Washington milliy sobori

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Vashington milliy soboridan yoʻnaltirildi)
Washington National Cathedral
Lua xatosi in Modul:Location_map at line 522: Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/United States Washington, D. C." does not exist.
Joylashuv Wisconsin Avenue and Massachusetts Avenue, Northwest, Washington, D.C.
Coordinates 38°55′50″N 77°4′15″W / 38.93056°N 77.07083°W / 38.93056; -77.07083 G OKoordinatalari: 38°55′50″N 77°4′15″W / 38.93056°N 77.07083°W / 38.93056; -77.07083 G O
Qurilgan 1906 (118 yil avval) (1906) to
1988 (36 yil avval) (1988)
Arxitektor George Frederick Bodley, Philip Hubert Frohman
Meʼmorchilik uslubi Neo-Gothic
NRHP maʼlumotnomasi No. 74002170
NRHPga qoʻshilgan May 3, 1974
Tashqi koʻrinish
Gʻarbiy atirgul oynasi 1977-yilda 39-prezident Jimmi Karter va qirolicha Yelizaveta II (Angliya cherkovining oliy gubernatori sifatida) ishtirokida bagʻishlangan.

Vashington shahri va yeparxiyasidagi Avliyo Pyotr va Avliyo Pol sobori, odatda Vashington milliy sobori sifatida tanilgan. Episkop cherkovining Amerika sobori hisoblanadi. Katedral AQSh poytaxti Vashingtonda joylashgan.[1][2] Tuzilish XIV-asr oxiridagi ingliz gotika uslubiga yaqindan modellashtirilgan neo-gotik dizaynga ega. Bu Qoʻshma Shtatlardagi ikkinchi eng katta cherkov binosi[3] va Vashingtondagi uchinchi eng baland bino. Sobor cherkovining raislik qiluvchi qismida Maykl Bryus Karri episkopi joylashgan. Vashington yeparxiyasi, Mariann Edgar Budde hisoblanadi. U yerga har yili 270 000 dan ortiq kishi tashrif buyuradi.[4]

Protestant Yepiskop sobori fondi, Vashingtonning birinchi yettita yepiskoplari qoshida, 1893-yil 6-yanvarda Amerika Qoʻshma Shtatlari Kongressi tomonidan qabul qilingan nizom asosida soborni qurgan.[5] Qurilish 1907-yil 29-sentabrda, prezident Teodor Ruzvelt va 20 000 dan ortiq olomon ishtirokida tamal toshi qo‘yilgan. Boshlanganidan 83 yildan so‘ng "yakuniy " prezident Jorj H. V. Bush ishtirokida o‘rnatilganida yakunlangan. 1990-yilda. Dekorativ tiklash ishlari, xususan, 2011-yilgi Virjiniya zilzilasidan kelib chiqqan zararlar 2022-yildan boshlab davom etmoqda. Jamgʻarma yuridik shaxs boʻlib, sobordagi barcha muassasalar tarkibiga kiradi. Uning korporativ xodimlari muassasalarga oʻz missiyalarini amalga oshirishda yordam berish uchun, xizmatlar koʻrsatadi. Boshqa tashkilotlar tomonidan amalga oshirilmaydigan Fondning oʻzi ishlarini olib boradi va vasiylik kengashining xodimlari boʻlib xizmat qiladi.

Sobor Vashingtonning shimoli-gʻarbiy qismida Massachusets va Viskonsin avenyularida joylashgan. Bu yaqinda tashkil etilgan konfessiyalararo Vashington teologik konsorsiumining assotsiatsiyalangan aʼzosi edi.[6] U tarixiy joylar milliy reestriga ham kiritilgan. 2007-yilda esa Amerika meʼmorlar instituti tomonidan Amerikaning sevimli arxitekturasi roʻyxatida uchinchi oʻrinni egalladi.[7]

Vashington milliy sobori SE koʻrinishida

Qurilish[tahrir | manbasini tahrirlash]

1792-yilda Per L’Enfantning " Federal shahar rejasi "da „milliy maqsadlar uchun buyuk cherkov“ uchun joy koʻrsatilgan. Biroq, u buni mazhabsiz va diniy boʻlmagan deb taʼriflagan. Hamilton ushbu rejani oʻzgartirdi. Cherkov va boshqa taklif qilingan yodgorliklarni yoʻq qildi va bu reja hech qachon takrorlanmadi. Yangi shahar uchun ish rejasi keyinchalik, Endryu Ellikott tomonidan ishlab chiqildi. U koʻp jihatdan L’Enfantʼsdan farq qilgan boʻlsa-da, mohiyati saqlanib qolgan. Milliy portret galereyasi hozir ushbu saytni egallaydi. 1891-yilda Vashingtondagi Yepiskop soborini qurish rejalarini boshlash uchun yigʻilish boʻlib oʻtdi. 1893-yil 6-yanvarda Kolumbiya okrugidagi protestant yepiskop sobori fondiga soborni tashkil etish toʻgʻrisida Kongress nizomi berildi. Amerika Qoʻshma Shtatlarining 52-Kongressi Kolumbiya okrugidagi protestant yepiskop sobori jamgʻarmasini birlashtirish toʻgʻrisidagi aktda eʼlon qildi; "Aytilgan korporatsiya shu bilan Kolumbiya okrugida din va diniy targʻibot uchun sobor va taʼlim muassasalarini tashkil etish va saqlash vakolatiga ega. Sent-Alban togʻidagi qoʻmondonlik joyi tanlangan. Vashington yeparxiyasining birinchi episkopi Genri Yates Satterli bosh meʼmor sifatida Buyuk Britaniyaning yetakchi anglikan cherkovi meʼmori Jorj Frederik Bodlini tanladi. Genri Vogan nazoratchi arxitektor etib saylandi.

Qurilish 1907-yil 29-sentyabrda Prezident Teodor Ruzveltning tantanali nutqi va tamal toshini qoʻyish bilan boshlandi. 1912-yilda Baytlahm kapellasi qurilishi tugallanmagan soborda xizmat koʻrsatish uchun ochildi. Shundan beri u har kuni davom etmoqda. Birinchi jahon urushi uchun qisqa tanaffusdan soʻng, sobor qurilishi qayta boshlanganida, Bodli ham, Vogan ham vafot etgan edi. Gen. Jon J. Pershing Birinchi jahon urushidan keyin cherkov uchun mablagʻ yigʻish boʻyicha saʼy-harakatlarni boshqargan. Amerikalik arxitektor Filipp Xubert Frohman soborning loyihasini oʻz zimmasiga oldi. Bundan buyon bosh meʼmor etib tayinlandi. Vashington milliy soborini moliyalashtirish butunlay xususiy manbalardan olingan. Texnik xizmat koʻrsatish va taʼmirlash butunlay shaxsiy yordamga tayanishda davom etmoqda.

Vashington milliy soborining havodan koʻrinishi

Oʻzining dastlabki kunlaridanoq sobor oddiy episkop sifatida koʻproq targʻib qilingan. Rejachilar, bu Vestminster Abbeyga oʻxshash rol oʻynashiga umid qilishdi. Ular milliy ziyoratgoh va buyuk xizmatlar uchun joy boʻlishini xohladilar. Sobor tarixining koʻp qismida bu „barcha odamlar uchun ibodat uyi“ iborasida qoʻlga kiritilgan. Soʻnggi paytlarda „milliy namoz uyi“, „millatning maʼnaviy uyi“ iboralari qoʻllanila boshlandi. Sobor bu maqomga shunchaki oʻzini taklif qilish va diniy siyosiy rahbarlar tomonidan ushbu rolni oʻynash sifatida qabul qilish orqali erishdi.

