Urs Fischer

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Urs Fischer — shveysariyalik tasviriy rassom. Rassom 1973-yil 2-mayda tugʻilgan. U New-York shahrida yashasada, asli shveysariyalik zamonaviy tasviriy rassom boʻlgan. Fischerning amaliyoti haykaltaroshlik, montaj va fotografiyani oʻz ichiga oladi.

Taʼlimi va avvalgi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

1973-yilda ikki shifokorning ikki farzandining ikkinchisi boʻlib tugʻilgan.[1] Fisher oʻz faoliyatini Shveysariyada boshlagan va u yerda Schule für Gestaltung, Tsyurixda fotografiya boʻyicha tahsil olgan[2]. Sanʼat va dizayn boʻyicha asosiy, birinchi kursdan soʻng u maktabning fotografiya boʻlimiga oʻqishga kirdi va Tsyurixdagi tungi klublarda va uy kechalarida boshlovchi boʻlib ishladi[1].

Fisher 1993-yilda, oʻn toʻqqiz yoshida Amsterdamga koʻchib oʻtdi va 1996-yilda Tsyurixdagi galereyada birinchi shaxsiy koʻrgazmasini oʻtkazdi. Keyinchalik u Nyu-Yorkka koʻchib oʻtishdan oldin London, Los-Anjeles va Berlinda yashagan[1]. Berlin va Nyu-Yorkda u boshqa rassom Rudolf Stingel bilan birga studiyalarda ishlagan[1].

Ishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pishirilgan usta savati, 1999/2005, Berlin, Milliy galereya

Fischer haykaltaroshlik, fotografiya, chizmachilik, rasm va nashriyot boʻylab ishlaydi. Rassom oʻz ishida turli materiallar va jarayonlarni qoʻllaydi[3], natijada „oson tasnifga qarshilik koʻrsatadigan“ ijod paydo boʻladi[4]. Uning sanʼatga buzgʻunchi yondashuvi koʻpincha Neo-Dada, Lost Art yoki Situationist International kabi sanʼatga qarshi harakatlar tomonidan taʼsirlangan deb hisoblanadi[5]. Fischer 1990-yillarning oʻrtalarida Yevropada oʻz ishini namoyish qila boshlaganidan beri u juda koʻp obyektlar, chizmalar, kollajlar va xona oʻlchamidagi inshootlarni yaratadi[1]. Vault sanʼat va madaniyat jurnali Fischerni „xalqaro miqyosda tanilgan“ va bugungi kunda ishlaydigan eng muhim zamonaviy rassomlardan biri sifatida taʼriflagan[6].

Shaxsiy qismlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Untitled (Non uyi) (2004—2005-yillarda) asarida Fischer nondan shveysariya uslubidagi chalet qurdi. U 2004—2005-yillarda, katta yogʻoch stulni koʻrsatadi (aslida u narsa quyma alyuminiy edi), u yarim boʻsh sigaret paketini kesib oʻtadi. Shu kabi koʻp sir asrori boʻlgan.

2005-yildan 2006-yilgacha u 23 fut balandlikdagi, 20 tonnalik uchta bronza ayiqdan (ikkitasi sariq, uchinchisi koʻk) umumiy funktsional lampalar bilan kesishgan holatdagi „Untitled“ (chiroq/ayiq) asarini nashr uchun yaratadi. Ularning boshlari[2]; 2011-yilda buyumlardan biri Christieʼs auktsionida sotilishidan Oldin, Seagram Building plazasida besh oy davomida namoyish etilgan va hozirda Qatarning Doha shahridagi Hamad xalqaro aeroportida namoyish etib koʻrsatilmoqda[7][8]. „Blueno“ nomi bilan mashhur boʻlgan koʻk versiya 2016-yildan 2020-yilgacha Rod-Aylenddagi Providensdagi Braun universitetida oʻrnatildi[9][10][11].

Rassom oʻzining „Muammoli rasmlar“ seriyasida eski Hollywood kino yulduzlarining bosh suratlarini, meva yoki apparatning ipak ekranli rasmlarini yonma-yon qoʻyadi[12].

