Shiv Nadar: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
Tahrir izohi yoʻq
 
Qator 11: Qator 11:
| veb-sayt =
| veb-sayt =
}}
}}
'''Shiv Nadar''' (1945-yil 14-iyulda tugʻilgan) – hindistonlik milliarder sanoatchi va xayriyachi<ref>{{Yangiliklar manbasi |title=Shiv Nadar's Path To Philanthropy |language=en |work=Fortune India |url=https://www.fortuneindia.com/long-reads/shiv-nadars-path-to-philanthropy/109611 |access-date=22 February 2023}}</ref>. HCL Technologies va Shiv Nadar fondining asoschisi hamda faxriy raisi. Nadar 1970-yillarning oʻrtalarida HCLga asos solgan va keyingi oʻttiz yil ichida IT-kompaniyasini [[Axborot texnologiyalari|IT gigantiga]] aylantirgan<ref>{{Veb manbasi |sana=2021-07-19 |sarlavha=Shiv Nadar steps down as HCL Tech MD, C Vijayakumar to take over |url=https://www.livemint.com/companies/news/shiv-nadar-steps-down-as-hcl-tech-md-c-vijayakumar-to-take-over-11626698883795.html |qaralgan sana=2021-07-19 |ish=mint |til=en}}</ref>. 2008-yilda Nadar IT-sanoatdagi saʼy-harakatlari uchun [[Padma Bhushan]] bilan taqdirlangan<ref name="Padma Awards">{{Veb manbasi |url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |sarlavha=Padma Awards |nashriyot=Ministry of Home Affairs, Government of India |sana=2015 |qaralgan sana=21 July 2015 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |arxivsana=15 October 2015}}</ref>. Doʻstlari tomonidan „[[Magus]]“ (qadimgi forscha sehrgar) laqabini olgan Nadar 1990-yillarning oʻrtalaridan boshlab oʻz saʼy-harakatlarini Shiv Nadar jamgʻarmasi orqali Hindiston taʼlim tizimini rivojlantirishga qaratdi<ref name="rediff20012">{{Veb manbasi |url=http://www.rediff.com/money/2001/aug/09nadar.htm |sarlavha=Shiv Nadar completes 25 years of success |nashriyot=[[Rediff]] |muallif=Arvind Padmanabham |qaralgan sana=26 March 2008}}</ref><ref>{{Yangiliklar manbasi |last=Vijay |date=15 September 2011 |title=Shiv Nadar Foundation forays into elementary education |work=Business Standard India |publisher=Machinist.in |url=http://www.business-standard.com/india/news/shiv-nadar-foundation-forays-into-elementary-education/449223/ |access-date=6 December 2011}}</ref>. [[Forbes]] maʼlumotlariga koʻra, Hindistonning 3-eng boy odami va 2023-yil dekabr holatiga koʻra 35 milliard AQSh dollari miqdoridagi sof boyligi bilan dunyodagi 40-eng boy odamdir<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Shiv Nadar |url=https://www.forbes.com/profile/shiv-nadar/ |qaralgan sana=2022-01-12 |ish=Forbes |til=en}}</ref>.
'''Shiv Nadar''' ([[1945-yil]] [[14-iyul]]) - hindistonlik yirik [[sanoat]]chi va [[xayriya]]chi<ref>{{yangiliklar manbasi |url= http://www.forbes.com/profile/shiv-nadar/|title= Shiv Nadar: Profile |publisher= Forbes |accessdate=29-yanvar 2014-yil}}</ref><ref name="rediff2001">{{veb manbasi|url=http://www.rediff.com/money/2001/aug/09nadar.htm|title=Shiv Nadar completes 25 years of success|publisher=Rediff|author=Arvind Padmanabham| accessdate=26-mart 2008-yil}}</ref><ref>{{veb manbasi |url = http://www.business-standard.com/india/news/shiv-nadar-foundation-forays-into-elementary-education/449223/ |title = Shiv Nadar Foundation forays into elementary education |author = Vijay |publisher = Machinist.in |date = 15-sentabr 2011-yil |accessdate = 6-dekabr 2011-yil}}</ref>. Asosan [[axborot texnologiyalari]], turli xildagi ofis texnikasi ishlab chiqarishga asoslangan korxonalarning egasidir<ref>{{kitob manbasi | title=India Inc: how Indiaʼs top ten entrepreneurs are winning globally| year=2009| url=https://archive.org/details/indiainchowindia0000pota| edition=| author=Vikas Pota| pages=[https://archive.org/details/indiainchowindia0000pota/page/179 179]| publisher=Nicholas Brealey Publishing, 2009| isbn=1-85788-524-4}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=http://infotech.indiatimes.com/articleshow/msid-1078480,prtpage-1.cms|title=Wanna be a CEO? Join HCL|date=15-aprel 2005-yil|accessdate=3-aprel 2008-yil|publisher=Indiatimes|archivedate=2008-02-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216052729/http://infotech.indiatimes.com/articleshow/msid-1078480,prtpage-1.cms}} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20080216052729/http://infotech.indiatimes.com/articleshow/msid-1078480,prtpage-1.cms |date=2008-02-16 }}</ref><ref>S Raman – President, HCL Technologies (2003–2005) and ex-COO (1999–2003) is also referred to as a founder of the company in various forums</ref><ref name="moneycontrol">{{veb manbasi|url=http://www.rediff.com/money/2007/jun/09bspec1.htm|title=The amazing story of the birth of HCL|publisher=Moneycontrol|date=9-iyun 2007-yil|accessdate=26-mart 2008-yil}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=http://dqindia.ciol.com/content/dq_top20/2002/102072503.asp|title=HCL Group: The M&A Year|publisher=DQ Group|date=25-iyul 2002-yil|accessdate=26-mart 2008-yil|archivedate=2008-03-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080321113809/http://dqindia.ciol.com/content/dq_top20/2002/102072503.asp}} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20080321113809/http://dqindia.ciol.com/content/dq_top20/2002/102072503.asp |date=2008-03-21 }}</ref>.

