Pokistonda uydagi zo'ravonlik: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Keyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
SunFlowers04 (munozara | hissa)
1 317 edits
„Domestic violence in Pakistan“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
(Farq yoʻq)

19-Oktyabr 2022, 14:08 dagi koʻrinishi

Pokistonda uydagi zo'ravonlik ijtimoiy va sog'liqni saqlashning endemik muammosidir. 2009-yilda Human Rights Watch tomonidan o'tkazilgan tadqiqotga ko'ra , Pokistondagi ayollarning 10 dan 20 foizigachasi qandaydir zo'ravonliklarga uchragan. [1] Har yili taxminan 5000 ayol oiladagi zo'ravonlikdan halok bo'ladi, minglab ayollar nogiron bo'lib qoladi. [2] Ayollar oila a'zolari tomonidan jismoniy va psixologik va jinsiy zo'ravonlikgacha bo'lgan hujumlar haqida xabar berishgan. [3] 1974-yilda qayd etilgan qotilliklarning aksariyati oila a'zolari tomonidan o'ldirilgan. [4] Tomson Reuters jamg'armasi tomonidan o'tkazilgan so'rov natijalariga ko'ra, Pokiston Afg'oniston va Kongo Demokratik Respublikasidan keyin ayollar uchun dunyodagi eng xavfli uchinchi davlat deb topildi. [5] [6] Huquqni muhofaza qilish organlari oiladagi zo'ravonlikni jinoyat deb hisoblamaydi va odatda ularga kelib tushgan har qanday ishni ro'yxatga olishni rad etadi. [6] Mamlakatda ayollar boshpanalarining juda kamligini hisobga olsak, jabrlanganlarning zo'ravonlik holatlaridan qochish imkoniyati cheklangan. [2]

Umumiy koʻrinishi

Ta'rifi

Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti tomonidan ta'riflanganidek, oiladagi zo'ravonlik jismoniy va ruhiy iztirobni, shu jumladan hozirgi yoki sobiq turmush o'rtog'i tomonidan birinchi navbatda ayollarga nisbatan jinsiy majburlash xatti-harakatlarini o'z ichiga oladi. [7]

2012-yilda Pokiston Senati tomonidan qabul qilingan “Oiladagi zo‘ravonlik (oldini olish va himoya qilish) to‘g‘risida”gi qonunda oilaviy zo‘ravonlik “respondent tomonidan ayollar, bolalar yoki boshqa zaif shaxslarga nisbatan sodir etilgan jinsga asoslangan va boshqa jismoniy yoki ruhiy zo‘ravonlikning barcha harakatlari” [8], keyinchalik ta'rif uydagi zo'ravonlikka kiradigan ba'zi harakatlar sifatida tajovuz, hujumga urinish, jinoiy kuch, jinoiy qo'rqitish, hissiy, psixologik va og'zaki zo'ravonlik, ta'qib qilish, ta'qib qilish, jinsiy zo'ravonlik, jismoniy zo'ravonlik va iqtisodiy zo'ravonlikni belgilaydi.[8]

Statistika

Har yili taxminan 5000 ayol oiladagi zo'ravonlikdan halok bo'ladi, minglab ayollar nogiron bo'lib qoladi. [2] Kaliforniya universiteti dotsenti Liza Hajjar Pokistonda ayollarga nisbatan zo'ravonlikni "barcha ijtimoiy sohalarda keng tarqalgan" deb ta'riflaydi. [9] Pokiston Tibbiyot fanlari jurnalida chop etilgan kuzatuv tadqiqotida uchta kasalxonaning ginekologiya bo'limidagi 218 ayolning qulay namunasi asosida so'ralgan ayollarning 97 foizi og'zaki zo'ravonlik yoki tahdid qilish, kaltaklash yoki roziliksiz jinsiy aloqa qilish kabi turli xil tajovuzlarning qurboni bo'lganliklarini aytishdi. [10] Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan o'tkazilgan tadqiqot shuni ko'rsatdiki, turmush qurgan ayollarning 50% jinsiy zo'ravonlikka duchor bo'lgan va 90% psixologik zo'ravonlikka uchragan. [11] Pokistonlik uy xo'jaliklarida oiladagi zo'ravonlikning yuqori foizi haqidagi bu statistikani tasdiqladi. [11] [6]

Tadqiqotlar, shuningdek, birinchi navbatda qishloq jamoalari va Pokistonda yashovchi afg'on qochqinlarida uydagi zo'ravonlikning yuqori ko'rsatkichlarini ko'rsatdi. [12] [13] Pokistondagi reproduktiv yoshdagi qishloq sog'liqni saqlash markazidan tasodifiy tanlangan 490 nafar ayol o'rtasida o'tkazilgan kesma-so'rov natijalariga ko'ra, so'ralganlarning 65 foizi oiladagi zo'ravonlikni boshdan kechirgan. [12] Birlashgan Millatlar Tashkilotining Pokistondagi ayollarga nisbatan zo'ravonlik holati to'g'risidagi maxsus hisobotida afg'onistonlik qochqinlar Pokiston xizmatlari va Pokiston statistikasidan chetda qolayotgani aytilgan. [13] Hisobotda ta'kidlanishicha, ayollarga nisbatan zo'ravonlik kabi bolalarga nisbatan zo'ravonlik va oiladagi zo'ravonlik ancha yuqori, ammo bu aholi bo'yicha tegishli statistik ma'lumotlarni olish qiyin. [13]

