Yaponiyada turizm

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Fuji togʻi , Yamanashi, Fujiyoshidadan koʻrinishi
Kiotodagi bambuk oʻrmonida sayyohlar


Yaponiya 2018-yilda 31,19 million xalqaro sayyohni jalb qildi. Yaponiyada 21 ta Jahon merosi obyektlari, jumladan, Ximeji qal’asi, Qadimgi Kioto va Nara tarixiy yodgorliklari mavjud. Chet elliklarning mashhur diqqatga sazovor joylari orasida Tokio va Xirosima, Fudzi togʻi, Xokkaydo, Okinavadagi Niseko kabi togʻ-changʻi kurortlari, shinkansenda sayr qilish va Yaponiyaning mehmonxona va issiq buloq tarmogʻidan foydalanish kiradi. 2017-yilgi Sayohat va turizm raqobatbardoshligi hisobotida Yaponiya 141 mamlakat ichida 4-oʻrinni egalladi. Bu esa Osiyodagi eng yuqori koʻrsatkichdir. Yaponiya salomatlik va gigiena, xavfsizlik, madaniy resurslar va ish safari kabi deyarli barcha koʻrsatilgan jihatlar boʻyicha nisbatan yuqori ball toʻpladi.[1]


Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Himejidagi Himeji qal’asi

Yaponiyada turizmning dastlab faqat ichki yoʻnalishi mavjud edi. Diqqatga sazovor joylarning dastlabki ekskursiyasi 1689-yilda Matsuo Bashoning Yaponiyaning oʻsha paytdagi „uzoq shimoliga“ sayohati boʻlib, u 1643-yilda Hayashi Razan Yaponiyaning uchta koʻrinishi taʻrifini tasniflaganidan koʻp oʻtmay sodir boʻlgan. Yaponiyaning Edo davrida, taxminan 1600-yildan 1867-yildagi Meydzi qayta tiklanishigacha, sayohatchilar tegishli hujjatlarni taqdim etishlari kerak boʻlgan shukuba yoki pochta stansiyalari, shaharlardan foydalanish orqali mamlakat ichida sayohatlar tartibga solindi. Ushbu cheklovlarga qaramay, yaxshi sayohat qilinadigan marshrutlarda porter stansiyalari va otxonalari, shuningdek, turar joy va ovqatlanish joylari mavjud edi. Bu davrda Yaponiya chet elliklar uchun yopiq mamlakat edi, shuning uchun Yaponiyada xorijiy turizm mavjud emas edi.

Meydzi islohotidan keyin va milliy temir yoʻl tarmogʻi barpo etilgandan soʻng, turizm mahalliy fuqarolar va xorijiy mamlakatlardan tashrif buyuruvchilar uchun Yaponiyaga qonuniy ravishda kirishlari uchun qulayroq vaziyat yuzaga keldi. 1887-yildayoq hukumat amaldorlari xorijlik sayyohlarni jalb qilishning tashkiliy tizimi zarurligini tan oldilar. Bu oʻsha yili turizmdagi oʻyinchilarni muvofiqlashtirishni maqsad qilgan Kihinkay (khunghui) Bosh vazir Ito Xirobumining tashabbusi bilan tashkil etilgan. Uning dastlabki rahbarlari Shibusava Eyichi va Ekida Takashi edi. Yaponiyada turizm industriyasi rivojlanishidagi yana bir muhim bosqich 1907-yilda „Mehmonxonalarni rivojlantirish toʻgʻrisida“gi qonunning qabul qilinishi boʻldi. Buning natijasida temir yoʻl vazirligi butun Yaponiya boʻylab davlat mulki boʻlgan mehmonxonalar qurishni boshladi.[2]

Ikkinchi jahon urushidan keyingi davrlarda Yaponiya aholisi va YaIM hajmi boʻyicha rivojlanmagan turistik joy boʻlib kelgan; 1995-yildan 2014-yilgacha G7 guruhidagi ikkinchi yirik davlat boʻlishiga qaramay, G7 da eng kam tashrif buyurilgan mamlakat edi va 2013-yil holatiga koʻra OECD da aholi jon boshiga eng kam tashrif buyurilgan mamlakatlardan biri boʻlgan.[3]

Statistika[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yaponiyaga xorijiy sayyohlar tashrifi

2018-yilda Yaponiyaga 31 191 856 nafar xorijiy sayyoh tashrif buyurdi.[4]

