Turkmaniston havo yoʻllari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
„Turkmenistan Airlines“ OAJ
«Türkmenistan» awiakompaniýasy[1]
IATA ICAO Identifikatori
T5 TUA TURKMENISTAN
Tashkil topgan 1992-yil
Havo tuguni Ashxobod xalqaro aeroporti
Fokus shaharlari
  • Turkmanobod aeroporti
  • Turkmanboshi aeroporti
Park hududi 29
Parvoz yoʻnalishlari 11 [2]
Egasi Turkmaniston hukumati
Bosh qarorgohi Turkmaniston bayrogʻi Turkmaniston Ashxobod
Muhim shaxslar Dovran Saburov, CEO[3]
Sayti turkmenistanairlines.tm

"Turkmaniston aviakompaniyasi" OAJ[4][5] (turkmancha: «Türkmenistan» awiakompaniýasy», inglizcha: Turkmenistan Airlines) — Turkmanistonning flagman aviatashuvchisi boʻlib, ichki yoʻlovchilar va xalqaro havo yuklari tashishni amalga oshiradi. Bosh qarorgohi Ashxobodda joylashgan. Oʻzining rasmiy maʼlumotlariga koʻra, u Osiyodagi eng xavfsiz aviakompaniya hisoblanadi[6][7]. Aviakompaniyaning baza aeroporti Turkmanobod shahrining havo bandargohi hisoblanadi[8].

Nomlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ilgari aviakompaniyaning toʻliq nomi Buyuk Saparmurod Turkmanboshi nomidagi "Türkmenhowaýollary" davlat milliy xizmati deb atalardi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sovet davri (1927—1990-yillar)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Turkmaniston fuqaro aviatsiyasi tarixi 1927-yilda Chorjoʻyni Toshhovuz bilan (Toʻrtkoʻl va Yangi Urganch orqali) bogʻlaydigan birinchi havo yoʻnalishi ochilgandan boshlanadi. Ushbu yoʻnalishda Chorjoʻy aviatsiya korxonasi Germaniyada sotib olingan toʻrt oʻrindiqli Yunkers Yu-13 yoʻlovchi samolyoti va Sovet Ittifoqida ishlab chiqarilgan K-4 samolyotlaridan foydalangan. Jami 8 ta samolyot bor edi.

1932-yilda Turkmaniston SSR fuqaro havo floti yangi Sovet yoʻlovchi samolyotlari bilan toʻldirildi. Bular olti oʻrinli K-5 va oʻn ikki oʻrinli ANT-9 rusumli samolyotlar edi. Ularning asosida xuddi shu 1932-yilda Chorjoʻy aeroportida havo boʻlinmasi tashkil etildi, u Chorjoʻy-Toshhovuz aviayoʻnalishiga oraliq aerodromlarsiz toʻgʻridan-toʻgʻri xizmat koʻrsatishni boshladi.

Ashxoboddagi birinchi aeroport 1932-yilda qurilgan va 1934-yil oxirida unda ikkita havo boʻlinmasi tashkil etilgan: biri Po-2 samolyotlari bilan jihozlangan (qishloq xoʻjaligida foydalanish uchun), ikkinchisi esa TB-3 samolyotlaridan iborat edi (yuklarni tashish uchun). Xususan, Qoraqum choʻliga toʻrt dvigatelli TB-3 samolyoti uchib, Darvoza oltingugurt konlariga xizmat koʻrsatib, ishchilarga oziq-ovqat, suv, asbob-uskunalar yetkazib berish va oltingugurt hom ashyosini olib ketish ishlarini amalga oshirdi.

Turkmanistonda birinchi marta qoʻllanilgan G-2 (ANT-6) samolyoti bir reysda besh tonnagacha yuk tashirdi. Yuk tashish boʻyicha 1938-yilda ushbu samolyotlarning boʻlinmasi SSSRda ham, butun dunyoda ham fuqaro aviatsiyasi boʻlinmalari orasida birinchi oʻrinni egalladi.

1935-yilda Dargan ota, Oltingugurt kombinati, Darvoza, Leninsk, Koʻhna Urganch, Toshhovuz aholi punktlarini bogʻlovchi yangi Ashxobod-Toshhovuz havo yoʻnalishi ochildi.

1935-yil dekabr oyida Turkmanistonda fuqaro havo floti boshqarmasi tashkil etildi, uning havo liniyalarining uzunligi 2 ming kilometrdan oshdi. Ayni vaqtda, Toshhovuz va Krasnovodskda respublikaning eng chekka tumanlari va qishloqlariga uchadigan Po-2 yengil samolyotlari paydo boʻldi.

1944-yilda Turkmaniston havo floti Boku, Astraxan va Volgograd orqali Ashxoboddan Moskvaga yoʻlovchilar va pochtalarni tashiydigan birinchi Li-2 samolyoti bilan toʻldirildi.