Zo'ravonlik turlari

Jismoniy zo'ravonlik

Mahr o'limlar

Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan mahr o'limlari Pokistonda oilaviy zo'ravonlikning bir ko'rinishi sifatida tasvirlangan. [14] Agar qaynona- qaynota mahrini yetarli emas deb hisoblasa, ayollar ko'pincha hujumga uchraydi va o'ldiriladi. [15] Mahr bilan bog'liq zo'ravonliklar orasida "pechka o'limi" deb ham ataladigan kelinlarni yoqish [16] keng tarqalgan. 1988-yilda o'tkazilgan so'rov shuni ko'rsatdiki, 800 ayol shu tarzda o'ldirilgan bo'lsa, 1989-yilda ularning soni 1100 ga ko'tarildi va 1990-yilda 1800ga etdi. Progressiv Ayollar Assotsiatsiyasiga ko'ra, bunday hujumlar tobora ortib borayotgan muammodir va 1994-yilda Xalqaro xotin-qizlar kunida turli nodavlat tashkilotlari bu masala bo'yicha xabardorlikni oshirish uchun qo'shilishini e'lon qilgan. [17] Olti oylik davrda (1997) Lahordagi gazetalar oyiga o'rtacha 15 ta hujum haqida xabar bergan. [18] "Women's eNews" nashrining xabar berishicha, sakkiz yil davomida Islomobod atrofida 4000 ayol shu tarzda hujumga uchragan va qurbonlarning o'rtacha yoshi 18 dan 35 gacha bo'lgan, taxminan 30 foizi o'lim vaqtida homilador bo'lgan. [16] Pokiston Inson huquqlari komissiyasining xabar berishicha, har kuni taxminan to'rt ayol oila a'zolari yoki erlari tomonidan shu tarzda o'ldirilmoqda. [19]

Kislota hujumlari

Pokistondagi kislotali hujumlar Sharmin Obayd-Chinoyning “ Saving Face” (2012) nomli hujjatli filmi chiqqanidan keyin xalqaro e’tiborga tushdi. [20] Shahnoz Buxoriyning so'zlariga ko'ra, bunday hujumlarning aksariyati yozda, unib chiqish uchun ma'lum urug'larni namlash uchun kislota ko'p ishlatilganda sodir bo'ladi. [21] Bunday hujumlar uchun turli sabablar keltirildi, masalan, ayolning noto'g'ri kiyinishi yoki turmush qurish taklifini rad etishi. Kislota hujumining birinchi ma'lum holati 1967-yilda Sharqiy Pokistonda sodir bo'lgan [22] Acid Survivors Foundation ma'lumotlariga ko'ra, har yili 150 tagacha hujum sodir bo'ladi. Jamg'armaning xabar berishicha, hujumlar ko'pincha uydagi zo'ravonlikning kuchayishiga olib keladi va qurbonlarning aksariyati ayollardir. [20]

Nomus qotilligi

Yaqinda e'lon qilingan hisobotda ta'kidlanishicha, Pokistondagi har beshinchi qotillikdan biri nomus qotilligi bilan bog'liq. [23] Har to'rt yilda 2000 ga yaqin qotillik sodir etilgani haqida xabar berilgan. [23] Umuman olganda, Pokistonda erkaklar va ayollarning barcha qotilliklarining 21 foizini ayollarni nomus bilan o'ldirishlar tashkil qiladi. [11] Qolaversa, ko'pchilik nomus qotilliklarida aybdor erdir. [23] Bir tadqiqot shuni ko'rsatdiki, barcha nomus qotilliklarining 92 foizi turmush o'rtog'i tomonidan sodir etilgan. [23] Turmush o'rtoqlar o'rtasidagi nomus o'ldirilishida eng ko'p uchraydigan sabab nikohdan tashqari aloqalar bo'lgan. [23] Ma'lumotlarning katta qismi Pokiston Inson huquqlari bo'yicha komissiyasi tomonidan gazeta xabarlari orqali to'plangan, ammo sog'liqni saqlash agentligi tomonidan ushbu sog'liqni saqlash inqirozini baholash va ko'p hollarda yechimlarni samarali rejalashtirish uchun ko'proq tizimli tadqiqotlar o'tkazish kerakligi aniqlangan. [23] Ushbu tadqiqotning yana bir tahlili shuni ko'rsatadiki, turmush qurgan ayollarga nisbatan nomus qotilligining yuqori darajasi Pokistondagi oilaviy zo'ravonlikning yuqori statistikasi bilan izohlanishi mumkin. [11]

