Auguste Deter: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Keyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
SunFlowers04 (munozara | hissa)
1 317 edits
„Auguste Deter“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
(Farq yoʻq)

17-Sentyabr 2022, 17:05 dagi koʻrinishi

Auguste Deter
Tavalludi
Johanna Auguste Caroline Hochmann

16-may 1850-yil
Kassel, Electorate of Hesse
Vafoti 8-aprel 1906-yil(1906-04-08)
(55 yoshda)
Frankfurt, German Empire
Fuqaroligi Germaniya
Turmush oʻrtogʻi
Carl August Wilhelm Deter (turm. 1873)

Auguste Deter (1850-yil 16-may - 1906-yil 8-aprel) nemis ayoli, Altsgeymer kasalligi tashxisi qo'yilgan birinchi odam bo'lgan.

Hayoti

Auguste 1850-yil 16-mayda Germaniyaning Kassel shahrida (Kassel) ishchi oilasida tug'ilib o'sgan. Uning uchta ukasi bor edi va Iogannes Xohmanning qizi edi. U Avgust yoshligida vafot etgan. Avgustning oilasi kambag'al bo'lsa ham, u yaxshi ma'lumotga ega edi. U Kasseldagi maktabda o'qigan. Ijtimoiy muhit tufayli Avgust uchun qo'shimcha ta'lim o'ylab ham ko'rilmagan. Ta'lim mahoratga emas, balki ijtimoiy sinf va jinsga asoslanadi. Auguste 14 yoshida tikuvchi yordamchisi sifatida ish boshlagan. U bu karyerasini 1873-yil 1-mayda, 23 yoshida Karl (Karl) Avgust Vilgelm Deterga uylanmaguncha davom ettirdi.

Karl 1888-yilda temir yo'l xodimi bo'lib ishga kirgan. Karlga turmushga chiqqanidan so'ng, u to'la uy bekasi sifatida o'z vazifasini boshlash uchun Germaniyaning Frankfurt shahriga ko'chib o'tdi. Karl ularning nikohini "baxtli va uyg'un" deb ta'riflaydi. Ularning Thekla ismli bitta qizi bor edi. Avgust qizi Teklani 1901-yilning bahorida 50 yoshida kasal bo'lgunga qadar tarbiyalagan. O'sha yilning noyabr oyida u ruhiy kasalxonaga yotqizilgan va u yerda umrining qolgan qismini o'tkazgan. Avgust va Karl 1906-yil 8-aprelda 55 yoshida vafot etguniga qadar 33 yil turmush qurishdi, 56 yoshga to'lishiga atigi 5 hafta qolganda u vafot etadi. [1]

Kasallikning boshlanishi

1890-yillarning oxirlarida Auguste xotirasini yo'qotayotganini sezadi va xotirani yo'qotish, aldanishlar va hatto vaqtinchalik vegetativ holatlar kabi demans belgilarini ko'rsata boshladi. [2] 1901-yil mart oyida Avgustning xatti-harakati nazoratdan chiqa boshladi. U Karlni zinokorlikda ayblay boshladi. Avgust uy ishlariga e'tibor bermay qo'ydi, narsalarni ataylab yashirdi va ovqat pishirish qobiliyatini yo'qotdi. Shuningdek, u uyqusizlikni boshidan kechirdi, bu esa uni uydan tashqariga choyshablarni sudrab olib, yarim tunda soatlab qichqirishga sabab bo'ldi. U qo'shnilar va notanish odamlarga nisbatan paranoyak bo'lib qoldi, chunki u kimdir uni o'ldirishga ishondi.

Karl temir yo'l ishchisi sifatida xotiniga yetarli darajada g'amxo'rlik qila olmadi va mahalliy shifokorlar uni ruhiy kasalxonaga yotqizish bo'yicha tavsiyalar berdi. Keyinchalik u 1901-yil 25-noyabrda Germaniyaning Frankfurt shahridagi ruhiy kasallar va epileptiklar ( <i id="mwHw">Irrenschloss</i> ) institutiga yotqizilgan . U yerda u doktor Alois Altsgeymer tomonidan tekshirildi.

