Victor Knorre

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Viktor Knorredan yoʻnaltirildi)

Victor Karlovich Knorre (ruscha: Виктор Карлович Кнорре; 1840-yil 4-oktyabr — 1919-yil 25-avgust) — rus astronomi. U Nikolayev, Pulkovo va Berlin shaharlarida faoliyat olib borgan. U 158 ta asteroid va yana uchta kichik sayyorani kashf etgani bilan mashhur. Knorrening otasi Karl Friedrich Knorre va bobosi Ernst Friedrich Knorre ham taniqli astronomlar edi. Uning nomi bilan 14339-asteroid Knorre astronomlarining uch avlodi sharafiga nomlandi.

Hayoti va oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Knorre uch avlod astronomlar oilasida tugʻilgan. Uning bobosi Ernst Friedrich Knorre (1759—1810-yillar) Germaniyadan Dorpatga (hozirgi Tartu, Estoniya) koʻchib oʻtgan va u yerda (1803—1810-yillar) Dorpat rasadxonasida kuzatuvchi (1802-yilda ochilgan) va matematika professori boʻlib ishlagan. Dorpat universitetida Victor Knorrening otasi Karl Friedrich Knorre (1801—1883-yillar) 1827-yildan boshlab Nikolayev astronomik rasadxonasini tashkil qilgan va uning direktori bo‘lgan.

Knorre Nikolayev shahrida (hozirgi Nikolayev, Ukraina) tugʻilgan. U 1862-yilda Vilgelm Yuliy Foerster bilan astronomiyani oʻrganish uchun Berlinga koʻchib oʻtdi. U 1867-yilda Pulkovo rasadxonasida astronomik kalkulyatorchi boʻlib ishlagan, soʻngra, 1871-yilda otasi koʻchib kelgan Berlin rasadxonasida ishlagan.

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

1873-yildan Berlin rasadxonasida kuzatuvchi boʻlgan. Knorre toʻrtta asteroidni kashf etdi. U Berlin universitetida talabalarga dars bermadi. Buning oʻrniga u rasadxona teleskoplaridan foydalanishga kirishdi. 1892-yilda u astronomiya professori etib tayinlandi. Knorre astronomik asbob-uskunalarni takomillashtirish bilan qiziqdi va „Knorre & Heele“ togʻi deb ataladigan takomillashtirilgan ekvatorial teleskop oʻrnatish haqida maqolalar chop etdi.

Knorre topgan kichik sayyoralar
158 Koronis 1876-yil 4-yanvar MPC
215 Oenone 1880-yil 7-aprel MPC
238 Gipatiya 1884-yil 1-iyul MPC
271 Penthesilea 1887-yil 13-oktyabr MPC

Shaxmatdagi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Knorre kuchli shaxmatchi sifatida ham tanilgan, u Adolf Anderssen, Gustav Neumann va Johannes Zukertortga qarshi oʻynagan. 1860-yillarda u bir necha shaxmat turnirlarida qatnashgan[1].

Ikki ritsar (shaxmat figurasi) himoyasida Knorre variyanti (EKO kodi C59) uning nomi bilan atalgan. U birinchi oʻnta harakat uchun Ikki ritsar himoyasining asosiy chizigʻini kuzatib boradi va 10 ta harakat bilan tavsiflanadi (Ne5 Bd6 11. d4 Qc7 12. Bd2)[2]. Ruy Lopesdagi ochiq himoyasining Knorre oʻzgarishi, 6-harakat bilan tavsiflanadi va Knorre sharafiga nomlangan[3].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]