Turkiyaning viza siyosati

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Turkiyaning viza siyosati Turkiyaga kirishni xohlovchi chet el fuqarosining mamlakatga kelishi, kirishi va mamlakatda qolishiga ruxsat olish uchun bajarishi kerak boʻlgan talablar bilan bogʻliq.

Turkiyaga tashrif buyuruvchilar vizasiz kirishga ruxsat etilgan 91 ta davlat va hududdan biri yoki fuqarolari elektron vizaga murojaat qilish huquqiga ega boʻlgan 28 ta davlat va hududdan biridan boʻlmasa, Turkiya diplomatik vakolatxonalaridan birida viza olishlari kerak. Turkiya vizalari Tashqi ishlar vazirligi va uning chet eldagi diplomatik vakolatxonalari tomonidan migratsiya oqimini tartibga solish va osonlashtirish maqsadida beriladigan hujjatlardir[1].

Aksariyat millatlarga mansub sayyohlar kelgan kundan boshlab kamida 150 kun amal qiladigan pasportga ega boʻlishi kerak. Pasportning amal qilish muddati: Belgiya, Fransiya, Lyuksemburg, Portugaliya, Ispaniya va Shveysariya fuqarolari muddati besh yildan kam boʻlgan pasport bilan kirishi mumkin, Germaniya fuqarolari amal qilish muddati bir yildan kam boʻlgan pasport yoki ID karta bilan kirishi mumkin, Bolgariya fuqarolari faqat yashash muddati uchun amal qiladigan pasportga ega boʻlishlari kerak[2]. Ozarbayjon, Belgiya, Bosniya va Gersegovina, Bolgariya, Fransiya, Gruziya, Germaniya, Gretsiya, Italiya, Lixtenshteyn, Lyuksemburg, Malta, Moldova, Niderlandiya, Norvegiya, Shimoliy Kipr, Polsha, Portugaliya, Serbiya, Ispaniya, Shveytariya va Ukraina fuqarolari uchun pasport oʻrniga shaxsiy guvohnoma qabul qilinadi. Amal qilish muddati talabi shaxsiy guvohnomalari qabul qilinadigan mamlakatlar fuqarolariga taalluqli emas[3][4].

Turkiya Yevropa Ittifoqi aʼzoligiga nomzod davlat boʻlsa ham, u Shengen hududi viza siyosatiga qaraganda ancha murakkab viza siyosatiga ega[5]. Turkiya Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlat Kipr fuqarolaridan, shuningdek Shengen II ilovasi mamlakatlari va hududlari — Antigua va Barbuda, Avstraliya, Bagama, Barbados, Kanada, Dominika, Sharqiy Timor, Grenada, Kiribati, Marshall orollari, Mavrikiy, Mexiko, Mikroneziya, Palau, Sent-Lyusiya, Sent-Vinsent va Grenadin orollari, Samoa, Solomon orollari, Tayvan, Tonga, Tuvalu, Birlashgan Arab Amirliklari va AQSh fuqarolaridan viza talab qiladi. Biroq, ushbu mamlakatlarning aksariyat fuqarolari elektron viza olishlari mumkin. Boshqa tomondan, Turkiya boshqa davlatlar va hududlar — Ozarbayjon, Belarusiya, Beliz, Boliviya, Ekvador, Indoneziya, Eron, Kosovo, Qirgʻiziston, Iordaniya, Livan, Moʻgʻuliston, Marokash, Qatar, Rossiya, Tojikiston, Tailand, Tunis va Oʻzbekiston fuqarolariga mamlakatga vizasiz kirish huquqini beradi.

Turkiya hukumati 2020-yil 2-martdan boshlab quyidagi davlatlar pasport egalari uchun vizalar talab qilinmasligini eʼlon qildi: Avstriya, Belgiya, Xorvatiya, Irlandiya Respublikasi, Malta, Niderlandiya, Norvegiya, Polsha, Portugaliya, Ispaniya va Buyuk Britaniya[6].

Viza siyosati xaritasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vizasiz kirish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Istanbul Otaturk aeroportida Turkiyaga kirish pasporti muhri chiqarildi

Quyidagi mamlakatlar va hududlarning oddiy pasportlarga ega fuqarolari turistik yoki biznes maqsadlarida (agar boshqacha koʻrsatilmagan boʻlsa) quyida tavsiflangan muddatlarda Turkiyaga tashrif buyurishlari uchun viza talab qilmaydi. 180 kunlik muddat ichida 90 kungacha boʻlgan tashrif buyuruvchilarning baʼzi mamlakatlar fuqarolari uchun pasport oʻrniga shaxsiy guvohnoma ham qabul qilinadi.

Indefinite period (1)
Har bir tashrif uchun 90 kun (180 kunlik muddat ichida 90 kun) (82)
Har bir tashrif uchun 60 kun (180 kunlik muddat ichida 90 kun) (1)
Har bir tashrif uchun 30 kun (180 kunlik muddat ichida 90 kun) (7)

ID — 180 kun ichida 90 kungacha boʻlgan muddatga ID karta bilan kirishi mumkin.