Uning dastlabki nizomi 1900-yillarda Kolumbiya okrugida tashkil etilgan Amerika universiteti, Amerika katolik universiteti va boshqa notijorat tashkilotlarga berilganiga oʻxshash edi. Ommabop notoʻgʻri tushunchadan farqli oʻlaroq, hukumat uni milliy ibodat uyi sifatida belgilamagan edi.

Ikkinchi jahon urushi paytida u yerda „Favqulodda vaziyatda birlashgan xalq nomidan“ oylik marosimlar oʻtkazildi.[8] Oldin va undan keyin bu tuzilma Amerika xalqi, shuningdek, butun dunyodan kelgan sayyohlar eʼtiborini tortgan diniy va dunyoviy boshqa yirik tadbirlarga mezbonlik qilgan.

Asosiy voqealar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2004-yil 40-prezident Ronald Reyganning davlat dafn marosimi

Amerikaning toʻrtta prezidentining davlat dafn marosimi soborda boʻlib oʻtgan.[9][10][11]

Shuningdek, soborda quyidagi prezidentlar uchun yodgorlik marosimlari boʻlib oʻtdi.[9]

Prezidentlik namozi inauguratsiyadan keyin oʻtkazildi:[12]

„Hayotimiz uchun mart“ mitingi uchun ibodat va hushyorlik, 2018-yil 23-mart

Boshqa tadbirlarni ham oʻz ichiga oladi:

  • Sobiq birinchi xonim Edith Uilsonning dafn marosimi (1961-yil)[9]
  • Sobiq birinchi xonim Eleanor Ruzveltni xotirlash marosimi (1962-yil)[9]
  • Xelen Kellerning xotirasi va dafn marosimi (1968-yil)[14]
  • Vetnam urushi qurbonlarini xotirlash marosimi 1982-yil 14-noyabr
  • Amerika Qoʻshma Shtatlari dengiz floti boshligʻi, admiral Jeremi Maykl Boorda uchun ommaviy dafn marosimi (1996-yil)
  • Savdo vaziri Ronald Braunning dafn marosimi (1996-yil)
  • AQShning Fransiyadagi elchisi Pamela Xarrimanning dafn marosimi (1997-yil)
  • Uels malikasi Diananing vafotidan keyingi xotira marosimi (1997 -yil 6-sentyabr)[15]
  • The Washington Post gazetasi noshiri Ketrin Gremning dafn marosimi (2001-yil)
  • 2001 yil 11 sentyabr xurujlari qurbonlarini xotirlash marosimi,
  • Virginia Tech otishmasi qurbonlari uchun maxsus qoʻshiq,
  • Oʻqituvchi va fuqarolik huquqlari boʻyicha milliy yetakchi Doroti Heightning dafn marosimi (2010-yil),
  • NASA astronavti va Oydagi birinchi odam Nil Armstrong uchun xotira marosimi (2012-yil)
  • Gavayi senatori Daniel Inouye , Senat prezidenti Pro Tempore va Faxriy medali sohibi (2012-yil) dafn marosimi,
  • Prison Fellowship asoschisi Charlz Kolsonning dafn marosimi (2012-yil)[16]
  • Janubiy Afrikaning sobiq prezidenti va aparteidga qarshi faol Nelson Mandela uchun xotira marosimi (2014-yil),
  • Dinlararo ibodat va xotirlash xizmati, 2001 yil 11 sentyabr hujumlarining oʻn beshinchi yilligi, yakshanba, 2016-yil 11- sentyabr
  • Hayotimiz uchun mart namozi hushyorligi: Vashington, Kolumbiya okrugi va boshqa shaharlarda qurolli zo‘ravonlikka qarshi namoyishda ishtirok etayotgan „faollar, talabalar va ziyoratchilar“ uchun hushyorlik, 2018-yil 23-mart, juma[17]
  • Arizona shtatidan AQSH senatori Jon Makkeynning dafn marosimi (2018-yil 1-sentabr),
  • Metyu Shepard uchun minnatdorchilik va xotira xizmati (2018-yil 26-oktyabr).[18]
  • AQSh armiyasi generalining dafn marosimi (Ret.), shtab boshliqlarining birlashgan qoʻmitasining sobiq raisi va sobiq davlat kotibi Kolin Pauell (2021-yil 5-noyabr).
  • Kanzaslik amerikalik senator Bob Doulning dafn marosimi (2021-yil 10-dekabr),
  • Sobiq davlat kotibi va diplomat Madlen Olbraytning dafn marosimi (2022-yil 27-aprel),
  • Qirolicha Yelizaveta II vafotidan keyingi xotira marosimi (2022-yil 21-sentyabr)[19]

Aynan Vashington milliy soboridagi „Kenterberi minbaridan“ 1968- yilning 31-martida, 1968-yil aprelida oʻldirilishidan bir necha kun oldin, muhtaram Martin Lyuter King oʻzining soʻnggi yakshanba kuni xutbasini oʻqidi[20] Oʻsha haftaning oxirida soborda Qirolni xotirlash marosimi boʻlib oʻtdi.

2011-yil zilzila[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vashington milliy sobori 2017-yilda taʼmirlanmoqda

2011-yil avgust oyida Virjiniya shtatidagi zilzila paytida sobori vayron boʻlgan. Bir nechta choʻqqilardagi soʻnggi toshlar singan va bir nechta choʻqqilar tekislanmagan yoki butunlay qulab tushgan. Baʼzi gargoyllar va boshqa oʻymakorlik buyumlari shikastlangan. Toshning qulashi natijasida metall bilan qoplangan tom orqali teshik paydo boʻlgan. Apsisni oʻrab turgan uchuvchi tayanchlarda ham yoriqlar boʻlgan. Ichkarida dastlabki tekshiruvlar natijasida kamroq zarar aniqlangan, baʼzi ohak boʻgʻinlari boʻshashgan yoki tushib ketgan.[21] Zilziladan sugʻurtasi boʻlmagan sobor yetkazilgan zararni yengish uchun kurashdi.[22]

Vashington milliy sobori 2011-yil 24-avgustdan, 7-noyabrgacha[21] yopildi. Chunki strukturani barqarorlashtirish va shikastlangan yoki boʻshashgan toshni olib tashlash uchun 2 million dollar sarflandi.[22] Mehmonlarni yuqoridan tushishi mumkin boʻlgan har qanday vayronalardan himoya qilish uchun nef boʻylab xavfsizlik toʻrlari oʻrnatildi.[23] 2011-yil 12-noyabrda Mariann Budde Vashingtonning toʻqqizinchi yepiskopi etib tayinlanishi va oʻrnatilishi uchun sobor qayta ochildi[24]. Oʻsha paytda yetkazilgan zarar taxminan 25 million dollarni tashkil etgan.[24]

Zararning toʻliq hajmini aniqlash va keyingi ikki yil davomida qurilishni rejalashtirish va oʻrganish uchun yana 2,5 million dollar sarflandi.[22] 2011-yilda sobor Amerikaning xazinalarini saqlash dasturidan 700 000 AQSh dollari miqdoridagi saqlanish ishlariga mos grant oldi. Bu davlat-xususiy sheriklik boʻlib, Milliy tarixiy asarlarni saqlash boʻyicha notijorat tashkiloti tomonidan boshqariladi. Federal tomonidan moliyalashtiriladigan dastur sobordan dollar evaziga grantni xususiy mablagʻlar bilan taqqoslashni va pulni faqat saqlash ishlari uchun ishlatishni talab qildi.[25]

