Walt Disney World koʻngilochar majmui

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Walt Disney World
Turi resort va tourist attraction
Tarmogʻi
Egasi Disney Parks, Experiences and Products
(The Walt Disney Company)
Qachon asos solingan 1971
Asoschi(lari) Walt Disney
Rahbariyat Jeff Vahle (Prezident)[1]
Ishchilar soni 77 000+[2]
Vebsayti https://disneyworld.disney.go.com/

Walt Disney World Resort, shuningdek, Walt Disney World yoki Disney World deb ataladi, Bay Leyk va Buena Vista koʻlidagi koʻngilochar kurort majmuasi, AQSHning Florida, Orlando va Kissimmee shaharlari yaqinida joylashgan. 1971-yil 1-oktabrda ochilgan dam olish maskani Walt Disney kompaniyasining boʻlimi boʻlgan Disney Parks, Experiences and Products tomonidan boshqariladi. Mulk deyarli 25000 akr (101 km2), shundan yarmi ishlatilgan.[3] Dam olish maskani toʻrtta parkni (Magic Kingdom, Epcot, Disney's Hollywood Studios, and Disney's Animal Kingdom), ikkita akvaparkni (Disneyning Blizzard Beach va Disneyning Typhoon Lagoon), 31 ta kurort mehmonxona, toʻqqizta Disneyga tegishli boʻlmagan mehmonxona, bir nechta golf maydonlari, lager kurorti va boshqa koʻngilochar maskanlar, jumladan, Disney Springs ochiq savdo markazini oʻz ichiga oladi.

1955-yilda ochilgan Kaliforniyaning Anaxaym shahridagi Disneylendni toʻldirish uchun moʻljallangan majmua 1960-yillarda Uolt Disney tomonidan ishlab chiqilgan. Maʼlumki, “Florida loyihasi” oʻziga xos diqqatga sazovor joylar toʻplamiga ega boʻlgan aniq tasavvurni taqdim etish uchun moʻljallangan edi. Uolt Disneyning asl rejalari, shuningdek, shahar hayotidagi yangi innovatsiyalar uchun sinov maydoni sifatida xizmat qilish uchun moʻljallangan “Ertangi kunning eksperimental prototiplari hamjamiyati” (EPCOT) ni kiritishni talab qildi. Uolt Disney 1966-yil 15-dekabrda majmuani dastlabki rejalashtirish paytida vafot etdi. Uning oʻlimidan soʻng kompaniya Disney World loyihasini amalga oshirish yoki yoʻqmi degan fikr bilan kurashdi; ammo, Uoltning katta akasi Roy O. Disney, Uoltning eng katta orzusi amalga oshishiga ishonch hosil qilish uchun nafaqadan qaytib keldi. Qurilish 1967-yilda boshlangan, kompaniya oʻrniga Disneylendga oʻxshash dam olish maskani qurgan va rejalashtirilgan jamoa uchun eksperimental tushunchalardan voz kechgan. Magic Kingdom 1971-yilda majmuada ochilgan birinchi tematik park edi, undan keyin Epcot (1982), Disneyʼs Hollywood Studios (1989) va Disneyʼs Animal Kingdom (1998) ochildi. Aynan Roy butun majmua nomini Disney Worldʼdan Walt Disney Worldga oʻzgartirishni talab qilgan va odamlar loyiha Uoltning orzusi ekanligini eslab qolishlarini taʼminlagan.

2018-yilda Walt Disney World dunyodagi eng koʻp tashrif buyuradigan dam olish maskani boʻldi, unga oʻrtacha yillik tashrif buyuruvchilar 58 milliondan oshadi.[4] Dam olish maskani Disneyning butun dunyo boʻylab korporativ korxonasining asosiy manzili boʻlib, Amerika madaniyatida mashhur boʻlgan joyga aylandi. Walt Disney World, shuningdek, Amerika Qoʻshma Shtatlari Federal hukumati ruxsatisiz havo boʻshligʻidagi barcha faoliyatni, jumladan, dronlardan foydalanishni cheklovchi FAA tomonidan taqiqlangan havo hududi zonasiga kiradi; bu himoya darajasi faqat Amerikaning muhim infratuzilmasi (masalan, Pantex yadroviy qurol zavodi), harbiy bazalar, Vashington, Kolumbiya okrugi maxsus parvoz qoidalari hududi, prezidentning rasmiy sayohatlari va Kemp Devidga taqdim etiladi.[5]