1946-yildan beri SSSR va Turkmaniston (u vaqti Turkmaniston SSSR tarkibidagi respublika edi) havo yoʻnalishlarida Sovetlarning yangi samolyotlari An-2, Yak-12, Il-12, Il-14dan foydanish boshlandi.

1956-yil sentyabr oyida SSSR reaktiv fuqaro aviatsiyasining toʻngʻichlari — Tu-104 yoʻlovchi samolyotlari tomonidan birinchi muntazam parvozlar amalga oshirila boshlandi, keyinroq esa respublika aviakompaniyalarida An-24, Il-18, Tu-114 samolyotlari paydo boʻldi. Kuchli laynerlar Turkmanistonni havo liniyalari orqali SSSRning yirik maʼmuriy va madaniy markazlari, ittifoq respublikalari poytaxtlari, kurortlar va boshqa shaharlar bilan bogʻlash imkonini berdi.

1950-yillarning boshidan respublika xalq xoʻjaligida vertolyotlar keng qoʻllanilishi boshlandi. Aviatsiya qishloq xoʻjaligida bogʻ va uzumzorlarni qayta ishlashda, paxta defoliatsiyasida qoʻllanilgan.

1960-yillarning oxiriga kelib Turkmanistonda fuqaro aviatsiyasi yoʻlovchilarni uzoq masofalarga tashishda hal qiluvchi ahamiyatga ega boʻldi, chunki samolyotlar parkining yoʻlovchilar sigʻimi va yuk tashish quvvati oshdi, havo transportining tijoriy tezligi keskin koʻpaydi. Ommaviy transport turiga aylangan fuqaro havo floti yuk tashishning yuqori sur’atlarini taʼminladi. Agar 1961-yildan 1981-yilgacha boʻlgan davrda respublika temir yoʻl transportida yoʻlovchi tashish hajmi qariyb 2,1 barobar, avtomobil transportida — 3,4 barobar, havo transportida — 3,6 barobar oʻsgan boʻlsa, 1981-yilda Turkmaniston fuqaro aviatsiyasi samolyotlari 1,36 million gektar qishloq xoʻjaligi ekinlarini tashidi (1960-yilda 0,2 million gektar), ularning xalq xoʻjaligi ehtiyojlariga xizmat qilish uchun parvoz vaqti 314 ming soatdan ortiqni tashkil etdi (1960-yilda 36 ming soat).

1981-yilda ittifoq ahamiyatiga ega havo yoʻllarining umumiy uzunligi 24,1 ming kilometrga, respublika ahamiyatiga ega liniyalar uzunligi esa 3,35 ming kilometrga etdi.

Turkmaniston SSR fuqaro aviatsiyasi eng yangi An-24, An-26, Yak-40, Yak-42, Tu-154 samolyotlari, zamonaviy radiotexnika va radar uskunalariga ega boʻlib, bu samolyotlarni kunning istalgan vaqtida va noqulay meteorologik sharoitda qabul qilish imkonini berdi. Aeroportlarning yangi radionavigatsiya vositalari bilan jihozlanishi natijasida parvozlar chastotasi va muntazamligi oshdi. Chorjoʻy, Tashhovuz, Cheleken, Bektosh, Nebittogʻda yangi terminallar qurildi va rekonstruksiya qilindi[9].

Mustaqillik davri (1990-yillar — hozirgi davr)[tahrir | manbasini tahrirlash]

1990-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1992-yilda Turkman havo yoʻllari postsovet hududida Boeing 737-300 samolyotini sotib olgan birinchi aviakompaniyaga aylandi[10]. 1993-yil aprel oyida Turkmaniston Xalqaro fuqaro aviatsiyasi tashkilotining (ICAO) doimiy aʼzosiga aylandi. Il-76 yuk samolyotida birinchi parvoz 1993-yil 19-aprelda Ashxobod-Brest-Ashxobod yoʻnalishida amalga oshirildi[11].

2000-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

[[Файл:ГАС Туркменховаеллары.jpg|left|thumb|200x200px| Ashxoboddagi asosiy havo transporti agentligi]] „Turkman havo yoʻllari“ 2000-yillarda aviaparkini Gʻarbda ishlab chiqarilgan samolyotlar bilan modernizatsiya qildi. Turkmaniston bo‘ylab parvozlar uchun 7 ta Boeing 717 rusumli samolyotlar xarid qilindi, ulardan birinchisi MAKS-2001 ko‘rgazmasida taqdim etildi[12], xalqaro reyslar uchun ham 6 ta Boeing 737 sotib olindi.

