Yogʻoch baliq
Yogʻoch baliq (xitoycha mùyú , pinyin mùyú , pall. muyui, koreyscha: 목탁 [1], moktak, mogi kor. míngínhì, mo (vyet . mõ), mokugyo (yap.mìnìmokugyo:) — buddistmonastirlarida marosimlar va ibodatlar vaqtida ritmni saqlash uchun ishlatiladigan baliq shaklidagi yogʻoch tirqishli nogʻora. Xitoy va yapon talqinlarida u bezatilgan boʻlishi mumkin, supaga, yostiqlarga joylashtirilishi mumkin; koreyscha varianti soddaroq shaklga ega. Yogʻoch baliqlarning kelib chiqishi haqida bir qator afsonalarda hikoya qilinadi. Xitoy va yapon talqinlarida u bezatilgan boʻlishi mumkin, supaga, yostiqlarga joylashtirilishi mumkin; koreyscha varianti soddaroq shaklga ega[2]. Yogʻoch baliqlarning kelib chiqishi haqida bir qator afsonalarda hikoya qilinadi.
- Bir paytlar qoʻrs bir rohib yashar edi, u oʻlimidan keyin orqasida daraxt oʻsib turgan, baliq boʻlib qayta tugʻildi. Bir kuni bu baliqni daryoda, oʻsha rohibning ustozi boʻlgan, bir kishi koʻrib qoldi. U baliq shogirdi ekanligini bildi. Baliq ustozidandan uni daraxtdan xalos qilib, baliq shaklidagi asbob yasashni so‘radi va o‘qituvchi vaʼdasini bajardi[2].
- Koreyalik rohib Chxun San Pvep Sa „Yurak sutrasi“ tarjimasi va qo‘shiq aytishdagi mahorati bilan mashhur bo‘lgan. Rohib yashagan shahar yaqinida chiroyli koʻk koʻl bor edi. Bir kuni hukumat vakillari rasmiy tashrif bilan u yerdan suzib oʻtayotganda qayiqda boʻlgan bola suvga tushib ketadi; qayiqda hech kim suza olmaganligi uchun uni hech kim qutqara olmaydi. Qaygʻuga botgan amaldor baliqchilarga jasadni topishni buyurdi; uch kun davomida izlash ishlari muvaffaqiyatsiz tugaydi. Shundan so‘ng amaldor jasad topilmaganiga qaramay, dafn marosimini o‘tkazishni so‘rash uchun Chxun San Pvep Sa huzuriga borgan. Rohib qoʻshiq aytishni boshlaganida maʼrifatni his qiladi: bolaga nima boʻlganligi unga ayon boʻladi. U amaldorga baliq bozoriga borib, u yerdagi eng katta baliqni sotib olishni aytadi. Baliq kesilganda, ular ichida mo''jizaviy tarzda omon qolgan bolani topdilar. Xursand bo‘lgan amaldor buning sharafiga, Chxun San uchun maxsus baliq shaklidagi musiqa asbobini buyurtma qiladi; va shundan buyon bu asbob ogʻzi ochiq, oshqozoni boʻsh baliq shaklida yasaladi[2].
Maʼlumki, yogʻoch baliq eramizdan avvalgi III asrning birinchi oʻn yilligi oxirida ishlatilgan[2].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Толковый словарь корейского языка“ (ko). 2011-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 29-oktyabr.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Chong Hae Sunim и Master Seung Sahn. „Moktak“ (en). 2011-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 29-oktyabr.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- „The abbott of the Empty Form temple playing the mokugyo“. Qaraldi: 2010-yil 29-oktyabr.