Muhtaram Kanon Gari R. Xoll 2012-yil iyul oyida Vashington milliy soborining 10-dekani etib saylandi[26]

Zararni bartaraf etish uchun mablag‘ yig‘ish zilziladan keyin ko‘p o‘tmay boshlangan bo‘lsa-da, taʼmirlashning birinchi bosqichini yakunlash uchun soborga 15 million dollar yig‘ish uchun uch yil kerak bo‘ldi.[22] 2013-yil avgust oyida taʼmirlash qiymati 26 million dollarga qayta baholandi. Taʼmirlash uchun toʻlash uchun shu sanaga qadar 10 million dollarga yaqin mablagʻ yigʻilgan edi. Buning yarmi Lilly Endowmentdan keladi.[27] Sobor 2014-yil yanvar oyida sayyohlar uchun 10 dollarlik kirish to‘lovini olishni boshladi va naqd pul yig‘ish uchun o‘zining ibodatxonalari tashqi guruhlarga ijaraga berishni boshladi.[28] Sobor, shuningdek, Herb kottejini (soborga ulashgan eski suvga choʻmish binosi) Open City kafelar tarmogʻi tomonidan boshqariladigan foyda koʻradigan qahvaxonaga aylantirdi.[29]

10 million dollarga tushgan restavratsiyaning I-bosqichi[22] ichki shiftining tosh va ohaklarini taʼmirladi va 2015-yil fevral oyida yakunlandi. Rejalashtirilgan 10 yillik, 22 million dollarlik II-bosqich sobor tepasidagi shikastlangan toshlarni taʼmirlaydi yoki almashtiradi.[30]

2015-yil iyun oyida Vashington milliy sobori rahbarlari cherkovga 200 million dollar kerakligini aytishdi. Bu ham taʼmirlashni yakunlaydi, ham soborga moliyaviy barqarorlikni taʼminlash uchun poydevor yaratadi. The New York Times gazetasining yozishicha, sobor 2018yoki 2019-yillarda boshlanishi kerak boʻlgan mablagʻ yigʻish ustida ishlay boshladi. Xollning soʻzlariga koʻra, sobor oʻzining uzluksiz taʼlim kolleji, Ibodat va ziyorat markazini qayta ochishni rejalashtirgan (soborning qrip darajasida ibodat, meditatsiya va diniy amaliyotga bagʻishlangan boʻsh joy). Uch yillik tanqislikdan soʻng, sobor oʻz byudjetini muvozanatlash uchun musiqa dasturlarini qoʻshimcha qisqartirishni eʼlon qildi.[22]

Li-Jekson vitray oynalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yil iyun oyida besh kishilik ishchi guruhi tomonidan o‘tkazilgan tekshiruvdan so‘ng, Konfederatsiya generallari Robert E. Li va Stounuol Jeksonning hayotiga bag‘ishlangan vitraj oynalardan ikkita Konfederatsiya jangovar bayrog‘i tasviri olib tashlanishi eʼlon qilindi. Derazalar 1953-yilda Konfederatsiyaning Birlashgan Qizlari tomonidan qabul qilinganidan keyin oʻrnatildi. Oʻz hisobotida ishchi guruh „Oʻz qarorida bir ovozdan, derazalar irq va qullik merosi haqida halol muhokamalar Amerikada noqulay va juda tez-tez chetlab oʻtiladigan irq muammolarini hal qilish uchun katalizator boʻlib xizmat qiladi“, deb yozgan. Bundan tashqari, derazalar soborning irq bilan bogʻliq murakkab tarixining chuqur guvohi boʻlib xizmat qiladi."[31]

2017-yil 6-sentyabrda sobor, Oʻng Rev tomonidan imzolangan. Mariann Edgar Budde, Vashington Yepiskop yeparxiyasi episkopi, Juda gʻayri oddiy boʻlgan. Sobor dekani Randolph Marshall Hollerith va sobor boʻlimi raisi Jon Donoghue Li va Jekson sharafiga ishlangan vitraj oynalarini ulugʻlash va olib tashlash toʻgʻrisida qaror qabul qilishdi.[32]

Moliyaviy tashvishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2003-yil yanvar oyida sobor dekani Muhtaram Natan D. Bakster 2003- yil 30-iyundan boshlab nafaqaga chiqqanligini eʼlon qildi. Baxter soborga 1991-yildan beri rahbarlik qilgan[33] 18 oylik qidiruvdan soʻng Samuel T. Lloyd III dekan etib tayinlanib 2005-yil 23-aprelda oʻz faoliyatini boshladi[34]. 2000-yilda soborga olingan 15 million dollarlik vasiyatdan foydalanib, Lloyd sobor dasturini tezda kengaytirdi.[35][22] Shu bilan birga, sobor texnik xizmat koʻrsatishni kechiktirdi. Kerakli taʼmirlashni amalga oshirishdan ham bosh tortdi.[22] Qurilish ham 2005-yilning yozida 34 million dollarlik, to‘rt qavatli, 430 ta mashinaga mo‘ljallangan yer osti garaji qurilishi boshlangan. U 2007-yilda ochilgan[36][22] Ushbu tuzilma Vashington Yepiskop yeparxiyasi episkopi Jon Brayson Cheyn tomonidan ilgari surilgan va asosan qarzlar hisobidan moliyalashtirilgan. Garajdagi toʻlovlar yiliga 500 000 dollarni tashkil etdi. 2017-yildan boshlab yillik qarzga xizmat koʻrsatishda katta oʻsish kuzatildi[37]. 2008-yil boshida, cherkov rahbarlarining xulosasiga koʻra, Milliy sobor uyushmasi, cherkovning mablagʻ yigʻish donorlari tarmogʻi, sobor rahbarlari bino „tugatilgan“ va qurilish uchun katta mablagʻ toʻplashning hojati yoʻq degan xulosaga kelganidan keyin tarqatib yuborildi.[22][38]

2008-2009-yillardagi Buyuk tanazzul soborga qattiq zarba berdi. 2010- yil iyun oyiga kelib, sobor byudjetini 27 million dollardan 13 million dollarga qisqartirdi, sovgʻalar doʻkonini autsorsingga topshirdi. Issiqxonalarni yopdi, Skinner organini maʼbaddagi almashtirish rejalarini bekor qildi va Vaʼzgoʻylar kolleji faoliyatini toʻxtatdi. Butun mamlakat boʻylab episkop ruhoniylarini uzluksiz teologik taʼlim bilan taʼminladi. Sobor, shuningdek, 170 nafar xodimidan 100 nafarini, jumladan, badiiy konservator va liturgistni (soborda liturgiyalardan foydalanishni tadqiq qilgan va himoya qilgan) ishdan boʻshatdi.[39] Shuningdek, u dasturlash, musiqiy chiqishlar va darslarni sezilarli darajada qisqartiradi.[40] Moliyaviy ahvolini barqarorlashtirishga yordam berish uchun sobor 11 million dollarlik mablagʻ yigʻish kampaniyasini boshladi va byudjetdagi teshiklarni yopish uchun 50 million dollarlik vaqfning 2,5 million dollarini ishlatdi.[39] Milliy sobor uyushmasi ham qayta tiklandi.[37]