2009-yil 14-mayda Ashxobod shahrida aviatsiya boshqarmasining buyurtmasiga binoan „Turkmaniston havo yo‘llari“ aviakompaniyasining tranzit havo yo‘lovchilari uchun qurilgan 200 o‘rinli yangi zamonaviy „Lochin“ mehmonxonasi foydalanishga topshirildi. Bino shahar markazini Ashxobod xalqaro aeroporti bilan bogʻlaydigan Betaraflik shoh koʻchasida joylashgan. Mehmonxonaning vestibyul bilan birlashtirilgan ikkita 4 qavatli binosi tashqi koʻrinishidan uchayotgan turkman lochinining qanotlariga oʻxshaydi[13].

2010-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

„Türkmenhowaýollary“ xodimlari Mustaqillik bayramiga bag‘ishlangan paradda

2011-yil fevral oyidan boshlab „Türkmenhowaýollary“ havo transporti bosh agentligida dasturiy-texnik vositalar majmuasining joriy etilishi tufayli aviachiptalarni xarid qilish tartibi amalda bo‘ldi. Endilikda mahalliy va xalqaro qatnovlarga chiptalar sotiladigan zallarda sensor ekranli terminallar, maʼlumot lavhalari o‘rnatilib, kassirlarning ish joylari keluvchilar uchun elektron raqamlar va chaqiruv panellari bilan jihozlandi. Elektron navbat toʻplanib qolgan olomondan qochish va xizmat koʻrsatish tartibini tashkil qilish va tashrif buyuruvchilar oqimini boshqarish imkonini beruvchi avtomatlashtirilgan tizim hisoblanadi[14].

2011-yilda „Turkman havo yo‘llari“ elektron chiptalar sotish tizimini joriy qildi, reysga aviachipta bron qilish standart usulda amalga oshiriladi, biroq aviareys haqidagi maʼlumotlar yo‘lovchiga chipta blankasida emas, balki yoʻnalishli kvitansiya shaklida berildi[15]. 2011-yil 1-iyuldan barcha reyslarda elektron chiptalar ishlay boshladi. Ushbu tizim barcha aeroportlarda, Ashxoboddagi Bosh havo transporti agentligida, viloyat markazlaridagi agentliklarda, aviakompaniyaning xorijdagi vakolatxonalarida va boshqa savdo ofislarida ishlaydi. Yoʻlovchilarga qogʻozsiz xizmat koʻrsatishga samarali oʻtishni taʼminlash maqsadida Shveysariyaning SITA kompaniyasi bilan shartnoma imzolandi[16].

2013-yil yanvar oyi oʻrtalarida Chexiyaning Brno shahriga muntazam yuk tashish reysi ochildi[11] .

Chipta sotish kassasi

2013-yil mart oyida aviachiptalarni sotish uchun „Turkman havo yo‘llari“ning yangi Havo aloqa markazi ochildi. Uch qavatli bino Ashxobodning janubiy qismida Otaturk koʻchasi 61-uy manzilida joylashgan[17]. Binoda 30 dona chipta sotish kassalari, xususan 17 ta ichki reyslar va 13 ta xalqaro reyslar uchun moʻljallangan kassalar joylashgan edi[18] .

2013-yil avgust oyidan boshlab Lvovga[19], oktabrdan Donetskka[20], dekabrdan Parijga[21] muntazam yoʻlovchi reysi ochildi.

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Davlat aviakompaniyasi mamlakat ichida kuniga 2000 dan ortiq yoʻlovchini tashiydi[22]. Xalqaro aviakompaniyalar yiliga 1,8 milliondan 1,9 milliongacha odamni tashiydi. Maʼlumotlarga koʻra, 1991-yildan beri „Turkmaniston havo yoʻllari“ xalqaro va mahalliy aviakompaniyalarda 30 million yoʻlovchi va 400 ming tonnaga yaqin yuk va pochta joʻnatmalarini tashigan. 2011-yilda havo transportining rentabelligi 51 foizni tashkil etdi. 2011-yilda Turkmanistonda fuqaro aviatsiyasini rivojlantirishga 250 million AQSh dollari sarmoya kiritildi[22]. Aviakompaniyalar 15 ta xalqaro yoʻnalishga oyiga 57,5 ming yoʻlovchini, ichki yoʻnalishlarda esa 90 ming yoʻlovchini tashiydi [23].

Xalqaro aviatsiya tashkilotining qoidalariga koʻra, samolyot ekipajlari muntazam ravishda Buyuk Britaniya, AQSh va Fransiyada majburiy simulyator mashgʻulotlaridan oʻtadilar[22]. „Turkmaniston havo yoʻllarida“ aviatsiya xodimlarini tayyorlash maktabi mavjud bo‘lib, ularda samolyot dvigatellari va konstruksiyalariga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha texnik-mexaniklar, havo kemalari uchun radioelektron uskunalar va yerdagi aeronavigatsiya vositalari, yoqilg‘i-moylash bo‘yicha mutaxassislar, elektromontyorlar, bort kuzatuvchilar tayyorlanadi. Har yili 800 dan ortiq aviatorlar yangi turdagi samolyotlar uchun qayta tayyorlanmoqda va 800 dan ortiq aviatorlar malaka oshirish kurslaridan oʻtadilar[24].