Psixologik zo'ravonlik

Psixologik zo'ravonlik odatda qichqiriq, haqorat, xatti-harakatlarni nazorat qilish va tahdid qilishni o'z ichiga oladi. Zakar va boshqa tashkilotlar tomonidan olib borilgan tadqiqotda, Pokiston kasalxonalarida intervyu qilingan reproduktiv yoshdagi 373 ta tasodifiy tanlangan turmush qurgan ayollarning 60,8 foizi og'ir psixologik zo'ravonlik qurboni bo'lgan, 15 foizi o'tmishda qurbon bo'lgan. [6] Hozirgi psixologik zo'ravonlikka duchor bo'lgan ayollar ulushi hozirgi jinsiy (27,3%) va jismoniy (21,7%) zo'ravonlikka duchor bo'lgan ayollardan ancha yuqori. Bundan tashqari, ushbu ishtirokchilarning yarmidan ko'pi, ya'ni 54 foizi hozirgi paytda ruhiy salomatlik holati yomon ekanligini ma'lum qildi.

Omillar

Pokistonning Sind viloyatidagi qishloqda yashovchi yosh qiz oilasi tirikchiligi uchun qilgan bu savatlarni sotmoqda.

Qashshoqlik

Qashshoqlik savodsizlik va oiladagi zo'ravonlikka qarshi ijtimoiy stigma bilan bog'liq. [24] Moliyaviy sabablarga ko'ra ta'limning yetishmasligi ayollar huquqlari haqida xabardorlikning yetishmasligi bilan birga keladi. [25] Bundan tashqari, ruhiy salomatlik savodsizligi ayniqsa kam ta'minlangan hududlarda keng tarqalganligi sababli, ko'plab ayollar oilaviy zo'ravonlik oqibatlarini bartaraf etish uchun tegishli davolanishni olmagan. [6]

Patriarxalizm

Zo'ravonliklarning yana bir sababi Pokiston jamiyatidagi patriarxallik bo'lib, bu ayollarning rolini chetga suradi. [4] Ba'zi an'anaviy jamiyatlarda erkak o'z xohishiga ko'ra turmush o'rtog'ini jismonan kaltaklash huquqiga ega deb hisoblanadi. [14] Rahel Nardosning so'zlariga ko'ra, bu "ayollarning erkaklar mulki va oila sharafining bayrog'i sifatidagi ikki tomonlama tuzilmalari zo'ravonlikning madaniy ruxsat etilgan shakllari uchun zamin yaratadi". [26] Ayrim hollarda ayollar patriarxallikni va uydagi zo'ravonlikni, ayniqsa, qaynona-kelinlarga nisbatan davom ettiradilar. [25] Ko'pgina ayollar uy bekasi bo'lishlari va asosiy uy vazifalarini bajarishlari kutiladi, ammo agar ayol qaynonasining me'yorlari bo'yicha o'z vazifalarini bajarmasa, qaynona o'g'li orqali ayolni jazolashga harakat qilishi mumkin. 

2012-2013-yillardagi Pokiston demografik va salomatlik tadqiqotida 3867 nafar turmush qurgan yoki avval turmush qurgan ayollarning maʼlumotlarini tahlil qilishda, turmush oʻrtoqlar zoʻravonligining avlodlarga oʻtishi va ayollarning madaniy qarashlari oʻrtasida bogʻliqlik aniqlandi. [27] Ajablanarlisi shundaki, ushbu ayollarning 47 foizi, agar xotin eri bilan janjallashsa, turmush o'rtog'ini kaltaklash oqlanishiga rozi bo'lgan. [27] Bu kabi statistik ma'lumotlar Pokiston jamiyatidagi patriarxallik ko'plab pokistonlik ayollarni oiladagi zo'ravonlik odatiy yoki hatto ba'zida oqlanishiga ishonishiga olib kelganini isbotlaydi. Bu g‘oya 25 yoshdan 60 yoshgacha bo‘lgan 759 nafar pokistonlik ayollar o‘rtasida o‘tkazilgan tadqiqotda tatbiq etilgan bo‘lib, ularning 27 foizi turmush o‘rtog‘i tomonidan boshdan kechirgan zo‘ravonliklari haqida hech kimga aytmaganliklarini tan olishgan. [28]

Bolalar nikohi

Qamberdagi ayollar va qizlar, Shadadkot, shimoli-g'arbiy Sind, Pokiston

Pokistonda 18 yoshga to'lmasdan oldin nikoh deb ta'riflangan bolalik nikohi keng tarqalgan va turmush o'rtoqlarning zo'ravonligi bilan bog'liq. [29] Bolalar nikohi ko'pincha qishloq va kam ta'minlangan, ta'lim darajasi past bo'lgan oilalarda sodir bo'ladi. [29] 2012-yildan 2013-yilgacha o'tkazilgan Pokiston demografik va salomatlik tadqiqoti shuni ko'rsatdiki, hozirda turmush qurgan 15 yoshdan 24 yoshgacha bo'lgan ayollarning 47,5 foizi 18 yoshga to'lmasdan turmushga chiqqan [29] Bundan tashqari, ushbu yosh nikohlarning uchdan bir qismi turmush o'rtog'i tomonidan zo'ravonlik haqida xabar bergan. [29]

