Xorvatiya — Ispaniya munosabatlari
 | |
 Xorvatiya |
 Ispaniya |
Xorvatiya — Ispaniya munosabatlari Xorvatiya va Ispaniya oʻrtasidagi ikki tomonlama munosabatlarga ishora qiladi. Ikki davlat oʻrtasida diplomatik munosabatlar 1992-yil 9-martda Xorvatiya Yugoslaviya SFRdan mustaqillikka erishgandan soʻng oʻrnatilgan. Ikki davlat oʻrtasida ijobiy munosabatlar mavjud. Ikkala davlat ham Yevropa Ittifoqi va NATOning toʻliq aʼzosi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xorvatiya-Ispaniya munosabatlari tarixi XVI asrga borib taqaladi. 1516-18-yillardagi Uskok urushi paytida Ispaniya imperiyasi Venetsiya va Usmonli imperiyasiga qarshi rasman Xorvatiya Qirolligi tomonida boʻldi.
Ispaniya fuqarolar urushi davrida[tahrir | manbasini tahrirlash]
Koʻpgina xorvatlar Ispaniya fuqarolar urushida, asosan respublikachilar tomonida, keyinchalik Yugoslaviya Sotsialistik Federativ Respublikasi prezidenti boʻlgan Iosip Broz Tito tomonida boʻlishgan. Xorvatiya jamoatchiligi Xorvatiya ommaviy axborot vositalari va siyosiy maydonlarida yaxshi yoritilgan Ispaniya fuqarolar urushiga befarq emas edi. Huquqlar partiyasining yosh aʼzolari millatchi Fransisko Frankoni qoʻllab-quvvatlash telegrammasi yubordi. Yugoslaviya Kommunistlar Ligasi respublikachilarga yordam berish uchun koʻngillilarni yuborishni boshladi.
Ikkinchi jahon urushidan keyin[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ikkinchi jahon urushi va fashistlarning qoʻgʻirchoq davlati yoʻq qilinganidan soʻng, Fransisko Franko boshchiligidagi Ispaniya mustaqil Xorvatiya davlati ozod qilingan hududdan qochganlarning koʻpchiligini va yangi tashkil etilgan Yugoslaviya Sotsialistik Federativ Respublikasini qabul qildi.
Hozirgi holat[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ispaniya Xorvatiyaning Yevropa Ittifoqiga kirishiga katta yordam berdi. 2013-yilning 1-iyulida Ispaniya Xorvatiyaning Yevropa Ittifoqiga kirishini Cibeles saroyiga xorvatlar tomonidan ixtiro qilingan bayramona qizil boʻyinbogʻni osib qo‘ydi[1].
2022-yil mart oyida Andrey Plenkovich Ispaniyaga tashrif buyurdi, bu Xorvatiya bosh vazirining 25 yildagi birinchi rasmiy tashrifi edi[2]. Ikki mamlakat fan vazirlari Granadada qurilishi rejalashtirilgan „Xalqaro termoyadroviy materiallar nurlanish qurilmasi — neytron manbai“ loyihasini Xorvatiya tomonidan qoʻllab-quvvatlanishini eʼlon qilgan qoʻshma deklaratsiyani imzoladilar[2].
Iqtisodiy hamkorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]
2013-yilda Xorvatiya Ispaniyaga 40 800 000 yevrolik mahsulot eksport qildi va undan 234 300 000 yevrolik mahsulot import qildi. So‘nggi paytlarda ikki davlat o‘rtasidagi havo aloqalari sezilarli darajada oshgan[3].
Xorvatiya rasmiylarining Ispaniyaga asosiy tashriflari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 1994-yil 28-iyun Mate Granich tashqi ishlar vaziri
- 1997-yil 21-iyul, Zlatko Matesha Bosh vazir.
- 2000-yil 10-oktyabr, Styepan Mesich, Xorvatiya prezidenti
- 2001-yil 1-mart Tonino Pikula tashqi ishlar vaziri
- 2001-yil 25-oktyabr Ivitsa Rachan Bosh vazir
- 2004-yil 9-iyun, Miomir Juzul tashqi ishlar vaziri
- 2005-yil 8-mart, Styepan Mesich Xorvatiya prezidenti
Ispaniya rasmiylarining Xorvatiyaga asosiy tashriflari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 1994-yil 2-fevral Xaver Solana tashqi ishlar vaziri
- 1995-yil 16-avgust Xaver Solana tashqi ishlar vaziri
- 1996-yil 12-fevral, Karlos Westendorp tashqi ishlar vaziri
- 2000-yil 11-noyabr Xosep Pike tashqi ishlar vaziri
- 2000-yil 24-noyabr, Xose Mariya Aznar Bosh vazir
- 2005-yil 19-may, Migel Anxel Moratinos Tashqi ishlar vaziri
Doimiy diplomatik vakolatxonalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Madrid velikom kravatom pozdravio Hrvatsku u EU - Večernji.hr“. Vecernji.hr. Qaraldi: 2016-yil 3-mart.
- ↑ 2,0 2,1 „Pedro Sánchez pide a los 27 "patriotismo europeo" para reformar a fondo el funcionamiento del mercado energético“. lamoncloa.gob (2022-yil 16-mart).
- ↑ „Iberia in a Massive Croatia Expansion - Again“ (2019-yil 15-iyul).
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Xorvatiya Tashqi ishlar vazirligi va Yevropa integratsiyasi: Ispaniya bilan ikki tomonlama shartnomalar roʻyxati
- Madriddagi Xorvatiya elchixonasi (faqat xorvat va ispan tillarida) (Wayback Machine saytida 2020-09-22 sanasida arxivlangan)
- Ispaniya Tashqi ishlar vazirligi Xorvatiya bilan munosabatlar haqida (faqat ispan tilida)
- Zagrebdagi Ispaniya elchixonasi (faqat ispan tilida)