2012-yildan Turkmanistonning IATA xalqaro havo transporti assotsiatsiyasiga kirishi boʻyicha ishlar olib borilmoqda[25].

Rossiyadagi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aviakompaniya Rossiyaning Moskva-Domodedovo[26], Pulkovo (Sankt-Peterburg) va Qozon aeroportlariga muntazam reyslarni amalga oshiradi. „Türkmenhowaýollary“ Davlat aviatsiya xizmatining Rossiya Federatsiyasidagi bosh vakolatxonasi Moskva shahri Vernadskiy shoh koʻchasi 29-uy manzilida, Leto biznes markazida joylashgan.

2016-yildan boshlab Rossiya Federatsiyasida Bosh sotuv agenti — Sankt-Peterburgda joylashgan ITM guruhi („Ay Ti eM-Sever“ MChJ) hisoblanadi.

Bort nashri[tahrir | manbasini tahrirlash]

To‘liq rangli „Lochin“ jurnali Turkmanistonda „in flight“ formatidagi birinchi mahsulotga aylandi. Jurnal bortda, rasmiy delegatsiyalar zallarida, Turkmaniston aeroportlarining VIP hududlarida tarqatiladi[27][28].

Egasi va boshqaruvi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aviakompaniya davlatga tegishli (davlat nomidan „Turkmaniston“ aviabirlashmasi egalik qiladi). „Türkmenhowaýollary“ xizmati rahbari Dovran Saburov.

Aviaparki[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yil sentyabr holatiga ko‘ra, „Turkman havo yoʻllari“ yo‘lovchi aviaparki Amerikaning Boeing kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan 22 ta samolyotdan iborat bo‘lib, fuqarolik samolyotlarining besh turi: Boeing 717-200, Boeing 737-700, Boeing 737-800, Boeing 757-200 va Boeing 777-200LR bilan ifodalanadi[29].

Aviakompaniya tarkibiga yuk tashishga moʻljallangan bir nechta Il-76 transport samolyotlari hamda Sikorskiy va Aerospatial kompaniyalari tomonidan ishlab chiqarilgan vertolyotlar kiradi.

Xalqaro havo yoʻnalishlarida Boeing 757-200, Boeing 737-800 va Boeing 777-200LR samolyotlaridan foydalanadi. Boeing 737-700 va Boeing 737-800 samolyotlari esa mahalliy yoʻnalishlarda parvozlarni amalga oshiradi.

Zamonaviy rangdagi samolyotlar fyuzelajining chap va oʻng tomonida Turkmenistan yozuvi bitilgan.

Turkmaniston havo yoʻllarining fuqarolik samolyotlari aviaparki
Foto Samolyot Miqdori Buyurtmalar Oʻrindiqlar soni Eslatmalar
B E Jami
Boeing 717—200 7 0 — 120 120 Bort EZ-A101 omborda[30].

2016-yil 4-avgustda Boeing 717-200 rusumli 7 ta samolyot va bu samolyotlarga tegishli aviatsiya texnikalari sotuvga qoʻyilishi boʻyicha tender eʼlon qilindi[31][32].

Boeing 737—700 3 0 8/0 120 128 Bort EZ-A008 sigʻimli 128 kishi.
Boeing 737-800 8 0 16 144 160
Boeing 757—200 4 0 16 173 189 Bort raqami EZ-A011 va EZ-A014 samolyotlaridan foydalanilmoqda, qolgan ikkitasi omborda[33].

Boeing 777-200LR 3 0 28 263 291
Jami 5 turda 25 samolyot Maʼlumotlar 2021-yil 1-iyul holatiga
Turkmaniston havo yoʻllarining transport aviaparki
Foto Samolyot turi Miqdori Havo layneri turi Sigʻimi
Il-76TD 8 Yuk tashuvchi
40000 kg.
Airbus A330-200P2F 2 Yuk tashuvchi 61000 kg.
Turkmaniston havo yoʻllarining maxsus aviaparki
Foto Samolyot turi Miqdori Foydalanish maqsadi
BAe 125 1 VIP

Challenger-605 2 VIP
Challenger 870 1 VIP
Boeing 737—700 1 VIP
Boeing 777-200LR 1 VIP

Aviaparki tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1992-yil noyabr oyida Boeing 737-300 „Turkmaniston havo yoʻllari“ parkiga keltirildi[34].