Katta oila doirasidagi nikohlar

Qarindoshlik nikohlari yoki qon munosabatlaridagi birinchi va ikkinchi amakivachchalar ko'plab Pokiston submadaniyatlarida biraderi yoki birodarlik nikohlari hisoblanadi. [30] Xabar qilingan tadqiqotlarga asoslanib, Pokistondagi barcha nikohlarning uchdan ikki qismi oilalar ichidadir. [30] 2012-yildan 2013-yilgacha Pokistonda o'tkazilgan Sog'liqni saqlash demografik so'rovi tahlili shuni ko'rsatdiki, qarindoshlar o'rtasidagi nikohda bo'lgan ayollar uydagi psixologik zo'ravonlikka ko'proq duch kelishadi. [30] Biroq, ushbu tadqiqot natijalari, shuningdek, Pokiston aholisining ko'pligi ichida oiladagi zo'ravonlikning tarqalishini ham ko'rsatdi. [30]

Urbanizatsiyaning kuchayishi

Uydagi zo'ravonlikning o'sishiga sabab bo'lgan yana bir omil urbanizatsiyaning kuchayishi bilan bog'liq. Odamlar qishloqlardan ko'chib, katta oiladan uzoqroq yashashlari sababli, o'tmishda ko'pincha uydagi nizolarga aralashgan oila a'zolarining aralashuvi bilan tajovuzlarning oldini olish ehtimoli kamroq. [31] Xususan, turmush qurgandan so'ng o'z oilasidan uzoqroqqa shahar yoki tumanlarni ko'chiradigan ayollar ko'proq oiladagi zo'ravonlikka duchor bo'lishadi. [6] Bu ayollar ota-ona va oilaviy yordamsiz qolmoqdalar, chunki ular bilan faqat er va erining oilasi bilan aloqa qilish mumkin. [6] Turmush o'rtoqlar o'rtasidagi zo'ravon munosabatlar jabrlanuvchining izolyatsiyasi va ijtimoiy yordamning yetishmasligi bilan davom etadi. [6]

Ayollarga ta'siri

Jismoniy va psixologik salomatlik natijalari

Oiladagi zo'ravonlik jiddiy depressiya, distimiya, xulq-atvorning buzilishi va giyohvand moddalarni iste'mol qilish kabi ba'zi sog'liq oqibatlariga olib keladigan xavfni oshiradi. [11] Bundan tashqari, ayollar Pokistonda asosiy g'amxo'rlik qilishlari sababli, bolalar ham ruhiy tushkunlik va xatti-harakatlar bilan bog'liq muammolarga duch kelishadi. [6] Zakar va boshqalar o'z tadqiqotida aniqlanishicha, so'rovda qatnashganlarning (Pokiston kasalxonalaridan 373 nafar ayol), shu jumladan og'ir oiladagi zo'ravonlikni boshdan kechirgan ayollarning 54 foizi hozirgi paytda ruhiy salomatlik yomonlashganini qayd etgan. Ruhiy sog'lig'i yomon bo'lgan ayollarning ushbu o'z-o'zidan ma'lum qilingan statistikasi bilan bog'liq bo'lib, ruhiy salomatlik kasalliklarining yuqori tarqalishi ham tashvish va depressiya eng keng tarqalgan bo'lgan. [6]

Xususan, jismoniy zo'ravonlik ruhiy salomatlik stigmasi bo'lgan ayollarga uzoq muddatli salbiy psixologik ta'sir ko'rsatadi va davolanishga to'sqinlik qiladi. [11] [6] Ba'zida jismoniy zo'ravonlik tananing doimiy deformatsiyasiga olib kelishi mumkin, bu esa depressiya kabi turli xil psixologik kasalliklarga olib keladigan jismoniy kasalliklarga olib kelishi mumkin. [6] [26] Bundan tashqari, ayollar ko'pincha psixologik kasalliklar uchun davolanishga qodir emaslar, chunki Pokistonning madaniy sohasida ruhiy salomatlik salomatlik masalasi deb hisoblanmaydi. [6] [19] Ruhiy salomatlik savodsizligi ruhiy kasalliklarni xurofot yoki umuman davolashga olib keladi. [6] [26]

Pokistonlik ayollar o'rtasida oiladagi zo'ravonlik va homiladorlikni o'rgangan yana bir tadqiqot shuni ko'rsatdiki, respondentlarning 51 foizi homiladorlikdan oldin yoki undan keyin olti oy ichida oiladagi zo'ravonlikni boshdan kechirganliklarini xabar qilishgan. [32] Ushbu tadqiqotning tadqiqotchilari va boshqalar homilador ayollarda oiladagi zo'ravonlik keng tarqalganligi sababli, antenatal parvarish paytida oiladagi zo'ravonlikni tekshirishni taklif qilishdi. [32] [33]

