Proton terapiyasi: Versiyalar orasidagi farq
„Proton therapy“ sahifasi tarjima qilib yaratildi |
|||
| Qator 15: | Qator 15: | ||
[[Category:Pages using infobox medical intervention with unknown parameters|nameProton therapy]] |
[[Category:Pages using infobox medical intervention with unknown parameters|nameProton therapy]] |
||
Tibbiyotda '''proton terapiyasi''' yoki '''proton radioterapiyasi''' zarracha terapiyasining bir turi bo'lib, u kasal [[Toʻqima|to'qimalarni]] nurlantirish uchun, asosan [[Saraton (kasallik)|saraton kasalligini]] davolash uchun [[Proton|protonlar]] nuridan foydalanadi. Proton terapiyasining tashqi nurli radioterapiyaning boshqa turlariga nisbatan asosiy afzalligi shundaki, protonlar energiyasining asosiy qismi kirish chuqurligining oxiridagi kichik sohada beriladi; shuning uchun sog'lom to'qimalarga kamroq doza beriladi. |
Tibbiyotda '''proton terapiyasi''' yoki '''proton radioterapiyasi''' zarracha terapiyasining bir turi bo'lib, u kasal [[Toʻqima|to'qimalarni]] nurlantirish uchun, asosan [[Saraton (kasallik)|saraton kasalligini]] davolash uchun [[Proton|protonlar]] nuridan foydalanadi. Proton terapiyasining tashqi nurli radioterapiyaning boshqa turlariga nisbatan asosiy afzalligi shundaki, protonlar energiyasining asosiy qismi kirish chuqurligining oxiridagi kichik sohada beriladi; shuning uchun sog'lom to'qimalarga kamroq doza beriladi. |
||
O'simtani foton yoki proton terapiyasi bilan davolashni tanlash kerak bo'lsin va agar nishon to'qimalarga yuqori nurlanish dozasini yetkazib berish va xavf ostida bo'lgan yaqin atrofdagi organlarga nurlanishni sezilarli darajada kamaytirish kerak bo'lsa, shifokorlar proton terapiyasini tanlashi mumkin.<ref name="Yuan">{{Cite journal|last=Tai-Ze Yuan|year=2019|title=New frontiers in proton therapy: applications in cancers|doi=10.1186/s40880-019-0407-3|journal=Cancer Commun|volume=39|issue=61|page=61|pmid=31640788|pmc=6805548}}</ref> Amerika Radiatsion Onkologiya Jamiyatining Proton nurlari terapiyasi uchun model siyosati, agar atrofdagi normal to'qimalarni tejashga "fotonga asoslangan radioterapiya bilan etarli darajada erishib bo'lmasa" va bemorga foyda keltirsa, proton terapiyasi oqilona hisoblanadi.<ref>{{Veb manbasi|sarlavha=PROTON BEAM THERAPY (PBT)|url=https://www.astro.org/uploadedFiles/_MAIN_SITE/Daily_Practice/Reimbursement/Model_Policies/Content_Pieces/ASTROPBTModelPolicy.pdf|ish=astro.org|nashriyot=American Medical Association|qaralgan sana=1 February 2021|sana=2013}}</ref> Fotonli radiatsiya terapiyasi singari, proton terapiyasi ko'pincha saraton kasalligini eng samarali davolash uchun jarrohlik va / yoki kimyoterapiya bilan birgalikda qo'llaniladi. |
|||
Ushbu maqola [[Oʻzbekiston milliy universiteti|Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston Milliy uniersiteti]] Fizika fakulteti talabalari Aminov Islom va Tilyakov Jahongir tomonidan Wikita'lim loyihasi doirasida ingliz tilidan tarjima qilindi. |
|||
== Tavsif == |
|||
