Zvezda (ISS moduli)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Zvezda 2000-yil 12-iyulda Proton raketasida orbitaga chiqdi
Ekspeditsiya 43 ekipaji Zvezda modulida tugʻilgan kunini nishonlamoqda, 2015-yil

Zvezda — kosmik stasiya moduli (ruscha: Звезда, „yulduz“ degan maʼnoni anglatadi), Salyut DOS-8, shuningdek, Zvezda xizmat moduli sifatida ham tanilgan, Xalqaro kosmik stansiyaning (XKS) modulidir. Bu stansiyaga ishga tushirilgan uchinchi modul boʻlib, stansiyaning barcha hayotiy qoʻllab-quvvatlash tizimlarini taʼminlab beradi, ularning baʼzilari AQSh orbital segmentida (USOS) toʻldiriladi, shuningdek, ikki ekipaj aʼzosi uchun turar-joy binolari mavjud edi. Bu XKSning Rossiya qismi boʻlgan Rossiya orbital segmentining (ROS) tarkibiy va funktsional markazidir. Ekipaj stantsiyadagi favqulodda vaziyatlarni hal qilish uchun bu yerga yigʻiladi[1].

Modul SSSRda RKK Energia tomonidan ishlab chiqarilgan, asosiy subpudrat ishlari GKNPTs Khrunichev tomonidan amalga oshirilgan edi[2]. Zvezda 2000-yil 12-iyulda Proton raketasida uchirildi va 2000-yil 26-iyulda Zarya moduliga borib tutashadi.

Kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

"DOS-8" nomi bilan tanilgan Zvezdaning asosiy strukturaviy ramkasi dastlab 1980-yillarning oʻrtalarida Mir-2 kosmik stansiyasining yadrosi boʻlish uchun qurilgan edi. Bu shuni anglatadiki, Zvezda „Mir“ kosmik stansiyasining asosiy moduliga (DOS-7) oʻxshash holatda boʻlganligini anglatadi. U zavodda ancha vaqt davomida Mir-2 nomi bilan belgilangan. Shunday qilib, uning dizayn chizigʻi asl Salyut stansiyalariga qadar davom etadi. Kosmik ramka 1985-yil fevral oyida yakunlandi va asosiy ichki jihozlar 1986-yil oktyabr oyida oʻrnatildi.

„Mir-2“ kosmik stansiyasi Polyus orbital qurol platformasi yadro moduli orbitaga chiqa olmaganidan keyin yana qayta ishlab chiqilgan. Zvezda atrofida1⁄4 Polyusning oʻlchami va qurollari mavjud emas.

Dizayni[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zvezda silindrsimon „Ish boʻlimi“ dan iborat boʻlib, u yerda ekipajlar ishlaydi va yashaydi (va modul hajmining asosiy qismini tashkil qiladi), old tomonda (uchta ulash porti bilan) va orqa tomonda joylashgan kichik sferik „Transfer boʻlimi“ bosimsiz „Yigʻish boʻlimi“ bilan oʻralgan silindrsimon „Transfer kamerasi“ ni (bitta oʻrnatish porti bilan) tugatish nomi bilan berilgan — bu Zvezda jami toʻrtta oʻrnatish portini boshqarish imkonini beradi[2]. Komponentning ogʻirligi taxminan 18,051 kg (39,796 lb) va uzunligi esa 13.1 m (43 ft) ga teng hisoblanadi. Quyosh panellari 29.7 m (97 ft) uzunlikka choʻziladi.

Zvezda bortida BIO-5 Rasteniya-2/Lada-2 (Oʻsimliklar-2) tajribasida nihollar[3].

ISS ga ulanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taraqqiyot Zvezdaga oʻrnatildi (orqa tomonidan koʻrinishi)

ISSga uchirish uchun foydalanilgan raketa reklama olib bordi, u Pizza Hut restoranlarining logotipi bilan bezatilgan edi[4][5][6], buning uchun ular 1 million AQSH dollaridan koʻproq pul toʻlashgan edi[7]. Pul Khrunichev nomidagi davlat ilmiy-ishlab chiqarish kosmik markazi va tadbirni tashkil etgan Rossiya reklama agentliklarini qoʻllab-quvvatlashga yordam berdi[8].


