Kompyuter savodxonligi: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Keyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
„Computer literacy“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
(Farq yoʻq)

1-May 2024, 10:20 dagi koʻrinishi

Boshqa nomlar uchun qarang: the retail chain Computer Literacy Bookstore.
Maktabda kompyuterdan foydalanuvchi bolalar (2008)

Kompyuter savodxonligi- kompyuter va kompyuter bilan bog'liq texnologiyalardan samarali foydalanish bilimlari va qobiliyati hisoblanadi. Bu bilimlar dastlabki foydalanuvchilar uchunkompyuter dasturlari va ilg'or muammolarni hal etishga yordam beradi. Kompyuterda o'qishni bilish va kompyuter dasturlaridan foydalanishda qanday qulayliklar borligini ham anglatadi. Kompyuterlar qanday ishlashini tushunish ham muhimdir. Kompyuter savodxonligi kompyuter dasturlashidan ajralib turishi mumkin, bu asosan kompyuter dasturlarining dizayn va kodlash ustida emas, balki ularning foydalanishida tanishlik va mahoratga qaratilgan.[1] Birlashgan Qirollik va Amerika Qo'shma Shtatlar kabi turli mamlakatlar kompyuter savodxonligi darajasini oshirish uchun tashabbuslar qo'shdilar.

Kelib chiqishi

Kompyuter savodxonligi raqamli savodxonlikdan farq qiladi, bu raqamli platformalarda axborotlarni o'zlashtirish yoki topish qobiliyatidir.[2] Shuni aytish mumkinki, kompyuter savodxonligi kompyuterlardan foydalanish va ularning qanday ishlashini tushunish qobiliyatini o'lchashdir. [3]

Odamlarning kompyuter savodxonligini odatda so'rovnomalar orqali o'lchashadi, bular matnni yozish va o'zgartirish, kichik kompyuter ishlashi muammolarini hal qilish, kompyuterdagi ma'lumotlarni tashkil etish va tahlil qilish qobiliyatini sinab ko'radi. [4] [5]

Kompyuter foydalanuvchilari kompyuter savodxonligini oshirish uchun qaysi kompyuter ko'nikmalarini yaxshilashni xohlashlarini farqlashlari va bu ko'nikmalardan maqsadliroq va aniqroq foydalanishni o'rganishlari kerak. Kompyuter savodxonligi haqida ko'proq ma'lumotga ega bo'lish orqali foydalanuvchilar foydalanishga arziydigan ko'proq kompyuter funksiyalarini topishlari mumkin.

Sinf xonalarida kompyuterlardan foydalanish va shu tariqa kompyuter savodxonligini oshirish uchun argumentlar birinchi navbatda kasbiy yoki amaliydir. Kompyuterlar zamonaviy ish joylarida juda zarur. Ta'limda kompyuter savodxonligini o'rgatish o'quvchilarga ish bilan ta'minlash uchun mo'ljallangan.

Texnologiyadagi tez o'zgarishlar kompyuter savodxonligining keyingi besh yilini bashorat qilishni qiyinlashtiradi. Kompyuter savodxonligi bo'yicha loyihalar ko'plab mamlakatlarda qo'llab-quvvatlanadi, chunki ular ushbu mamlakatlarning davlat va xususiy tashkilotlarining umumiy siyosiy va iqtisodiy tamoyillariga mos keladi. Internet bilimlarni samarali va keng miqyosda tarqatish va texnologik yutuqlarni integratsiya qilish uchun katta imkoniyatlarni taqdim etadi. Kompyuter savodxonligining yaxshilanishi bunga yordam beradi.[6]

