Yevropa jigarrang ayig'i
Yevropa jigarrang ayigʻi (lotincha: Ursus arctos arctos) — qoʻngʻir ayiqning kichik turi Yevrosiyoning koʻp qismida joylashgan. U, shuningdek, Yevropa jigarrang ayigʻi, oddiy jigarrang ayiq, oddiy ayiq va boshqa koʻplab nomlar bilan mashhur[1].
Zamonaviy jigarrang ayiqlarning genetik xilma-xilligi yillar davomida jadal oʻrganilgan va geografik jihatdan mtDNK tahliliga asoslangan beshta asosiy sinfga tuzilgan[2].
Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yevrosiyo jigarrang ayiqining jigarrang moʻynasi bor, u sariq-jigarrangdan toʻq jigarranggacha, qizil-jigarrang va baʼzi hollarda deyarli qora ranggacha oʻzgaradi; albinizm ham qayd etilgan[3]. Moʻynasi qalin har xil darajada qalin, sochlar uzunligi 10 sm gacha oʻsishi mumkin. Boshi odatda ancha yumaloq boʻlib, nisbatan kichik, yumaloq quloqlari, keng bosh suyagi va 42 tishli ogʻzi, shu jumladan yirtqich hayvon hisoblanadi. U kuchli suyak tuzilishi va uzunligi 10 sm gacha boʻlgan tirnoqli katta panjalarga ega[4]. Yevropa jigarrang ayigʻining umri tabiatda 20-30 yil[5].
Ogʻirligi yashash joyiga va yilning vaqtiga qarab oʻzgaradi. Voyaga yetgan erkaklar massasi 320-350 kg ga yetadi, kamdan-kam hollarda kattaroqdir[6][7]. Maksimal qayd etilgan massa 481 kg[6]. Urgʻochilar erkaklarnikidan kichikroq va 150-250 kg ga etadi[6]. Erkak ayiqlarda bosh suyagining maksimal uzunligi 32,5-38,8 sm, ayol ayiqlarda esa — 30,1-33,6 sm tashkil etadi. Erkak ayiqlardagi zigomatik yoylarda bosh suyagining kengligi 20,7 dan 23,1 mm gacha, ayol ayiqlarda — 17,4 dan 19,2 mm gacha[7].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ https://izi.travel/en/5796-evropeyskiy-buryy-medved/ru
- ↑ https://izi.travel/en/5796-evropeyskiy-buryy-medved/ru
- ↑ https://izi.travel/en/5796-evropeyskiy-buryy-medved/ru
- ↑ https://izi.travel/en/5796-evropeyskiy-buryy-medved/ru
- ↑ https://izi.travel/en/5796-evropeyskiy-buryy-medved/ru
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Wood, The Guinness Book of Animal Facts and Feats. Sterling Pub Co Inc. (1983), ISBN 978-0-85112-235-9
- ↑ 7,0 7,1 V. G. (Vladimir Georgievich) Geptner, A. A. Nasimovich, Andrei Grigorevich Bannikov, Robert S. Hoffmann. Mammals of the Soviet Union. Washington, D.C. : Smithsonian Institution Libraries and National Science Foundation, 1988.