2007-yilda New-Yorkdagi Gavin Braun korxonasida oʻzining koʻrgazmasi uchun Fischer galereyaning asosiy xonasini qazib, pol boʻlgan joyda sakkiz futlik teshik qazish uchun pudratchilarni olib keldi va natijani "Siz" uni deb nomladi[1]. Asarni sanʼatshunos Jerry Saltz „eksperimental jihatdan boy, energiya va entropiyaga toʻla, tartibsizlik va qarama-qarshiliklarga boy“ deb taʼriflagan[13].

"Bir lahzaning oʻlimi" (2007-yil) filmida ikkita butun devor poldan shiftgacha nometall bilan jihozlangan va gidravlik tizim tomonidan harakatga keltiriladi, bu oqimdagi xonaning syurreal effektini yaratish, shakli va hajmini oʻzgartirish[14] kabi holatlarni koʻrsatgan.

2010-yilda Fisher boshqa rassom Darren Beyder bilan „Soqolli orol“ / „Rassomlar nolasi“ nomli nashrini chiqardi. Nashr 2009-yilda Grinvich, Konnektikutdagi Brant fondida boʻlib oʻtgan „Genrining shousini eslash“ guruh koʻrgazmasiga parallel loyiha edi. Matn rassomning hayotini qamrab olgan qoʻrquv va obsesyonlarni sinchkovlik bilan oʻrganadi, bir qator tasvirlarga qarshi turadi[3].

2018-yilda u xoreografiya va haykaltaroshlikni oʻzida mujassam etgan xona oʻlchamidagi PLAY koʻrgazmasini oʻylab topadi, unda tomoshabinlar oʻzlari harakatlanadigan va galereya ishtirokchilarining harakatlariga munosabat bildiradigan harakat datchiklari va motorlar bilan jihozlangan ofis stullari bilan muloqot qilishlari mumkin boʻlgan[15].

Fisherning vaqtinchalik badiiy mum haykallari rassomning amaliy faoliyatining ramziga aylandi. Fisher 2000-yillarning boshida mumdan haykallar yasashni boshladi, natijada anonim va qoʻpol tarzda kesilgan ayol shakllari paydo boʻldi. Bugungi kunda uning mumdan yasalgan haykallari koʻrgazma davomida sham kabi yoqilgan va erigan sanʼat olamining muhim arboblarining nafis portretlaridir. Mum asarlar deyarli faqat inson sub’ektlarining haykaltarosh portretlari boʻlib, erish jarayoni ekzistensializm va sanʼatning yakuniy maʼnosi va uning merosi haqida fikr yuritishga yordam beradi[3].

2011-yilda Fischer Venetsiya Biennalesi uchun Flamand-Italiya haykaltaroshi Giambologna tomonidan "Sabin ayollarini zoʻrlash" asarining katta hajmdagi mum reproduktsiyasini yaratdi. Haykal Shveysariyaning The Kunstgiesserei quyish zavodida ishlab chiqarilgan. Giambolognaning Piazza della Signoriadagi asl ishi optik skaner yordamida raqamlangan va tasvir poliuretan koʻpikida 3D modelini yaratish uchun ishlatilgan. Koʻpikli modeldan negativ qilingan va marmar taʼsiriga taqlid qilish uchun pigmentlangan mum bilan toʻldirilgan. „Untitled 2011“ asarining Biennale davomida sham kabi erib ketishiga imkon beradigan tayoq tizimi ishlab chiqilgan. Koʻrgazmada Fischerning doʻsti va hamkasbi rassom Rudolf Stringelning mumdan yasalgan yana bir haykali va Fischerning oʻzining ofis kreslosining mumdan yaratilgani oʻrin olgan[16]. Asar Vault jurnali tomonidan Venetsiya Biennalesining diqqatga sazovor joyi sifatida tasvirlangan[6]holda koʻrsatib berilgan.

Francesco 2017-yilda rassomning yaqin shaxsiy doʻsti boʻlgan italiyalik kurator Franchesko Bonamining toʻrt metrli mumi haykalini, Avstraliya Milliy Galereyasi Francheskoni 2018-yilda sotib oldi, bu yangi direktor Nik Mitzevich boshchiligidagi birinchi xaridi edi[17]. Bu Fischerning janubiy yarimsharda toʻplamga kiritilgan birinchi asaridir[6].