Tarixi

"Kompyuter savodxonligi" atamasi odatda Dartmut kolleji fiziki Artur Luermanga tegishli bo'lib, u 1964-yilda BASIC dasturlash tilini taqdim etgan Kemeny va Kurtsning hamkasbi bo'lgan. Luermann o'qitishda kompyuterlarning tinimsiz himoyachisiga aylandi. 1972-yil aprel oyida Amerika Axborotni Qayta Ishlash Jamiyatlari Federatsiyasi (AFIPS) konferentsiyasida Luehrmann "Kompyuterni o'quvchiga o'rgatishi kerakmi yoki aksinchami?" Qog'oz Internetda mavjud. Unda u qayd etadi: Agar kompyuter shunchalik kuchli manba bo'lsa, uni o'qitish jarayonini taqlid qilish uchun dasturlash mumkin bo'lsa, biz o'quvchilarimizga ushbu kuchli intellektual vositani o'zlashtirishni o'rgatishimiz kerak emasmi? Talaba kompyuterda boshqariladigan ta'lim sub'ekti - yangi texnologiyadan foydalanuvchi bo'lishi yetarlimi? Yoki uning ta'limi kompyuterdan foydalanishni o'z ichiga oladimi (1) ijtimoiy fanlar bo'yicha katta ma'lumotlar bazasidan ma'lumot olish uchun yoki (2) ekologik tizimni simulyatsiya qilish yoki (3) algoritmlardan foydalangan holda muammolarni hal qilish yoki (4) laboratoriya ma'lumotlarini olish va uni tahlil qilish uchun yoki (5) tahrirlash va tahlil qilish uchun matnli ma'lumotlarni taqdim etish yoki (6) tahlil qilish uchun musiqiy ma'lumotni taqdim etish yoki (7) grafik ma'lumotlarni yaratish va qayta ishlash uchunmi? Ta'limda kompyuterlardan bunday foydalanish talabalarni nafaqat uning sub'ektlari, balki hisoblash ustalari bo'lishiga olib keladi. 1978 yilda Endryu Molnar AQShdagi Milliy fan jamg'armasidagi Hisobot faoliyati idorasi direktori bo'lgan.[7][8] U tashkil etilganidan ko'p o'tmay, kompyuter savodxonligi bir nechta akademik maqolalarda muhokama qilindi. 1985 yilda "Journal of Higher Education" jurnalida kompyuter bilimdonligi matnni qayta ishlash, jadval dasturlarini o'rganish va kompyuterda ma'lumotlarni olish va almashish bilan bog'liqligini ta'kidladi. [9]

Fransiya

Plan Calcul - bu 1960-yillarda dasturiy ta'minot va kompyuter fanlarida keng o'quv-tarbiyaviy sa'y-harakati bilan birga milliy yoki Evropa kompyuter sanoatini targ'ib qilish uchun Frantsiya hukumati tomonidan amalga oshirilgan dastur.

"Barchalar uchun kompyuter" rejasi 1985 yilda barcha mamlakat o'quvchilariga kompyuterni taqdim etish uchun Frantsiyaning hukumat tashabbusi bo'lib,

Birlashgan Qirollik

Buyuk Britaniyada 1970 yillarning oxirida va 1980 yillarning boshida bir qator taniqli video o'yinlar ishlab chiquvchilar paydo bo'ldi. [10] 1982 yilda chiqarilgan ZX Spectrum Buyuk Britaniya va Evropada uy kompyuterlari, kodlash va o'yinlarni ommalashtirishga yordam berdi.[11][12][13]

BBC Micro kompyuteridan foydalangan holda BBC kompyuter o'quv-o'quv loyihasi 1980 yildan 1989 yilgacha davom etdi. Ushbu tashabbus 1990-yillarda ommaviy bozordagi kompyuterlar rivojlanishidan oldin maktablarda va uyda kodlovchilarning avlodini o'qitdi. [14] [15] "Yotoq xonasi kompyuterlari innovatsiyasi" 1990-yillarda biznes va shaxslar uchun mo'ljallangan ilk veb-hosting kompaniyalarining rivojlanishiga olib keldi. [16]

BBC kompyuter o'quv-sozlash loyihasi 2012 yil talabalarning axborot texnologiyalari va kompyuter fanlari mahoratlarini rivojlantirish uchun tashabbus edi.