1994-yilda aviakompaniya prezidentga xizmat qilish uchun Boeing 757 samolyotini sotib oldi. Aviakompaniya 1996-yilda yana ikkita shunday samolyot oldi[35].

2009-yil 29-aprelda Ashxobodga yangi Boeing 737-400 (Wayback Machine saytida 2017-08-05 sanasida arxivlangan) samolyoti yetib keldi, bu „Turkmaniston havo yoʻllari“ flotiliyasidagi ushbu modifikatsiyadagi birinchi samolyotdir. 2009-yil avgust oyida Amerikaning Boeing kompaniyasi bilan yana uchta Boeing 737-700 samolyotini sotib olish boʻyicha shartnoma imzolandi. „Turkmaniston havo yo‘llari“ aviakompaniyasining flotiliyasi kuzda yana uchta Boeing layneri bilan to‘ldirildi.

Turkmaniston Qozon zavodidan ikkita Mi-17-1B rusumli rus vertolyotini sotib oldi. Qiymati 22 million dollardan ortiq boʻlgan shartnomada ehtiyot qismlar va xom ashyo yetkazib berish ham koʻzda tutilgan[36].

2011-yil mart oyida „Turkman havo yo‘llari“ Kanadaning Bombardier kompaniyasi bilan Challenger-870 rusumli mintaqaviy samolyot sotib olish bo‘yicha shartnoma imzoladi, bu samolyot Turkmaniston yo‘lovchilar parkidagi birinchi ushbu turdagi samolyot hisoblanadi[37].

2011-yilning kuzida „Turkmaniston havo yoʻllari“ Boeing kompaniyasi bilan ikkita Boeing 777-200LR samolyotini sotib olish boʻyicha shartnoma imzoladi[38][39].

2012-yil 25-mart kuni „Turkman havo yo‘llari“ tomonidan sotib olingan yangi Challenger-870 yo‘lovchi layneri Ashxobod aeroportiga yetib keldi[40].

2012-yilda „Türkmenhowaýollary“ aviakompaniyasi oʻzining Boeing 717-200 laynerlariga texnik xizmat koʻrsatishni amalga oshirdi[41].

Vertolyot AgustaWestland AW101

2013-yil 8-mayda yangi Boeing 737-800 (c/n 39774) yoʻlovchi layneri Ashxobod aeroportiga qoʻndi [42]. Parvoz Sietl (AQSh) — Gus Bey (Kanada) — Birmingem (Buyuk Britaniya) — Ashxobod yoʻnalishi boʻyicha amalga oshirildi [42]. Bort EZ-A015 roʻyxatga olish raqamini oldi[42]. Ushbu layner „Türkmenhowaýollary“ aviakompaniyasi parkidagi uchinchi Boeing 737-800 boʻldi[43]. 2013-yil 3-iyun kuni EZ-A016 davlat raqamiga ega boʻlgan toʻrtinchi Boeing 737-800 layneri Ashxobod aeroportiga qoʻndi[44]. 18-dekabr kuni EZ-A017 [45] davlat raqamiga ega beshinchi Boeing 737-800 layneri yetib keldi. Shuningdek, 2013-yilda vertolyot boʻlinmalari ikkita AgustaWestland AW101 vertolyotlari bilan toʻldirildi. AN-2 samolyotlari parki toʻliq tiklandi[46].

2014-yil mart oyida Ashxobod aeroportiga Boeing 777-200R yoʻlovchi layneri yetkazildi va bu aviakompaniyadagi ushbu turdagi birinchi modeliga aylandi[47]. 2014-yil aprel oyida Boeing bilan uchta Boeing 737-300 samolyotini sotish va uchta Boeing 737-800 samolyotini sotib olish boʻyicha shartnoma imzolandi. 25-aprel kuni ikkinchi Boeing 777-200LR Ashxobodga yetkazildi[48]. 2016-yil 17-sentyabr kuni Ashxobod aeroportining ochilish marosimida EZ-A018 davlat raqamiga ega Boeing 737-800 (c/n 61573) samolyoti poytaxtga qo‘ndi. Bu „Türkmenhowaýollary“ aviakompaniyasi parkidagi oltinchi Boeing 737-800 boʻldi[49]. 2016-yil 4-avgustda ushbu samolyotlarga tegishli 7 ta Boeing 717-200 samolyotlari va aviatsiya texnikasini sotish boʻyicha tender eʼlon qilindi[31][32]. 2017-yil 27-fevralda park EZ-A019 davlat raqamiga ega Boeing 737-800 (c/n 61574)[50], 28-iyunda esa roʻyxatga olish raqami EZ-A020 Boeing 737-800 (c\n 61575) bilan toʻldirildi[51][52]. 2021-yil 23-iyun kuni to‘rtinchi Boeing 777-200LR Turkmaniston aviatsiyasining samolyot parkini to‘ldirdi[53].