2020-yilda Disney World 6500 xodimni ishdan boʻshatdi va COVID-19 pandemiyasi davrida qayta ochilgandan soʻng atigi 25% quvvat bilan ishladi.[6][7]

Disney Worldʼni rejalashtirish bosqichlarida Uolt Disney va uning nomi bilan atalgan kompaniyasi 1967-yilda Ridi Krik obodonlashtirish tumanini tashkil etish uchun Florida hukumatini muvaffaqiyatli lobbi qila oldi va Uolt Disney kompaniyasiga mulk atrofidagi hududda oʻziga xos maqsadli “hukumat” maqomini berildi. 2022-yil 22-aprelda Florida gubernatori Ron DeSantis 2023-yilning iyuniga qadar Disneyni uzoq vaqtdan beri oʻzini oʻzi boshqarish maqomidan rasman mahrum qilish toʻgʻrisidagi qonun loyihasini imzoladi.[8][9]

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rejalashtirish va qurilish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uolt Disney (chapda) akasi Roy O. Disney (oʻngda) va keyin Florida gubernatori U.Xeydon Berns (oʻrtada) bilan 1965-yil 15-noyabrda Disney World tashkil etilganini omma oldida e’lon qildi.

1959-yilda Walt Disney Productions Kaliforniyaning Anaxaym shahrida 1955-yilda ochilgan Disneylendni toʻldirish uchun ikkinchi kurortni joylashtirish uchun yer izlay boshladi. Oʻsha paytdagi bozor talablari shuni koʻrsatdiki, Disneylendga tashrif buyuruvchilarning atigi 5 foizi AQSH aholisining 75 foizi yashaydigan Missisipi daryosining sharqidan kelgan. Bundan tashqari, Uolt Disney Disneylend atrofida paydo boʻlgan bizneslarni yoqtirmasdi va keyingi loyihada kattaroq yer maydoni ustidan koʻproq nazorat qilishni xohlardi.[10]

Loyihani amalga oshirish uchun turli joylar koʻrib chiqildi, jumladan: Niagara sharsharasi, Sent-Luis va Aspen, Kolorado va Floridadagi bir qancha boshqa joylar. Oxir-oqibat, Florida shtatidagi joy Orlando va Okala boʻlgan yer boʻlishiga qaror qilindi.[11]

Roy Disney qurilishni nazorat qiladi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Roy O. Disney Florida shtatida dizayn rejalarini tekshirmoqda

Uolt Disney 1966-yil 15-dekabrda chekish bilan bogʻliq oʻpka saratonidan kelib chiqqan qon aylanishining buzilishi sababli oʻz tasavvurini amalga oshirisha olmay oldin vafot etdi.[12] Uning akasi va biznes sherigi Roy O. Disney kurortning birinchi bosqichi qurilishini nazorat qilish uchun pensiyaga chiqishini keyinga qoldirdi.

1967-yil 2-fevralda Roy O. Disney Florida shtatidagi Winter Parkdagi Park teatrlarida matbuot anjumani oʻtkazdi. Koʻrsatilgan filmda EPCOT roli taʼkidlangan. Filmdan soʻng Disney World, shu jumladan, EPCOT muvaffaqiyatli boʻlishi uchun maxsus tuman tuzilishi kerakligi tushuntirildi: uning ichida ikkita shahar, Bay Leyk va Ridi Krik, hozirgi Buena Vista koʻli boʻlgan. Birlashtirilgan shaharning soliqsiz obligatsiyalarni chiqarishni oʻz ichiga olgan standart vakolatlariga qoʻshimcha ravishda, tuman har qanday joriy yoki kelajakdagi okrug yoki shtat yerdan foydalanish qonunlaridan immunitetga ega boʻladi.[13]

1971-yildan 1990-yillarning oʻrtalarigacha boʻlgan Walt Disney Worldning asl logotipi; bu logotip hali ham muqobil logotip sifatida, asosan retro-tematik tovarlar uchun ishlatiladi.

