Kontent qismiga oʻtish

Bogʻlovchi dasturiy taʼminot: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Keyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
(Farq yoʻq)

16-May 2022, 12:13 dagi koʻrinishi

Bog'lovchi dasturiy ta'minot (inglizcha: middleware; o'rta dastur, oʻrtakash dasturiy taʼminot, oʻrta qatlam dasturiy taʼminoti, ost-dasturiy taʼminot, oʻzaro platformali dasturiy taʼminot sifatida ham tarjima qilinadi) turli ilovalar, tizimlar, komponentlar oʻrtasidagi oʻzaro taʼsirni taʼminlash uchun texnologik dasturiy taʼminot qatlami yoki majmuasini bildiruvchi keng qoʻllaniladigan atamadir.

Bog'lovchi dasturiy ta'minotning bir nechta asosiy turlari mavjud [1] [2] [3] :

  • taqsimlangan obyektlar tizimi (DOS, inglizcha: distributed object system) yoki taqsimlangan obyekt texnologiyasi (DOT, inglizcha: distributed object technology)
  • ma'lumotlar bazasiga yo'naltirilgan (inglizcha: database access middleware)
  • tranzaksiya monitorlari
  • masofaviy protsedura (jarayon) chaqiruvi (RPC, inglizcha: remote procedure call)
  • xabarlarga ishlov berishga yo'naltirilgan (MOM)inglizcha: message-oriented middleware)

Atamaning kelib chiqishi

Ehtimol, o'rta dastur atamasi birinchi marta 1968 yilda NATO Ilmiy qo'mitasi konferensiyasi hisobotida ishlatilgan[4] [5] .

Zamonaviy aksar talqinlar orasida o'rta dastur atamasining eng ko'p qo'llaniladigan talqinlari:

  • dasturiy ta'minotning mijoz qismlari va ma'lumotlar bazalari o'rtasidagi o'zaro ta'sir uchun qatlam [6] ,
  • tizim va amaliy dasturlarning o'zaro ta'siri uchun dasturiy ta'minot [7] ,
  • operatsion tizimlar va amaliy dasturiy ta'minot o'rtasidagi dasturiy ta'minot qatlami [8] ,
  • turli xil dastur komponentlari va ma'lumotlar bazalarining o'zaro ta'siri uchun dasturiy ta'minot [9] .

Umuman olganda, o'rta dastur atamasi ko'pincha veb-serverlar, dastur serverlari, tranzaksiya monitorlari, xizmat avtobusi dasturiy ta'minoti, kontentni boshqarish tizimlarining infratuzilmalariga murojaat qilish uchun ishlatiladi. O'rta dastur XML, SOAP, veb-xizmatlar va xizmatga yo'naltirilgan arxitekturaga asoslangan zamonaviy IT-yechimlarning yadrosidir [10] .

O'rta dasturiy ta'minot bozori

2010 yildagi Gartner tahliliga ko'ra [11], jahon bozorida "dasturlar infratuzilmasi va o'rta ta'minot" segmenti ko'lamini shakllantirish bo'yicha IBM yetakchi hisoblanadi, Oracle undan deyarli ikki baravar orqada, Microsoft, Software AG va Tibco ham muhim o'rinlarini egallab turgan.

Yetkazib beruvchi 2009 yilda segmentdagi daromad, milliard AQSH dollari 2009 yilda segmentdagi ulushi
class="table-rh" Andoza:Rh | IBM 5.0346 31,5%
class="table-rh" Andoza:Rh | Oracle 2.6634 16,7%
class="table-rh" Andoza:Rh | Microsoft 0,6216 3,9%
class="table-rh" Andoza:Rh | Software AG 0,4762 3,0%
class="table-rh" Andoza:Rh | Tibko 0,4179 2,6%

Bozorning umumiy hajmi 16 milliard dollarga baholanmoqda.

Manbalar

  1. ↑ Stojmenovic, I. and Thulasiram, R.K. and Yang, L.T.. Parallel and Distributed Processing and Applications: 5th International Symposium, ISPA 2007, Niagara Falls, Canada, August 29-31, 2007, Proceedings. Springer, 2007 — 563-656 bet. ISBN 9783540747413. 
  2. ↑ Ruh, W.A. and Maginnis, F.X. and Brown, W.J.. Enterprise Application Integration: A Wiley Tech Brief. Wiley, 2002 — 52-59 bet. ISBN 9780471437864. 
  3. ↑ Александр Касаткин. Средства middleware и их классификация, PCWeek, (193) 19`1999
  4. ↑ Middleware term in 1968 NATO Report
  5. ↑ {{Veb manbasi}} andozasidan foydalanishda sarlavha= parametrini belgilashingiz kerak. „{{{title}}}“.
  6. ↑ {{Veb manbasi}} andozasidan foydalanishda sarlavha= parametrini belgilashingiz kerak. „{{{title}}}“.
  7. ↑ {{Veb manbasi}} andozasidan foydalanishda sarlavha= parametrini belgilashingiz kerak. „{{{title}}}“.
  8. ↑ {{Veb manbasi}} andozasidan foydalanishda sarlavha= parametrini belgilashingiz kerak. „{{{title}}}“.
  9. ↑ {{Veb manbasi}} andozasidan foydalanishda sarlavha= parametrini belgilashingiz kerak. „{{{title}}}“. The software «glue» that helps programs and databases (which may be on different computers) work together. Its most basic function is to enable communication between different pieces of software
  10. ↑ {{{заглавие}}}. — Vol. 17. — P. 19-48. — ISSN 1049-331X.
  11. ↑ {{Veb manbasi}} andozasidan foydalanishda sarlavha= parametrini belgilashingiz kerak. „{{{title}}}“. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Bogʻlovchi_dasturiy_taʼminot&oldid=2557090" dan olindi