Daraja Mamlakat Raqam (odamlar)
in 2018		 Foiz oʻzgarishi
2017 to 2018		 Raqam (odamlar)
in 2017		 Foiz oʻzgarishi
2016 to 2017		 Raqam (odamlar)
in 2016		 Foiz oʻzgarishi
2015 to 2016
1  Xitoy 8,380,034 13.9 % 7,355,800 15.4 % 6,373,000 27.6 %
2  Janubiy Koreya 7,538,952 5.5 % 7,140,200 40.3 % 5,090,300 27.2 %
3 Tayvan bayrogʻi Tayvan 4,757,258 4.2 % 4,564,100 9.5 % 4,167,400 13.3 %
4  Gonkong 2,207,804 −1.1 % 2,231,500 21.3 % 1,839,200 20.7 %
5  AQSh 1,526,407 11.0 % 1,375,000 10.6 % 1,242,700 20.3 %
6  Tailand 1,132,160 14.7 % 987,100 9.5 % 901,400 13.1 %
7  Avstraliya 552,440 11.3 % 496,100 11.2 % 445,200 18.4 %
8  Filippin 503,976 18.6 % 424,200 21.9 % 347,800 29.6 %
9  Malayziya 468,360 6.6 % 439,500 11.5 % 394,200 29.1 %
10  Singapur 437,280 8.1 % 404,100 11.7 % 361,800 17.2 %
11  Indoneziya 396,852 12.7 % 352,200 30.0 % 271,014 32.1 %
12  Vyetnam 389,004 26.2 % 308,900 32.1 % 233,763 26.1 %
Umumiy (hamma mamlakatlar) 31,191,856 8.7 % 28,690,900 19.3 % 24,039,053 21.8 %

Turizm bugungi kunda[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ichki turizm Yaponiya iqtisodi va Yapon madaniyatining hayotiy qismi boʻlib qolmoqda. Koʻpgina maktablardagi bolalar oʻzlarining eng oʻqish yillarida Tokio Disneylend yoki Tokio minorasiga tashrif buyurishadi va koʻplab maktab oʻquvchilari Okinava yoki Xokkaydoga sayohat uyushtirishadi. Keng temir yoʻl tarmogʻi, ichki reyslar bilan birgalikda baʼzan samolyotlardan ham foydalanish sayohatlar uchun nisbatan qisqa masofalar va tez tashish imkonini beradi. Xalqaro turizm boshqa rivojlangan mamlakatlarga nisbatan Yaponiya iqtisodiyotida kichikroq rol oʻynaydi; 2013-yilda xalqaro turistik tushumlar Yaponiya yalpi ichki mahsulotining 0,3 % ni tashkil etgan boʻlsa, bu koʻrsatkich AQShda 1,3 % va Fransiyada 2,3 % ni tashkil etdi.[5][6]

2007-yilda Yaponiya chetdan tashrif buyuruvchi sayohatchilar boʻyicha dunyoda 28-oʻrinni egallagan. Oʻshanda mamlakat yalpi ichki mahsuloti boʻyicha 2-oʻrinni egallagan edi. 2009-yilda Yomiuri Shimbun taniqli diqqatga sazovor joylarning zamonaviy roʻyxatini eʼlon qildi.

Janubiy Koreyadan kelgan sayyohlar hozirgacha Yaponiyada sayyohlar soni boʻyicha eng koʻp oʻrinni egallashgan. 2010-yilda ularning 2,4 millioni Yaponiyaga tashrif buyurgan sayyohlarning 27 foizini tashkil qilgan.[7]

Yaponiya sayyohlik agentligi maʼlumotlariga koʻra, 2011-yilda Xitoydan kelgan sayohatchilar Yaponiyada mamlakatlar boʻyicha eng koʻp mablagʻ sarflagan boʻlib, 2011-yilda taxminan 196.4 milliard iyen (2.4 milliard AQSH dollari) yoki chet ellik sayohatchilar umumiy xarajatlarining deyarli toʻrtdan bir qismini sarflagan.[8]

2017-yilda Yaponiya milliy milliy sayyohlik tashkiloti maʼlumotlariga koʻra, sayyohlik agentligi aʼzolarining 3 tasi Sharqiy Osiyo, materik Xitoy, Tayvan va Gonkongdan kelib chiqqan.[9]


Yapon videooʻyinlari, manga va anime Yaponiyaga turizmni rivojlantirishda asosiy rol oʻynaydi. 2019-2020-yillarda Statista oʻtkazgan soʻrovlarga koʻra, Amerika Qoʻshma Shtatlaridan kelgan sayyohlar umumiy sayyohlarning 24,2 % ini tashkil etadi.[10]