Tuman tez orada drenaj kanallarini qurishni boshladi va Disney birinchi yoʻllar va Sehrli qirollikni qurdi. Contemporary Resort mehmonxonasi va Polineziya qishlogʻi kurorti ham 1971-yil 1-oktabrda bogʻning ochilishi vaqtida qurib bitkazildi[14][15] Sehrli qirollik yaqinidagi Palm va Magnolia golf maydonlari bir necha hafta oldin ochilgan, Fort Wilderness esa bir oydan keyin ochilgan. Park ochilganidan yigirma toʻrt kun oʻtgach, Roy O. Disney akasi sharafiga “Walt Disney World” deb nomlanishini eʼlon qildi. Oʻz soʻzlari bilan aytganda: “Hamma Ford avtomobillari haqida eshitgan. Ammo hamma buni boshlagan Genri Ford haqida eshitganmi? Walt Disney World hammasini boshlagan odam xotirasiga bagʻishlangan, shuning uchun odamlar Walt Disney World bu yerda ekan, uning ismini bilishadi. Bagʻishlovdan soʻng Roy Disney Uoltning bevasi Lilliandan Walt Disney World haqida qanday fikrda ekanligini soʻradi. Biograf Bob Tomasning soʻzlariga koʻra, u shunday javob berdi: “Menimcha, Uolt maʼqullagan boʻlardi”. Roy Disney 1971-yil 20-dekabrda mulk ochilganidan uch oy oʻtmay, 78 yoshida vafot etdi.[16]

1971-yilda kirish narxi kattalar uchun 3,50 dollar, 18 yoshgacha boʻlgan oʻsmirlar uchun 2,50 dollar va oʻn ikki yoshgacha boʻlgan bolalar uchun bir dollar edi.[14]

1980-2020-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1982-yilda Walt Disney Worldning havodan surati


1990-yillarning boshlarida kurort kengaytirish uchun ruxsat izlayotgan edi. The Nature Conservancy va Florida shtati bilan tuzilgan shartnomada Disney 8500 akr (3400 gektar) yer sotib oldi. Suv-botqoq ekotizimlarini tiklash maqsadida bogʻga tutashgan yerlar bilan Disney Wilderness qoʻriqxonasi 1993-yil aprel oyida tashkil etilgan va yer keyinchalik Tabiatni muhofaza qilish qoʻriqxonasiga oʻtkazilgan.[17] Walt Disney kompaniyasi landshaftni tiklash va yovvoyi tabiat monitoringi uchun qoʻshimcha mablagʻ ajratdi.[18]

Dam olish maskanining toʻrtinchi tematik parki Disneyʼs Animal Kingdom 1998-yilda ochilgan.

2009-yil oktabr oyida Disney World egizak boʻlish uchun shaharni topish uchun tanlov eʼlon qildi. 2009-yil dekabr oyida Rebekka Uorren sheʼri bilan tanlovda gʻolib chiqqanidan soʻng, ular kurort Angliyaning Svindon shahri bilan birlashishini eʼlon qilishdi.[19]

2017-yil 18-oktabrda kurortga tashrif buyuruvchilar uy itlarini Disney’s Yacht Club Resort, Disney’s Port Orleans Resort – Riverside, Disney’s Art of Animation Resort va Disney’s Fort Wilderness Resort & Campgroundga olib kelishlari mumkinligi e’lon qilindi.[20]

The Walt Disney World logotipining 2018-yilgi versiyasi.

2019-yilda Josh D'Amaro kurort prezidenti sifatida Jorj Kalogridisni almashtirdi. U avvalroq Animal Kingdom vitse-prezidenti lavozimida ishlagan.[21] DʼAmaro keyinchalik 2020-yilning may oyida The Walt Disney Company bosh direktori lavozimiga koʻtarilgan Bob Chapek oʻrniga 2020-yil may oyida Disney Parks, Experiences and Products raisi lavozimiga koʻtarildi. Disney Signature Experiences prezidenti lavozimida ishlagan Jeff Vahle keyinchalik kurort prezidenti lavozimini egalladi.[22]