Urs Fischerning Franchesko 2017-yildagi asari Avstraliya milliy galereyasida, Kanberra, 2019-yil aprelda namoyish etilmoqda.

Francesco 2017-yilda Bonami meva va sabzavotlar toʻldirilgan ochiq muzlatgich tepasida tasvirlangan. Sovutgich plintus vazifasini bajaradi, haykaltaroshlikning marmar plintuslarda muhim odamlarni koʻtarish satirasi sifatida koʻrsatilgan. Shakl oʻzining smartfoniga tikilib, „davrimizning timsoli“ holatida[4]. Muzlatgichdagi eritilgan mum va meva va sabzavotlar XVII asr Gollandiya rasmidagi memento moriga ishora boʻlib, unda oziq-ovqat, shamlar, qum soatlari va bosh suyagi kabi naqshlar oʻlimni eslatuvchi sifatida ishlatiladi[18]. Rassom haykalni yoqish uchun qatʼiy parametrlarni belgilamaydi. Fitillar ishning turli joylariga oʻrnatiladi, jarayonni tezlashtirish uchun barcha tayoqlarni bir vaqtning oʻzida yoqish mumkin yoki bir vaqtning oʻzida yoqilgan tayoqlar sonini cheklash orqali ishning ishlash muddati uzaytirilishi mumkin. Ish doimiy yoki vaqti-vaqti bilan yoqilishi mumkin. Shakl toʻliq eriganidan soʻng, qoldiqlar Shveysariyaning quyish zavodiga qaytariladi, u yerda u qayta ishlanadi va keyingi oʻrnatish uchun muzeyga qaytariladi[6].

Mitzevich The Australian nashriga sotib olishni „bu sanʼat avlodi nimani anglatishini [mujassamlash]“ deb taʼrifladi[17]. Canberra Times gazetasiga bergan boshqa intervyusida Mitzevichning aytishicha, haykal zamonaviy sanʼat „statik emas, u tirik va doimo oʻzgarib turadi, biz yashayotgan dunyoni aks ettiradi“ deya soʻzlarini aytgan edi[19].

Kiito-San[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fischer oʻzining Kiito-San nashriyoti boʻlib, uning kitoblari DAP[20] va Buchhandlung Valter König tomonidan tarqatiladi. Imprint Ficsherning koʻrgazma kataloglarini, shuningdek, Spenser Svini, Piter Regli va Darren Beyderning ishlariga oid kitoblarni nashr etdi. 2015-yilda Kiito-San Fischerning studiyasida tushlik tayyorlaydigan Mina Stoun tomonidan yozilgan „Rassomlar uchun pishirish“ nomli oshxona kitobini chiqaradi.

Fischerning hozirgi Bruklinning Red Hook qismida, qirgʻoq yaqinidagi katta omborni egalladi studiyasi bor[1].

Koʻrgazmalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fischerning birinchi marta 2004-yilda Kir Royalning yirik yakkaxon shaxsiy koʻrgazmasi Kunsthaus Zurichda boʻlib oʻtadi [4].

Fischerning Amerika muzeyidagi birinchi shaxsiy koʻrgazmasi 2009-yilda Yangi muzeyning uch qavatida namoyish etilgan „Urs Fisccher: Marguerite de Ponty“ edi. Rassom tomonidan boshqarilgan koʻrgazmada „immersiv installatsiyalar va gallyutsinatsiya muhitlari“ namoyish etildi[21] Fischerning haykaltaroshlik va montaj ishlarining keng qamrovli tekshiruviga qaramay, koʻrgazma „nafis va hayratlanarli darajada zaxira“[22] deb taʼriflandi va tanqidchilar tomonidan yaxshi qabul qilinadi.

2012-yilda Palazzo Grassi rassom va kurator Karolin Burjua tomonidan yaratilgan Fischer ishining retrospektivini namoyish etdi. Koʻrgazma rassomning Londondagi studiyasining restavratsiyasi boʻlib, unda maketlar, eskizlar, notalar, mebellar va sanʼat asarlari soʻrovi oʻrin olgan[3]. Fischer Palazzo Grassida monografik koʻrgazmaga ega boʻlgan birinchi tirik rassom edi[23].

