Ahmad Nosir al-Raisiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Ahmad Nosir Al-Raisiydan yoʻnaltirildi)
Ahmad Nosir Al-Raisiy
arabcha: أحمد ناصر الريسي
Interpol prizidenti
Mansab davri
25-noyabr 2021-yil
Avvalgisi Kim Jonyan

Ahmad Nosir Al-Raisiy (arabcha: أحمد ناصر الريسي shuningdek, inglizcha: Ahmed Nasser Al-Raisi) — amirlik (BAA) generali va Birlashgan Arab Amirliklari ichki ishlar vazirligining bosh inspektori.

U 2021-yilgi saylovda Interpol prezidenti etib saylandi.

Taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

London Metropolitan Universitetida doktorlik darajasini olgan.

Karyera[tahrir | manbasini tahrirlash]

1980-yilda Abu-Dabi politsiyasiga ishga kiradi, 2005-yilda Markaziy operatsiyalar boʻyicha bosh direktor lavozimiga koʻtariladi.[1] 2015-yilda ichki ishlar vazirligining bosh inspektori etib tayinlangan [2]. 2018-yilda BAA rejimi tomonidan josuslikda ayblangan britaniyalik akademik Metyu Xedjsning hibsga olinishida muhim rol oʻynaydi.[2] Inson huquqlari tashkilotlarining taʼkidlashicha, Raisiy Interpolning qizil xabarnoma tizimidan notoʻgʻri foydalangan „mashhur“ davlat xavfsizlik apparatini nazorat qiladi.[3]

U Interpol ijroiya qoʻmitasi aʼzosi[4][5] va 2018-yildan beri Osiyo delegati xisoblanadi.[6]

Interpol prezidentligiga nomzod[tahrir | manbasini tahrirlash]

U 2022-yilda Kim Chen Yangdan keyin Interpol prezidenti lavozimiga Birlashgan Arab Amirliklari tomonidan rasmiy nomzodi edi. Qiynoqlarga boshchilik qilgsni uchun ayblangani uchun uning nomzodi inson huquqlari guruhlari tomonidan keskin qoralanadi. 19 ta inson huquqlari guruhlari, jumladan Human Rights Watch va Fors koʻrfazi Inson huquqlari markazidan iborat koalitsiya Interpolga ochiq xat yozib, uning tayinlanishiga qarshiliklarini bildirishadi.[7] Buyuk Britaniyaning sobiq bosh prokurori Devid Kalvert-Smitning hisobotida aytilishicha, Al-Raisiy bu lavozimga mos kelmaydi.[8] Metyu Xedjs Interpol aʼzolaridan Al-Raisiyni bu lavozim uchun koʻrib chiqmaslikni soʻraydi.

2021-yil iyun oyida Parijda Fors koʻrfazining Inson huquqlari boʻyicha markazi Al-Raisiy ustidan jinoiy ish qoʻzgʻatdi. Shikoyat ishida uni 2017-yilda hibsga olingan BAAning taniqli dissidenti Ahmad Mansurning qiynoqlari uchun javobgarlikda ayblaydi [9]

Odatda shaffof boʻlmagan jarayon uchun gʻayrioddiy BAA Al-Raisiyni qoʻllab-quvvatlash uchun Interpolga aʼzo mamlakatlarga safarlarini uyushtirib, uni „xalqaro pariya“ sifatida koʻrishni targʻib qilardi.[10][11]

Al-Raisiy bir qancha mamlakatlarda sudga tortilgan. Metyu Xedjs va Ali Ahmadning advokati Rodni Dikson ovoz berishdan oldin saylovoldi tashviqoti doirasida Shvetsiya politsiyasiga al-Raisiyni mamlakatga kelganida hibsga olish haqida shikoyat qildi. Xedjs va Ahmad Norvegiya politsiyasi maʼmurlariga xuddi shunday iltimos bilan murojaat qilib, ulardan yordam soʻrashdi va agar tergov ochilgan boʻlsa, ar-Raisiyni tashrif buyurish imkoniyatidan foydalanib, uni hibsga olishlarini soʻrashdi.

2021-yil noyabr oyida Germaniya parlamentining uch deputati qoʻshma bayonot chiqarib, Al-Raisiyni saylanishini Interpol obroʻsiga xavf tugʻdirishi va nomzodning koʻrsatilishi Interpolning asosiy qonunchiligining ikkinchi moddasiga zid ekanligi aytishadi.[12][13] 35 nafar fransuz qonun chiqaruvchisi Emmanuel Makrondan xat orqali Al-Raisiy nomzodiga qarshi chiqishni soʻraydilar. Birlashgan Arab Amirliklari nemis deputatining xavotirlarini rad etib, BAA „dunyodagi eng xavfsiz davlatlardan biri“ ekanidan faxrlanishlarini aytishadi.[12]

Saylov[tahrir | manbasini tahrirlash]

