Kontent qismiga oʻtish

Vasilis Xatzipanagis

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Vasilis Xatzipanagis
Shaxsiy maʼlumot
Tavallud sanasi 26-oktyabr 1954-yil
Tavallud joyi Toshkent,
Oʻz SSR, USSR
Boʻyi 1,73 m
Ampluasi Yarim himoyachi
Professional faoliyati*
Yillar Jamoa Isht. (Gol.)
1972-1975 Paxtakor 96 (22)
1975-1990 Iraklis 281 (62)
1980 Toronto 47 (2)
Milliy terma jamoa
1974-1975 Sovet Ittifoqi U19 3 (0)
1975 Sovet Ittifoqi Olimpiya oʻyinlari 4 (1)
1976 Gretsiya U21 4
1976 Gretsiya 2
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)

Vasilis Hatzipanagis (Greek: Βασίλης Χατζηπαναγής, ,1954-yil 26-oktabrda Toshkentda tugʻilgan) sobiq Oʻzbek-yunon professional futbolchisi. Gretsiyaning „Alpha Ethniki“ jamoasi „Iraklis“ va Sovet Oliy ligasida „Paxtakor“ da oʻynagan. U Gretsiya va Sovet Ittifoqi terma jamoalarida ham oʻynagan. Xatzipanagis „yunon Maradonasi“ deb taʼriflangan.[1]

Futbolchilik faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Paxtakor

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Siyosiy muhojirlar oilasida tugʻilgan, kiprlik va 1949-yilda Salonikidan Toshkentga koʻchib kelgan yunon ayolni farzandi edi[2][3][4]. Xatzipanagis 1954-yilda Toshkentda (Oʻzbekiston SSR poytaxti) grek siyosiy qochoqlari oilasida tugʻilgan. Uni „Paxtakor“ kuzatdi. Ular bu yosh, ammo nafis oʻyinchiga sarmoya kiritishni xohlashdi, lekin qonun qatʼiy edi: u Sovet Ittifoqining oliy ligasida qatnashish uchun Sovet fuqaroligini olish uchun ariza topshirishi kerak edi. Xatzipanagis 17 yoshida professional debyutini oʻtkazdi. U yerdagi faoliyati davomida u toʻqson oltita oʻyin oʻtkazdi va yigirma ikkita gol urdi va 1972-yilda Sovet Birinchi Ligasidan Sovet Oliy Ligasiga koʻtarildi. „Paxtakor“dagi debyutidan koʻp oʻtmay SSSR yoshlar terma jamoasiga taklif qilindi.

Iraklis

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1975-yilning 22-noyabrida u Salonikiga etib keldi va u yerda Iraklisda oʻynay boshladi. Polkovniklar hukmronligi davrida,[5] Xatzipanagis Salonikining „Iraklis“ klubi bilan shartnoma imzoladi va shu qadar obroʻsi bor ediki, u 1975-yil dekabr oyida oʻzining birinchi oʻyinida stadionni toʻldirdi. Bunga Iraklis muxlislari sabab boʻladi. Bu ajoyib isteʼdod hech qachon boshqa jamoaga qoʻshilmagan, ikkinchisi esa uning Iraklis bilan shartnomasi boʻlgani uchun klubga juda yoqardi, bu esa oʻzini yaxshiroq ligada sinab koʻrish istagiga qaramay, uning ketishini deyarli imkonsiz qildi. „Latsio“, „Arsenal“, „Portu“ va „Shtutgart“ dan qiziqish borligiga qaramay, Klub rahbariyati olomonning sevimli jamoasini sotish oqibatlaridan qoʻrqdi va Xatzipanagis 1990-yilgacha Iraklisda qoldi. Uning klub bilan xayrlashuv uchrashuvi 19-sentyabr kuni UEFA kubogining birinchi bosqichida „Valensiya“ga qarshi oʻyinda, 0:0 hisobidagi durang bilan yakunlandi.[6] 3-oktabr kuni boʻlib oʻtgan javob oʻyinida jamoa „ Mestaliya“ stadionida 2:0 hisobida magʻlub boʻldi, Xatzipanagis esa zaxirada qoldirildi.[7] 1980-yilning yozida u Toronto Panhellenic bilan Milliy futbol ligasida chet elda oʻynadi.[8] Rasmiy oʻyinlarda burchak toʻpidan oltita gol urdi[3].