== Biografiyasi ==
Nadar Madras shtatining Moolaipozji qishlogʻida (hozirgi Thoothukudi tumani, [[Tamilnad|Tamilnadu]]) [[Tamillar|tamil hindu]] oilasida tugʻilgan<ref>{{Kitob manbasi |title=India Inc: how India's top ten entrepreneurs are winning globally |last=Vikas Pota |date=7 January 2010 |page=179 |publisher=Nicholas Brealey Publishing, 2009 |isbn=978-1-85788-524-8}}</ref>. Uning ota-onasi Sivasubramaniya Nadar va Vamasundari Devi edi. Uning onasi Vamasundari Devi Dina Tanti gazetasi asoschisi S. P. Adithanarning singlisi.

Nadar oʻz faoliyatini 1967-yilda [[Walchand guruhi|Walchand guruhining]] Pune shahridagi Cooper Engineering Ltd''.'' kompaniyasida boshlagan. Tez orada bir nechta doʻstlari va hamkasblari bilan hamkorlikda oʻz tashabbusini boshlash uchun ishdan voz kechdi<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Shiv Nadar – Unknown Facts about the HCL Man |url=https://www.thehansindia.com/photo-stories/tech/shiv-nadar-unknown-facts-about-the-hcl-man-580 |ish=The Hans India |qaralgan sana=13 July 2021}}</ref><ref>{{Kitob manbasi |title=India's New Capitalists: Caste, Business, and Industry in a Modern Nation |last=Harish Damodharan |date=16 September 2008 |page=191 |publisher=Palgrave Macmillan |isbn=978-0-230-20507-9}}</ref>. Bu hamkorlar Ajai Chowdhry (HCL sobiq raisi), Arjun Malhotra (Headstrong bosh direktor va raisi), Subhash Arora, Yogesh Vaidya, S. Raman, Mahendra Pratap va D. S. Puri edi<ref>{{Veb manbasi |url=http://infotech.indiatimes.com/articleshow/msid-1078480,prtpage-1.cms |sarlavha=Wanna be a CEO? Join HCL |sana=15 April 2005 |qaralgan sana=3 April 2008 |nashriyot=Indiatimes |arxivurl=https://web.archive.org/web/20080216052729/http://infotech.indiatimes.com/articleshow/msid-1078480,prtpage-1.cms |arxivsana=16 February 2008}}</ref>.