Karl Avgustga imkon qadar e'tibor qaratdi, garchi u unga g'amxo'rlik qilish va qolish uchun to'lovlarni amalga oshirishga qiynalgan. Vaqtni ishda o'tkazish moliyaviy jihatdan samaraliroq bo'lar edi. To'lovlarni amalga oshirishda qiynalayotgan Karl uni yanada arzonroq muassasaga ko'chirishga harakat qildi. Altsgeymerdan kasalxonaga yotqizish tartibini so'raganida, Altsgeymer uni bunday qarordan qaytardi.Buning o'rniga, u unga o'limdan keyin tibbiy yozuvlari va miyasi evaziga hech qanday to'lovsiz parvarish qilishni davom ettirishi uchun kelishuvni taklif qildi va Karl bunga rozilik berdi. [3]

Davolash

Doktor Altsgeymer unga ko'p savollar berdi va keyin esladimi yoki yo'qligini bilish uchun yana so'radi. Unga ismini yozishni aytdi. U harakat qildi, lekin qolganini unutib, takrorladi: "Men o'zimni yo'qotdim". (Nemis: "Ich habe mich verloren." ) Keyinchalik u uni bir muddat izolyatsiya xonasiga qo'ydi. [4]

Ko'p yillar o'tgach, u o'zidan-o'zi ming'irlab, butunlay aqldan ozdi. U 1906-yil 8-aprelda vafot etdi. Bir asrdan ko'proq vaqt o'tgach, uning ishi zamonaviy tibbiy texnologiyalar yordamida qayta ko'rib chiqildi, bu yerda Gizen va Sidney olimlari uning kasalligining genetik sababini topdilar. Natijalar The Lancet Neurology jurnalida chop etildi. Ushbu maqolaga ko'ra, gamma-sekretaz funksiyasini o'zgartiruvchi va erta boshlangan Altsgeymer kasalligining ma'lum sababi bo'lgan PSEN1 genidagi mutatsiya topilgan. [5] Biroq, natijalarni 2014-yilda nashr etilgan yangi maqolada takrorlanmadi, unda "Avgust D DNKsi allaqachon ma'lum bo'lgan oilaviy AD mutatsiyalarini o'z ichiga olgan APP, PSEN1 va PSEN2 genlarining ekzonlarida sinonimik bo'lmagan hetero yoki homozigot mutatsiyani ko'rsatmadi." [6] Taxminlarga ko'ra, Avgustning qizi Tekla PSEN1 genini meros qilib olish va Altsgeymer kasalligini rivojlanish ehtimoli 50% bo'lgan, ammo uning bunday kasallik rivojlanishi haqida hech qanday ma'lumot yo'q. [7]

Altsgeymer u vaqt yoki joyni his qilolmaydi degan xulosaga keldi. U hayotining tafsilotlarini deyarli eslay olmadi va tez-tez savolga hech qanday aloqasi bo'lmagan va tushunarsiz javoblarni berdi. Uning kayfiyati xavotir, ishonchsizlik, chekinish va 'xirillash' o'rtasida tez o'zgarib turardi. Ular uning palatalar bo'ylab yurishiga yo'l qo'ymadilar, chunki u boshqa bemorlarga hujum qilardi. Doktor Altsgeymer bemorlarda psixikaning to'liq degeneratsiyasini birinchi marta ko'rgani yo'q, lekin ilgari bunday bemorlar yetmish yoshda bo'lar edi. Deter xonim uning qiziqishini uyg'otdi, chunki u ancha yosh edi. Keyingi haftalarda u uni so'roq qilishda va uning javoblarini yozishda davom etdi. U tez-tez javob berdi: "Oh, Xudo!" va "Men o'zimni yo'qotib qo'ydim". U o'zining nochorligini ongli ravishda anglayotgandek edi. Altsgeymer uni "unutish kasalligi" deb atagan.

O'lim va meros

1902-yilda Altsgeymer Myunxendagi lavozimni egallash uchun "Irrenschloss" (jinnilar qal'asi) institutini tark etdi, ammo Deterning ahvolini so'rab Frankfurtga tez-tez qo'ng'iroq qildi. 1906-yil 9-aprelda Altsgeymer Frankfurtdan qo'ng'iroq qilib, Auguste Deter vafot etdi. U uning tibbiy yozuvlari va miyasini unga yuborishni so'radi. Uning jadvalida hayotining so'nggi yillarida uning ahvoli sezilarli darajada yomonlashgani qayd etilgan. Uning o'limi infeksiyalangan yotoq yarasidan kelib chiqqan sepsis natijasidir. Italiyalik shifokorlar Gaetano Perusini va Franchesko Bonfiglio yordami bilan uning miyasini sinchkovlik bilan tekshirib, keksalik plitalari va neyrofibrilyar chigallarni aniqlashdi. Bular Altsgeymer kasalligining o'ziga xos belgisi bo'ladi, chunki olimlar buni bugungi kunda bilishadi. Agar hozirgi shifokor tomonidan ko'rilganida, Augustega erta boshlangan Altsgeymer kasalligi tashxisi qo'yilgan bo'lar edi. [8]