COVID-19 tarqalishidan oldin Yaponiya hukumati 2020-yilga kelib har yili 40 million xorijiy sayyohni qabul qilish ishonch bildirmoqda edi. Pandemiya tufayli mamlakat 4,12 million xorijiy sayyohni qabul qildi.[11] and also the country received 4.12 million foreign tourists.[12]

Asosiy sayyohlik yoʻnalishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shiretokodagi Goko besh koʻli
Shirakami-Sanchi
Tokiodagi Shinjuku va Fudzi togʻi
Tarixiy Shirakava-go qishlogʻi
Kamikochidan Yapon Alp togʻlari
Nara shahridagi Tōdai-ji Daibutsu
Ivami Ginzan kumush koni
Shikoku ziyoratgohi
Kumamoto qal’asi. Kumamoto
Ishigaki oroli, Okinava

Xokkaydo[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Niseko changʻi kurorti
  • Shiretoko yarim oroli
  • Teshikaga — Mashu koʻli, Kussharo koʻli
  • Toya Kaldera va Usu togʻi geoparki
  • Daisetsuzan vulqon guruhi
  • Hakodate
  • Otaru

Toxoku viloyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Shirakami-Sanchi
  • Osore togʻi
  • Towada koʻli
  • Xirosaki — Xirosaki qal’asi, Nakacho Samuray tumani
  • Xirayzumi — Chuson-ji, Myotsu-ji, Kandzizayo-in, Takkoku-no-Ivaya
  • Semboku — Kakunodate Samuray tumani, Tazawa koʻli, Nyūto Onsen
  • Yamagata — Yama-dera ibodatxonasi, Zao Onsen
  • Matsushima

Kanto viloyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Nikko ziyoratgohlari va ibodatxonalari, Kegon sharsharasi, Chuzenji koʻli , Nikko Sidar prospekti
  • Tomioka ipak tegirmoni (WHS)
  • Kinugawa Onsen — Edo Wonderland Nikko Edomura, Tobu Jahon maydoni
  • Utsunomiya — Oya tosh muzeyi, Utsunomiya Futarayama ziyoratgohi
  • Ashikaga, Tochigi — Ashikaga Gakkō, Ashikaga gullar bogʻi
  • Tokio — Imperator saroyi, Asakusa, Akixabara, Ginza, Harajuku / Omotesandō, Nakano Broadway, Shibuya, Shinjuku, Tsukiji baliq bozori, Ueno bogʻi
  • Tokio Disney kurorti
  • Kamakura — Tsurugaoka Xachiman- gu, Kotoku- in, Kencho- ji, Engaku-ji, Meigetsu-in, Xase-dera
  • Kusatsu Onsen
  • Hakone Onsen

Chubu viloyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Fuji togʻi
  • Yaponiya Alp togʻlari — Tateyama Kurobe alp yoʻnalishi (Tate togʻi), Hida togʻlari, Kiso togʻlari, Akaishi togʻlari
  • Kurobe darasi temir yoʻli
  • Shiga Kogen
  • Matsumoto — Matsumoto qal’asi, Hotaka togʻi, Kamikochi
  • Shirakava-go va Gokayama
  • Takayama — Sanmachi anʼanaviy koʻchasi, Oshinmachi anʼanaviy koʻchasi, Xigashiyama ibodatxonasi hududi
  • Kanazava — Kenroku-en bogʻi, Kanazava qal’asi, Higashi Geysha tumani, Nagamachi Samuray tumani
  • Sakai — Tojinbo, Maruoka qal’asi
  • Nagoya — Nagoya qal’asi, Atsuta ibodatxonasi, Sakae, Nagoya stantsiyasi (Meieki), Osu Kannon ibodatxonasi

