Kumanovo kelishuvi: Versiyalar orasidagi farq
ShHamrayev (munozara | hissa) „Kumanovo Agreement“ sahifasi tarjima qilib yaratildi Teglar: [tarjimon] [tarjimon 2] |
(Farq yoʻq)
|
10-Iyul 2022, 14:30 dagi koʻrinishi
Toʻliq nomi:
| |
|---|---|
| Turi | Sulh kelishuvi |
| Imzolangan sanasi | 1999-yil 9-iyun |
| Imzolangan joyi | Kumanovo, Makedoniya |
| Kuchga kirishi | 1999-yil 10-iyun |
| Imzolangan | |
| Tomonlar | |
| Tillari | |
Xalqaro Xavfsizlik Kuchlari ( KFOR ) bilan Yugoslaviya Federativ Respublikasi va Serbiya Respublikasi hukumatlari oʻrtasida imzolangan Harbiy-texnikaviy bitim, 1999 -yil 9-iyun kuni Makedoniyaning Kumanovo shahrida tuzilgan kelishuvdir. Bu Kosovo urushining tugashiga olib keldi [1] va Yugoslaviya va Kosovo kuchlari o'rtasida yangi asosiy munosabatlar o'rnatildi. Bu Yugoslaviya armiyasining Kosovodagi bo'linmalarini almashtirish uchun harakat qilishini ta‘minlaydi.
Tarixi
Kumanovo kelishuvi oldidan nafaqat Yugoslaviya va Serbiya, balki NATO va Rossiya o'rtasida ham muzokaralar davom etdi. Dastlabki kelishuvga qaramay, masalan, Kosovodagi serb kuchlarini olib chiqish jadvali bo'yicha, NATOning Ittifoqchi kuchlari operatsiyasi serb qo'shinlarining to'liq olib chiqilishi tugashigacha davom ettirdi[2].
Kelishuvning zudlik bilan hal qilinishida Rossiyaning rolini keltiruvchi manbalar bor. Keyinchalik Rossiya tashqi ishlar vaziri Igor Ivanov va AQSh Davlat kotibi Madlen Olbrayt o'rtasida uchrashuv bo'lib o'tgani haqida da'vo paydo bo'ldi. Ikki tomon oʻrtasida dastlabki kelishuvga erishildi. Unda NATOning havo hujumlarini toʻxtatish majburiyati va Rossiya tomonidan kelishilgan BMT rezolyutsiyasini sakkizlik davlatlari qoʻllab-quvvatlashi evaziga Kumanovo kelishuviga kiritmoqchi boʻlgan bandni olib tashlashga tayyorligi koʻrsatilgan. Rossiya ishtirokisiz BMT Xavfsizlik Kengashining Kosovo bo'yicha rezolyutsiyasi tasdiqlanmagan bo'lardi va NATO havo hujumlari davom etardi[2].
Shartnoma qoidalari
Shartnomaning asosiy qoidalari quyidagilarga imkon berish uchun ishlab chiqilgan:
- NATOning Kosovo kuchlari (KFOR) va Yugoslaviya Federativ Respublikasi o'rtasidagi jangovar harakatlar to'xtatilishi va bombardimon kompaniyasining to'xtatilishi FRY kelishuvga samarali amal qilishi kerak.
- 25 km havo xavfsizligi zonasi va 5 km quruqlikdagi xavfsizlik zonasini Kosovo chegaralari atrofida belgilash, zarur hollarda FRY tomonidan boshqariladigan hududga, FRY harbiy kuchlari KFOR ruxsatisiz kira olmaslikni ta‘minlash. Yengil qurollangan politsiya kelishuvga ko'ra Kosovo tashqarisidagi zonada faoliyatini davom ettirdi.
- Imzolangan kundan boshlab 11 kun ichida FRY kuchlarining Kosovodan bosqichma-bosqich olib chiqib ketilishi, jumladan, harbiy vositalarni (minalar, bubi tuzoqlari) aloqa liniyalaridan tozalash va NATOga qolgan xavf-xatarlar haqida ma'lumot taqdim etish.
- Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashining yaqinda qabul qilinadigan rezolyutsiyasiga muvofiq Kosovo hududida fuqarolik va xavfsizlik kuchlarini joylashtirish.
- NATOning Kosovo kuchlariga xalqaro fuqarolik mavjudligi va uning tinchlik o'rnatish missiyasi uchun xavfsiz muhit yaratish uchun yordam berish va zarur kuchlardan foydalanish uchun ruxsat berish.
NATOning mavjudligi Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashining 1244 -sonli rezolyutsiyasi bilan sanksiyalangan bo'lib, u BMTga a'zo davlatlar va xalqaro tashkilotlarga Kosovo kuchlari (KFOR) sifatida agar BMT Xavfsizlik Kengashi tomonidan vakolati mavjud bo'lsa xalqaro xavfsizlik borligini saqlab qolish huquqini bergan[3]. KFORga kelishuvga rioya etilishini ta'minlash uchun barcha zarur choralarni ko'rish vakolati berildi[4].
Shartnoma holati
Huquqiy ekspert Enriko Milanoning ta'kidlashicha, Kumanovo kelishuvi " shartnomalar huquqi to'g'risidagi Vena konventsiyasi (VCLT) bo'yicha shubhali va natijada xuddi shu [5] 1244-sonli rezolyutsiyaning 2-ilovaning 10-bandiga bevosita yoki aniq havola qilingan qismlari ham noma‘lum. Muayyan dalillardan biri shundaki, "Kumanovo shartnomasini VCLTning 52-moddasiga muvofiq haqiqiy deb hisoblash mumkinmi yoki yo'qmi, Birlashgan Millatlar Tashkiloti Ustavida o'z ifodasini topgan xalqaro huquq tamoyillari unda "shartnoma kuch ishlatish tahdidi yoki kuch ishlatish bilan tahdid qilish orqali tuzilgan bo'lsa, shartnoma haqiqiy emas deb hisoblanadi". Huquqiy dalillar, aslida paydo bo'lgan huquqiy muammolarni hal qilish uchun Belgrad bilan kuchlar maqomi to'g'risidagi bitimni tuzish kerakligi haqida davom etmoqda[6].
Manbalar
- ↑ NATO. „Military Technical Agreement between the International Security Force ("KFOR") and the Governments of the Federal Republic of Yugoslavia and the Republic of Serbia“ (1999-yil 9-iyun). Qaraldi: 2008-yil 15-avgust.
- ↑ 2,0 2,1 Lajos, Szaszdi. Russian Civil-Military Relations and the Origins of the Second Chechen War. Lanham: University Press of America, Inc., 2008 — 178 bet. ISBN 9780761840374.
- ↑ Dorr, Oliver. Vienna Convention on the Law of Treaties: A Commentary. London: Springer, 2018 — 958 bet. ISBN 9783662551592.
- ↑ Weller, Marc. The Oxford Handbook of the Use of Force in International Law. Oxford: Oxford University Press, 2015 — 976 bet. ISBN 9780199673049.
- ↑ Milano, Enrico (2003). "Security Council Action in the Balkans: Reviewing the Legality of Kosovo's Territorial Status". European Journal of International Law 14 (5): 999–1022. doi:10.1093/ejil/14.5.999. http://www.ejil.org/pdfs/14/5/455.pdf.
- ↑ Milano, Enrico (2003). "Security Council Action in the Balkans: Reviewing the Legality of Kosovo's Territorial Status". European Journal of International Law 14 (5): 999–1022. doi:10.1093/ejil/14.5.999. http://www.ejil.org/pdfs/14/5/455.pdf.