2010-yil iyun oyida sobor qiymati bir necha million dollarga baholangan noyob kitoblar kolleksiyasini sotishni oʻrganayotganini eʼlon qildi.[39] U 2011-yilda bir qator kitoblarni 857 000 dollarga[22] xususiy kolleksiyachiga sotdi va 2013-yilda qolgan toʻplamning katta qismini Virjiniya diniy seminariyasiga sovgʻa qildi.[22][41]

Iqtisodiy tanazzul davom etar ekan, sobor xodimlarining hisobotida zarur texnik xizmat koʻrsatish va taʼmirlash uchun 30 million dollar aniqlangan.[22] Muammolar orasida binoning eng qadimgi qismlarida yoriq va yetishmayotgan ohak bor edi. Butun struktura boʻylab buzilgan HVAC, mexanik va sanitariya-tesisat tizimlari, keng qamrovli saqlash ehtiyojlarini qoplash rejalashtirilgan. Binoni qayta tiklash kamida 5 million dollarga, organlarni taʼmirlash esa 15 million dollarga baholangan.[37]

Arxitektura[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sharqqa qarab, soborning xorga qarab
Sharqqa qaragan nef tonozi
Yon koʻrinish

Soborning yakuniy dizayni oʻrta asrlarning turli gotika arxitektura uslublari taʼsirini oʻzida mujassam etgan boʻlib, ular oʻzining qirrali kamarlari, uchib turuvchi tayanchlari, turli xil ship toʻsiqlari, vitrajlar va toshga oʻyilgan bezaklari va uchta oʻxshashligi bilan ajralib turadi. Minoralar, ikkitasi gʻarbiy jabhada va biri oʻtish joyining tepasida .

Tuzilma keng yon yoʻlaklarga ega boʻlgan toʻqqiz boʻlakli nef va oltita boʻlakli transept bilan kesishgan besh boʻyli kanaldan hosil boʻlgan uzun, tor toʻrtburchaklar massadan iborat. Oʻtish joyidan yuqoriga koʻtarilgan 301 ft (92 m) yerdan yuqorida, Excelsis minorasida Gloriya joylashgan. Uning eng yuqori nuqtasi — 676 ft (206 m) dengiz sathidan, Vashingtondagi eng baland nuqta hisoblanadi.[3] Gʻarbiy minoralarda yoʻlning 3/4 qismini egallagan Pilgrimni kuzatish galereyasi shaharning ajoyib manzaralarini taqdim etadi. Shimoliy Amerikada noyob boʻlgan markaziy minorada ikkita toʻliq qoʻngʻiroqlar toʻplami mavjud — 53 qoʻngʻiroqli karillon va oʻzgarish uchun 10 qoʻngʻiroq peal, oʻzgartirish qoʻngʻiroqlari Vashington Ringing Jamiyati aʼzolari tomonidan chalinadi.[3] Sobor obodonlashtirilgan 57-acre (23 ha) Sent-Alban togʻidagi uchastka oʻz ichiga oladi.[3] Bir qavatli ayvonda janubiy transeptadan oʻyilgan timpanumli katta portal mavjud. Ushbu portalga Pilgrim Steps, 40 feet (12 m) keng.

Binoning koʻp qismi anʼanaviy tosh yadrosi ustidagi Indiana ohaktoshidan foydalangan holda qurilgan. Strukturaviy, yuk koʻtaruvchi poʻlatdan tomning trusslari bilan cheklangan (anʼanaviy ravishda yogʻochdan qurilgan). Beton markaziy minoraning qoʻngʻiroqlari uchun qoʻllab-quvvatlovchi tuzilmalarda va gʻarbiy minoralardagi pollarda sezilarli darajada qoʻllaniladi.

Minbar Kenterberi sobori toshlaridan oʻyilgan. Glastonberi abbatligi episkopning rasmiy oʻrindigʻi, sobori uchun tosh bilan taʼminladi. Yuqori qurbongoh, Quddus qurbongohi Quddus yaqinidagi Sulaymon karerida qazib olingan toshlardan yasalgan boʻlib, u yerda Sulaymon ibodatxonasi uchun toshlar qazilgan. Toʻgʻridan-toʻgʻri oʻsha qurbongoh oldidagi polda Sinay togʻidagi Muso ibodatxonasidan oʻnta tosh oʻrnatilgan boʻlib, ular Quddus qurbongohining poydevori sifatida Oʻn Ilohiy amrni ifodalaydi.

Ikki yuzdan ortiq vitrajlar, jumladan, koʻplab boshqa sanʼat asarlari mavjud.[3] Ulardan eng tanishi Koinot oynasi boʻlishi mumkin, u insoniyatning Oyga qoʻnganini sharaflaydi. Uning markazida oy toshining bir parchasi mavjud[3]. Tosh 1974-yil 21-iyulda, Apollon 11 missiyasining besh yilligi munosabati bilan bagʻishlanish marosimida taqdim etilgan.[42] Keng zarb qilingan temir binoni bezatadi, ularning aksariyati Samuel Yellinning ishi. 2008-yilda kript sathining shimoliy tomoniga Albert Paley tomonidan zarb qilingan temir va karbonli poʻlatdan yasalgan katta darvoza oʻrnatildi. Murakkab yog‘och o‘ymakorligi, devorga o‘lchamli devoriy suratlar va mozaikalar, monumental quyma bronza darvozalarni ham uchratish mumkin. Ichki bezak elementlarining aksariyati cherkovning episkoplik ildizlariga taalluqli xristian ramziyligiga ega, ammo sobor milliy ahamiyatga ega boʻlgan shaxslar yoki voqealar yodgorliklari bilan toʻldirilgan: Vashington va Linkoln haykallari, narteksning marmar poliga oʻrnatilgan, davlat muhrlari, nef boʻylab osilgan davlat bayroqlari, Lyuis va Klark ekspeditsiyasi va Ivo Jimada Amerika bayrogʻining koʻtarilishi kabi voqealarni xotirlovchi vitraylardan hisoblanadi.

Sobor bir nechta qasddan „kamchiliklar“ bilan qurilgan boʻlib, oʻrta asrlarning apokrifik odatiga muvofiq, faqat Xudo mukammal boʻlishi mumkinligini koʻrsatishga harakat qilgan.  Badiiy jihatdan aytganda, bu nuqsonlar (koʻpincha qasddan nosimmetrikliklar shaklida boʻladi) kuzatuvchining diqqatini muqaddas geometriyaga qaratadi. Shuningdek, Piramidalar va Parfenondan beri qoʻllanilgan vizual buzilishlarning oʻrnini bosadi.  Arxitektorlar gotikadan oldingi Norman, Romanesk va Oʻtish davri uslublarida ibodatxonalarni loyihalashtirgan, goʻyo sobor avvalgi cherkovlarning davomchisi sifatida qurilgan, bu Yevropa soborlarida keng tarqalgan hodisa. 