2013-yilda MOCA Fischer ishining katta retrospektivini oʻzining ikkita joyida, The Geffen Contemporary va MOCA Grand Avenueda amalga oshirdi. Bunga Fischerning oʻz asarlarini kuratorlik qilish, shuningdek, rassom muzey devoridan ulkan teshiklarni kesib tashlagan You 2007 kabi fazoga jismoniy aralashuvlar va loydan yaratilgan koʻplab „haykaltaroshlik tajribalaridan“ iborat „Ha 2013“ interaktiv asari kiradi. koʻrgazmaga tashrif buyuruvchilar tomonidan[24]. Mishel Kuo, Artforum uchun yozgan, aralashuvlarni zamonaviy kuratorlikning „barqaror va bir xil“ usullariga qarshi kurash deb taʼriflagan[25]. Los-Anjeles davridagi yoritish koʻproq tanqidiy boʻlib, Fischerning ijodi asosan Robert Gober, Marsel Duchamp va Bryus Nauman kabi ilgari kelgan rassomlarning hosilasi ekanligini izohladi, asarlarning aksariyati shaxsiy galereyalar va kollektsiyalardan olinganligi hisobga olinsa, sanʼat olamining satirasi boʻsh edi[26].

Fischerning instalyasiyalari va haykallari butun dunyo boʻylab baʼzi guruh koʻrgazmalari va biennalelarida, jumladan 3- Manifesta[27] va 2003, 2007 va 2011-yillarda Venetsiya Biennalesida namoyish etilgan[28]. Uning 2004-yilda Kunsthaus Tsyurixdagi „Kir Royal“ deb nomlangan shaxsiy koʻrgazmasi uning birinchi yirik shaxsiy muzey koʻrgazmasi edi[29]. Soʻnggi yirik koʻrgazmalar orasida „Mening uyim emas, mening olovim emas“, Espace 315, Pompidou markazi, Parij (2004-yil); „Meri Poppins“, Blaffer galereyasi, Houston universiteti sanʼat muzeyi, Houston, Texas (2006-yil); „Urs Fischer: Marguerite de Ponty“, Yangi zamonaviy sanʼat muzeyi, New-York (2009—2010-yillar)[30]; „Sinny Sunrise“, Kunsthalle Wien, Vena (2012-yil)[31]; „Madam Fischer“, Palazzo Grassi, Venetsiya (2012-yil); „Urs Fischer“, zamonaviy sanʼat muzeyi, Los-Anjeles (2013-yil); va „HA“, Deste Foundation Project Space, Hydra, Gretsiya (2013-yil)[32]; „Play“, Gagosian West 21st Street, New-York, 2018-yil, „Malbe“, The Modern Institute, Glasgow (2018-yil); "Dasha, " Gagosian, Davies Street, London (2018-yil); „Katta gil № 4 va 2 Toskana erkaklari“, Piazza della Signoria, Florensiya (2017-yil); „Jamoat va xususiy“, Legion of Honor muzeyi, San-Fransisko (2017-yil); „SIRENS“, Galeri Max Hetzler (2019-yil); va „Tasvirlar“, Gagosian, Beverli-Hills (2019-yil)[33].

2022-yil aprel oyida Fischer Mexiko shahridagi Jumex muzeyida Lotin Amerikasidagi birinchi institutsional koʻrgazmasini ochdi[34][35]. Koʻrgazma uchun yaratilgan yangi sham asarlari rassomlar Spenser Sweeney, Kembra Pfahler, artdiler Esthella Provas va asoschisi Eugenio Lopez Alonso[36]. Koʻrgazmaning kuratori Franchesko Bonami[37] b’olgan.

Sanʼat bozori[tahrir | manbasini tahrirlash]

2011-yilgi Christieʼs auktsionida Jose Mugrabi Fischerning Untitled (Lamp/Bear) (2006-yil) asarini 6 million dollarga sotdi[38].

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

2000-yillarning boshidan beri Fischer Los-Anjelesning Solano Canyon mahallasidagi 1920-yillardagi uyda istiqomat qiladi[39].