Tibbiy ma'lumotnomani qayta ochish

1996-yilda doktor Konrad Maurer va uning hamkasblari doktor. Volk va Gerbaldo, Auguste Deterning tibbiy yozuvlarini qayta kashf etdilar. Ushbu hujjatlarda doktor Altsgeymer bemorni tekshirishini, shu jumladan uning savollariga javoblarini yozib olgan:

"Ismingiz nima?"
"Avgust."
"Familiya?"
"Avgust."
— Eringizning ismi nima? - u ikkilanib, nihoyat javob beradi:
"Men ishonaman . . . Avgust."
— Eringizmi?
— Oh, erim.
"Yoshingiz nechida?"
"Ellik bir."
"Siz qayerda yashaysiz?"
— Oh, siz bizning joyimizga borgansiz.
"Turmush qurganmisiz?"
"Oh, men juda dovdirab qoldim."
"Aynan hozir qayerdasan?"
"Bu yerda va hamma joyda, bu yerda va hozir men haqimda yomon o'ylamasligingiz kerak."
— Ayni paytda qayerdasiz?
"Biz u yerda yashaymiz."
— To‘shakingiz qayerda?
"Qayerda bo'lishi kerak?"

Peshin atrofida Frau Auguste D. cho'chqa go'shti va gulkaramni iste'mol qildi.

— Nima yeyapsan?
"Ismaloq." (U go'sht chaynadi. )
— Hozir nima yeyapsan?
– Avval kartoshka, so‘ng xren yeyman.
"5" ni yozing." [Nemis: fünf ]
U yozadi: "Ayol" [ Frau ]
"8" ni yozing." [ acht ]
U shunday deb yozadi: "Auguse" ( sic, u yozayotganda u qayta-qayta aytadi: "Men o'zimni yo'qotib qo'ydim". )

Manbalar

  1. ↑ Page, Sean; Fletcher, Tracey (1 November 2006). "Auguste D: One hundred years on: 'The person' not 'the case'". Dementia 5 (4): 571–583. doi:10.1177/1471301206069939. https://doi.org/10.1177/1471301206069939. 
  2. ↑ Budelier, Melissa; Bateman, Randall (1 January 2021). "Biomarkers of Alzheimer Disease". Journal of Applied Laboratory Medicine 5 (1): 194–208. doi:10.1373/jalm.2019.030080. PMID 31843944. PMC 7246147. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=7246147. 
  3. ↑ Yang, Hyun Duk (December 2016). "History of Alzheimer's Disease". Dementia and Neurocognitive Disorders 15 (4): 115–121. doi:10.12779/dnd.2016.15.4.115. PMID 30906352. PMC 6428020. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=6428020. 
  4. ↑ Maurer, Konrad; Volk, Stephan; Gerbaldo, Hector (1997). "Auguste D and Alzheimer's disease". The Lancet 349 (9064): 1546–1549. doi:10.1016/S0140-6736(96)10203-8. PMID 9167474. 
  5. ↑ Müller, Ulrich; Winter, Pia; Graeber, Manuel B (2013). "A presenilin 1 mutation in the first case of Alzheimer's disease". The Lancet Neurology 12 (2): 129–130. doi:10.1016/S1474-4422(12)70307-1. PMID 23246540. 
  6. ↑ Rupp, Carsten; Beyreuther, Konrad; Maurer, Konrad; Kins, Stefan (2014). "A presenilin 1 mutation in the first case of Alzheimer's disease: Revisited". Alzheimer's & Dementia 10 (6): 869–872. doi:10.1016/j.jalz.2014.06.005. PMID 25130656. 
  7. ↑ Keohane, Kieran; Grace, Victoria (February 2019). "What is 'Alzheimer's Disease'? The 'Auguste D' Case Re-opened". Culture, Medicine and Psychiatry 43 (2): 336–359. doi:10.1007/s11013-019-09622-z. PMID 30806866. https://doi.org/10.1007/s11013-019-09622-z. 
  8. ↑ Dahm, Ralf (7 November 2006). "Alzheimer's discovery". Current Biology 16 (21): R906–R910. doi:10.1016/j.cub.2006.09.056. PMID 17084683. 

Havolalar

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Auguste_Deter&oldid=2887432" dan olindi