Koʻp sonli grotesk va gargoyllar tashqi koʻrinishni bezatadi, ularning aksariyati oʻymakorlar tomonidan yaratilgan. Ulardan eng mashhurlaridan biri bu nefning shimoliy tashqi tomonida oʻsha paytdagi usta oʻymakor Rojer Morijining karikaturasidir. Shuningdek, oʻymakorlarning dizaynlarini toʻldirish uchun jamoatchilik uchun ikkita tanlov oʻtkazildi. Ulardan ikkinchisi shimoli-gʻarbiy minorada joylashgan mashhur Dart Veyder groteskini yaratdi. Uni Jey Xoll Duradgor haykaltaroshligi va Patrik J. Plunkett oʻyib ishlangan.[43]

Gʻarbiy jabhada Oʻrta asr cherkovlarida anʼanaviy boʻlganidek, oxirgi hukmdan koʻra Yaratilishning ikonografik dasturiga amal qilinadi. Barcha haykaltaroshlik ishlari Frederik Xart tomonidan ishlab chiqilgan. Tashqi eshiklar ustida Quyosh va Oyning yaratilishi, markazda odamning yaratilishining timpanum oʻymakorligi bilan bezatilgan. Xart shuningdek, Odam Ato va avliyolar Pyotr va Polning uchta haykalini haykaltaroshlik qilgan. Gʻarbiy eshiklar temirdan koʻra quyma bronzadir. Koʻpincha soborning savdo belgisi sifatida ishlatiladigan gʻarbiy atirgul oynasi Rowan LeCompte tomonidan ishlab chiqilgan. Yorugʻlik yaratilishining mavhum tasviri ham hisoblanadi. Tirilish ibodatxonasidagi ruhoniy derazalar va mozaikalarni ham loyihalashtirgan LeCompte tasviriy oynaning nefgacha boʻlgan uzoq masofadan yetarli darajada koʻrinmasligidan qoʻrqib, tasviriy boʻlmagan dizaynni tanladi.

Soborda yadroviy urush sodir boʻlgan taqdirda favqulodda ichimlik suvi bilan taʼminlash uchun Kuba raketa inqirozi paytida ataylab suv bosgan podval mavjud.[44]

Arxitektorlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quyma bronza darvoza detallari

Soborning bosh rejasi 19-asr oxiri va 20-asr boshlarida Britaniyaning gotika uygʻonish davrining mashhur meʼmori Jorj Frederik Bodli (Watts & Co. asoschisi) tomonidan ishlab chiqilgan va Kenterberi taʼsirida boʻlgan. Landshaft meʼmori Frederik Lou Olmsted Jr. soborni obodonlashtirish rejasiga oʻz hissasini qoʻshdi. Nelli B. Allen Bishop bogʻi uchun tugun bogʻini loyihalashtirdi. 1907-yilda Bodli vafot etganidan soʻng, uning sherigi Genri Vogan asl dizaynni qayta koʻrib chiqdi. Ammo birinchi Jahon urushi paytida ish toʻxtadi va Vogan 1917- yilda vafot etdi.

Urushdan keyin ish qayta boshlanganida, boʻlim binoni qurish uchun Boston arxitektura firmasi Frohman, Robb va Littleni yolladi. Yoshligida oʻzining birinchi toʻliq ishlaydigan uyini loyihalashtirgan. Filipp Hubert Frohman 14 yoshida meʼmorchilik darajasini oldi. Uning sheriklari Bodlining koʻrish qobiliyatini mukammallashtirish uchun harakat qildilar. Markaziy minoraning karillon qismini qoʻshdilar va gʻarbiy jabhani kengaytirdilar. Unga koʻplab kichik oʻzgarishlar kiritdilar. Ralf Adams Kram Frohmanni nazorat qilish uchun yollangan, chunki uning Avliyo Peter soborida tajribasi bor edi. Jon ilohiy, Nyu-York lekin Kram asl dizaynga shunchalik katta oʻzgarishlar kiritishni talab qildiki, Frohman sobor boʻlimini uni ishdan boʻshatishga ishontirdi. 1972-yilda Frohman vafoti bilan yakuniy rejalar bajarildi va bino shunga mos ravishda qurib bitkazildi.

Arxitektura tafsilotlari tasvirlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yetakchilik va moliyalashtirish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Soborning Sharqiy End, Ter Sanctus reredos bilan, Isoning markaziy koʻrinishni oʻrab turgan 110 ta oʻyilgan figuralardan iborat.[45]

Sobor Vashington yepiskopining (hozirda oʻng ruhoniy Mariann Edgar Budde) episkop qarorgohi va Episkop cherkovining raislik qiluvchi episkopi (hozirda eng muhtaram Maykl Karri)ning asosiy oʻrni hisoblanadi. Budde 2011-yil iyun oyida Vashington yeparxiyasi tomonidan yepiskop Jon Brayson Cheyn o‘rniga saylangan. 2011-yil noyabr oyida tasdiqlanganidan soʻng u yeparxiyaning toʻqqizinchi episkopi va bu rolni egallagan birinchi ayol boʻldi.

Milliy soborlar assotsiatsiyasi (NCA) Vashington milliy sobori uchun mablagʻ toʻplash va taʼminlashga intiladi. Amerika Qoʻshma Shtatlari boʻylab uning 14 000 dan ortiq aʼzosi bor, ularning 88 foizdan ortigʻi Vashington hududidan tashqarida yashaydi. Ular shtat boʻyicha qoʻmitalarga boʻlingan. Soborga tashrif buyuruvchilar xayr-ehsonlar va guruhli sayohat toʻlovlari orqali yana bir muhim mablagʻ manbasini taqdim etadilar. Har yili har bir shtatda soborda davlat kuni bor, bu davlat ibodatlarda nomi bilan tan olinadi. Taxminan toʻrt yil davomida har bir shtat Buyuk Davlat kunida tan olinadi. Bu vaqtda shtatda yashovchilar soborga ziyorat qilish uchun ragʻbatlantiriladi va shtatning taniqli mehmonlari nutq soʻzlash uchun taklif qilinadi. 2007-yilgacha nefda Amerika davlat bayroqlari koʻrsatilgan. Hozirgi vaqtda davlat bayroqlarining koʻrinishi yil davomida cherkov yilining fasllarini aks ettiruvchi ustunlarga osilgan liturgik bannerlar namoyishi bilan almashinadi.

2008-yilda 27 million dollar boʻlgan byudjet 2010-yilda 13 million dollarga qisqartirildi. Xodimlar soni 170 dan 70 ga qisqartirildi. 50 million dollarlik vaqf bor edi.[39]

Dekanlar roʻyxati[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yil may oyida Randolph Marshall Hollerith soborning keyingi dekani etib tayinlandi.[46][47] Xollerit 2000-yildan 2016-yilgacha rektor boʻlgan Virjiniya shtatining Richmond shahridagi Avliyo Jeyms Episkop cherkovidan Milliy soborga kelgan.

  • Alfred Xarding (de-fakto ; 1909-1916-yillar)
  • Jorj CF Bratenahl (1916-1936-yillar)
  • Noble C. Pauell (1937-1941-yillar)
  • ZeBarney T. Fillips (1941-1942-yillar)
  • Jon V. Suter (1944-1950-yillar)
  • Frensis B. Sayre kichik (1951-1978-yillar)
  • Jon T. Uoker (1978-1989; bir vaqtning oʻzida episkop)
  • Neytan D. Bakster (1991-2003-yillar)
  • Samuel T. Lloyd III (2005-2011-yillar)
  • Gari R. Xoll (2012-2015-yillar)
  • Randolph Marshall Hollerith (2016-yildan hozirgi kungacha)

Ibodat qilish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ustunlarda hozirgi liturgik bannerlar bilan AQShning barcha shtatlarining bayroqlari osilgan.