Ilgari foydalanilgan samolyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boeing 767-300ER

Yoʻlovchilar tashish parki:

Maxsus maqsadli aviapark:

  • Boeing 767-300ER

Yoʻnalish tarmogʻi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022-yil yanvar oyidan boshlab „Turkmaniston havo yo‘llari“ quyidagi shaharlarga to‘g‘ridan-to‘g‘ri muntazam reyslarni amalga oshirmoqda:

Shahar Mamlakat Aeroport Izoh
Turkmanboshi  Turkmaniston Turkmanboshi xalqaro aeroporti
Turkmanobod  Turkmaniston Turkmanobod xalqaro aeroporti
Mari  Turkmaniston Mari xalqaro aeroporti
Toshoʻgʻuz  Turkmaniston Toshoʻgʻuz aeroporti
Ashxobod  Turkmaniston Ashxobod xalqaro aeroporti
Karki  Turkmaniston Karki aeroporti

Aviakompaniya quyidagi yoʻnalishlarga muntazam yuk tashish reyslarini amalga oshiradi:

Shahar Mamlakat Aeroport Uchib ketish shahri
Dubay BAA bayrogʻi Birlashgan Arab Amirliklari Dubay—Xalqaro Ashxobod
Istanbul Turkiya bayrogʻi Turkiya Istanbul Ashxobod
Brno  Chexiya Brno—Turyani Ashxobod

"Lochin" mehmonxonasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

„Türkmenhowaýollary“ „Lochin“ mehmonxonasi xizmati 2009-yil avgust oyida faoliyatini boshlagan. Mehmonxona Ashxobodning shimoliy-sharqiy qismida, shahar markazidan 5 daqiqalik masofada va shahar aeroportidan esa uch kilometr uzoqlikda joylashgan. Mehmonxonada 87 ta xona, jumladan, 59 ta standart ikki kishilik xona, 14 ta ikki kishilik lyuks xona, 14 ta toʻrt kishilik oilaviy xona mavjud. Mehmonxona bir vaqtning oʻzida 202 nafar mehmonni qabul qilish imkoniyatiga ega. 2011-yilda „Lochin“ mehmonxonasi uch yulduzli toifaga sazovor bo‘ldi. Mehmonxonada mehmonlar uchun „shved stoli“ tamoliyilidagi nonushta qilish taklif etiladigan restoran mavjud.

Aviakompaniya ishtirokidagi baxtsiz hodisalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2007-yil 11-sentabrda Turkmaniston havo yoʻllari kompaniyasining Boeing 757 yoʻlovchi samolyoti parvoz paytida Amritsar shahridagi (Shimoliy-gʻarbiy Hindiston, Panjob) aeroport binosiga tegdi. Samolyotdagi yoʻlovchilar (taxminan 200 kishi)) va ekipajni evakuatsiya qilindi. Qurbonlar yo‘q. Dastlabki tergovga ko‘ra, ayb aeroportning yer usti xizmati xodimlaridan oʻtgan[54].

2011-yil 3-iyun kuni Sankt-Peterburg — Ashxobod yoʻnalishida Turkmanistonga to‘g‘ridan-to‘g‘ri uchishi kerak bo‘lgan samolyot uchish-qo‘nish yo‘lagidan qaytdi, chunki uchishga tayyor bo‘lgan samolyotda texnik nosozlik aniqlandi va shu sababli parvoz qoldirildi. Ushbu reys yo‘lovchilarining so‘zlariga ko‘ra, samolyotning chap dvigateliga begona jism kelib tushgan[55].

2011-yil 16-iyul kuni Bangkokdan Ashxobodga havoga koʻtarilgan 642-sonli reysi bo‘yicha Boeing 757 samolyoti parvoz paytida aniqlangan texnik nosozlik tufayli favqulodda qo‘nishni amalga oshirdi. Uchuvchilarning mahorati tufayli reysdagi yo‘lovchilardan hech biri jabrlanmadi.

Tanqidlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2010-yil 4-noyabrda Turkmanistonning oʻsha vaqtdagi prezidenti Gurbanguli Berdimuhamedov hukumat yigʻilishida shunday dedi:Andoza:Начало цитатыAndoza:Конец цитаты

"aksariyat fuqarolarimiz „Türkmenhowaýollary“ Davlat milliy xizmati faoliyatidan noroziligini bildirmoqda".

