metodlari.Tarbiya fani bizni hayotimizda qanchalik o’ringa ega,nega buni biz o’rganishimiz kerak?degan savollar sizda o’yg’onishi mumkin,Biz pedagoglar oldida shunday masalal turibdiki? Biz kelajakda bilimli intelektual yoshlarni tarbiyalashimizda bu fanning o’rni beqiyos.Buni tariximiz ham isbotlaydi,aynan jadidchilik. faoliyati bilan sho’g’ullangan marifatchilarimiz anglashga yordam beradi.Bunga misollar tariqasida Fitrat,Abdulla Avloniy,Behbudiy,Mulla Qori,Ashurali Zohiriy,Botu va ko’plab jadidchilik nomayondalarini qoldirgan asarlarni misol qilib olsak bo’ladi,Ular xalqni jaxolat botqog’idan olib chiqish uchun xalqni maʼrifatga yetakladi shu o’rinda tarbiyaning o’rnini ko’rsatib berishdi,Biz shuni unutmasligimiz kerak!Tarbiyasizlik insonni,bilimsizlikga,bilimsizlik,esa ilmsizlikga,ilmsizlik,jaholat yoki jar yoqasiga yetaklashi turgan gap,Hozirgi kunda O’rta taʼlim tizmimizdahi qator kamchiliklar ko’zga yaqoll tashlanmoqda,hususan maktablarimizda ayrim holatlarni eshitib hayron qolasan kishi bu shu narsani ko’rsatyaptiki bu tarbiya fanini birinchi o’rinha chiqarish,Oliy o’quv yurtlarida ham tarbiya fani o’qitish metodlariga alohida o’rg’u berilishi kerak.Albatta kelajak avlod uchun bilimli,barkamol avlodni taminlash uchun avallo pedagoglarimiz chuqur bilim va ko’nikmaga ega bo’lishi kerak zeroki kuchli taʼlim uchun pedagoglar to’laqonli oliy o’quv yurtlarida tulliq darajali bilimni olish kerak.Tarbiya fani tarmoqlari bir nechta yo’nalishlar bilan. bog’langan masalan psihologiya yo’nalishi bu fanda ish olib borayotgan mutaxassislarimiz ham maktablarimizda talabga javob bermaydi,bolalar bilan ishlashda asosan bolaning psihologiyasini bilishni talab etadi maktablarimizda yana bir holat metodlarning eskirganligi bolalarni darsga qiziqtirish yomon ahvolda,dars jarayonlarida ilg’or texnologiyalarni qo’llashdagi kamchiliklar,maktablarimizni zamon talabi bilan jixozlanmaganligi kabi muammolar mavjud.Bola tarbiyasida yani bolaning birinchi uyi uning oilasi bo’lsa ikkinchi uyi maktab hisoblanadi demak bu yerda bir aniq bo’ladiki,oilada tarbiya ko’rmagan egri niholni to’g’irlash ancha mushkul vazifa buning uchun maktab,oila va mahalla hamkorlikda faoliyat yuritishi ham chekka qishloqlarimizda juda yomon ahvolda,va yana shu narsaga etibor qaratishimiz kerak bu maktab darsliklari bilan bog’liq yani 21 asrga qadam quydek bir narsa juda sezilarli bilindi ayrim yoshlarimizning bilimi sayozlashib borayotganligi,shunga yarasha o’quv kitoblarimizning hajmi kattarib ichidagi maʼlumotlarning kamayib borayotganligi yani bolani turli tuman kitob ichidagi rasmlar bilan qiziqishiga erishsakda maʼlumot bo’lmasa buni foydasi bo’lmaydi,O’qituvchilarimizning koʻpchiligi bolalar bilan ishlashda xatoliklarga yo’l quymoqda buning hammasi faoliyatning bir tizmga solinmagani oqibatida yuz bermoqda.Bilamizki inson tempraminti degan psihologiyada termin bor bu inson indivedlarini farqlash va bolani psihologik nuqtayi nazardan anglashga va shu zaylda orzu-istaklarini bilishga yordam beradi.Ikki xil bo’ladi Introvert va Extrovert ochiq-yopiq shaxs turlariga