Turkmaniston davlat madhiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 Turkmaniston davlat madhiyasi
Soʻz muallif(lar)i Jamoaviy, 2008-yil
Bastakor Veli Mukhatov
Qabul qilindi 1996-yil 27-sentabr (asl nusxasi)
Audio
Turkmaniston davlat madhiyasi

„Mustaqil neytral Turkmanistonning milliy madhiyasi“ (turkmancha: Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň Döwlet Gimni) nomi bilan ham tanilgan „Turkmaniston Davlat madhiyasi“ 1996-yilda Turkmanistonning davlat madhiyasi sifatida qabul qilingan, keyin 2008-yilda matni oʻzgartirilgan. Musiqani turkmanistonlik bastakor Veli Mukhatov bastalagan, u Turkmaniston SSR viloyat madhiyasi musiqasini ham bastalagan. Qoʻshiq matni dastlab Turkmanistonning birinchi prezidenti, 2006-yil 21-dekabrda vafot etgan Saparmurod Niyozov (Turkmanboshi nomi bilan ham tanilgan) tomonidan yozilgan. Uning vafotidan ikki yil oʻtar-oʻtmas xor aytilishida Turkmanboshiga ishora soʻz „xalq“ soʻzi bilan almashtirildi. va uchinchi va oxirgi misra ham, asar boshidagi xor ham olib tashlandi. Milliy madhiya radio va televideniye eshittirishlari boshlanishida mahalliy vaqt bilan soat 6:55 da yangraydi va radio va televidenie stansiyalari kun oxirida oʻz faoliyatini toʻxtatishidan oldi yana bir bor yangraydi.[1][2]

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bir necha yil avval mustaqillikka erishgan Turkmaniston 1996-yilgacha Turkmaniston SSR madhiyasini davlat madhiyasi sifatida soʻzsiz ishlatgan. Yangi madhiya 1996-yil 27- sentabrda Bayramali shahrida Turkmaniston xalq kengashi tomonidan qabul qilingan. „Turkmanboshining buyuk ijodi“ xorning birinchi jumlasi bilan mashhur boʻlgan madhiya birinchi rahbar Saparmurod Niyozovga nisbatan 1997- yildan 2008-yilgacha qoʻllanilgan, Niyozov 2006-yilda vafot etganidan keyin oʻshanda uning vorisi Gurbanguli Berdimuhamedov tomonidan unga kichik oʻzgarishlar kiritishga buyruq bergan. 2008-yilda madhiya soʻzlariga oʻzgarishlar kiritildi.

Matn[tahrir | manbasini tahrirlash]

Turkman lotin tilida[3][4][5] Turkman krill alifbosida IPA transkripsiyasi Ingliz tilida

I
Janym gurban saňa, erkana ýurdum
Mert pederleň ruhy bardyr könülde.
Bitarap, Garaşsyz topragyň nurdur
Baýdagyň belentdir dünýän önünde.


Halkyň guran baky beýik binasy
Berkarar döwletim, jigerim-janym.
Başlaryň täji sen, diller senasy
Dünýä dursun, sen dur, Türkmenistanym!

II
Gardaşdyr tireler, amandyr iller
Owal-ahyr birdir bizin ganymyz.
Harasatlar almaz, syndyrmaz siller
Nesiller döş gerip gorar şanymyz.

I
Җanim gurban saңa, erkana yurdum
Mert pederleң ruxi bardir kөnүlde.
Bitarap, Garashsiz topragiң nurdur
Baydagiң belentdir dүnyәn өnүnde.


Xalkiң guran baki beyik binasi
Berkarar dөvletim, җigerim — җanim.
Bashlariң tәҗi sen, diller senasi
Dүnyә dursun, sen dur, Tүrkmenistanim!

II
Gardashdir tireler, amandir iller
Oval-axir birdir bizin ganimiz.
Xarasatlar almaz, sindirmaz siller
Nesiller dөsh gerip gorar shanimiz.

I
[d͡ʒɑ.nɯm ɢʊɾ.bɑn θɑ.ŋɑ | (j)ɛɾ.qɑ.nɑ jʊɾ.dʊm]
[mɛɾt pɛ.dɛɾ.lɛŋ ɾʊ.χɪ bɑɾ.dɯɾ kœ.nʏl.dɛ ‖]
[bi.tɑ.ɾɑp | ɢɑ.ɾɑʃ.θɯð to.pɾɑ.ɣɯŋ nʊɾ.dʊɾ]
[bɑj.dɑ.ɣɯŋ bɛ.lɛnt.dɪɾ dʏn.jæn œ.nʏn.dɛ ‖]


[χɑɫ.qɯŋ ɢʊ.ɾɑn bɑ.qɯ bɛ.jɪk bi.nɑ.θɪ]
[bɛɾ.qɑ.ɾɑɾ dœβ.lɛ.tɪm | d͡ʒi.ɣɛ.ɾɪm d͡ʒɑ.nɪm ‖]
[bɑʃ.ɫɑ.ɾɪŋ tæ.d͡ʒɪ θɛn | dɪl.lɛɾ θɛ.nɑ.θɪ]
[dʏn.jæ dʊɾ.θʊn | θɛn dʊɾ | tʏɾk.mɛ.nɪθ.tɑ.nɪm]

II
[ɢɑɾ.dɑʃ.dɯɾ ti.ɾɛ.lɛɾ | ɑ.mɑn.dɯɾ il.lɛɾ]
[o.βɑɫ.ɑ.χɪɾ bɪɾ.dɪɾ bi.ðɪn ɢɑ.ni.mɯð ‖]
[χɑ.ɾɑ.θɑt.ɫɑɾ ɑl.mɑð | θɪn.dɯɾ.mɑð θil.lɛɾ]
[nɛ.θɪl.lɛɾ dœʃ gɛ.ɾɪp ɢo.ɾɑɾ ʃɑ.ni.mɯð ǁ]

I
I am ready to give my life for you, my land
Our brave forefathers have a spirit in their heart,
That is the light of a neutral, independent land
The flag flies high in front of the world.


The eternally great creation built by the people
My strong state, my sovereign land.
You are the light and song of the soul
Long live and prosper, my Turkmenistan!

II
The tribes of my nation are unified
Our ancestors' undying blood flows.
In storms and unfortunate times, we are not afraid
Generations will gather to protect our glory.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Nee, Patrick W.. Key Facts on Turkmenistan: Essential Information on Turkmenistan (en). The Internationalist, 2014-04-04 — 15 bet. 
  2. Archived at Ghostarchive and the Wayback Machine: „Asgabat tv turkmenistan anthem and closedown HD“ (7-sep 2015-yil). Qaraldi: 7-jul 2019-yil.
  3. „Türkmenistanyň Döwlet senasy hakynda“. Türkmenistanyň Baş Prokuraturasy (2008). Qaraldi: 2022-yil 28-mart.
  4. „Türkmenistanyň Döwlet senasy“. Türkmenistanda saýlawlary we sala salşyklary geçirmek barada merkezi topar. 2022-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 21-avgust.
  5. „Türkmenistanyň Döwlet senasy/Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy“. Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy. 2022-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 21-avgust.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]