Ibodat boʻlimi, soborning oʻzi kabi, Episkop cherkovining taʼlimoti va amaliyotiga asoslangan boʻlib, Umumiy ibodat kitobiga asoslangan. Har ish kunida uchta xizmat oʻtkaziladi, shu jumladan kundalik Eucharist. Yakshanbadan payshanbagacha sobor xorlari Evensongni kuylashadi. 40 daqiqalik xizmatda taxminan 50, 75 kishi qatnashadi. Yakshanba kuni esa koʻproq. Yakshanba kuni Xor Evensong bilan birga Eucharistning uchta xizmati oʻtkaziladi.[48]

Sobor, shuningdek, bir nechta jamoatlar, jumladan yahudiylar ibodatxonasi va Sharqiy pravoslav jamoasi uchun vaqtinchalik uy boʻlgan. Shuningdek, u bir nechta ekumenik va dinlararo xizmatlar uchun sayt boʻlgan. 2005-yil oktyabr oyida soborda Rev Nensi Uilson Metropolitan Jamoat cherkovining moderatori (konfessional ijrochi) sifatida uning asoschisi Rev tomonidan ulugʻnlangan.

Har Rojdestvoda soborda dunyoga efirga uzatiladigan maxsus xizmatlar mavjud. Darslar va qoʻshiqlar xizmati Xalqaro jamoatchilik radiosi tomonidan tarqatiladi. Vashington milliy soboridagi Rojdestvo — soat 9:00 da jonli telekoʻrsatuvlar, Rojdestvo kunida Eucharist ham. U WJLA-TV tomonidan ishlab chiqariladi. Amerika Qoʻshma Shtatlarining aksariyat shaharlarida milliy filiallarda namoyish etiladi. Baʼzi filiallar xizmatni tushda efirga uzatadilar. Sobordagi Rojdestvo xizmati 1953- yildan 2010-yilgacha televidenie orqali xalqqa translyatsiya qilingan va hali ham soborning bosh sahifasidan jonli efirda.

Musiqa[tahrir | manbasini tahrirlash]

1909-yilda tashkil etilgan Vashington milliy sobori erkaklar va oʻgʻil bolalar xori, ingliz xor anʼanalariga koʻra, Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi shoʻba maktabiga ega boʻlgan juda kam sonli erkaklar va oʻgʻil bolalar sobori xorlaridan biridir. Oʻn sakkizdan yigirma ikki nafargacha trebl qoʻshiq aytadigan oʻgʻil bolalar 8 yoshdan 14 yoshgacha boʻlgan. Vokal stipendiyalari boʻyicha oʻgʻil bolalar uchun sobor maktabi, Sent Albans maktabida oʻqiydilar .

1997-yilda Bryus Nesvik tomonidan erkaklar va oʻgʻil bolalar xori kabi erkaklardan foydalangan holda, erkaklar va qizlar xori tashkil etildi. Xor milliy sobor maktabida vokal stipendiyasi boʻyicha tahsil olayotgan oʻrta maktab qizlaridan iborat. Ikki xor hozirda xizmat vazifalarini baham koʻradi va vaqti-vaqti bilan hamkorlik qiladi.

2010-yilda Vashington milliy soboridagi Buyuk organ konsoli. U toʻrtta qoʻllanmani oʻz ichiga oladi:Choir,Great, Swell va Solo. U Buyuk xorda joylashgan.

Yaqinda ikkala xor ham bor.  Rojdestvo albomi, shu jumladan, bir necha CD, qayd Ståle Kleibergning natsistlar quvgʻin qurbonlari uchun rekviyemining AQSh premyerasi va vatanparvarlik albomlari shular jumlasidandir.

Xor guruhlari har kuni ertalab maktab jadvaliga kiritilgan baholi sinfda alohida mashq qilishadi. Xorchilar haftaning besh kuni Evensong qoʻshigʻini kuylashadi (seshanba va payshanba kunlari oʻgʻil bolalar xori, dushanba va chorshanba kunlari esa qizlar xori). Xorlar yakshanba kungi ibodat vazifalarini almashtiradilar, ular qoʻngʻiroq boʻlganda ertalab Eucharist va tushdan keyin Evensongni kuylashadi. Shuningdek, xorlar koʻplab davlat va milliy tadbirlarda kuylashadi. Xorlar har yili Rojdestvo kunida Vashington milliy soborida namoyish etiladi. U Rojdestvo kunida milliy efirga uzatiladi.

Buyuk organ 1938-yilda Ernest M. Skinner va Son Organ kompaniyasi tomonidan oʻrnatildi. Asl asbob taxminan 8400 dan iborat edi. Asbob Aeolian-Skinner Organ kompaniyasi tomonidan 1963-yilda va yana 1970-1975-yillarda kengaytirilgan. Shu vaqt ichida asl asbobning yarmidan koʻpi olib tashlangan. Hozirgi asbob 189 tadan iborat oʻrinlar va 10,647 quvurlarni tashkil etadi.[49]

Organ Dobson Pipe Organ Builders tomonidan qurilgan yangi asbob bilan almashtirilishi kerak edi[50]. Ammo bu reja 2009-yilda bekor qilindi ,[51] 2018-yilga kelib, organni almashtirish amalga oshiriladimi yoki yoʻqmi hozircha nomaʼlum.

Maykl Makkarti musiqa boʻyicha kanon direktori, Tomas Sheehan sobor organisti va musiqa boʻyicha direktor yordamchisi, Jorj Fergus esa organist yordamchisi sifatida qoʻyildi. Carillonneur — Edvard M. Nassor,[52] sobiq organistlar va xormeysterlar orasida Edgar Priest, Robert Jorj Barrou, Pol Kallavey, Richard Ueyn Dirksen, Duglas Mayor, Bryus Nesvik, Jeyms Litton, Erik Suter, Skott Dettra, Kristofer Betts va Benjamin Straleylar bor edi.

Vashington milliy soborining rezident xori sobor xor jamiyati hisoblanadi.

Sobor Shimoliy Amerikada ham karillon, ham oʻzgaruvchan qoʻngʻiroqlar toʻplamiga ega boʻlgan noyob jamlanmadir.

10 ta qoʻngʻiroq chalinishi (tenor 32 uzoq cwt 0 qr 4 funt; 3588 funt yoki 1,627 kg da) toʻliq doira qoʻngʻiroq qilish uchun inglizcha uslubda osilgan. Barcha oʻnta film 1962-yilda London, Angliyaning Mears & Stainbank (hozirda The Whitechapel Bell Foundry nomi bilan tanilgan) tomonidan ijro etilgan.[53]

Karillonda 17 pound (7.7 kg) gacha boʻlgan 53 ta qoʻngʻiroq bor. Ulardan 24,000 pound (11,000 kg) va 1963-yilda Angliyaning Loughboro shahridagi John Taylor & Co tomonidan ishlab chiqarilgan. Qoʻngʻiroqlar oʻlik holda osilgan, yaʼni qattiq mahkamlangan va klaviaturadan faollashtirilgan bolgʻalar bilan ichki qismga urilgan.[54]

Dafn marosimlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bir necha taniqli Amerika fuqarolari, Vashington milliy sobori va uning kolumbariysida dafn etilgan:[55]