Kompyuta dasturlash ko'nikmalari 2014 yilda Milliy o'quv dasturi kiritilgan.[17][18]

2017 yilda Buyuk Britaniyaning taxminan 11,5 millionga yaqin fuqarosi kompyuter savodxonligi bo'yicha asosiy bilimlarga ega emasligi xabar qilingan.[19] Buning javobi sifatida Buyuk Britaniya hukumati 2017 yilda " raqamli mahorat strategiyasini " nashr etdi .[1][20][21]

Raspberry Pi 2012 yilda birinchi marta chiqarilgan, dastlab Buyuk Britaniyadagi maktablarda kompyuter fanining asosiy o'qitilishini targ'ib qilish uchun mo'ljallangan arzon bir stolli kompyuterlar seriyasidir.[22][23][24] Keyinchalik ular kutilganidan ancha mashhur bo'lib, turli xil dasturlarda ishlatilgan. [25] Raspberry Pi Foundation Buyuk Britaniya maktablarida va rivojlanayotgan mamlakatlarda dastlabki kompyuter fanini o'qitishni rag'batlantiradi. [26]

AQSh

1978 yilda Milliy fan jamg'armasi yoshlarga kompyuter dasturlashini o'qitish uchun chaqiriq chiqardi.[27] Talabalarni kompyuterga tanishtirish uchun AQSh hukumati, xususiy jamg'armalar va universitetlar o'rta maktab o'quvchilari uchun yozgi dasturlarni moliyalashtirish va xodimlarga qo'shilishdi. [1] [28][27]

AQShda o'quvchilar maktabgacha va bolalar bog'ida tablet kompyuterlari bilan tanishtirilmoqda. [29] Tablet kompyuterlari kichik o'lchamlari va tutish ekranlari uchun afzal hisoblanadi. [30] Tablet kompyuterining tutish interfeysi kichik bolalar motorlik ko'nikmalariga ko'proq mos keladi. [31] Erta bolalik o'qituvchilari o'quvchilarga o'rgatish orqali o'quvchilar uchun tablet kompyuterida turli faoliyatlarni o'tkazish uchun talabalarga qaratilgan ta'limotni ishlatadilar. [32] Bu odatda Internetni tarqatishni va dasturlardan foydalanishni o'z ichiga oladi, yosh talabaga kompyuter mahoratining asosiy darajasi bilan tanishtiradi. [3][31]

Ushbu mavzuda muhokama qilingan tashvish shundaki, boshlang'ich va o'rta ta'lim o'qituvchilari ko'pincha kompyuter savodxonligini o'rgatish uchun ko'nikmalarga ega emaslar. [29]

Qo'shma Shtatlardagi ish bozorida kompyuter saxiyligi ish tanlash imkoniyatlarini jiddiy cheklaydi. [33] [34] Per Scholas kabi notijorat tashkilotlar Janubiy Bronks, Nyu-York, Mayami, Florida va Kolumbus, Ohaio shaharlarida kam xizmat ko'rsatadigan jamoatlarda bolalar va ularning oilalariga bepul va arzon kompyuterlar taklif qilib, bu bo'linishni kamaytirishga harakat qiladilar. [35]

Dunyo bo'ylab kompyuter savodxonligi darajasi

Hindistonda kompyuter sinflari (2015)

Jahon iqtisodiy forumi tomonidan aniqlangan 2020 yilda dunyodagi kompyuter savodxonligi o'rtacha o'lchamlari OECD mamlakatlari kompyuter savodxonasini kutib bo'lmagandek ko'rsatdi. Ularning taxminan to'rtdan biri kompyuterdan foydalanishni bilmasdi. Hech bo'lmaganda 45% kam darajada baholanadi va faqat 30% o'rtacha va kuchli kompyuter savodxonligi bilan baholanadi. [36]