Savdo kuchi

Oiladagi zo'ravonlik munosabatlarida bo'lgan ayollar ko'pincha jinoyatchi tomonidan qotillikdan qo'rqib, qochib qutula olmaydilar. [34] Buning yorqin misoli vatta satta yoki kelin almashish amaliyotidir, bu orqali [30] bir oilaning qizi boshqasining qiziga aka-singil juftligida almashtiriladi. [34] Oilalar o'rtasidagi kuch dinamikasi qasosga asoslangan modelga amal qiladi. Agar er o'z xotiniga qattiqqo'l bo'lsa, erning qaynog'i singlisiga nisbatan qattiqqo'l bo'lishidan o'zaro tahdid mavjud. [34] Bu o'zaro tahdidlar ayollarni hech qanday savdolasha olmaydigan lavozimlarda qoldiradi. [34] Bu ayollarni nikohdan qochib qutula olmaydigan holatda qoldiradi, chunki o'zaro kelin almashish oilaviy chigallik. [34] [6] Murakkablikka qo'shimcha ravishda, ajralish ham Pokiston madaniyatida juda qoralanadi. [34] [6] [25]

Oiladagi zo'ravonlik munosabatlarida ayollarning savdolashish qobiliyati ham erning oilasi bilan yashashi sababli minimaldir. [34] Ayniqsa, qishloq joylarida oilada zo‘ravonlik holatida bo‘lgan ayol erining oilasi bilan yashayotgan bo‘lsa, yordam so‘rash yoki qochishning iloji yo‘q. [30] [34] Pokistonda oiladagi zo'ravonlikka munosabat bo'yicha olib borilgan tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, qishloq joylaridagi bu oilalar qiziga yordam berishni xohlasalar ham, uni doimiy ravishda ko'rish qimmatga tushadi. [30] Boshqa hollarda, oilada zo'ravonlik sodir etgan oilalar adolat izlayotganlarni masxara qilishlari yoki masxara qilishlari ko'rsatilgan. [30]

Siyosiy tashabbuslar

Oilaviy zo'ravonlikka qarshi umumiy qonunchilik

2009-yilda Pokiston Xalq partiyasi vakili Yasmin Rahman tomonidan "Oiladagi zo'ravonlikdan himoya qilish to'g'risida"gi qonun loyihasi taklif qilingan edi. U Milliy Assambleyada [35] qabul qilingan, ammo keyinchalik parlamentning ikkinchi palatasi — Senatda belgilangan muddatda qabul qilinmagan. [36] Islom Mafkurasi Kengashi qonun loyihasiga e’tiroz bildirib, hozirgi ko‘rinishida ajralishlar ko‘payadi va qonun loyihasida keksalar va zaif erkaklar e’tibordan chetda qolgan ayollar va bolalar oiladagi zo‘ravonlikning yagona qurboni sifatida ko‘rib chiqilishini ilgari surdi. [37] Kengash qonun loyihasida nazarda tutilgan jazolar boshqa qonunlar bilan allaqachon kuchga kirganini da'vo qilib, oiladagi zo'ravonlik holatlarining ko'payishiga sabab sifatida ushbu qonunlar bo'yicha chora ko'rilmaganini ko'rsatdi. [38] O'n sakkizinchi konstitutsiyaviy tuzatish qabul qilingandan so'ng, qonun loyihasi bilan bog'liq masala viloyat masalasiga aylandi. [39] U 2012-yilda qayta ko‘rib chiqildi, biroq diniy huquqning qattiq qarshiliklari tufayli parlamentda boshi berk ko‘chaga tushib qoldi. Islomiy tashkilotlar vakillari taklif etilayotgan qonun loyihasiga qarshilik ko‘rsatishga va’da berib, uni “islomga qarshi” va Pokistonda “G‘arb madaniy qadriyatlarini” targ‘ib qilishga urinish sifatida ta’rifladi. Ular qonun loyihasini parlament ma’qullashdan oldin ko‘rib chiqishni so‘rashdi. [40] Qonun loyihasi Islomobod poytaxt hududi uchun qabul qilindi. [39]

Ayrim huquqbuzarliklarga qarshi maxsus qonun hujjatlari

Mahr o'limlar

1976-yilda Pokiston hukumati bu odatni yo'q qilish maqsadida sep va kelinlik sovg'alari to'g'risidagi qonunni qabul qildi, ammo madaniy va ijtimoiy me'yorlar hukumatning samarasizligi bilan birga, yetarli bo'lmagan seplar tufayli bunday qotilliklar davom etmoqda. [4]

Kislota hujumlari

1999-yilda Pokiston Senati oila sha'ni uchun ayollarni o'ldirish amaliyotini qoralovchi rezolyutsiyani rad etdi. [41] 2011-yilda Senat mamlakatda kislotali hujumlarni bostirish uchun kislota nazorati va kislotali jinoyatlarning oldini olish to'g'risidagi qonun loyihasini qabul qildi; senat, shuningdek, ayollarga qarshi amaliyotlarning oldini olish to'g'risidagi qonun loyihasini ham qabul qildi. [42]