Vudro Vilsonning qabri
  • Larz Anderson, diplomat, sanʼat kollektsiyachisi. Uning rafiqasi Isabel Weld Perkins u bilan birga sobordagi Avliyo Meri kapellasida dafn etilgan.
  • Tomas Jon Klaggett, Merilend episkop yeparxiyasining birinchi episkopi
  • Uilyam Forman Kreyton, Vashingtonning beshinchi episkopi,
  • Jozef E. Devis, diplomat, prezident maslahatchisi. U onasi Reychel Devis (Rahel o Fôn) sharafiga soborda vitraj oynasini bergan.
  • Jorj Dyui, Qoʻshma Shtatlar dengiz floti admirali
  • Angus Dun, Vashingtonning toʻrtinchi episkopi
  • Filip H. Frohman, sobor meʼmori, Bodleyning oʻlimidan keyin
  • Jorj A. Garret, diplomat, AQShning Irlandiyadagi birinchi elchisi
  • Julia Dent Cantacuzène Spiransky-Grant, prezident Uliss S. Grantning nabirasi,
  • Alfred Xarding, Vashingtonning ikkinchi episkopi
  • Kordell Xall, Amerika Qoʻshma Shtatlari Davlat kotibi
  • Helen Keller, muallif, oʻqituvchi, koʻr va karlar uchun himoyachi,
  • Jon Raleigh Mott, YMCA va Butunjahon nasroniy talabalar federatsiyasining xushxabarchisi va rahbari,
  • AS Mayk Monroni, AQSh vakili, senator
  • Jo Allbritton, bankir, noshir va xayriyachi,
  • Norman Prins, qiruvchi uchuvchi, Lafayette Escadrille uchuvchi korpusining aʼzosi,
  • Genri Y. Satterli, Vashingtonning birinchi episkopi,
  • U yerda sobor dekani va prezident Vudro Vilsonning nabirasi Frensis Bous Sayre kichik qilib ham dafn etilgan.
  • Metyu Shepard, taniqli LGBT arbobi, nafrat jinoyati qurboni[56]
  • Jon Uesli Snayder, Truman maʼmuriyatida Gʻaznachilik kotibi,
  • Leo Sowerby, bastakor, cherkov musiqachisi,
  • Anne Sallivan, Xelen Kellerning tarbiyachisi va hamrohi, bu yerda dafn etilgan birinchi ayol,
  • Styuart Symington, AQSh senatori, prezidentlikka nomzod boʻlgan.
  • Genri Vogan, arxitektor, Bodlining hamkori
  • Jon T. Uoker, Vashingtonning oltinchi episkopi
  • Tomas C. Vasson, diplomat va Quddusdagi AQSh bosh konsuli
  • Isabel Weld Perkins, muallif, Lars Andersonning rafiqasi
  • Edit Vilson, Vudro Vilsonning ikkinchi rafiqasi boʻlgan.
  • Vudro Vilson, AQShning 28-prezidenti . Uilson qabrida Amerika Qoʻshma Shtatlari Prezidenti muhri va Prinston universiteti va Devidson kolleji gerbidagi variantlar mavjud. Uilson Kolumbiya okrugida dafn etilgan yagona Amerika prezidenti hisoblanadi.

Maktablar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vashington milliy sobori hududida uchta xususiy Episkop maktabi mavjud.

  • Bovuar maktabi 3-sinfgacha maktabgacha taʼlim muassasalariga xizmat koʻrsatadigan qoʻshma maktab;
  • Sent-Albans maktabi, toʻrtinchidan oʻn ikkigacha boʻlgan oʻgʻil bolalar maktabi;
  • Milliy sobor maktabi, toʻrtinchidan oʻn ikkinchi sinfgacha boʻlgan qizlar maktabi.

OAV[tahrir | manbasini tahrirlash]

The West Wing 2-mavsum finalida " Ikki sobor "da sobor katta rol oʻynadi. Bosh qahramonning dafn marosimidan keyingi sahnada Prezident Bartlet ingliz va lotin tillaridagi dialogni jamlagan holda, Xudo bilan bir tomonlama bahslashadi.[57]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Qoʻshma Shtatlar episkop soborlari roʻyxati;
  • Qoʻshma Shtatlardagi soborlar roʻyxati;
  • Barcha Hallows Gildiya karuseli;
  • Vashington milliy sobori politsiyasi;
  • Milliy begʻubor ziyoratgohning bazilikasi;
  • Birlashgan Millatlar Tashkilotining cherkov markazi.


