Ventspils qalʻasi

Ventspils qalʻasi (latishcha: Ventspils viduslaiku pils), tarixiy nomi Vindava qalʻasi (nemischa: Schloß Windau) — Ventspils shahrida joylashgan Latviyadagi eng katta va eng yaxshi saqlanib qolgan Livon ordeni qalʻasi. Qalʻa qayta tiklanib, muzeyga aylantirilgan.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

1290-yilda Venta daryosining janubiy qirgʻogʻida, Boltiq dengizidan 1 km uzoqlikda qurilgan. Qalʻa Komturlarning qarorgohi boʻlgan, harbiy harakatlar sodir boʻlgan taqdirda qoʻshinlarni qoʻllab-quvvatlash uchun oziq-ovqat va qurol-yarogʻlar edi. XIV asrda qalʻa zamonaviy koʻrinishga ega boʻldi. 1451-yilda qalʻa garnizoni xizmatchilarni hisobga olmaganda, qoʻmondon boshchiligidagi 7 ritsardan iborat edi. Polsha-shved urushi (1659-1660-yillar) paytida qalʻa jiddiy shikastlangan. 1798-yildan 1802-yilgacha qalʻada Rossiyaning Sofiya mushketyorlar polki joylashgan edi. 1832-yilda qalʻa qamoqxonaga aylantirildi, u 1959-yilgacha davom etdi. 1845-yilda qalʻaning shimoli-sharqiy qismida pravoslav cherkovi^[1] muqaddas qilingan (1928-yilda yopilgan). 1977-yilda qalʻa qayta tiklandi.

Arxitektura[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dastlab, qalʻa 32 dan 33 m gacha devor bilan oʻralgan, reja boʻyicha 10 dan 10 m gacha boʻlgan kvadrat minorasi boʻlgan. XIV asrda qalʻa devori hovlili ikki qavatli binolar devoriga aylandi. Qalʻaning binolariga ibodatxona, majlislar zali, yotoqxonalar, oshxonalar kiradi. XV asrda uchinchi qavat qoʻshildi. Minora ham qurib, mayoqqa aylantirildi.