Nomus qotilligi

2001-yil 21-aprelda milliy hukumat rahbari Parvez Musharraf nomus qotilligi hukumat tomonidan "qat'iy qoralangan" va qotillik sifatida baholanishini e'lon qildi. [43] Xotin-qizlar taraqqiyoti vazirligi tomonidan oiladagi zo‘ravonlik qurbonlariga yordam berish va aholining bu boradagi xabardorligini oshirish maqsadida o‘nta inqiroz markazlari tashkil etilgan. [44] Xususan, 2004-yilda Pokistonning Jinoyat qonuni (tuzatish) qabul qilindi, u ayollarni oila a'zolarining sha'ni uchun sodir etgan har qanday huquqbuzarlikdan huquqiy himoya qilishni ta'minlaydi. [11] Biroq, Pokiston huquq tizimi bu qonunchilikni qo'llab-quvvatlash uchun kam ish qildi. [11] [45] Ayollar maqomi bo‘yicha milliy komissiyaning xabar berishicha, Pokiston jinoyatchilarga adolat ta’minlash uchun unchalik ko‘p harakat qilmayapti. [45] Agar jabrlanuvchining oilasi jinoyatchini kechirsa, Pokiston qonunlari aniq buzilganiga qaramay, jinoyatchi ozod qilinadi. [45] Ko'pincha, nomus qotilligi ishi bo'yicha qo'lga olingan oilalar qishloq joylardan keladi, bu erda oilalar yashash uchun har kuni qishloqda birga ishlashlari kerak. [45] Nomus qotilligi sodir bo'lganda, jabrlanuvchining oilasi qishloq oqsoqollarining maslahatiga ko'ra jinoyatchini kechirishi mumkin. [46]

Yordamchi tashkilotlar

Pokistonda oiladagi zo'ravonlikka chidagan yoki unga chidagan ayollarga yordam ko'rsatadigan turli NNTlar xalqaro va ichki mablag'lar hisobidan mavjud.

  • Bedari ( Birlashgan Millatlar Tashkiloti Taraqqiyot Dasturi tomonidan moliyalashtiriladi) [47]
  • Oq lenta kampaniyasi Pokiston [48]
  • Inson huquqlari va yuridik yordam bo'yicha advokatlar - LHRLA [49]
  • Madadgaar milliy ishonch telefoni 1098 [50]
  • Pokiston zo'rlashga qarshi urush
  • Pokiston kislotadan omon qolganlar fondi [51]
  • Chayn [52]

