Ziya Nuriyev

Ziya Nuriyevich Nuriyev
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	21-mart 1915-yil Verxnelachentau, Ufa guberniyasi, Rossiya imperiyasi
Vafoti	19-oktyabr 2012-yil(2012-10-19) (97 yoshda) Moskva, Rossiya
Fuqaroligi	SSSR Rossiya
Siyosiy partiyasi	KPSS
Taʼlim	Butunittifoq Kommunistik partiyasi Markaziy Qoʻmitasi huzuridagi Oliy partiya maktabi
Kasbi	tarix fani oʻqituvchisi
Ilmiy unvoni	iqtisodiyot fanlari nomzodi
Mukofotlari

Ziya Nuriyevich Nuriyev (boshqirdcha: Зыя Нурый улы Нурыев, tatarcha: Зыя Нуриев; 1915-yil 21-mart, Verxnelachentau, Ufa guberniyasi – 2012-yil 19-oktyabr, Moskva) – sovet davlat va partiya arbobi. Boshqird ASSRdan 4—11-chaqiriqlar (1954—1986) SSSR Oliy Soveti Ittifoqi Kengashi deputati. KPSS Markaziy Qoʻmitasi aʼzosi (1961—1986). Sotsialistik Mehnat Qahramoni (1975).

Hayoti

Nuriyev 1915-yil 21-martda Ufa guberniyasidagi tatar tilida soʻzlashuvchi tatar-boshqird qishlogʻi Verxnelachentauda(hozirgi Boshqirdistonning Birsk tumanidagi Verxnelachentau qishlogʻi) dehqon oilasida tugʻilgan. Millati boshqird. Onasi tomonidan bobosi volost oqsoqoli boʻlgan. Bobo Kutliy Ahmad va buvisi Shamsiyamal bir qiz va toʻrt oʻgʻil Fazliy Ahmad, Nuri Ahmad, Xuji Ahmad, Fayzi Rahmonni voyaga yetkazishgan. Ularning har birida 5—7 nafardan bolalari boʻlgan.

Nuriyevning otasi Nuri Ahmadning Birinchi jahon urushida qatnashib, qishloqqa qaytgach, tif kasaliga chalinib, Ziya uch yoshda boʻlganida vafot etgan. Otasi vafotidan keyin onasi Maftuha (1877—1957) yetti nafar farzandini (opalari Sobira (1902—1992), Nuriya, Soliha, Madixinur (1904—1992), akalari Galinur (1904—1992), Shayxinur (1941-yil urushda halok boʻlgan) oʻzi voyaga yetkazgan. 192- yil qurgʻoqchilikda oila oʻz chorva mollari tufayli tirik qolishgan, oila ularni oziq-ovqat uchun soʻyishgan. 1922-yili Ziya qishloqdagi boshlangʻich maktabga oʻqishga borgan. Onasi 80 yil umr koʻrgan va insultdan vafot etgan.

• 1933—1935 – Ziya Nuriyev kolxoz yoshlari maktabi oʻqituvchisi.
• 1935—1938 – Buray tumani xalq taʼlimi boʻlimi mudiri.
• 1938—1940 – Qizil Armiyada harbiy xizmat, 2-maxsus Qizil Bayroqli armiya artpolki VLKSM byurosi kotibi.
• 1940—1942 – Buzovyaz tuman xalq taʼlimi boʻlimi mudiri.
• 1942—1943 – Podlubovskaya MTS siyosiy boʻlimi boshligʻi.
• 1943—1944 – Butunittifoq Kommunistik partiyasi Buzovyaz tuman qoʻmitasining 2-kotibi.
• 1944—1945 – Butunittifoq Kommunistik partiyasi Kigin tuman qoʻmitasining 1-kotibi.
• 1945—1948 — Butunittifoq Kommunistik partiyasi Boshqird viloyati qoʻmitasining qishloq xoʻjaligi boʻlimi boshligʻi.
• 1951—1952— Butunittifoq Kommunistik partiyasi Boshqird viloyati qoʻmitasining partiya, kasaba uyushma va komsomol organlari boʻlimi boshligʻi.
• 1952—1957 – KPSS Boshqird viloyati qoʻmitasi kotibi, 2-kotibi.
• 1957—1969 – KPSS Boshqird viloyat qoʻmitasining 1-kotibi.
• 1969—1973 – SSSR Vazirlar Kengashi huzuridagi Xarid boʻyicha davlat qoʻmitasi raisi, SSSR Taʼminot vaziri.
• 1973—1985 – SSSR Vazirlar Kengashi Raisining oʻrinbosari, SSSR Vazirlar Kengashi Prezidiumining agrosanoat kompleksi masalalari boʻyicha komissiyasi raisi.

Z. N. Nuriyevning qabri

1985-yil noyabrda pensiyaga chiqqan. Nuriyev pensiyada boʻlganida „Ot aula do Kremlya“ nomli xotiralar kitobini yozib, unda Mao Szedun, K. E. Voroshilov, I. Gandi, E. Xonekker, N. S. Xrushchyov, A. I. Mikoyan, L. I. Brejnev, M. S. Gorbachyov bilan ishlagan davrlari, B. N. Yeltsin, I. V. Stalinning tarixdagi roli haqida oʻz fikrlarini bildirgan.

1985-yil dekabrda SSSR Vazirlar Kengashining Davlat maslahatchisi etib tasdiqlangan. Bu lavozimda 1988-yilgacha ishlagan.

2012-yil 19-oktyabrda Moskvada 98 yoshida vafot etgan. Nuriyev Novodevichye qabristonida 4-uchastkasida xotinining yoniga dafn etilgan.

Taʼlimi

• Birsk pedagogika texnikumi (1933).
• Butunittifoq Kommunistik partiyasi Markaziy Qoʻmitasi huzuridagi Oliy partiya maktabi (1951).
• Iqtisodiyot fanlari nomzodi (1966). „Ekonomika i proizvodstvo zerna“ mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan.

Oilasi

Xotini Aysylu Xabirovna, oʻgʻli Vil (1986-yilda vafot etgan), kelini Svetlana Mixaylovna, nabiralari Eldar, Rustem, chevaralari Aleksey, Anastasiya.

Mukofotlari

• Sotsialistik Mehnat Qahramoni (1975)
• Beshta Lenin ordeni (1949, 1965, 1971, 1975, 1985)
• Mehnat Qizil Bayroq ordeni (1949)
• Hurmat belgisi ordeni (1944)
• Salavat Yulayev ordeni (Boshqirdiston) (2009)
• Suxe-Bator ordeni

Xotira

2013-yil mart oyida Moskvaning „Boshqirdiston zamindoshlari“ mintaqaviy jamoat tashkiloti Boshqirdiston Respublikasi Prezidenti R. Z. Xamitovga taniqli hamyurtining xotirasini abadiylashtirish taklifi bilan murojaat qilgan. Ufa koʻchalari yoki maydonlaridan biriga Ziyo Nuriyev nomini berish, yodgorlik taxtasini oʻrnatish taklifni berishgan.