Nadar va uning hamkorlari boshlagan dastlabki korxona Hindiston bozorida teleraqamli kalkulyatorlarni sotishga qaratilgan Microcomp kompaniyasi edi<ref name="moneycontrol2">{{Veb manbasi |url=http://www.rediff.com/money/2007/jun/09bspec1.htm |sarlavha=The amazing story of the birth of HCL |nashriyot=Moneycontrol |sana=9 June 2007 |qaralgan sana=26 March 2008}}</ref><ref>{{Veb manbasi |url=http://dqindia.ciol.com/content/dq_top20/2002/102072503.asp |sarlavha=HCL Group: The M&A Year |nashriyot=DQ Group |sana=25 July 2002 |qaralgan sana=26 March 2008 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20080321113809/http://dqindia.ciol.com/content/dq_top20/2002/102072503.asp |arxivsana=21 March 2008}}</ref>. HCL 1976-yilda 187000 rupiya sarmoya bilan tashkil etilgan<ref>{{Veb manbasi |url=http://dqindia.ciol.com/content/dqtop202k3/giants/103080504.asp |sarlavha=HCL GROUP&nbsp;– The Change Agents |nashriyot=DQ India |qaralgan sana=26 March 2008 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20080423174235/http://dqindia.ciol.com/content/dqtop202k3/giants/103080504.asp |arxivsana=23 April 2008}}</ref>.

1980-yilda HCL IT-uskunalar sotish uchun Singapurda Far East Computers kompaniyasining ochilishi bilan xalqaro bozorga chiqdi. Korxona birinchi yilda 1 million rupiy daromad olgani haqida xabar berdi. Nadar hech qanday boshqaruv nazoratini saqlab qolmasdan, eng yirik aktsiyador boʻlib qoldi<ref name="mcdark">{{Veb manbasi |url=http://www.moneycontrol.com/india/news/management/shivnadarhcl/thedarkhorsetechnologysector/market/stocks/article/279967 |sarlavha=The dark horse of the technology sector |nashriyot=Moneycontrol |sana=7 May 2007 |qaralgan sana=26 March 2008}}</ref>.

2020-yil iyul oyida Nadar boshqaruvni oʻzining qizi Roshni Nadarga topshirdi, u rasman Hindistondagi yirik IT kompaniyasining birinchi ayol raisi boʻldi<ref>{{Veb manbasi |sana=Jul 18, 2020 |sarlavha=Roshni Nadar Malhotra becomes HCL Tech chairperson. Who is she? {{!}} India News – Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/roshni-nadar-malhotra-becomes-hcl-tech-chairperson-who-is-she/articleshow/77034892.cms |qaralgan sana=2021-07-19 |ish=The Times of India |til=en}}</ref>. 2021-yil iyul oyida Nadar HCL Technologies boshqaruvchi direktori lavozimini ham tark etdi va uning oʻrniga HCL Tech bosh direktori C. Vijayakumar besh yillik muddatga tayinlandi<ref>{{Veb manbasi |sana=2021-07-19 |sarlavha=Shiv Nadar steps down as HCL Tech MD, C Vijayakumar to take over |url=https://www.livemint.com/companies/news/shiv-nadar-steps-down-as-hcl-tech-md-c-vijayakumar-to-take-over-11626698883795.html |qaralgan sana=2021-07-19 |ish=mint |til=en}}</ref>.

1996 yilda Nadar otasi Sivasubramaniya Nadar nomi bilan Tamil Nadu shtatining [[Chennay]] shahrida [[SSN muhandislik kolleji|SSN muhandislik kollejini]] tashkil etdi. Nadar kollej faoliyatida faol ishtirok etdi<ref>{{Veb manbasi |url=http://www.hinduonnet.com/businessline/ew/2001/07/25/stories/0125a203.htm |sarlavha=Shiv Nadar gifts HCL Tech shares to Chennai Trust |ish=The Hindu |sana=25 July 2001 |qaralgan sana=26 March 2008 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20030513060340/http://www.hinduonnet.com/businessline/ew/2001/07/25/stories/0125a203.htm |arxivsana=13 May 2003}}</ref>. 2006-yilda Nadar kollej talabalarga xorijiy universitetlar bilan bogʻlanish va ilmiy tadqiqotni rivojlantirishini eʼlon qildi<ref>{{Veb manbasi |url=http://www.hindu.com/2006/03/01/stories/2006030114710500.htm |arxivurl=https://web.archive.org/web/20060523091743/http://www.hindu.com/2006/03/01/stories/2006030114710500.htm |arxivsana=23 May 2006 |sarlavha=SSN engineering college to step up high-end research |sana=1 March 2006 |ish=[[The Hindu]] |qaralgan sana=26 March 2008}}</ref>. Nadar 2005-yilda [[Hindiston biznes maktabi]] ijroiya kengashiga qoʻshildi. 2008-yil mart oyida Nadarning SSN Trust kompaniyasi [[Uttar-Pradesh|Uttar-Pradeshda]] qishloq oʻquvchilari uchun ikkita Vidyagyan maktabi tashkil etilishini eʼlon qildi. Ularda shtatning 50 tumanidan 200 nafar oʻquvchi uchun bepul stipendiya mavjud. 2011-yilning fevral oyida shahar oliy oʻrta maktabiga tashrif buyurdi va 80 million rupiylik kompyuterlarni sovgʻa qildi. 2014-yilgacha Xaragpur Texnologiya Instituti kengashi raisi boʻlib ishlagan<ref>{{Yangiliklar manbasi |last=News |first=NDTV |date=29 October 2011 |title=HCL founder Shiv Nadar to head IIT-Kharagpur's board |publisher=NDTV News |url=https://www.ndtv.com/business/hcl-founder-shiv-nadar-to-head-iit-kharagpurs-board-3475 |access-date=15 May 2020}}</ref>.


