Yonezava (Yamagata)
Yonezava 米沢市 | |
|---|---|
| Shahar | |
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 37°55′20″N 140°7′0″E / 37.92222°N 140.11667°E G OKoordinatalari: 37°55′20″N 140°7′0″E / 37.92222°N 140.11667°E G O | |
| Mamlakat | Yaponiya |
| Asos solingan |
712 AD 1889-yil 1-aprel |
| Maydon | 54,851 km2 (21,178 mi²) |
| Iqlim turi | nam kontinental iqlim |
| Aholisi (2020-yil fevral) |
81 707 |
| Zichligi | 150 kishi/km2 |
Yonezava (yaponcha: 米沢市 Yonezava-shi) Yaponiyaning Yamagata prefekturasida joylashgan shahardir. 2020-yil 1-fevral holatiga koʻra, shaharda 33,278 ta xonadonda 81,707 nafar aholi istiqomat qilgan va aholi zichligi 1 km2ga 150 kishidan toʻgʻri keladi[1]. Shaharning umumiy maydoni 548,51 kvadrat kilometr (212 mi²). Yonezava oʻzining mahalliy mahsulotlari (olma, Yonezava mol goʻshti va sazan) va bir vaqtlar Uesugi urugʻi, jumladan Daimyo Uesugi Yozan yashaydigan qal’a shahri boʻlganligi bilan mashhur.
Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yonezava Yamagata prefekturasining janubi-sharqiy qismida joylashgan. Shaharning janubiy va sharqiy qismlari katta togʻlar bilan oʻralgan hamda daryo havzalariga ega boʻlib, u Yonezava havzasini tashkil qiladi. Shaharning janubiy qismi bir nechta daryolar va sharqdan gʻarbga yoʻnaltirilgan oʻzgaruvchan togʻlar va vodiylardan iborat murakkab relef shakliga ega. Shahar boʻylab Mogami daryosi oqib oʻtadi. Shaharning bir qismi Bandai-Asahi milliy bogʻi chegaralarida joylashgan.
Qoʻshni munitsipalitetlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Yamagata prefekturasi
- Fukusima prefekturasi
Iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yonezava nam kontinental iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Cfa), katta mavsumiy harorat farqlari kuzatiladi, issiq (va koʻpincha nam) yoz va sovuq (baʼzan qattiq sovuq) qish fasli bu hududga xosdir. Yogʻingarchilik yil davomida sezilarli boʻlsa-da, lekin avgustdan oktyabrgacha eng kuchli darajasi qayd etilgan. Yonezavada oʻrtacha yillik harorat 11.4 °C (52.5 °F) ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1,444.6 mm (56.87 in) boʻlib, eng seryogʻin oy iyul hisoblanadi. Avgust oyida eng yuqori harorat 24.5 °C (76.1 °F) atrofida va eng past harorat yanvarda, taxminan −0.8 °C (30.6 °F) kuzatiladi.
| Yonezava (1991−2020) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 13,6 | 16,4 | 21,2 | 29,9 | 34,7 | 34,7 | 36,5 | 37,7 | 36,1 | 29,6 | 24,6 | 17,8 | 37,7 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 2,6 | 3,5 | 7,6 | 15,5 | 22,0 | 25,3 | 28,4 | 29,9 | 25,4 | 19,1 | 12,2 | 5,5 | 16,4 |
| Oʻrtacha minimal, °C | −4,4 | −4,6 | −1,7 | 3,5 | 9,7 | 15,0 | 19,4 | 20,2 | 15,9 | 9,0 | 2,7 | −1,7 | 6,9 |
| Mutlaq minimal, °C | −17,3 | −18,2 | −12,6 | −5,3 | 0,6 | 6,9 | 7,0 | 12,3 | 5,3 | −1 | −7,9 | −14,4 | −18,2 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 159,5 | 101,8 | 85,5 | 67,4 | 71,1 | 114,0 | 177,9 | 151,4 | 128,2 | 117,7 | 105,0 | 158,2 | 1 444,6 |
| Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi[2][3] | |||||||||||||
Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[4], Yonezava aholisi uzoq vaqt barqarorlik davridan soʻng yaqinda kamaydi.