Xatarlarni ishga tushirish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rossiyaning moliyaviy muammolari tufayli Zvezda zaxirasiz va sugʻurtasiz ishga tushirildi. Ushbu xavf tufayli NASA, agar u sezilarli darajada kechiksa yoki uchirish paytida yoʻq qilingan boʻlsa, Vaqtinchalik boshqaruv modulini (ICM) qurgan. 

Ichki[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Zvezdaning ' hojatxonasi

    Zvezdaning ' hojatxonasi

  • Zvezda ichki qismining oldingi ko'rinishi

    Zvezda ichki qismining oldingi ko'rinishi

  • Galereyaning bir qismi

    Galereyaning bir qismi

Zvezda orqa. Rasmdagi narsalar orasida xochga mixlangan xoch, ikkita piktogramma, telefoto kamera linzalari, kamera chirogʻi, masshtabli kamera linzalari, boshqa kamera linzalari, musiqa tinglash dasturiga ega noutbuklar, Konstantin Tsiolkovskyning surati, noutbuk uchun tashqi dinamiklar, Yuriy Gagarinning surati, Rossiya bayrogʻi, kosmik samolyot modeli, Sankt-Peterburgning surati, lyuminestsent yorugʻlik moslamasi, bir nechta ekipaj yamoqlari va osilometr (qoʻshma osiloskop va multimetr) kabi narsalar mavjud.

Ekipaji[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Ekipaj a'zolari Zvezdada Rojdestvoni nishonlashmoqda

    Ekipaj a'zolari Zvezdada Rojdestvoni nishonlashmoqda

  • "Zvezda" ekipajlari kvartiralaridan birining ko'rinishi

    "Zvezda" ekipajlari kvartiralaridan birining ko'rinishi

  • Zvezdadagi kosmonavt, 2000-yil noyabr.

    Zvezdadagi kosmonavt, 2000-yil noyabr.

  • Kosmonavt Sergey Krikalev Zvezda xizmat moduli ichida, 2000-yil noyabr

    Kosmonavt Sergey Krikalev Zvezda xizmat moduli ichida, 2000-yil noyabr

  • Zvezdadagi ekspeditsiya 37 ekipaji

    Zvezdadagi ekspeditsiya 37 ekipaji

  • Roman Romanenko Zvezda derazasida

    Roman Romanenko Zvezda derazasida

Tashqi koʻrinish[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Zvezda xizmat ko'rsatish moduli Xrunichev zavodida ishlab chiqariladi

    Zvezda xizmat ko'rsatish moduli Xrunichev zavodida ishlab chiqariladi

  • PMA-2, Unity Node 1, PMA-1, Zarya FGB, Zvezda Service Module va Progress M1-3.

    PMA-2, Unity Node 1, PMA-1, Zarya FGB, Zvezda Service Module va Progress M1-3.

  • "Zvezda" ning Rossiya orbital segmentida joylashgan joyi

    "Zvezda" ning Rossiya orbital segmentida joylashgan joyi

  • Zvezda va uning quyosh massiviga qaraydigan orbitada quyosh chiqishi

    Zvezda va uning quyosh massiviga qaraydigan orbitada quyosh chiqishi

  • Rossiya orbital segmenti oynalari

    Rossiya orbital segmenti oynalari

  • Pirs va Nauka tutashtirilgan Zvezda nodir port

    Pirs va Nauka tutashtirilgan Zvezda nodir port

  • Poisk qo'ygan Zvezdadagi Zenit porti

    Poisk qo'ygan Zvezdadagi Zenit porti

Oʻrnatish joylari[tahrir | manbasini tahrirlash]