== Manbalar ==
== Manbalar ==

20-Dekabr 2023, 13:52 dagi (joriy) koʻrinishi

Shiv Nadar
Tavalludi 14-iyul 1945-yil (1945-07-14) (78 yosh)[1]
Fuqaroligi Hindiston, Britaniya Hindistoni va Hindiston ittifoqi
Turmush oʻrtogʻi Kiran Nadar
Bolalari Roshni Nadar Malhotra
Mukofotlari

Shiv Nadar (1945-yil 14-iyulda tugʻilgan) – hindistonlik milliarder sanoatchi va xayriyachi[2]. HCL Technologies va Shiv Nadar fondining asoschisi hamda faxriy raisi. Nadar 1970-yillarning oʻrtalarida HCLga asos solgan va keyingi oʻttiz yil ichida IT-kompaniyasini IT gigantiga aylantirgan[3]. 2008-yilda Nadar IT-sanoatdagi saʼy-harakatlari uchun Padma Bhushan bilan taqdirlangan[4]. Doʻstlari tomonidan „Magus“ (qadimgi forscha sehrgar) laqabini olgan Nadar 1990-yillarning oʻrtalaridan boshlab oʻz saʼy-harakatlarini Shiv Nadar jamgʻarmasi orqali Hindiston taʼlim tizimini rivojlantirishga qaratdi[5][6]. Forbes maʼlumotlariga koʻra, Hindistonning 3-eng boy odami va 2023-yil dekabr holatiga koʻra 35 milliard AQSh dollari miqdoridagi sof boyligi bilan dunyodagi 40-eng boy odamdir[7].

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nadar Madras shtatining Moolaipozji qishlogʻida (hozirgi Thoothukudi tumani, Tamilnadu) tamil hindu oilasida tugʻilgan[8]. Uning ota-onasi Sivasubramaniya Nadar va Vamasundari Devi edi. Uning onasi Vamasundari Devi Dina Tanti gazetasi asoschisi S. P. Adithanarning singlisi.

Nadar oʻz faoliyatini 1967-yilda Walchand guruhining Pune shahridagi Cooper Engineering Ltd. kompaniyasida boshlagan. Tez orada bir nechta doʻstlari va hamkasblari bilan hamkorlikda oʻz tashabbusini boshlash uchun ishdan voz kechdi[9][10]. Bu hamkorlar Ajai Chowdhry (HCL sobiq raisi), Arjun Malhotra (Headstrong bosh direktor va raisi), Subhash Arora, Yogesh Vaidya, S. Raman, Mahendra Pratap va D. S. Puri edi[11].

Nadar va uning hamkorlari boshlagan dastlabki korxona Hindiston bozorida teleraqamli kalkulyatorlarni sotishga qaratilgan Microcomp kompaniyasi edi[12][13]. HCL 1976-yilda 187000 rupiya sarmoya bilan tashkil etilgan[14].

1980-yilda HCL IT-uskunalar sotish uchun Singapurda Far East Computers kompaniyasining ochilishi bilan xalqaro bozorga chiqdi. Korxona birinchi yilda 1 million rupiy daromad olgani haqida xabar berdi. Nadar hech qanday boshqaruv nazoratini saqlab qolmasdan, eng yirik aktsiyador boʻlib qoldi[15].