2020-yil mart – hozirgi kun[tahrir | manbasini tahrirlash]

2020-yil 12-martda Disney vakili Disney World va Disneylend Parij 2020-yil 15-martdan boshlab biznesini yopishini eʼlon qildi.[23] 2020-yil 11-iyulda Disney World Florida shtatidagi COVID-19 pandemiyasi natijasida Sehrli Qirollik va Disneyning Hayvonlar Shohligida 25% sigʻim bilan ishlay boshlagan holda rasman qayta ochildi.[24] Toʻrt kundan soʻng, Epcot va Disneyning Gollivud studiyalari jamoatchilikka 25% sigʻim bilan ishlaydi.[25] Niqoblar har doim talab qilingan (jumladan, ochiq havoda, attraksionlarda va suratga olish paytida), barcha mehmonlar kirish vaqtida haroratni oʻlchashlari kerak edi, turli attraksionlar va transport vositalariga pleksiglas oʻrnatildi va koʻplab odamlarni jalb qiladigan shoular, masalan, paradlar va tungi shoular, shu jumladan, Fantasmic! va Happily Ever After xizmatlari taklif qilinmadi.[26] 2021-yil 1-oktabrdan boshlab kurort oʻzining 50 yilligini “Dunyoning eng sehrli bayrami” bilan nishonladi.[27] 2005-yilda boshlangan Walt Disney Resort mehmonlariga taqdim etiladigan bepul transport va bagaj xizmati Disneyning Magical Express xizmati 2022-yil yanvarida tugadi.[28] 2021-yil avgust oyida Walt Disney kompaniyasi 1999-yilda taqdim etilganidan beri bepul boʻlgan FastPass+ isteʼfoga chiqishini va uning oʻrniga Genie+ tizimi qoʻshilishini eʼlon qildi, bu tizim mehmonlarga kuniga 15 dollar turadi, unga “Lightning Lane” qoʻshiladi. Yuqori darajadagi diqqatga sazovor joylar uchun qoʻshimcha haq evaziga ishlatiladi.[29]

2022-yil 22-aprelda Florida gubernatori Ron DeSantis hududni yuridik yurisdiksiyaga kiritishni talab qiluvchi qonunni imzolaganidan soʻng, Walt Disney kompaniyasining Disney World atrofida 50 yildan ortiq vaqt davomida ega boʻlgan oʻzini oʻzi boshqarish maqomi tugadi.[30] Yangi qonun, shuningdek, Uolt Disney kompaniyasi 1967-yil may oyidan beri, Florida shtatining sobiq gubernatori Klod Kirk kompaniyaga alohida maqom bergan qonunni imzolaganidan beri hududni boshqarish uchun foydalangan Reedy Creek obodonlashtirish okrugini rasman bekor qiladi.[30] Qonun 2023-yil iyun oyida kuchga kiradi.[9][31]

2015-yil may holatiga kurort xaritasi

Diqqatga sazovor joylari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tematik parklar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Magic Kingdom, 1971-yil 1-oktabrda ochilgan
  • Epcot, 1982-yil 1-oktabrda ochilgan
  • Disneyʼs Hollywood Studios 1989-yil 1-mayda ochilgan
  • Disneyʼs Animal Kingdom, 1998-yil 22-aprelda ochilgan

Suv parklari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Disneyʼs Tayfun Lagoon, 1989-yil 1-iyunda ochilgan
  • Disneyʼs Blizzard Beach 1995-yil 1-aprelda ochilgan

