Xitoy — Tojikiston munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Xitoy — Tojikiston munosabatlari

Xitoy
Tojikiston

Xitoy — Tojikiston munosabatlari — Xitoy va Tojikiston oʻrtasida ikki tomonlama diplomatik aloqalar. Sovet Ittifoqi parchalanganidan koʻp oʻtmay 1992-yil 4-yanvar kuni ikki mamlakat oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatilgan.

Iqtisodiyot va savdo[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yilda ikki mamlakat oʻrtasidagi umumiy tovar ayirboshlash hajmi 2 milliard AQSh dollarini tashkil etdi. Xitoy Tojikistonning uchta eng yirik savdo sheriklari qatoriga kiradi[1]. Tojikistonda Xitoyning turli sohalaridagi qator yirik korxonalari faoliyat koʻrsatmoqda.

Chegaradagi nizo[tahrir | manbasini tahrirlash]

1884-yilda Xitoyda oʻsha paytdagi Sin sulolasidan shartnomalar asosida tortib olingan tojikistonliklarning qariyb 28,430 kvadrat kilometr (10,977 kvadrat milya) maydoni boʻyicha uzoq yillik hududiy daʼvosiga ega[2][3].

2011-yilda chegara kelishuvi doirasida Xitoy rasmiy ravishda bahsli hududning 96 foiziga boʻlgan daʼvosidan voz kechdi, Tojikiston esa qariyb 4 foizni — taxminan 1,177 kvadrat kilometrni (439 kvadrat milya) maydonini Xitoyga topshirdi[3][4][5].

Harbiy hamkorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taʼkidlanishicha, Xitoy qoʻshinlari Tojikistonda Vaxon yoʻlagiga kirishni kuzatish maqsadida taxminan 2016-yildan beri Tojikiston hududida mavjud. Ammo Tojikiston Respublikasi tashqi ishlar vaziri Tojikistonda Xitoy qoʻshinlari borligini rad etdi[6].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „China's influence grows in poor neighbour Tajikistan“. Terra Daily News About Planet Earth. Agence France-Presse (2012-yil 26-iyun). Qaraldi: 2019-yil 26-oktyabr.
  2. ↑ „Tajikistan Cedes Disputed Land to China“. The Jamestown Foundation (24-yanvar 2011-yil).
  3. ↑ 3,0 3,1 Fravel, M. Taylor (2005-10-01). „Regime Insecurity and International Cooperation: Explaining China's Compromises in Territorial Disputes“. International Security. 30-jild, № 2. 46–83-bet. doi:10.1162/016228805775124534. ISSN 0162-2889. S2CID 56347789.
  4. ↑ „Tajikistan cedes land to China“. BBC News (13-yanvar 2011-yil).
  5. ↑ „China's area increases by 1000 sq km“. Times of India (12-yanvar 2011-yil).
  6. ↑ Shih, Gerry; Troianovski, Anton; Wang, Yuan; Lamothe, Dan. „In Central Asia's forbidding highlands, a quiet newcomer: Chinese troops“ (18-fevral 2019-yil). 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Xitoy_—_Tojikiston_munosabatlari&oldid=2919527" dan olindi