Xalqaro faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sovet Ittifoqi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

U Sovet Ittifoqining 19 yoshgacha boʻlgan terma jamoasiga chaqirilgan. U kattalar tarkibiga koʻtarildi va 1976-yilgi saralash turnirida Sovet Ittifoqi Olimpiya terma jamoasini himoya qildi.[9] Uning debyuti oʻz uyida Yugoslaviyaga qarshi 3:0 hisobida gʻalaba qozongan. U hattoki debyutida jamoasining soʻnggi golini urishga muvaffaq boʻldi.[9] Xatzipanagis yana uchta oʻyinda qatnashdi (Islandiyaga qarshi ikkita oʻyin va Norvegiyaga qarshi bitta oʻyin).[9] U asosiy jamoaga chaqirilgan, ammo uning tarkibida birorta ham oʻyin oʻtkazmagan. 1975-yilda u Olimpiya terma jamoasi tarkibida 1976-yilgi Olimpiya oʻyinlariga saralash turnirida 4 ta oʻyin oʻtkazdi va bitta gol urdi.[10] Biroq, milliy terma jamoa murabbiyi Konstantin Beskov uning qobiliyati „Gretsiya darajasidan ancha yuqori“ ekan deb aytganiga qaramay, u Sovet ligasidan yuz oʻgirdi va ota-bobolari yurtiga koʻchib oʻtdi. U SSSR terma jamoasi tarkibida chap qanot hujumchisi sifatida u buyuk Oleg Bloxindan keyin ikkinchi oʻrinda edi.

Gretsiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xatzipanagis uchun yana bir eʼtiborga molik narsa bu uning Gretsiya terma jamoasi safida 1976-yil may oyida „Apostolos Nikolaidis“ stadionida Polshaga qarshi oʻrtoqlik oʻyinida birinchi marta maydonga tushishi boʻldi. Afinalik olomonni uzun sochli moʻjiza toʻp bilan sehrlab qoʻydi. Shundan soʻng, Xatzipanagis SSSR terma jamoasi safida oʻynagani uchun xalqaro miqyosda qatnashish huquqiga ega emasligi haqida maʼlum qilindi. Uning milliy terma jamoadagi ikkinchi o‘yini faoliyatini tugatganidan ko‘p yillar o‘tib sodir bo‘ldi: 1999-yil 14-dekabrda 45 yoshli Hadzipanagis Ganaga qarshi o‘rtoqlik o‘yinida 20 daqiqa o‘ynadi — u yerda futbol o‘yiniga qo‘shgan umumiy hissasi uchun Gretsiya futbol federatsiyasi tomonidan taqdirlangan.[3]

Eʼtirof

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Iraklis bilan hujumkor yarim himoyachi sifatida u Salonikidagi Kaftanzoglio stadionida olomonni toʻpladi va u yerda oʻzining oʻyinlari unga „futbolchi Nureyev“ nomini berdi. Biroq, u oʻzining ajoyib oyoq harakati uchun bergan sababi juda oddiy edi. „O‘z oldimda himoyachilarni ko‘rsam, ularning har biri atrofida dribling qilishni xohlayman“, dedi u bir paytlar.

Keyinchalik eʼtirof 1984-yil 22-iyunda Frants Bekkenbauer, Mario Kempes, Kevin Kigan, Dominik Rocheto, Piter Shilton, Jan-Mari Pfaff, Ugo Sanches, Ruud Krol kabi boshqa afsonalar ishtirokidagi Jahon XI guruhiga taklif qilinganida paydo boʻldi. Magat va uning vatandoshi Tomas Mavros Nyu-Jersida Nyu York Kosmosga qarshi oʻyin uchun taklif etildi.

2003-yil noyabr oyida UEFAning 50 yilligini nishonlash uchun Gretsiya futbol federatsiyasi tomonidan Gretsiyaning soʻnggi 50 yildagi oltin oʻyinchisi sifatida tanlandi.[11] Hozir 50 yoshda boʻlgan (2003-yilda) Xatzipanagis shunday dedi:

“Sizni unutib qoʻymaganliklari, koʻp yillar oʻtib ham qoʻshgan hissangiz qadrlanishini koʻrish juda taʼsirli”.