Kyushu va Okinava[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Fukuoka prefekturasi — Mojiko retro shaharchasi, Kokura qal’asi, Dazaifu Tenman-gu, Dazaifu qoldiqlari
  • Oita prefekturasi — Beppu, Oita yoki Yufuin, Oita, Usa jingudagi koʻplab turdagi issiq buloqlar, tosh koʻpriklar, Komekamiyama (togʻ) tepasida joylashgan kichik stonehenge, Hello Kitty Harmonyland.
  • Nagasaki prefekturasi — Oura cherkovi, Xigashi-Yamate, Minami-Yamate, shu jumladan Glover bogʻi, Huis Ten Bosch (mavzu parki)
  • Kagosima prefekturasi — Yakusima (WHS), Sakurajima, Amami Oshima
  • Miyazaki prefekturasi — Kirishima-Yaku milliy bogʻi, Takachixo, Takachixo-kyo togʻining tepasida joylashgan Eski Ekskyulibur, Nichinan, Miyazaki, *Saitobaru kofungunning kamerali qoʻrgʻonlari, Xeyvaday bogʻi
  • Kumamoto prefekturasi — Kumamoto qal’asi, Aso togʻi
  • Saga prefekturasi — Yoshinogari saytidagi Yayoi arxeologik yodgorligi miloddan avvalgi 400 yilgacha
  • Okinava prefekturasi — Shuri qal’asi, Nakagusuku qal’asi, Nakijin qal’asi va boshqalar. Ular Ryukyu Qirolligining Gusuku saytlari va tegishli mulklarining bir qismidir. Ishigaki oroli, Miyako oroli, Iriomote oroli, Taketomi orolidagi anʼanaviy Ryukyuan uylari

Fukusima falokatidan keyin turizm[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fukusimadagi yadroviy reaktorlarning erishi va yirik portlashga sabab boʻlishi chet ellik mehmonlar soni bir necha vaqtga kamaytirdi. 2011-yil sentabr oyida Yaponiyaga 539 mingga yaqin xorijlik tashrif buyurdi. Bu 2010-yilning shu oyiga nisbatan 25 foizga kam koʻrsatlich edi.

Turizmni rivojlantirish uchun Yaponiya turizm agentligi 2011-yil oktabr oyida Yaponiyaga tashrif buyuruvchilarni ragʻbatlantirish uchun 10 000 ta ikki tomonlama aviachiptalar berish rejasini eʼlon qildi. 2012-yilda bu chiptalar Yaponiyadagi tajribalari haqida yozgan gʻoliblarga bepul taqdim etiladi. Gʻoliblar asosan zilziladan keyin Yaponiyaga tashrif buyurganlarida oʻzlarini qanday his qilganlari va Yaponiyada turizmga qiziqish qanday tiklanishi mumkinligi haqida oʻz fikrlarini bayon qilishlari kerak edi. Ushbu dasturga taxminan 15 million AQSh dollari sarflanadi. 2011-yil 26-dekabrda Yaponiya sayyohlik agentligi oʻz saytida Yaponiyaga 10 000 ta borib-kelish chiptalarini taqdim etadigan „Yaponiyaga uching!“ loyihasi 2012-moliya yili uchun hukumat tomonidan tasdiqlanmagani haqida xabar berdi.

2012-yilga kelib xalqaro turizm oqimi 2011-yildan oldingi darajaga qaytdi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „The Travel & Tourism Competitiveness Report 2017“. World Economic Forum (2017-yil aprel).
  2. ↑ Leheny, David Richard. The Rules of Play: National Identity and the Shaping of Japanese Leisure. Cornell University Press, 2003 — 59 bet. ISBN 0-8014-4091-2. 
  3. ↑ „International tourism, number of arrivals - United States, Japan, Germany, United Kingdom, France, Italy, Canada | Data“. data.worldbank.org. Qaraldi: 2020-yil 16-mart.
  4. ↑ „2017年推計値“. Japan National Tourism Organization. 2016-yil 8-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  5. ↑ „International tourism, receipts (current US$) | Data“. data.worldbank.org. Qaraldi: 2020-yil 17-mart.
  6. ↑ „GDP (current US$) | Data“. data.worldbank.org. Qaraldi: 2020-yil 17-mart.
  7. ↑ Dickie, Mure. „Tourists flock to Japan despite China spat“ (26-yanvar 2011-yil). Qaraldi: 16-mart 2012-yil.
  8. ↑ „Tokyu Group in steadfast pursuit of Chinese tourists“. TTGmice. Qaraldi: 18-aprel 2013-yil.
  9. ↑ „Japan Tourism Agency aims to draw more Western tourists amid boom in Asian visitors“. Japan National Tourism Organization (6-fevral 2018-yil). 7-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  10. ↑ „Anime industry in Japan - statistics and facts“. Statista (26-fevral 2021-yil).
  11. ↑ Bhattacharjya, Samhati. „Japan to offer 10-year multi-entry visas for Chinese as part of tourism push“. International Business Times (17-may 2016-yil). Qaraldi: 17-may 2016-yil.
  12. ↑ NEWS, KYODO „Foreign visitors to Japan in 2020 plunge 87.1%, biggest since 1964“. Kyodo News+. Qaraldi: 2021-yil 20-yanvar.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Yaponiyada_turizm&oldid=3818432" dan olindi