Shuningdek qarang

  • Hisobot savdosi
  • kompyuter bilimlari va ta'lim
  • Raqamli bo'linish
  • Raqamli o'qishni o'rganish
  • Axborot savodxonligi
  • Transilfabetizatsiya
  • Internetda o'qishni o'rganish

Kompyuterlar

  • BBC Micro
  • OLPC XO
  • Raspberry Pi

Tashkilotlar

Manbalar

  1. ↑ Tobin, Catherine D. (February 1983). "Developing Computer Literacy". The Arithmetic Teacher 30 (6): 22–23, 60. doi:10.5951/AT.30.6.0022. 
  2. ↑ Buckingham, David (2010), „Defining Digital Literacy“, in Bachmair, Ben (muh.), Medienbildung in neuen Kulturräumen (nemischa), VS Verlag für Sozialwissenschaften, 59–71-bet, doi:10.1007/978-3-531-92133-4_4, ISBN 978-3-531-16755-8
  3. ↑ „An Overview of Basic Computer Literacy Skills“. Harper College.
  4. ↑ Kegel, RHP (2019). "Towards More Individualized Interfaces: Automating the Assessment of Computer Literacy". BCSS@persuasive. http://ceur-ws.org/Vol-2340/06-BCSS2019_paper.pdf. 
  5. ↑ Tobin, Catherine D. (1983). "Developing Computer Literacy". The Arithmetic Teacher 30 (6): 22–23. doi:10.5951/AT.30.6.0022. 
  6. ↑ Watkins, Nellouise. National Goals And Strategies For Computer Literacy, 1982 — 267–270 bet. 
  7. ↑ „Oral-History:Andrew R. Molnar - Engineering and Technology History Wiki“. ethw.org. Qaraldi: 2020-yil 24-fevral.
  8. ↑ „Definition of computer literacy“ (en). PCMAG. Qaraldi: 2020-yil 23-yanvar.
  9. ↑ Haigh, Roger W. (March 1985). "Planning for Computer Literacy". The Journal of Higher Education 56 (2): 161–171. doi:10.2307/1981664. 
  10. ↑ Blake, Jimmy. „How the UK became a major player in the gaming world“ (en-GB). BBC News (2019-yil 6-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar. „The gaming industry as it now exists formed around the same time back in the late 70s early 80s - there were a small number of influential people in programming.“.
  11. ↑ „Sinclair Spectrum designer Rick Dickinson dies in US“. BBC News (2018-yil 26-aprel). Qaraldi: 2018-yil 27-aprel. „the machines had "spawned a generation" of coders that had helped to establish the UK's reputation as a creative, game-making powerhouse“.
  12. ↑ Kelion, Leo. „Sinclair's ZX Spectrum turns 30“. BBC News (2012-yil 23-aprel). Qaraldi: 2018-yil 26-aprel. „The success was also driven by videogame sales - the machines were originally marketed as an educational tool but you ensured titles were ready at launch.“.
  13. ↑ O'Regan, Gerard. Introduction to the History of Computing: A Computing History Primer. Springer, 21 June 2016. ISBN 9783319331386. 
  14. ↑ „BBC releases computer history archive“ (en-GB). BBC News (2018-yil 27-iyun). Qaraldi: 2018-yil 27-iyun.
  15. ↑ „BBC Computer Literacy Project Archive“ (en). computer-literacy-project.pilots.bbcconnectedstudio.co.uk. Qaraldi: 2018-yil 27-iyun.
  16. ↑ Bonsignore, Tony. „I stole £30,000 from my mum to make millions“ (en-GB) (2019-yil 11-fevral). Qaraldi: 2019-yil 11-fevral. „Fasthosts was a classic example of the bedroom computer innovation that the UK was so good at in the 80s and 90s.... it also simplified the process of registering domain names and accessing web hosting“.
  17. ↑ Dredge. „Coding at school: a parent's guide to England's new computing curriculum“ (en). The Guardian (2014-yil 4-sentyabr). Qaraldi: 2018-yil 29-iyun.