Saylov 25-noyabr kuni Istanbulda boʻlib oʻtdi, Al-Raisiy Interpol vitse-prezidenti Sarka Xavrankova bilan ushbu lavozim uchun kurashdi.[14][15][16] Al-Raisiy ovoz berishning 3-turidan soʻng gʻalaba qozondi va taxminan 69 foiz ovoz bilan toʻrt yillik muddatga saylandi.[16][17] U Yaqin Sharq mamlakatlaridan prezidentlikka saylangan birinchi nomzoddir.[18]

Birlashgan Arab Amirliklari Interpol byudjyetiga ikkinchi eng katta hissa qoʻshuvchi davlat boʻlib, bu BAA saylov natijalarini sotib olgani haqidagi iddaolarga sabab boʻldi. Interpol Al-Raisiy yarim stavkalik roli asosan rasmiyatchilik uchun boʻlishini takidlasada[19][19] Al-Raisiy Interpol siyosatini oʻzgartirishni xohlayotganga oʻxshaydi.[19] Uning saylovoldi tashviqotida Interpolda zamonaviy texnologiyalardan foydalanishni oshirish haqidagi vaʼdasini baʼzilar avtoritar rejimlar qoʻllayotgan elektron kuzatuv vositalariga ishora sifatida koʻrdilar.[19][20] Neue Zürcher Zeitung uchun yozish, Ulrich Schmid [de] Al-Raisining saylanishini avtoritar davlatlar bayram qilishiga sabab deb atadi, chunki bu xalqaro tashkilotlarda inson huquqlari obroʻsini yanada pasaytirishi mumkin.[20] The Guardian muxbiri Rut Mayklson saylovni BAA uchun „yumshoq kuchning katta gʻalabasi“ deb taʼrifladi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Zatat, Narjas. „UAE candidate cannot become Interpol president due to country's human rights abuses, says UK report“ (en). alaraby (8-aprel 2021-yil).
  2. 2,0 2,1 Wintour, Patrick. „UAE general unsuitable for role of Interpol chief, says UK report“ (en). Patrick Wintour (2021-yil 7-aprel).
  3. Jacobs, Josh. „Has Interpol become the long arm of oppressive regimes?“. The Guardian (2021-yil 17-oktyabr).
  4. „Interpol: UAE Official's Candidacy Raises Human Rights Alarms“ (en). Human Rights Watch (2021-yil 5-may). Qaraldi: 2021-yil 9-may.
  5. „Executive Committee“ (en). www.interpol.int. Qaraldi: 2021-yil 9-may.
  6. „Dubai's Police Chief Nasser Ahmed al-Raisi Wants To Head Interpol“ (en-US). Taarifa Rwanda (2020-yil 23-noyabr). 2021-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 9-may.
  7. „Rights organisations object to UAE police chief nominated as INTERPOL head“ (en-GB). Middle East Monitor (2020-yil 30-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 9-may.
  8. Calvert-Smith, David (March 2021). „Undue influence: The UAE and Interpol.“ Retrieved 2021-11-25.
  9. „United Arab Emirates: GCHR files complaint in France against Maj. Gen. Ahmed Naser Al-Raisi for torture of Ahmed Mansoor“. Gulf Centre For Human Rights. Qaraldi: 12-iyun 2021-yil.
  10. Michaelson, Ruth. „'He is responsible for torture': nominee for Interpol chief accused by detained Britons“. The Observer (2021-yil 20-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 23-noyabr.
  11. „The UAE promote its "international pariah" candidate for the Interpol presidency“. Emirates Leaks. Qaraldi: 1-avgust 2021-yil.
  12. 12,0 12,1 Knipp, Kersten. „Interpol: Vorwürfe gegen Kandidaten aus den VAE“ (German). Deutsche Welle (2021-yil 16-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 16-noyabr.
  13. „Gemeinsame Erklärung“ (German). Press-reliz. Qaraldi: 2021-yil 16-noyabr.
  14. Rai, Sarakshi. „Human rights groups sound alarm over Interpol election“. The Hill (2021-yil 22-noyabr).
  15. Crowcroft, Orlando. „In Istanbul, a bitter leadership election exposes Interpol's fault lines“. Euronews (2021-yil 23-noyabr).
  16. 16,0 16,1 „Interpol appoints Emirati general accused of torture as president“. The Guardian (2021-yil 25-noyabr).
  17. „Umstrittener Generalmajor wird Interpol-Chef“. Die Zeit (2021-yil 25-noyabr).
  18. Issa, Michel Tala. „UAE Major General Ahmed Nasser al-Raisi elected as new Interpol President“. Al Arabiya English (2021-yil 25-noyabr).
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 Daragahi, Borzou. „Interpol appoints UAE official accused of torture as chief“. The Independent (2021-yil 25-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 25-noyabr.
  20. 20,0 20,1 Schmid, Ulrich. „Zwielichtiger Emirati wird Interpol-Chef“ (German). Neue Zürcher Zeitung (2021-yil 25-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 25-noyabr.