U qo'shimcha qildi: "Gretsiya milliy futbolkasini bir necha marta kiyib yura olmaganimdan afsusdaman. Chet elda faoliayat olib borishga erishmaganimdan afsusdaman. Men yaxshiroq ligada o'ynashni, shu darajada futboldan zavqlanishni istardim. Agar Men soatni orqaga qaytarishim mumkin edi, ba'zi narsalarni boshqacha qilgan bo'lardim".

Faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yillar Klub Oʻyin Gol
?—1972 Dinamo Toshkent
1972—75 Paxtakor Toshkent 96 22
1975—76 Gretsiya Iraklis 21 6
1976—77 Gretsiya Iraklis 31 2
1977—78 Gretsiya Iraklis 8 0
1978—79 Gretsiya Iraklis 23 6
1979—80 Gretsiya Iraklis 25 4
1980—81 Gretsiya Iraklis
1981—82 Gretsiya Iraklis 28 4
1982—83 Gretsiya Iraklis 30 5
1983—84 Gretsiya Iraklis 30 12
1984—85 Gretsiya Iraklis 29 10
1985—86 Gretsiya Iraklis 22 1
1986—87 Gretsiya Iraklis 14 1
1987—88 Gretsiya Iraklis 24 3
1988—89 Gretsiya Iraklis 13 6
1989—90 Gretsiya Iraklis 0 0
1990—91 Gretsiya Iraklis 0 0
Yil Terma jamoa Oʻyin Gol
1975 SSSR Olimpiya terma jamoasi 4 1
1976  Gretsiya U21 4 0
1976  Gretsiya 1 0

Yutuqlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Club

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Paxtakor

  • Sovet Birinchi Ligasi
    • Gʻolib (1): 1972

Iraklis

  • Gretsiya kubogi
    • Gʻolib (1): 1975-76
    • Ikkinchi o‘rin (2): 1979-80 , 1986-87
  • Bolqon kubogi
    • Gʻolib (1): 1985

Toronto Panhellenic

  • Kanada Milliy Futbol Ligasi
    • Pley-off gʻolibi (1): 1980

Individual

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Sovet sport ustalari mukofoti
    • Master of Sports: 1974[12]
  • UEFA yubiley mukofotlari
    • Gretsiyaning oltin futbolchisi: 1954-2003
  • Toʻgʻridan-toʻgʻri burchak zarbasidan gollar: 7, 1982-83 yilgi mavsumda

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ John Ashdown. „Has any player ever scored the 'perfect dead-ball' hat-trick?“. The Guardian (2015-yil 17-aprel).
  2. ↑ М. Розенко. „Василис Хадзипанагис. «Жалею, что уехал из СССР»“. «Советский спорт». 2013-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 20-oktyabr.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Юрий Голышак, Александр Кружков. „Василис Хадзипанагис. Лучший грек“. «Спорт-Экспресс» (2012-yil 2-mart).
  4. ↑ Артур Валерко. „Греция и Украина: точки соприкосновения“. Football.ua (2009-yil 12-noyabr). 2013-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-aprel.
  5. ↑ Alan Robins. „World Cup Heroes: Greece and Vasilis Hatzipanagis“. Backpage Football (2014-yil 21-iyun). Qaraldi: 2015-yil 17-aprel.
  6. ↑ „Iraklis 0–0 Valencia“. UEFA.com. Qaraldi: 2015-yil 17-aprel.
  7. ↑ „Valencia 2–0 Iraklis“. UEFA.com. Qaraldi: 2015-yil 17-aprel.
  8. ↑ Kernaghan, Jim. Lisbon soccer star shuns America. Toronto Star (1980-yil 24-iyun), s. F4.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 „СБОРНАЯ РОССИИ ПО ФУТБОЛУ“ (ru). СБОРНАЯ РОССИИ ПО ФУТБОЛУ. 2014-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 6-fevral.
  10. ↑ „Сборная СССР по футболу. История. Статистика. 1975 год“. 2014-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-sentyabr.
  11. ↑ Vassiliki Papantonopoulou.. „Greece's answer to Nureyev“. UEFA (2011-yil 26-yanvar). Qaraldi: 2015-yil 17-aprel.
  12. ↑ „Vasilis Xatzipanagis“ (ru). КЛИСФ. Qaraldi: 2011-yil 7-fevral.[sayt ishlamaydi]

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Vasilis_Xatzipanagis&oldid=5177118" dan olindi