[[Fayl:Comparison_of_dose_profiles_for_proton_v._x-ray_radiotherapy.png|thumb|294x294px| Proton terapiyasi uchun odatiy davolash rejasida '''tarqalgan Bragg cho'qqisi''' (SOBP, chiziqli ko'k chiziq) radiatsiya qanday taqsimlanganligini ko'rsatadi. SOBP bir necha alohida Bragg cho'qqilarining yig'indisi (ingichka ko'k chiziqlar). E'tibor bering, proton nurlanishining katta qismi o'simta oldidagi teriga va sayoz to'qimalarga yoki o'simta orqasidagi chuqur to'qimalarga emas, balki o'simtaga etkaziladi. Qizil chiziq taqqoslash uchun rentgen nurlarining (foton yoki an'anaviy radiatsiya terapiyasi) chuqurlik dozasini ko'rsatadi. Pushti maydon o'simta oldida va orqasida rentgen nurlanishining qo'shimcha dozalarini ifodalaydi - bu normal to'qimalarga zarar etkazishi va ikkilamchi saratonni, ayniqsa terini keltirib chiqarishi mumkin. <ref name="SOBP">{{Cite journal|last=Adapted, Levin W. P., Kooy H., Loeffler J. S., DeLaney T. F.|year=2005|title=Proton Beam Therapy|journal=British Journal of Cancer|volume=93|issue=8|pages=849–854|doi=10.1038/sj.bjc.6602754|pmc=2361650|pmid=16189526}}</ref>]] |
|||
== Foydalanilgan adabiyotlar == |
== Foydalanilgan adabiyotlar == |
||
{{reflist|2}} |
|||
20-May 2023, 12:56 dagi koʻrinishi
| Proton terapiyasi | |
|---|---|
 Minnesota shtatining Rochester shahridagi Mayo klinikasidagi proton terapiyasi uskunasi
| |
| Boshqa ismlar | Proton nurlari terapiyasi |
| ICD-10-PCS | Z92.3 |
Tibbiyotda proton terapiyasi yoki proton radioterapiyasi zarracha terapiyasining bir turi bo'lib, u kasal to'qimalarni nurlantirish uchun, asosan saraton kasalligini davolash uchun protonlar nuridan foydalanadi. Proton terapiyasining tashqi nurli radioterapiyaning boshqa turlariga nisbatan asosiy afzalligi shundaki, protonlar energiyasining asosiy qismi kirish chuqurligining oxiridagi kichik sohada beriladi; shuning uchun sog'lom to'qimalarga kamroq doza beriladi.
O'simtani foton yoki proton terapiyasi bilan davolashni tanlash kerak bo'lsin va agar nishon to'qimalarga yuqori nurlanish dozasini yetkazib berish va xavf ostida bo'lgan yaqin atrofdagi organlarga nurlanishni sezilarli darajada kamaytirish kerak bo'lsa, shifokorlar proton terapiyasini tanlashi mumkin.[1] Amerika Radiatsion Onkologiya Jamiyatining Proton nurlari terapiyasi uchun model siyosati, agar atrofdagi normal to'qimalarni tejashga "fotonga asoslangan radioterapiya bilan etarli darajada erishib bo'lmasa" va bemorga foyda keltirsa, proton terapiyasi oqilona hisoblanadi.[2] Fotonli radiatsiya terapiyasi singari, proton terapiyasi ko'pincha saraton kasalligini eng samarali davolash uchun jarrohlik va / yoki kimyoterapiya bilan birgalikda qo'llaniladi.
Ushbu maqola Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston Milliy uniersiteti Fizika fakulteti talabalari Aminov Islom va Tilyakov Jahongir tomonidan Wikita'lim loyihasi doirasida ingliz tilidan tarjima qilindi.
Tavsif
Foydalanilgan adabiyotlar
- ↑ Tai-Ze Yuan (2019). "New frontiers in proton therapy: applications in cancers". Cancer Commun 39 (61): 61. doi:10.1186/s40880-019-0407-3. PMID 31640788. PMC 6805548. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=6805548.
- ↑ „PROTON BEAM THERAPY (PBT)“. astro.org. American Medical Association (2013). Qaraldi: 2021-yil 1-fevral.
- ↑ Adapted, Levin W. P., Kooy H., Loeffler J. S., DeLaney T. F. (2005). "Proton Beam Therapy". British Journal of Cancer 93 (8): 849–854. doi:10.1038/sj.bjc.6602754. PMID 16189526. PMC 2361650. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2361650.