Fischer Cassandra MakLeod bilan munosabatda edi, 2009-yilda ularning qizi Sharlotta tugʻildi[40].

2014-yil oxirida Fischer Tara Subkoffga uylandi[41][42][43]. Subkoff 2016-yilning may oyida Greys ismli qiz tugʻdi[44]. 2016-yil iyun oyida Subkoff va Fischer ajrashish uchun ariza bergani haqida xabar berilgan edi[42].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Calvin Tomkins (October 19, 2009). „The Imperfectionist: Urs Fischer’s inspired sloppiness“. The New Yorker.
  2. 2,0 2,1 Urs Fischer, Untitled (Lamp/Bear) (2005—2006) Christie's, New York.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Bourgeois, Caroline, Michele Robecchi and Patricia Falguieres. Urs Fischer : Madame Fisscher. New York: Kiito-San, 2012. ISBN 9780984721030. OCLC 811741471. 
  4. 4,0 4,1 4,2 Babington, Jaklyn (2019-yil kuz). „Urs Fischer Sculpture“. Artonview. 97-jild. 14–15-bet. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)
  5. Urs Fischer: Skinny Sunrise. Exhibition catalog. Kunsthalle Wien 2002.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Kubler. „Urs Fischer: Burning down the house“. vaultart.com.au. Qaraldi: 6-aprel 2019-yil.
  7. Sarah Douglas Christieʼs Bullish on Urs Fischer’s Bear New York Observer.
  8. „10 things you didn't know about HIA's Giant Teddy“. NRI Cafe (18-yanvar 2015-yil). Qaraldi: 25-oktabr 2017-yil.
  9. „Two monumental contemporary sculptures coming to Brown campus“.
  10. „Urs Fischer | Untitled (Lamp/Bear) (2005–06) | Public Art“.
  11. Neumann. „Saying goodbye to Blueno — send us your tribute!“. Today@Brown. Brown University. Qaraldi: 17-avgust 2020-yil.
  12. Alexia Antsakli Vardinoyanni. Urs Fischer Interview: Natural Order. artflyernet. Accessed 25 January 2017.
  13. Saltz. „Can You Dig It?“. NYMag.com (25-noyabr 2007-yil). Qaraldi: 6-aprel 2019-yil.
  14. Urs Fischer: 'Douglas Sirk', Sadie Coles HQ, London, 06/10—11/12/2010 The Modern Institute, Glasgow.
  15. „Urs Fischer: PLAY with choreography by Madeline Hollander, West 21st Street, New York, September 6–October 13, 2018 | Gagosian“ (inglizcha). Gagosian (17-avgust 2018-yil). Qaraldi: 5-oktabr 2018-yil.
  16. „Urs Fischer:: Untitled, 2011:: Die Kunstschaffenden und ihre Projekte:: Kunstgiesserei.ch“. www.kunstgiesserei.ch. Qaraldi: 6-aprel 2019-yil.
  17. 17,0 17,1 Wilson. „Beyond the frame“. The Australian (26-oktabr 2018-yil). Qaraldi: 6-aprel 2019-yil.
  18. Babington. „Urs Fischer Sculpture“. nga.gov.au. 17-yanvar 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-oktabr 2022-yil.
  19. Cerabona. „National Gallery's 20 million new acquisition begins melting away“ (inglizcha). Canberra Times (15-mart 2019-yil). Qaraldi: 6-aprel 2019-yil.
  20. „Kiito-San D.A.P. Client Publisher Distribution Information“.
  21. „Exhibitions - Urs Fischer: Marguerite de Ponty“ (inglizcha). New Museum Digital Archive. Qaraldi: 6-aprel 2019-yil.
  22. Smith, Roberta. „Exploration of Space: Swiss Artist Goes Big at New Museum“ (inglizcha). The New York Times (29-oktabr 2009-yil). Qaraldi: 6-aprel 2019-yil.
  23. Grassi. „Madame Fisscher“ (inglizcha). Palazzo Grassi. Qaraldi: 6-aprel 2019-yil.