Davlat rahbarining taʼkidlashicha, aviachiptalarni rasmiylashtirishda yoʻlovchilarga nisbatan koʻplab huquqbuzarliklarga yoʻl qoʻyilmoqda, aeroportlarda sanitariya meʼyorlariga rioya qilinmayapti, yoʻlovchilarga koʻrsatilayotgan xizmatlar, jumladan, samolyot bortida taqdim etilayotgan oziq-ovqat sifati ham talabga javob bermaydi. Bu esa „Türkmenhowaýollary“ davlat milliy xizmatida aniqlangan katta kamchiliklar roʻyxatidan bir nechta misollar, degan edi davlat rahbari[56].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Täze PROMO nyrhy“. turkmenistanairlines.tm. 20-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6-iyun 2022-yil.
  2. ↑ „«Туркменские авиалинии» продлили приостановку международных авиарейсов | Туризм“. Туркменистан, интернет портал о культурной, деловой и развлекательной жизни в Туркменистане.
  3. ↑ „Bishkek-Ashgabat direct flight opening is in plan: Transport Ministry“. akipress.com. Qaraldi: 14-oktyabr 2018-yil.
  4. ↑ „Архивированная копия“. 5-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 4-avgust 2020-yil.
  5. ↑ „Источник“. 14-yanvar 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 4-avgust 2020-yil.
  6. ↑ „Мы не подведём“. 21-may 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2-iyul 2009-yil.
  7. ↑ „Безопасность полётов гражданской авиации стран СНГ“. 13-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2-iyul 2009-yil.
  8. ↑ „Авиарейсы из-за пределов Туркменистана временно перенаправляются в Туркменабат“. 20-mart 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 9-sentyabr 2021-yil.
  9. ↑ Turkmenskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika: ensiklopedicheskiy spravochnik. — Ashxabad: Glavnaya redaksiya Turkmenskoy sovetskoy ensiklopedii, 1984. — S.658
  10. ↑ „«Туркменские авиалинии» получили еще один «Боинг»“. 13-aprel 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6-iyun 2012-yil.
  11. ↑ 11,0 11,1 „Небесные «грузовики» отмечают юбилей“. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 4-may 2013-yil.
  12. ↑ „Туркменистан ОТПРАВИЛ НА МЕЖДУНАРОДНЫЙ АВИАСАЛОН «МАКС-2001» ТОЛЬКО ЧТО ПРИОБРЕТЕННЫЙ «БОИНГ-717»“. 13-aprel 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-iyun 2013-yil.
  13. ↑ „В Ашхабаде открыт отель для транзитных авиапассажиров“. 13-aprel 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-yanvar 2010-yil.
  14. ↑ „За билетами — в «электронной очереди»“. 3-mart 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25-fevral 2011-yil.
  15. ↑ „«Туркменские авиалинии» внедрят электронную систему продажи билетов“. 27-fevral 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25-fevral 2011-yil.
  16. ↑ „Электронный билет вместо бумажного“. 22-aprel 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5-may 2011-yil.
  17. ↑ „Главное агентство воздушных сообщений работает по новому адресу“. 5-fevral 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-iyun 2013-yil.
  18. ↑ „В Ашхабаде будет открыто современное агентство по продаже авиабилетов“. 13-aprel 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-iyun 2013-yil.
  19. ↑ „«Туркменские авиалинии» открыли рейс в город Львов“. 29-oktyabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-iyul 2013-yil.
  20. ↑ „«Туркменховайоллары» берет курс на Донецк“. 29-oktyabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-sentyabr 2013-yil.
  21. ↑ „«Туркменские авиалинии» открывают регулярный рейс в Париж“. 29-oktyabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 24-oktyabr 2013-yil.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 „Могучие крылья страны“. 8-fevral 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 20-fevral 2012-yil.
  23. ↑ „Летопись — 2012: транспорт и связь“. 12-aprel 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-yanvar 2013-yil.
  24. ↑ „ИА PRESS-UZ.info“. 28-dekabr 2008-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2-iyul 2009-yil.
  25. ↑ „Мирохозяйственные связи и транспортная инфраструктура Туркменистана: воздушный флот“. 24-oktyabr 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-avgust 2012-yil.
  26. ↑ „Туркменские авиалинии в Домодедово“. 7-may 2008-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 10-yanvar 2011-yil.
  27. ↑ „«Туркменские авиалинии» начали выпуск специализированного журнала для авиапассажиров“. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-oktyabr 2012-yil.
  28. ↑ „Туркменистан на высоте полёта: новый журнал для авиапассажиров“. 16-iyul 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-oktyabr 2012-yil.
  29. ↑ „Крылья страны станут крепче“. 8-fevral 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-yanvar 2011-yil.
  30. ↑ „Production List Search“. www.planespotters.net. 1-aprel 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 21-sentyabr 2016-yil.