2020-yil iyul oyida Nadar boshqaruvni oʻzining qizi Roshni Nadarga topshirdi, u rasman Hindistondagi yirik IT kompaniyasining birinchi ayol raisi boʻldi[16]. 2021-yil iyul oyida Nadar HCL Technologies boshqaruvchi direktori lavozimini ham tark etdi va uning oʻrniga HCL Tech bosh direktori C. Vijayakumar besh yillik muddatga tayinlandi[17].

1996 yilda Nadar otasi Sivasubramaniya Nadar nomi bilan Tamil Nadu shtatining Chennay shahrida SSN muhandislik kollejini tashkil etdi. Nadar kollej faoliyatida faol ishtirok etdi[18]. 2006-yilda Nadar kollej talabalarga xorijiy universitetlar bilan bogʻlanish va ilmiy tadqiqotni rivojlantirishini eʼlon qildi[19]. Nadar 2005-yilda Hindiston biznes maktabi ijroiya kengashiga qoʻshildi. 2008-yil mart oyida Nadarning SSN Trust kompaniyasi Uttar-Pradeshda qishloq oʻquvchilari uchun ikkita Vidyagyan maktabi tashkil etilishini eʼlon qildi. Ularda shtatning 50 tumanidan 200 nafar oʻquvchi uchun bepul stipendiya mavjud. 2011-yilning fevral oyida shahar oliy oʻrta maktabiga tashrif buyurdi va 80 million rupiylik kompyuterlarni sovgʻa qildi. 2014-yilgacha Xaragpur Texnologiya Instituti kengashi raisi boʻlib ishlagan[20].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Sharma, Vishwamitra. Famous Indians of the 20th century. New Delhi: Pustak Mahal, 2003 — 220 bet. ISBN 81-223-0829-5. 
  2. „Shiv Nadar's Path To Philanthropy“ (en). Fortune India. Qaraldi: 2023-yil 22-fevral.
  3. „Shiv Nadar steps down as HCL Tech MD, C Vijayakumar to take over“ (en). mint (2021-yil 19-iyul). Qaraldi: 2021-yil 19-iyul.
  4. „Padma Awards“. Ministry of Home Affairs, Government of India (2015). 2015-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-iyul.
  5. Arvind Padmanabham. „Shiv Nadar completes 25 years of success“. Rediff. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  6. Vijay. „Shiv Nadar Foundation forays into elementary education“. Business Standard India. Machinist.in (2011-yil 15-sentyabr). Qaraldi: 2011-yil 6-dekabr.
  7. „Shiv Nadar“ (en). Forbes. Qaraldi: 2022-yil 12-yanvar.
  8. Vikas Pota. India Inc: how India's top ten entrepreneurs are winning globally. Nicholas Brealey Publishing, 2009, 7 January 2010 — 179 bet. ISBN 978-1-85788-524-8. 
  9. „Shiv Nadar – Unknown Facts about the HCL Man“. The Hans India. Qaraldi: 2021-yil 13-iyul.
  10. Harish Damodharan. India's New Capitalists: Caste, Business, and Industry in a Modern Nation. Palgrave Macmillan, 16 September 2008 — 191 bet. ISBN 978-0-230-20507-9. 
  11. „Wanna be a CEO? Join HCL“. Indiatimes (2005-yil 15-aprel). 2008-yil 16-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 3-aprel.
  12. „The amazing story of the birth of HCL“. Moneycontrol (2007-yil 9-iyun). Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  13. „HCL Group: The M&A Year“. DQ Group (2002-yil 25-iyul). 2008-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  14. „HCL GROUP – The Change Agents“. DQ India. 2008-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  15. „The dark horse of the technology sector“. Moneycontrol (2007-yil 7-may). Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  16. „Roshni Nadar Malhotra becomes HCL Tech chairperson. Who is she? | India News – Times of India“ (en). The Times of India (2020-yil 18-iyul). Qaraldi: 2021-yil 19-iyul.
  17. „Shiv Nadar steps down as HCL Tech MD, C Vijayakumar to take over“ (en). mint (2021-yil 19-iyul). Qaraldi: 2021-yil 19-iyul.
  18. „Shiv Nadar gifts HCL Tech shares to Chennai Trust“. The Hindu (2001-yil 25-iyul). 2003-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  19. „SSN engineering college to step up high-end research“. The Hindu (2006-yil 1-mart). 2006-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  20. News, NDTV. „HCL founder Shiv Nadar to head IIT-Kharagpur's board“. NDTV News (2011-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 15-may.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]