Nigora Koʻchmurodova

Maʼlumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Episcopal Church. Consecration of the Cathedral Church of Saint Peter and Saint Paul in the City and Diocese of Washington: A Litany of Thanksgiving: Celebration of the Holy Eucharist … : Sunday, September Thirtieth, Nineteen Hundred and Ninety, at Eleven Oʻclock. The Cathedral, 1990. 2013-yil 6-aprelda qaraldi. 
  2. ↑ The Episcopal Church Center. „Cathedral Church of Saint Peter and Saint Paul in the City and Diocese of Washington“ (2011). 2014-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-aprel.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 „Facts & Figures“. Washington National Cathedral.
  4. ↑ „Annual Report: Highlights“. Washington National Cathedral (2016). 2018-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-aprel.
  5. ↑ Quinn, Fredrick. A House of Prayer for All People: A History of Washington National Cathedral. Church Publishing, Inc., October 1, 2014 — 3 bet. ISBN 9780819229243. „The quest for a National Cathedral, the best-known endeavor of Satterlee's episcopate, had deep roots in American national life. Major Pierre L'Enfant envisioned "a great church for national purposes" in his original plans for the city of Washington, but nothing came of the idea. After several meetings of leading Washington figures, including planning sessions in the home of Charles C. Glover, president of the Riggs Bank, the Protestant Episcopal Church Foundation was created on January 6, 1893, by Act of Congress, signed by President Benjamin Harrison.“ 
  6. ↑ „Member Institutions“. Washington Theological Consortium. Qaraldi: 2009-yil 2-oktyabr.
  7. ↑ Clark. „National Cathedral celebrates its centennial“. USA Today (2007-yil 21-iyun).
  8. ↑ Andrew Glass. „Foundation stone for Washington National Cathedral is laid, Sept. 29, 1907“ (en). POLITICO. Qaraldi: 2020-yil 9-fevral.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 „Presidential Funerals“. Washington National Cathedral.
  10. ↑ Johnson. „Former President George HW Bush dies at 94; Trump designates Wednesday as national day of mourning, markets to close“. CNBC (2018-yil 30-noyabr). Qaraldi: 2018-yil 1-dekabr.
  11. ↑ Miller. „Trumps to attend state funeral for George H.W. Bush“. The Washington Post (2018-yil 1-dekabr). 2018-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-dekabr.
  12. ↑ „Presidential Inaugural Prayer Services at Washington National Cathedral“. Washington National Cathedral. 2016-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  13. ↑ „The 58th Presidential Inaugural Prayer Service“. Washington National Cathedral. 2022-yil 22-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-aprel.
  14. ↑ „Service for Helen Keller“. Canberra Times (1968-yil 4-iyun), s. Page 5 col 1. Qaraldi: 2022-yil 13-noyabr. „Miss Keller's body was cremated today at a private ceremony. The ashes will be taken to Washington tomorrow and will be placed in a crypt in the cathedral following the service.“.
  15. ↑ Hill, Retha. „Washington Says Goodbye to Diana“. The Washington Post (1997-yil 6-sentyabr). 2018-yil 8-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 25-may.
  16. ↑ „Charles W. Colson funeral“. Washington Post. Qaraldi: 2018-yil 27-oktyabr.
  17. ↑ „March for Our Lives Prayer Vigil“. Washington National Cathedral. 2022-yil 22-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-mart.
  18. ↑ „Celebration of Life and Interment for Matthew Wayne Shepard“.
  19. ↑ Hubbard. „All of the Living Former Presidents Have Been Invited to a Memorial for Queen Elizabeth“. Town & Country (2022-yil 16-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 16-sentyabr.
  20. ↑ Martin Luther King Jr. „Remaining Awake Through a Great Revolution“ (1968-yil 31-mart). 2011-yil 3-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 14-iyun.
  21. ↑ 21,0 21,1 „D.C. earthquake damages National Cathedral, Washington Monument“. WJLA-TV (2011-yil 25-avgust). 2013-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 18-avgust.
  22. ↑ 22,00 22,01 22,02 22,03 22,04 22,05 22,06 22,07 22,08 22,09 22,10 22,11 22,12 Fandos, Nicholas. „National Cathedral's Repair Work: Finials, Finance and Faith“. The New York Times (2015-yil 4-iyul). Qaraldi: 2015-yil 5-iyul.
  23. ↑ Hill, Daniel. „National Cathedral Adds Safety Netting“. The Washington Times (2011-yil 1-sentyabr). Qaraldi: 2015-yil 5-iyul.
  24. ↑ 24,0 24,1 Ruane, Michael E.. Cathedral Seeks to Raise $25 Million. The Washington Post (2011-yil 5-oktyabr), s. B1.
  25. ↑ Trescott, Jacqueline. „National Cathedral, Renwick Gallery Win Federal Funds“. The Washington Post (2011-yil 2-fevral). Qaraldi: 2015-yil 5-iyul.
  26. ↑ „Gary R. Hall named dean of Washington National Cathedral“. Episcopal Church (2012-yil 31-iyul). Qaraldi: 2018-yil 23-aprel.
  27. ↑ „National Cathedral Earthquake Repairs to Top $26 million“. WJLA-TV (2013-yil 22-avgust). 2013-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 5-iyul.
  28. ↑ Boorstein, Michelle. „National Cathedral Opens Worship Space to Free Classes and More to Boost Profile, Coffers“. The Washington Post (2014-yil 15-yanvar).
  29. ↑ Marmer, Gerri. „Religion Events From Around the Washington Area“. The Washington Post (2014-yil 5-dekabr).
  30. ↑ „Making Washington's National Cathedral Whole Again“ (video). Fox News (2015-yil 5-aprel). Qaraldi: 2015-yil 6-aprel.
  31. ↑ „Cathedral to Explore Racial Justice Through Public Forums, Arts, Worship“. Washington National Cathedral. Qaraldi: 2016-yil 25-oktyabr.
  32. ↑ Budde. „Announcement on the Future of the Lee-Jackson Windows“. Washington National Cathedral (2017-yil 6-sentyabr). 2022-yil 22-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-sentyabr.
  33. ↑ The Episcopal Church (2003-yil 23-yanvar). „Baxter plans to step down as dean of National Cathedral“. Press-reliz.
  34. ↑ „The Very Rev. Samuel T. Lloyd III“. Washington National Cathedral.
  35. ↑ Murphy, Caryle. „Rockville Woman Leaves 395 Million to Cathedral“. The Washington Post (2000-yil 18-mart), s. B3. 2018-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 22-noyabr.
  36. ↑ The Episcopal Church (2007-yil 11-may). „Washington, D.C.: Cathedral opens first underground bus garage in nation's capital“. Press-reliz.
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 Zongker, Brett. „National Cathedral's Preservation, Financial Needs Top $50 Million“. Associated Press (2012-yil 14-mart). Qaraldi: 2015-yil 5-iyul.
  38. ↑ „History: National Cathedral Association“. Washington National Cathedral. Qaraldi: 2018-yil 23-aprel.
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 39,3 Gowen, Annie. „National Cathedral finds itself in a bind“. The Washington Post (2010-yil 11-iyun).
  40. ↑ Sullivan, Patricia. „The Very Rev. Samuel Lloyd, dean of Washington National Cathedral, to resign“. The Washington Post (2011-yil 8-iyul).
  41. ↑ Virginia Theological Seminary (2013-yil 25-yanvar). „Bishop Payne Library Receives Large Collection of Rare Books from the Washington National Cathedral“. Press-reliz.
  42. ↑ „The Space Window at the U.S. National Cathedral“. space.com (2012-yil 12-sentyabr). Qaraldi: 2012-yil 16-sentyabr.
  43. ↑ „Darth Vader 'Gargoyle'“. Washington National Cathedral.
  44. ↑ Graff, Garrett M.. Raven Rock: The Story of the U.S. Government's Secret Plan to Save Itself – While the Rest of Us Die. Simon & Schuster, 2017. 
  45. ↑ „High Altar“. Washington National Cathedral.
  46. ↑ Hollerith, Randy. „Hollerith named next Dean of National Cathedral“. 2016-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-may.
  47. ↑ Rockett. „St. James's Episcopal Church rector named dean of Washington National Cathedral“. Richmond Times-Dispatch (2016-yil 23-may). Qaraldi: 2016-yil 23-may.
  48. ↑ „Worship at the Cathedral: Services Schedule“. Washington National Cathedral. Qaraldi: 2018-yil 23-aprel.
  49. ↑ „Washington National Cathedral“. American Guild of Organists: District of Columbia Chapter. Qaraldi: 2018-yil 23-aprel.
  50. ↑ „Fans Pipe Up About Replacing Venerable Cathedral Organ“. The Washington Post. Qaraldi: 2018-yil 16-dekabr.
  51. ↑ „Washington National Cathedral : Organ Project“. 2009-yil 30-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 16-dekabr.
  52. ↑ „Music Staff“. Washington National Cathedral.
  53. ↑ „Washington, Cath Ch of S Peter & S Paul“. Dove's Guide for Church Bell Ringers. Qaraldi: 2012-yil 29-noyabr.
  54. ↑ „Carillon“. Washington National Cathedral. Qaraldi: 2018-yil 23-aprel.
  55. ↑ Victoria., Dawson. Washington National Cathedral guidebook, Vochinsky, Eric., Washington National Cathedral (Washington, D.C.), Washington, D.C.: Washington National Cathedral, 2008. ISBN 9780615236124. OCLC 880900586. 
  56. ↑ Christine Hauser, Shepard Laid to Rest at National Cathedral Decades After His Murder, nytimes.com, October 26, 2018.
  57. ↑ „10 episodes that show the West Wing was drama first, politics second“.

Bibliografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Marjori Xant, Tosh oʻymakorlari: Vashington milliy sobori ustalari (Smitsonian, 1999-yil).
  • Devid Xayn, Noble Pauell va XX asrdagi episkop tashkiloti . Piter V. Uilyamsning soʻzboshi. Shahar: Universitet. Illinoys Press, 2001; Eugene, Ore.: Wipf & Stock, 2007. U WNC dekani va Voizlar kolleji nazoratchisi boʻlganida Pauell haqidagi bobni oʻz ichiga oladi.
  • Bosqichma-bosqich va toshdan tosh: Vashington milliy sobori tarixi (WNC, 1990).
  • Vashington sobori uchun qoʻllanma (Milliy sobor uyushmasi, 1945-yil).
  • Piter V. Uilyams, Xudoning uylari: Qoʻshma Shtatlardagi mintaqa, din va arxitektura (Urbana: Illinoys universiteti Press, 1997).
  • Katedral yoshi (jurnal).

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Washington_milliy_sobori&oldid=3771828" dan olindi