  31. ↑ 31,0 31,1 „04/08/2016 по 08/09/2016 Государственная национальная служба «Туркменховайоллары» › тендер › на продажу 7 (семи) самолетов типа Boeing 717-200 и авиационной техники“ (deadlink). 28-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-avgust 2016-yil.
  32. ↑ 32,0 32,1 Parahat Info. „2016-08-04 … 2016-09-08 ● Государственная национальная служба «Туркменховайоллары» › тендер › на продажу 7 (семи) самолетов типа Боинг 717-200 и авиационной техники (агрегаты, оборудование и инструменты), принадлежащие этим самолетам | Tenderi v Turkmenistane“. www.parahat.info. 17-sentyabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-avgust 2016-yil.
  33. ↑ „Production List Search“. www.planespotters.net. 28-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 21-sentyabr 2016-yil.
  34. ↑ „Президент Гурбангулы Бердымухамедов принял участие в церемонии ввода в строй нового терминала столичного Международного аэропорта“ (ru). Turkmenistan Altyn Asyr. 18-oktyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6-aprel 2014-yil.
  35. ↑ „Туркменистан приобретёт 4 новых самолета Boeing 777—200 LR“. 10-iyun 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-noyabr 2013-yil.
  36. ↑ „Президент Туркменистана дал высокую оценку российским вертолётам Ми-17-1Б“. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 21-may 2010-yil.
  37. ↑ „Туркменистан закупит первый самолёт марки Challenger-870“. 25-mart 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 23-iyun 2011-yil.
  38. ↑ „Президент Туркменистана подписал Постановления о приобретении двух Боингов 777-200LR“ (ru). Turkmenistan Altyn Asyr. 16-oktyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-oktyabr 2011-yil.
  39. ↑ „«Туркменские авиалинии» закупят два новых авиалайнера «Боинг»“. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6-iyun 2012-yil.
  40. ↑ „Национальный авиапарк пополнился новым современным авиалайнером“ (ru). Turkmenistan Altyn Asyr. 16-iyul 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25-mart 2012-yil.
  41. ↑ „Заседание Кабинета министров Туркменистана“ (ru). Turkmenistan Altyn Asyr. 16-iyul 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-may 2013-yil.
  42. ↑ 42,0 42,1 42,2 „"EZ-A015 Turkmenistan Airlines Boeing 737-82K(WL) - cn 39774 / ln 4440"“ (en). // planespotters.net. 14-may 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-may 2013-yil.
  43. ↑ „"Воздушный парк гражданской авиации Туркменистана пополнил новый пассажирский «Боинг-737-800»"“. turkmenistan.ru (11-may 2013-yil). 14-may 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-may 2013-yil.
  44. ↑ „Гражданская авиация Туркменистана пополняется новыми «Боингами»“ (ru). Turkmenistan Altyn Asyr. 19-dekabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-iyun 2013-yil.
  45. ↑ „Новый «Боинг» с эмблемой туркменского «лачина»“ (ru). Turkmenistan Altyn Asyr. 19-dekabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-dekabr 2013-yil.
  46. ↑ „Авиация — на передовом рубеже развития“ (ru). Turkmenistan Altyn Asyr. 5-mart 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6-mart 2014-yil.
  47. ↑ Г. Гасанов. „США поставили Туркменистану первый «Boeing-777-200LR»“ (en). Trend.az (26-mart 2014-yil). 26-mart 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-fevral 2022-yil.
  48. ↑ „Пополняется пассажирский воздушный парк“ (ru). Turkmenistan Altyn Asyr. 20-mart 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 28-aprel 2014-yil.
  49. ↑ „Новый рекорд и новый Boeing“ (ru). Arzuw.tm. 21-sentyabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-sentyabr 2016-yil.
  50. ↑ „Turkmenistan Airlines приняла новый самолет Boeing 737-800“ (ru). Авиатранспортное обозрение (27-fevral 2017-yil). Qaraldi: 5-avgust 2017-yil.
  51. ↑ „Новый Боинг пополнил флот Туркменских авиалиний“ (ru). Infoabad.com. 5-avgust 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5-avgust 2017-yil.
  52. ↑ „EZ-A020 Turkmenistan Airlines Boeing 737-800“ (en). Planespotters.net. 5-avgust 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5-avgust 2017-yil.
  53. ↑ Aynur Asgarli. „СМИ: Туркменистан получил последний в мире Боинг 777-200LR“ (ru). Anadolu Agency (22-iyun 2021-yil). 2-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-fevral 2022-yil.
  54. ↑ „Туркменский Boeing зацепился за аэропорт“. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 4-iyul 2010-yil.
  55. ↑ „Самолёт Петербург — Ашхабад вернулся со взлетной полосы из-за неисправности“. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 23-iyun 2011-yil.
  56. ↑ „Президент услышал жалобы пассажиров «Туркменских авиалиний»“. 19-fevral 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5-noyabr 2010-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Turkmaniston_havo_yoʻllari&oldid=3839296" dan olindi