  24. MOCA (24–may 2013–yil), Urs Fischer - Curator Jessica Morgan - MOCAU - MOCAtv, 2020-03-01da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2019-04-06{{citation}}: CS1 maint: date format ()
  25. Kuo. „TASTE TESTS: THE ART OF URS FISCHER“ (inglizcha). Art Forum. Qaraldi: 6-aprel 2019-yil.
  26. Knight, Christopher. „Art review: Urs Fischer's grand gestures come up short at MOCA“ (inglizcha). Los Angeles Times (25-aprel 2013-yil). Qaraldi: 6-aprel 2019-yil.
  27. „Urs Fischer Biography“. Sadie Coles HQ. Qaraldi: 17-aprel 2008-yil.
  28. „jet set lady - a project by urs fischer“. Designboom. Qaraldi: 17-aprel 2008-yil.
  29. URS FISCHER: Agnes Martin, December 15, 2007 — January 20, 2008 Regen Projects, Los Angeles.
  30. Massara, Kathleen (2009-yil dekabr). „Urs Fischer: Marguerite de Ponty“. The Brooklyn Rail. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)
  31. Urs Fischer: schmutz schmutz, April 5 — May 26, 2012 Gagosian Gallery, Paris.
  32. Urs Fischer: mermaid / pig / bro w/ hat, April 3 — May 23, 2014 Gagosian Gallery, New York.
  33. „URS FISCHER Biography“. www.ursfischer.com. Qaraldi: 6-aprel 2019-yil.
  34. Amadour. „Urs Fischer Spotlights Pluralistic Notions of Love“ (inglizcha). Frieze (28-aprel 2022-yil). Qaraldi: 16-may 2022-yil.
  35. „'Urs Fischer: Lovers', la exposición en el Museo Jumex que explora tus sentidos“ (es-MX). Architectural Digest (18-aprel 2022-yil). Qaraldi: 16-may 2022-yil.
  36. „"Urs Fischer: Lovers", la primera exhibición individual en México del artista plástico suizo“ (es-MX). vanguardia.com.mx. Qaraldi: 16-may 2022-yil.
  37. Gural. „Urs Fischer Explores ‘Lovers’ Through Monumental Sculpture Connecting With His Vast, Inimitable Oeuvre At His First Solo Show In Latin America“ (inglizcha). Forbes. Qaraldi: 16-may 2022-yil.
  38. Carol Vogel (May 11, 2011), Bidding War for a Warhol Breaks Out at Christieʼs New York Times.
  39. Mayer Rus (November 12, 2019), Artist Urs Fischer Reveals His Enchanting Home and Garden in Los Angeles Architectural Digest.
  40. Calvin Tomkins (October 12, 2009), The Imperfectionist: Urs Fischer’s inspired sloppiness The New Yorker.
  41. Moore, Ian. „Tara Subkoff and artist Urs Fischer tie the knot“. Page Six (27-oktabr 2014-yil). Qaraldi: 5-noyabr 2015-yil.
  42. 42,0 42,1 Marsh, Julia. „Tara Subkoff wants 390M divorce settlement from Urs Fischer“. Page Six (19-sentabr 2016-yil).
  43. Symonds, Alexandria. „Tara Subkoff Does Cannes“. The New York Times (21-may 2015-yil). Qaraldi: 1-noyabr 2015-yil.
  44. Saul, Emily. „Sculptor has yet to meet baby sired with soon-to-be ex“. Page Six (15-iyun 2016-yil). Qaraldi: 11-noyabr 2016-yil.


Bibliografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Adam Makyuen, Urs Fisher: Toʻshak va muammoli rasmlar (New-York: Ritszoli), 2012-yil
  • Karolin Burjua, Patrisiya Falguyer, Mishel Robekki, Urs Fisher: Madam Fisser (New-York: Kiito-San), 2012-yil
  • Bice Kuriger, Massimiliano Gioni, Jessika Morgan, Urs Fischer: Teshikdagi belkurak (Syurix: JRP Ringier), 2009-yil
  • Garrik Jons, Bris Marden, Beatriks Ruf, Urs Fischer: Yaxshi kichkina boʻyanish daraxti (Syurix: JRP Ringier), 2005-yil
  • Bryus Hainley, Jorg Heiser, Mirjam Varadinis, Urs Fisher: Kir Royal (Syurix: JRP Ringier), 2005-yil.