  18. ↑ „National curriculum in England: computing programmes of study“ (en). GOV.UK. Qaraldi: 2018-yil 29-iyun.
  19. ↑ „Digital Skills in the United Kingdom“. House of Lords Library Briefing (2017-yil 10-avgust).
  20. ↑ „Government sets out digital strategy“ (en-GB). BBC News (2017-yil 1-mart). Qaraldi: 2018-yil 29-iyun.
  21. ↑ „UK Digital Strategy“ (en). GOV.UK. Qaraldi: 2018-yil 29-iyun.
  22. ↑ Cellan-Jones. „A £15 computer to inspire young programmers“. BBC News (2011-yil 5-may).
  23. ↑ Price, Peter. „Can a £15 computer solve the programming gap?“. BBC Click (2011-yil 3-iyun). Qaraldi: 2011-yil 2-iyul.
  24. ↑ Bush. „Dongle computer lets kids discover programming on a TV“. Electronics Weekly (2011-yil 25-may). Qaraldi: 2011-yil 11-iyul.
  25. ↑ „Ten millionth Raspberry Pi, and a new kit – Raspberry Pi“ (2016-yil 8-sentyabr). — „we've beaten our wildest dreams by three orders of magnitude“. Qaraldi: 2016-yil 9-sentyabr.
  26. ↑ Collins. „The life of Pi: Ten years of Raspberry Pi“ (en). University of Cambridge (2022-yil 25-fevral). Qaraldi: 2022-yil 28-fevral.
  27. ↑ 27,0 27,1 Aamoth, Doug (2011-11-15). „The Man Who Invented Email“. Time (ingliz (Amerika)). ISSN 0040-781X. Qaraldi: 2022-04-18.
  28. ↑ „Statement from the National Museum of American History: Collection of Materials from V.A. Shiva Ayyudurai“ (en). National Museum of American History (2012-yil 15-mart). Qaraldi: 2022-yil 18-aprel.
  29. ↑ 29,0 29,1 Jordan, H; Hunter, E; Lee, I.C. (2016). "Tablet Technology for Educators". Proceedings of Global Learn-Global Conference on Learning and Technology: 94–100. https://www.learntechlib.org/primary/p/172714/.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":3" defined multiple times with different content
  30. ↑ Neumann, Michelle M.; Neumann, David L. (4 September 2013). "Touch Screen Tablets and Emergent Literacy". Early Childhood Education Journal 42 (4): 231. doi:10.1007/s10643-013-0608-3. 
  31. ↑ 31,0 31,1 Blackwell, Courtney K.; Lauricella, Alexis R.; Wartella, Ellen (1 July 2016). "The Influence of TPACK Contextual Factors on Early Childhood Educators' Tablet Computer Use". Computers & Education 98: 57–69. doi:10.1016/j.compedu.2016.02.010. 
  32. ↑ Beschorner, Beth; Hutchison, Amy (2013). "iPads as a Literacy Teaching Tool in Early Childhood". International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology 1 (1): 16–24. http://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1055301.pdf. 
  33. ↑ Wyatt, Edward. „Most of U.S. Is Wired, but Millions Aren't Plugged In“. The New York Times (2013-yil 18-avgust). Qaraldi: 2013-yil 19-avgust.
  34. ↑ Peng, Gang (September 2017). "Do computer skills affect worker employment? An empirical study from CPS surveys" (en). Computers in Human Behavior 74: 26–34. doi:10.1016/j.chb.2017.04.013. 
  35. ↑ "Per Scholas; Affordable Technology Finally Available to Bronx Residents". Pediatrics Week: 42. 27 August 2011. 
  36. ↑ Fenton. „Machine in Control“. www.boti.co.za. Business Optimization Training Institute. Qaraldi: 2020-yil 26-may.

Qayta oʻqish

Vikilugʻatda kompyuter savodxonligi nomli maqola mavjud.


Andoza:Literacy

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Kompyuter_savodxonligi&oldid=4288528" dan olindi