ajratish mumkin.Chekka qishloqlarimizda o’qituvchilarning mavqeiyi pastligi masalasi nega degan savol tug’iladi demak o’qituvchilarimizda shunday narsa sodir bo’lmoqdaki bola darsga layoqatsiz,qiziqish nol,talab bo’lmagandan so’ng bilimli o’g’il qizni qayerdan tarbiyalaydi balkim maktab bilim maskaning quyi qismi bo’lgani uchunmi deb uylab qolishi ham mumkin,Qaysi sohada bo’lmasin tarixchimiz yoki filologmi,yoki yana boshqa doim muhokamada bo’lishini hozirgi zamon ko’rsatib qo’yayabdi,Yana shu gapni takrorlashga majburman tarbiya fanini bi’rinchi o’ringa chiqarmas ekanmiz biz malakali kadrlarni o’z joyida topa olmaymiz.Pedagoglarga misol tariqasi misol qilib ko’rsatishim mumkin masalan o’qituvchi doskada mavzuni tushuntirmoqda bir bola orqada qog’oz otib darsda jim o’tirmayabdi,bolani borib chertishga pedagogni haqqi yuq chunki metod bo’yicha dars o’tiladi.Dakki berish,tanbex berish,shikoyat qilish,direktor honasiga yoki darsdan chetlatish bu pedagogning ko’rishi mumkin bo’lgan zaruriy choralaraga kiradi.Xalqimizda bir naql bor bir bolaga yetti mahalla Zeroki bu fikrlarimizning bari,tanqidiy qarashlarimiz Vatan tuyg’usi bila yug’rilgan shijoatli yoshlarni tarbiyalashga qaratilgan,Bu borada ham ancha siljishlar bor nafaqat gazeta,jurnallarda,kitoblarda, ilg’or texnologiyadan foydalanishda tarbiya faniga etibor qaratilmoqda.Ko’plab madaniy-maʼrifiy sohalarda tanlovlar,kelajak avlodni o’ziga ishongan,o’z o’zligini anglagan vatanparvar sifatida kamol toptirish qaratilgan.Bu borada birinchi muhid oiladagi tarbiya.Ota -onalar farzandiga kerak faqtda faqat ajratsa bunaqangi Tarbiyasizlik kabi oqibatlar yuqoladi.Jamiyat uchun ilg’or,salahiyotli yosh avlodni tarbiyalash ustuvor g’oya. Psihologik nuqtayi nazar:Dunyoda ikki xil toifa insonlar bor.Qalb amri bilan yashaydigan va realikga asoslangan aql bilan yashaydigan odamlar mavjud,birida qalb amri bilan yashovchi insonlar tezda o’ylanuvchan va o’zini tahlil qilib yashaydigan insonlar sirasiga kiradi,Ikkinchi tipdagi odamlar esa realikga asoslanadi va cho’r kesar,dangalchi odamlar tipiga misol bo’la oladi.Bo’larning hamma psihologik nuqtayi nazar insonni anglash,uning shaxs sifatidagi holatlaridir Ilg’or mamlakatlarda tarbiyaviy fani va o’qitish metodikasi Talimda uch tomonli aizberg Bizning hozirgi taʼlim tizimimiz ilg’or rivojlangan davlatlar ko’nikmasi ish tajribalari va uzimizning ilmiy yondoshishimiz orqali faoliyat yuritmoqda.Etiborga muolik tarafi haqida batafsil malumot berishimiz mumkin. Bilmizki birinchi bosqichida bog’cha talimidan boshlanadi,bola 5-6 yoshida 70% informatsiyani qabul qilib oladi,keyingi talimda esa maktab taʼlimi boshlanadi bu bizda 11 yillik taʼlim bu taʼlim jarayonida bolagaga kuchli taʼlim beriladi hamma fanlar yuzasidan aytgan holda,maktab tugagach sertifikat beriladi bu bilan taʼlimning keyingi bosqichi hohishiy etib belgilangan yaniy bolani o’zi tanlaydi letsiy yoki hohlagan universitet shu bilan keyingi harakatlar amalga oshadi bakalavr,magistitura,aspirantura,doktorantura,fan doktori,Datsint,Professor SAFARJOVLIYEV (munozara) 13:28, 15-May 2024 (UTC)