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1920 | 75,039 | — |
| 1930 | 77,716 | +3.6% |
| 1940 | 82,77 | +6.5% |
| 1950 | 94,649 | +14.4% |
| 1960 | 96,991 | +2.5% |
| 1970 | 92,764 | −4.4% |
| 1980 | 92,823 | +0.1% |
| 1990 | 94,76 | +2.1% |
| 2000 | 95,396 | +0.7% |
| 2010 | 89,401 | −6.3% |
| 2020 | 81,252 | −9.1% |
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Hozirgi Yonezava hududi qadimgi Deva viloyatining bir qismi boʻlgan va Sengoku davrida Date urugʻi tomonidan nazorat qilingan. Mashhur sarkarda Date Masamune Yonezavada tugʻilgan. Edo davrida, hudud Uesugi sulolasi tomonidan boshqariladigan Tokugava syogunati qoʻl ostida Yonezava domeniga aylantirilgan. Meiji davri boshlangandan soʻng, hudud Yamagata prefekturasining Minamiokitama tumaniga qoʻshib olindi.
Yamagata shahri 1889-yil 1-aprelda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining tashkil etilish vaqtida tashkil etilgan.
Hukumat[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yonezava toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 24 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi bilan mer-kengashi boshqaruv shakliga ega. Shahar Yamagata prefekturasi assambleyasiga uchta aʼzoni qoʻshish huquqiga ega. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Dietining quyi palatasining Yamagata 3-okrugi tarkibiga kiradi.
Yonezava merlarining roʻyxati[tahrir | manbasini tahrirlash]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Iqtisodiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yamagata iqtisodiyoti qishloq xoʻjaligi, bogʻdorchilik, yengil sanoat va turizmga asoslangan.
Taʼlim tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kollejlar va universitetlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Yamagata universiteti Yonezawa kampusi
- Yonezava o'smir qizlar kolleji
Boshlangʻich va oʻrta taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yonezavada shahar hukumati tomonidan boshqariladigan 18 ta davlat boshlangʻich maktabi va sakkizta davlat oʻrta maktabi shuningdek, Yamagata prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan toʻrtta davlat oʻrta maktabi faoliyat yuritadi. Shuningdek, ikkita xususiy oʻrta maktabi bunyod etilgan.
Transporti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Temir yoʻl[tahrir | manbasini tahrirlash]
.svg){kind=logo}
Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi — Yamagata Shinkansen
- Yonezava
Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi — Ou magistral liniyasi
- Itaya — Tōge — Ōsava — Sekine — Yonezava — Oitama
Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi — Yonesaka liniyasi
- Yonezava — Minami-Yonezawa — Nishi-Yonezava — Narushima
Magistral yoʻllar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Tōhoku-Chūō tezkor yoʻli- Yonezava IC
- Milliy yoʻnalish 13
- Milliy yoʻnalish 121
- Milliy yoʻnalish 287
- Milliy yoʻnalish 399
Mahalliy diqqatga sazovor joylar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Yonezava shahar Uesugi muzeyi
- Yonezava qal’asi
- Tateyama qal’asi
- Yonezava Onsen
- Buyuk Namegava sharsharasi
- Shirabu Onsen (Yonezava janubidagi Otaru daryosi daralarida)
Xalqaro munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qardosh shaharlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yaponiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Takanabe, Miyazaki, 1981-yildan
- Joetsu, Niigata, 1981-yildan
- Okinava, 1994-yildan
- Tokai, Aichi, 1999-yildan
Butun dunyoda[tahrir | manbasini tahrirlash]
Taubaté, Braziliya[5] 1974-yil 28-yanvardan buyon
Moses Lake, AQSH 1981-yil 1-maydan
Yonezavaning taniqli odamlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Junzaburo Ban, aktyor
- Ito Chuta, arxitektor
- Takehiko Endo, siyosatchi
- Yamashita Gentaro, admiral, Yaponiya Imperator dengiz floti
- Masami Kobayashi, admiral, Yaponiya Imperator dengiz floti
- Hiroshi Masumura, manga rassomi
- Mutsuo Minagava, Nippon professional beysbol oʻyinchisi
- Chuichi Nagumo, admiral, Yaponiya Imperator dengiz floti
- Ikeda Shigeaki, siyosatchi
- Hirata Tosuke, Meiji davri davlat arbobi
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Yonezawa City official statistics (yaponcha)
- ↑ „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 25-mart 2022-yil.
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 25-mart 2022-yil.
- ↑ Yonezawa population statistics
- ↑ „International Exchange“. List of Affiliation Partners within Prefectures. Council of Local Authorities for International Relations (CLAIR). Qaraldi: 21-noyabr 2015-yil.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Rasmiy veb -sayt (yaponcha)
- Yonezawa diqqatga sazovor joylari veb-sayti (Wayback Machine saytida 2018-02-09 sanasida arxivlangan)