ATV-3 Edoardo Amaldi yaqinlashib kelayotgan chogʻida tirgaklarni oʻqqa tutmoqda
Soyuz TMA-7 XKSga yetib keldi. U 2006-yilda Zvezda bilan tutashtirilgan, biroq vaqtni Pirs va Zarya bilan bog‘lagan.
Zvezda Progress M1-3 bilan tutashdi
  • Taraqqiyot MS-02 63P, 2016-yil
  • Taraqqiyot M-29M 61P, 2015-2016-yillarda
  • Soyuz TMA-16M, 2015-yil
  • Georges Lemaître ATV-5, 2014-2015-yillar
  • Taraqqiyot M-21M, 2013-2014-yillarda
  • Soyuz TMA-09M, 2013-yil[9]
  • Albert Eynshteyn ATV-4, 2013-yil
  • Taraqqiyot M-17M 49P, 2012-2013-yillarda
  • Edoardo Amaldi ATV-3 2012-yil
  • Taraqqiyot M-11M 43P, 2011-yil
  • Johannes Kepler ATV-2 2011-yil
  • Progress M-07M 39P, 2010-yil
  • Progress M-06M 38P, 2010-yil
  • Soyuz TMA-19, 2010-yil[9]
  • „Soyuz TMA-17“, 2010-yil
  • Progress M-04M 36P, 2010-yil
  • Soyuz TMA-16, 2009-2010-yillar
  • Taraqqiyot M-67 34P, 2009-yil
  • Jyul Vern ATV-1 2008-yil
  • Progress M-65 30P, 2008-yil
  • Progress M-60 25P, 2007-yil
  • Taraqqiyot M-58 23P, 2006-2007
  • „Soyuz TMA-9“ 2006-yil
  • „Soyuz TMA-7“ 2006-yil
  • Taraqqiyot M-56 21P, 2006-yil
  • Taraqqiyot M-54 19P, 2005-2006-yillarda
  • Taraqqiyot M-53 18P, 2005-yil
  • Progress M-52 17P, 2005-yil
  • Taraqqiyot M-51 16P, 2004-2005-yillarda
  • Progress M-50 15P, 2004-yil
  • Progress M-49 14P, 2004-yil
  • Taraqqiyot M1-11 13P, 2004-yil
  • Taraqqiyot M-48 12P, 2003-2004-yillarda
  • Progress M-47 10P, 2003-yil
  • Taraqqiyot M1-9 9P, 2002-2003-yillarda
  • Progress M-46 8P, 2002-yil
  • Taraqqiyot M1-8 7P, 2002-yil
  • Taraqqiyot M1-7 6P, 2001-2002-yillarda
  • Progress M-45 5P, 2001-yil
  • Taraqqiyot M1-6 4P, 2001-yil
  • Progress M-44 3P, 2001-yil
  • Jarayon M1-3 1P, 2000-yil (1-chi)
  • Pirs, 2001-2021-yillarda
  • Nauka, 2021-yildan hozirgacha

Zenit

  • Poisk, 2009-yildan hozirgi kungacha
  • Zarya, 2000-yildan hozirgi kungacha

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Roylance. „Space station astronauts take shelter from solar radiation“ (11-noyabr 2000-yil). 1-sentyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 1-sentyabr 2019-yil.
  2. ↑ 2,0 2,1 „Service Module | RuSpace“. suzymchale.com. 21-sentyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 10-noyabr 2020-yil.
  3. ↑ „Photo-iss006e45076“. Spaceflight Insider (22-iyun 2003-yil). 22-iyun 2003-yilda asl nusxadan arxivlandi.
  4. ↑ „Pizza Hut Puts Pie in the Sky with Rocket Logo“. Space.com (30-sentyabr 1999-yil). 14-yanvar 2006-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-iyun 2006-yil.
  5. ↑ „Proton Set to Make Pizza Delivery to ISS“. SpaceDaily (8-iyul 2000-yil). Qaraldi: 5-may 2013-yil.
  6. ↑ Geere, Duncan. „The International Space Station is 10 today!“. wired.co.uk. Wired (2-noyabr 2010-yil). Qaraldi: 20-dekabr 2014-yil.
  7. ↑ „THE MEDIA BUSINESS; Rocket to Carry Pizza Hut Logo“ (1-oktyabr 1999-yil). Qaraldi: 21-yanvar 2009-yil.
  8. ↑ „Proton Set to Make Pizza Delivery to ISS“. SpaceDaily (8-iyul 2000-yil).
  9. ↑ 9,0 9,1 Wright. „Soyuz Move Sets Stage for Arrival of New Crew“. NASA (13-aprel 2015-yil). 3-dekabr 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-dekabr 2022-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Zvezda_(ISS_moduli)&oldid=3930858" dan olindi