Manbalar

  1. ↑ Cited in: Gosselin, Denise Kindschi. Heavy Hands: An Introduction to the Crime of Intimate and Family Violence, 4th, Prentice Hall, 2009 — 13 bet. ISBN 978-0136139034. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Hansar, Robert D. „Cross-Cultural Examination of Domestic Violence in China and Pakistan“,. Encyclopedia of Domestic Violence, 1st Nicky Ali Jackson: , Routledge, 2007 — 211 bet. ISBN 978-0415969680. 
  3. ↑ Ajmal, Umer Bin. „Domestic violence“. Dawn (2012-yil 25-aprel). Qaraldi: 2012-yil 28-iyul.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Zaman, Habiba. Family, Law and Politics: Encyclopedia of Women and Islamic Cultures: 2 Suad Joseph: . Brill, 2004 — 124 bet. ISBN 978-9004128187.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "Zaman" defined multiple times with different content
  5. ↑ Anderson. „Trustlaw Poll: Afghanistan is most dangerous country for women“. Thomson Reuters Foundation (2011-yil 15-iyun). 2012-yil 31-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 31-iyul.
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 Zakar, Rubeena; Zakar, Muhammad; Mikolajczyk, Rafael; Kraemer, Alexander (2013). "Spousal Violence Against Women and Its Association With Women's Mental Health in Pakistan". Health Care for Women International 34 (9): 795–813. doi:10.1080/07399332.2013.794462. PMID 23790086.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":8" defined multiple times with different content
  7. ↑ WHO (2005).WHO Multi-Country Study on Women’s Health and Domestic Violence against Women. Geneva: World Health Organization
  8. ↑ 8,0 8,1 „Domestic Violence Prevention and Protection Act“ (2012).
  9. ↑ Hajjar, Lisa „Domestic Violence and Sharía: A Comparative Study of Muslim Societies in the Middle East, Africa and Asia“,. Women's Rights and Islamic Family Law: Perspectives on Reform Lynn Welchman: . Zed Books, 2004 — 265 bet. ISBN 978-1842770955. 
  10. ↑ Shaikh, Masood Ali (2003). "Is domestic violence endemic in Pakistan: perspective from Pakistani Wives". Pakistan Journal of Medical Sciences 19 (1): 23–28. http://www.pjms.com.pk/issues/janmar03/article03.pdf.  Cited in: Hanser, Robert D. „Cross-cultural examination of domestic violence in China and Pakistan“,. Encyclopedia of Domestic Violence, 1st Nicky Ali Jackson: , Routledge, 2007 — 211 bet. ISBN 978-0415969680. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 Nasrullah, Muazzam; Haqqi, Sobia; Cummings, Kristin (2009). "The epidemiological patterns of honour killing of women in Pakistan". European Journal of Public Health 19 (2): 193–197. doi:10.1093/eurpub/ckp021. PMID 19286837.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":6" defined multiple times with different content
  12. ↑ 12,0 12,1 Zakar, Rubeena; Zakar, Muhammad Z.; Abbas, Safdar (11 June 2015). "Domestic Violence Against Rural Women in Pakistan: An Issue of Health and Human Rights". Journal of Family Violence 31 (1): 15–25. doi:10.1007/s10896-015-9742-6. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 "Violence Against Women: Mission to Pakistan and Afghanistan". United Nations Economic and Social Council. 2000. http://evaw-global-database.unwomen.org/-/media/files/un%20women/vaw/country%20report/asia/pakistan/pakistan%20srvaw.pdf. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Van Wormer, Katherine. Human Behavior and the Social Environment, Macro Level: Groups, Communities, 2nd, Oxford University Press, 2010 — 149 bet. ISBN 978-0199740574. 
  15. ↑ Pickup, Francine. Ending Violence Against Women: A Challenge for Development and Humanitarian Work. Oxfam, 2000 — 91 bet. ISBN 978-0855984380. 
  16. ↑ 16,0 16,1 Terzieff, Juliette. „Pakistan's Fiery Shame: Women Die in Stove Deaths“. Women's eNews (2002-yil 27-oktyabr).
  17. ↑ Rappaport, Helen. Encyclopedia of Women Social Reformers, Volume 1. ABC-CLIO, 2001 — 115 bet. ISBN 978-1576071014. 
  18. ↑ Jilani, Hina „Violence against Women: The Legal System and Institutional Responses in Pakistan“,. Violence, Law and Women's Rights in South Asia Savitri Goonesekere: . Sage, 2004 — 161 bet. ISBN 978-0761997962. 
  19. ↑ 19,0 19,1 Kapoor, Sushma (June 2000). "Domestic Violence Against Women and Girls". Innocenti Digest (6): 7. ISSN 1028-3528. http://www.unicef-irc.org/publications/pdf/digest6e.pdf. 
  20. ↑ 20,0 20,1 Rodriguez, Alex. „Pakistan offers little justice for victims of acid attacks“. Los Angeles Times (2012-yil 29-may).
  21. ↑ Ali, Sahar. „Acid attack victim demands justice“. BBC (2003-yil 28-iyul).
  22. ↑ Weightman, Barbara A.. Dragons and Tigers: A Geography of South, East, and Southeast Asia, 3rd, Wiley, 2012 — 77 bet. ISBN 978-0470876282. 
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 23,5 Dobson, Roger (2009). ""Honour killings" are a public health problem for Pakistan". British Medical Journal 338: 739. 
  24. ↑ „Poverty, illiteracy termed causes of domestic violence“. Dawn (2006-yil 3-mart). Qaraldi: 2012-yil 6-sentyabr.
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 Bibi, Seema; Ashfaq, Sanober; Shaikh, Farhana; Qureshi, Mohammad (2014). "Prevalence, instigating factors and help seeking behavior of physical domestic violence among married women of Hyderabad, Sindh". Pakistani Journal of Medicine Science 30.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":12" defined multiple times with different content