Boshqa diqqatga sazovor joylar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Disney Springsʼning koʻrinishi
Seven Seas Lagoondagi toʻy paviloni
Sehrli Qirollik, dunyodagi eng koʻp tashrif buyuriladigan tematik parki
Yil Magic Kingdom Epcot Disneyʼs Hollywood Studios Disneyʼs Animal Kingdom Umuman Ref.
2008-yil 17 063 000 10 935 000 9 608 000 9 540 000 47 146 000 [32]
2009-yil 17 233 000 10 990 000 9 700 000 9 590 000 47 513 000 [33]
2010-yil 16 972 000 10 825 000 9 603 000 9 686 000 47 086 000 [34]
2011-yil 17 142 000 10 826 000 9 699 000 9 783 000 47 450 000 [35]
2012-yil 17 536 000 11 063 000 9 912 000 9 998 000 48 509 000 [36]
2013-yil 18 588 000 11 229 000 10 110 000 10 198 000 50 125 000 [37]
2014-yil 19 332 000 11 454 000 10 312 000 10 402 000 51 500 000 [38]
2015-yil 20 492 000 11 798 000 10 828 000 10 922 000 54 040 000 [39]
2016-yil 20 395 000 11 712 000 10 776 000 10 844 000 53 727 000 [40]
2017-yil 20 450 000 12 200 000 10 722 000 12 500 000 55 872 000 [41]
2018-yil 20 859 000 12 444 000 11 258 000 13 750 000 58 311 000 [4]
2019-yil 20 963 000 12 444 000 11 483 000 13 888 000 58 778 000 [42]
2020-yil 6 941 000 4 044 000 3 675 000 4 166 000 18 826 000 [43]

 

Walt Disney World Monoray tizimi kurort boʻylab bepul transportni taʼminlaydi.

Walt Disney World Resort mehmonxonasiga mehmonlarga butun mulk boʻylab kirish imkonini beruvchi bepul ommaviy transport tizimi Disney Transport tomonidan xizmat koʻrsatiladi. Bepul tizim avtobuslar, monorelslar, gondol liftlari, suv kemalari va toʻxtash joyi tramvaylaridan foydalanadi.




Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. The Walt Disney Company (2020-yil 18-may). „New Leadership Team Announced At Disney Parks, Experiences And Products“. Press-reliz.
  2. „Fact Sheet“. Disney Parks, Experiences and Products (2020-yil fevral). 2022-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 20-fevral.
  3. „Walt Disney World Fun Facts“ (en-us). Walt Disney World News. 2022-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2021-yil.
  4. 4,0 4,1 Au. „TEA/AECOM 2018 Theme Index & Museum Index: Global Attractions Attendance Report“. Themed Entertainment Association (28-may 2019-yil). 2022-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-fevral 2020-yil.
  5. „4/3634 NOTAM Details“. tfr.faa.gov. Qaraldi: 2021-yil 30-mart.
  6. „6,700 non-union Disney employees in Central Florida among those being laid off“. WESH (30-sentabr 2020-yil). Qaraldi: 30-sentabr 2020-yil.
  7. Deerwester, Jayme. „Disney World attendance to stay capped; Disneyland reopening 'not much of a negotiation,' CEO says“. USA Today (13-oktabr 2020-yil). Qaraldi: 14-oktabr 2020-yil.
  8. „DeSantis signs bill ending Disney's self-governing status in Florida“. NBC News (22-aprel 2022-yil). Qaraldi: 22-aprel 2022-yil.
  9. 9,0 9,1 Anthony Izaguirre. „Disney government dissolution bill signed by DeSantis“. 620WTMJ. Associated Press (22-aprel 2022-yil). Qaraldi: 22-aprel 2022-yil.[sayt ishlamaydi]
  10. Fogleson, Richard E.. Married to the Mouse. New Haven, CT: Yale University Press, 2003 — 274 bet. ISBN 978-0-300-09828-0. 
  11. Barker, Tim; Shanklin, Mary. „MAGIC KINGDOM IN OCALA? IT MIGHT HAVE BEEN“. Orlando Sentinel (16-dekabr 2001-yil).
  12. Santora. „The day Walt Disney, an American icon who gave us Mickey Mouse and Donald Duck, died“. New York Daily News. Qaraldi: 22-iyun 2020-yil.
  13. Thomas, Bob. Walt Disney - An American Original, 1994 — 357 bet. 21-sentabr 2015-yilda qaraldi. 
  14. 14,0 14,1 „Disney World Florida opens next Friday“. Times-News. UPI (27-sentabr 1971-yil), s. 11.
  15. „Walt Disney World opens Florida gates“. Lodi News-Sentinel. UPI (2-oktabr 1971-yil), s. 10.
  16. „Backstage brain Roy Disney dies“. St. Petersburg Independent. Associated Press (21-dekabr 1971-yil), s. 10–A.
  17. „Disney Wilderness Preserve“. The Walt Disney Company. 19-avgust 2003-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  18. Palmer, Tom. „Disney Wilderness Preserve Site Is Internationally Recognized Model for Success“ (en). The Ledger (16-fevral 2013-yil). 2020-yil 19-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-iyul 2020-yil.
  19. Peter Woodman. „Swindon twinned with Disney World“. The Independent (7-dekabr 2009-yil). 11-dekabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentabr 2021-yil.
  20. Trejos, Nancy. „Dogs now welcome at Disney World resorts“ (en). USA Today.
  21. „The Walt Disney Company News“. WDWMagic.
  22. Bevil. „Disney World: Josh D'Amaro promoted; Jeff Vahle takes over as president“. orlandosentinel.com.
  23. „Walt Disney World closes, paralyzing the company's tourism empire“. CNN Business.
  24. „Magic Kingdom, Animal Kingdom reopen for first time since March“. WFLA-TV (9-iyul 2020-yil).
  25. Tremaine, Julie. „Disney World Reopens Epcot and Hollywood Studios“. CNN (15-iyul 2020-yil).
  26. Richwine, Lisa. „Mandatory masks, Mickey at a distance as Walt Disney World reopens“. REUTERS (12-iyul 2020-yil).
  27. Brown, Forrest. „Find out what Disney World has in store for its 50th anniversary celebration in October“. CNN Travel (25-fevral 2021-yil). Qaraldi: 4-iyun 2021-yil.
  28. Bevil, Dewayne. „Disney ending Magical Express bus service and Extra Magic Hours for hotel guests“. orlandosentinel.com.
  29. Barnes, Brooks. „To Skip the Line at Disney, Get Ready to Pay a Genie“ (18-avgust 2021-yil). 2021-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  30. 30,0 30,1 Morris, Kyle. „DeSantis signs bill ending Disney's self-governing status in Florida“. Fox News (22-aprel 2022-yil). Qaraldi: 22-aprel 2022-yil.
  31. „DeSantis signs bill eliminating Walt Disney World's Reedy Creek district; Fitch warns of bond downgrade“ (en). Orlando Sentinel (2022-yil 22-aprel). Qaraldi: 2022-yil 25-aprel.
  32. „TEA/AECOM 2008 Global Attractions Report“. Themed Entertainment Association (2008). 2-mart 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-noyabr 2012-yil.
  33. „TEA/AECOM 2009 Global Attractions Report“. Themed Entertainment Association (2009). 2-iyun 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-noyabr 2012-yil.
  34. „TEA/AECOM 2010 Global Attractions Report“. Themed Entertainment Association (2010). 19-iyul 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-noyabr 2012-yil.
  35. „TEA/AECOM 2011 Global Attractions Report“. Themed Entertainment Association (2011). 18-oktabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-noyabr 2012-yil.
  36. „TEA/AECOM 2012 Global Attractions Report“. Themed Entertainment Association (2012). 24-dekabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-aprel 2014-yil.
  37. „TEA/AECOM 2013 Global Attractions Attendance Report“. Themed Entertainment Association/AECOM (2014). Qaraldi: 27-may 2016-yil.
  38. Rubin. „TEA/AECOM 2014 Theme Index & Museum Index: The Global Attractions Attendance Report“. Themed Entertainment Association (TEA). Qaraldi: 4-iyun 2015-yil.
  39. „TEA/AECOM 2015 Global Attractions Attendance Report“. Themed Entertainment Association (2015). 3-iyul 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-may 2016-yil.
  40. Au. „TEA/AECOM 2016 Theme Index & Museum Index: Global Attractions Attendance Report“. Themed Entertainment Association (1-iyun 2017-yil). Qaraldi: 26-iyul 2017-yil.
  41. „TEA/AECOM 2017 Global Attractions Attendance Report“. Themed Entertainment Association (2017). 2-iyun 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-may 2018-yil.
  42. „TEA/AECOM 2019 Theme Index & Museum Index: Global Attractions Attendance Report“. Themed Entertainment Association. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  43. „TEA/AECOM 2020 Theme Index & Museum Index: Global Attractions Attendance Report“. Themed Entertainment Association. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.