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 Nardos, Rahel „Cultural, Traditional Practices and Gender-Based Violence“,. Overcoming Violence Against Women and Girls: The International Campaign to Eradicate a World-wide Problem. Rowman & Littlefield Publishers, 2003 — 87–88 bet. ISBN 978-0742525009. 
  27. ↑ 27,0 27,1 Aslam, Syeda; Zaheer, Sidra; Shafique, Kashif (2015). "Is Spousal Violence Being "Vertically Transmitted" through Victims? Findings from the Pakistan Demographic and Health Survey 2012-13". PLOS ONE 10 (6): e0129790. doi:10.1371/journal.pone.0129790. PMID 26083619. PMC 4470804. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=4470804. 
  28. ↑ Ali, Tazeen; Mogren, Ingrid; Krantz, Gunilla (2013). "Intimate Partner Violence and Mental Health Effects: A Population-Based Study among Married Women in Karachi, Pakistan". International Journal of Behavioral Medicine 20 (1): 131–139. doi:10.1007/s12529-011-9201-6. PMID 22037921. https://ecommons.aku.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1168&context=pakistan_fhs_son. 
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 Nasrullah, Muazzam; Zakar, Rubeena; Zakar, Muhammad (2014). "Child Marriage and Its Associations With Controlling Behaviors and Spousal Violence Against Adolescent and Young Women in Pakistan". Journal of Adolescent Health 55 (6): 804–809. doi:10.1016/j.jadohealth.2014.06.013. PMID 25123525. 
  30. ↑ 30,0 30,1 30,2 30,3 30,4 30,5 30,6 30,7 Shaikh, Masood (2016). "Domestic violence in consanguineous marriages - findings from Pakistan Demographic and Health Survey 2012-13". Journal of Pakistan Medical Association 66.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":4" defined multiple times with different content
  31. ↑ Weiss, Anita M. „Pakistan: Some progress, sobering challenges“,. India and Pakistan: The First Fifty Years Selig S. Harrison: . Cambridge University Press, 1998 — 146 bet. ISBN 978-0521645850. 
  32. ↑ 32,0 32,1 Karmaliani, Rozina; Irfan, Farhana; Bann, Carla; Mcclure, Elizabeth; Moss, Nancy (2008). "Domestic violence prior to and during pregnancy among Pakistani women". Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica 87 (11): 1194–1201. doi:10.1080/00016340802460263. PMID 18951219. 
  33. ↑ Mufiza, Farid; Saleem, Sarah; Karim, Mehtab; Hatcher, Juanita (2008). "Clinical Article: Spousal abuse during pregnancy in Karachi, Pakistan". International Journal of Gynecology and Obstetrics 101 (2): 141–145. doi:10.1016/j.ijgo.2007.11.015. PMID 18289536. 
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 34,3 34,4 34,5 34,6 34,7 Jacoby, Hanan; Mansuri, Ghazala (2010). ""Watta Satta": Bride Exchange and Women's Welfare in Rural Pakistan". American Economic Review 100 (4): 1804–1825. doi:10.1257/aer.100.4.1804. http://crossasia-repository.ub.uni-heidelberg.de/3878/1/Watta%20Satta%20Pakistan.pdf.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":13" defined multiple times with different content
  35. ↑ Ghauri, Irfan. „NA passes law against domestic violence“. Daily Times (2009-yil 5-avgust). 2013-yil 2-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  36. ↑ Zahid Gishkori. „Opposition forces government to defer women domestic violence bill“. The Express Tribune (2012-yil 6-aprel). Qaraldi: 2012-yil 28-iyul.
  37. ↑ Brightman, Sara (2015). "Rights, women, and the state of Pakistan". Contemporary Justice Review 18 (3): 334–351. doi:10.1080/10282580.2015.1057706. 
  38. ↑ Nasir Iqbal. „Domestic Violence Bill to push up divorce rate: CII“. Dawn (2009-yil 24-avgust). Qaraldi: 2012-yil 4-sentyabr.
  39. ↑ 39,0 39,1 Ayesha Shahid. „Domestic violence bill gets new look“. Dawn (2012-yil 7-aprel). Qaraldi: 2012-yil 6-sentyabr.
  40. ↑ Gishkori, Zahid. „Citing 'controversial' clauses: Clerics vow to resist passage of Domestic Violence Bill“. The Express Tribune (2012-yil 17-aprel).
  41. ↑ Ajmal, Umer Bin. World:South Asia Bride burning 'kills hundreds'. Dawn (1999-yil 25-avgust).
  42. ↑ Human Rights and Democracy: The 2011 Foreign and Commonwealth Office Report. TSO, 2012 — 292 bet. ISBN 978-0101833929. 
  43. ↑ Kapoor, Sushma (June 2000). "Domestic Violence Against Women and Girls". Innocenti Digest (6): 6. ISSN 1028-3528. http://www.unicef-irc.org/publications/pdf/digest6e.pdf. 
  44. ↑ Shahina Imran. „Pakistan: Domestic violence endemic, but awareness slowly rising“. Integrated Regional Information Networks (2008-yil 11-mart). Qaraldi: 2012-yil 4-sentyabr.
  45. ↑ 45,0 45,1 45,2 45,3 Muhammad, N; Omer, F; Mushtaq, A; Shah, M (2012). "Honor killing in Pakistan: An Islamic perspective". Asian Social Science 10: 180–185. 
  46. ↑ Jamal, A (2015). "Piety, Transgression, and the Feminist Debate on Muslim Women: Resituating the Victim-Subject of Honor-Related Violence from a Transnational Lens". Signs: Journal of Women in Culture and Society 41: 55–79. doi:10.1086/681771. 
  47. ↑ „Bedari: Awakening for human rights“.
  48. ↑ „White Ribbon Pakistan“.
  49. ↑ „LHRLA Pakistan“.
  50. ↑ „MNH 1098 Pakistan“.
  51. ↑ „Acid Survivors Pakistan“. 2008-yil 27-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  52. ↑ „Domestic violence: Within the four walls - The Express Tribune“ (en-US). The Express Tribune (2013-yil 4-sentyabr). Qaraldi: 2017-yil 29-sentyabr.

Havolalar

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Pokistonda_uydagi_zo%27ravonlik&oldid=3102362" dan olindi