T — faqat turistik maqsadlar uchun vizasiz.

1 — Belgiya, Bolgariya, Fransiya, Germaniya, Gretsiya, Italiya, Lyuksemburg, Malta, Niderlandiya, Polsha, Portugaliya va Ispaniya fuqarolariga pasport oʻrniga ID karta bilan kirishga ruxsat beriladi.

2 — Lixtenshteyn, Norvegiya va Shveysariya fuqarolari uchun pasport oʻrniga ID karta bilan kirishga ruxsat beriladi.

3 — faqat Britaniya fuqarolari[13]

4 — Jurnalistlar bundan mustasno[14][15]

Shartli vizasiz kirish
180 kunlik muddat ichida 90 kungacha

T — Faqat turistik tashriflar uchun.

1 — 15 yoshdan kichik yoki 65 yoshdan katta boʻlgan taqdirda.

2 — Shimoliy Kiprda istiqomat qilish va Ercan xalqaro aeroportidan yoki Famagusta, Gemikonagʻi yoki Kyrenia dengiz portlaridan toʻgʻridan-toʻgʻri kelish uchun taqdim etiladi.

3 — 16 yoshga toʻlmagan yoki 55 yoshdan katta boʻlgan taqdirda.

Oddiy boʻlmagan pasport egalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻzaro kelishuvlarga koʻra, quyidagi yurisdiksiyalar tomonidan berilgan diplomatik yoki xizmat pasportlari yoki laissez-passer egalari 180 kunlik muddat ichida 90 kungacha Turkiyaga kirishlari va qolishlari mumkin (agar boshqacha koʻrsatilmagan boʻlsa):

180 kunlik muddat ichida 90 kungacha
  •  Yevropa Ittifoqi 1 D S (excluding Bulgaria, Cyprus, Ireland)
  • EFTA aʼzolari1 D S

T — faqat turistik tashriflar uchun.

1 — umuman vizasiz.

2- 180 kunlik davrda 30 kun.

D — diplomatik pasportlar.

S — xizmat pasportlari.

  • Birlashgan Millatlar Tashkilotining (BMT) koʻk sayohat hujjatlariga ega boʻlgan Laissez-Passer egalari, agar ular rasmiy topshiriqlarini tasdiqlay olsalar, 180 kunlik muddat ichida 90 kungacha Turkiyaga rasmiy tashriflari uchun kirish vizasi talabidan ozod qilinadilar. Aks holda ularga ham umumiy viza qoidalari qoʻllaniladi.
  • Birlashgan Millatlar Tashkilotining Qizil sayohat hujjati egalari kirish vizasidan ozod qilinadilar va tashrif maqsadidan qatʼiy nazar Turkiyada 180 kun ichida 90 kungacha qolishlari mumkin[20].
  • Diplomatik pasportlar uchun vizani bekor qilish toʻgʻrisidagi bitimlar  Laos bilan 2018-yilning noyabr oyida va  Zambiya bilan 2019-yilning may oyida imzolangan va ular hali kuchga kirmaydi[21][22][23].

Elektron vizalar (e-Visa)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quyidagi 29 davlat va hududning pasportlari egalari kelishdan oldin toʻlov evaziga elektron viza (e-Visa) olishlari mumkin. Ushbu millatlarning aksariyati uchun qolish muddati 180 kun ichida 90 kunni tashkil etadi (baʼzilari uchun 30 kun)[24][25]:

ID — 180 kun ichida 90 kungacha boʻlgan muddatga ID karta bilan kirishi mumkin

1 — Faqat bitta kirish elektron vizasiga murojaat qilishlari mumkin va 30 kungacha qolishlari mumkin.

2 — muddati oʻtgan pasport bilan kirishga ruxsat beriladi (5 yilgacha).

3 — elektron vizalar bepul beriladi. Toʻlov toʻlanganda elektron viza olgan Meksika fuqarolariga tegishli.

4 — Kelgandan keyin elektron viza olish mumkin emas.

5 — Bir martalik elektron vizaga murojaat qilishlari mumkin va 30 kungacha qolishlari mumkin.

Shartli elektron viza[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ushbu mamlakatlar va hududlar fuqarolari bir martalik elektron vizaga murojaat qilishlari mumkin, ular Turkiya hududida 30 kungacha qolishlari mumkin, faqat quyida sanab oʻtilgan shartlarga javob bersa:

Shartlar
  • Barcha millat vakillari quyidagi mamlakatlardan birining amaldagi vizasiga yoki yashash ruxsatiga ega boʻlishi kerak: Shengen hududi mamlakatlari, Irlandiya Respublikasi, Buyuk Britaniya yoki Qoʻshma Shtatlar. Elektron vizalar yoki elektron yashash uchun ruxsatnomalari qabul qilinmaydi. 20 yoshdan kichik yoki 45 yoshdan oshgan Misr fuqarolari ushbu talabni bajarishlari shart emas.
  • Afgʻoniston, Bangladesh, Hindiston, Pokiston va Filippin fuqarolaridan tashqari barcha fuqarolar Turkiya Tashqi ishlar vazirligi bilan protokollari boʻlgan aviakompaniyalardan biri bilan sayohat qilishlari shart. Quyidagi aviakompaniyalar mezonlarga javob beradi: Pegasus Airlines va Turkish Airlines[27]. Misr fuqarolari EgyptAir tomonidan amalga oshiriladigan reyslarda ham sayohat qilishlari mumkin.
  • Mehmonxonani bron qilish va yetarli moliyaviy imkoniyatlarga ega boʻlish kerak (kuniga 50 dollar).
  • Jazoir fuqarolari elektron viza olish uchun 18 yoshdan kichik yoki 35 yoshdan katta boʻlishi kerak. Aks holda, stiker vizasi talab qilinadi.

Stiker vizasi istisnosiz oldindan talab qilinadigan mamlakatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quyidagi mamlakatlar va hududlar fuqarolari „Vizasiz kirish“, „Elektron viza“ yoki „Shartli elektron viza“ sxemalaridan birortasi uchun mos emas. Shuning uchun ular Turkiya diplomatik vakolatxonasiga moʻljallangan tashriflari uchun tegishli viza turini oldindan olishlari kerak boʻladi:

 Vanuatu

Mehmonlar statistikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ushbu yillarda Turkiyaga eng koʻp sayyohlar quyidagi mamlakatlardan kelgan[28][29][30][31][32]:

No. Mamlakat 2019 2018 2017 2016 2015
1  Rossiya Increase 7,017,657 Increase 5,964,631 Increase 4,715,438 Decrease 866,256 3,649,003
2  Germaniya Increase 5,027,472 Increase 4,512,360 Decrease 3,584,653 Decrease 3,890,074 5,580,792
3  Bolgariya Increase 2,713,464 Increase 2,386,885 Increase 1,852,867 Decrease 1,690,766 1,821,480
4  Birlashgan Qirollik Increase 2,562,064 Increase 2,254,871 Decrease 1,658,715 Decrease 1,711,481 2,512,139
5  Eron Increase 2,102,890 Decrease 2,001,744 Increase 2,501,948 Decrease 1,665,160 1,700,385
6  Gruziya Decrease 1,995,254 Decrease 2,069,392 Increase 2,438,730 Increase 2,206,266 1,911,832
7  Ukraina Increase 1,547,996 Increase 1,386,934 Increase 1,284,735 Increase 1,045,043 706,551
8  Iroq Increase 1,374,896 Increase 1,172,896 Increase 896,876 Decrease 420,831 1,094,144
9  Niderlandiya Increase 1,117,290 Increase 1,013,642 Decrease 799,006 Decrease 906,336 1,232,487
10  Ozarbayjon Increase 901,723 Increase 858,506 Increase 765,514 Increase 606,223 602,488
11  Polsha Increase 880,839 Increase 646,365 Increase 296,120 Decrease 205,701 550,779
12  Fransiya Increase 875,957 Increase 731,379 Increase 578,524 Decrease 555,151 847,259
13  Gretsiya Increase 836,882 Increase 686,891 Increase 623,705 Decrease 593,150 755,414
14  Ruminiya Increase 763,320 Increase 641,484 Increase 423,868 Decrease 357,473 441,097
15  Qoʻshma Shtatlar Increase 578,074 Increase 448,327 Decrease 329,257 Decrease 459,493 798,787
16  Falastin Increase 569,368 Increase 443,732 Increase 380,415 Increase 293,988 224,568
17  Saudiya Arabistoni Decrease 564,816 Increase 747,233 Increase 651,170 Increase 530,410 450,674
18  Belgiya Increase 557,435 Increase 511,559 Increase 419,998 Decrease 413,614 617,406
19  Iordaniya Increase 474,874 Increase 406,469 Increase 277,729 Increase 203,179 162,866
20  Qozogʻiston Increase 455,724 Increase 426,916 Increase 402,830 Decrease 240,188 423,744
21  Shvetsiya Increase 444,285 Increase 384,397 Increase 289,134 Decrease 320,580 624,649
22  Xitoy Increase 426,344 Increase 394,109 Increase 247,277 Decrease 167,570 313,704
23  Avstriya Increase 401,475 Increase 353,628 Decrease 287,746 Decrease 310,946 486,044
24  Italiya Increase 377,011 Increase 284,195 Decrease 205,788 Decrease 213,227 507,897
25  Lebanon Increase 376,721 Increase 338,837 Increase 237,476 Decrease 191,642 197,552
26  Quvayt Increase 374,191 Increase 298,620 Increase 255,644 Increase 179,938 174,486
27  Daniya Increase 335,877 Increase 326,278 Decrease 269,026 Decrease 329,618 408,841
28  Chex Respublikasi Increase 311,359 Increase 228,251 Increase 126,567 Decrease 87,328 212,464
29   Shveysariya Increase 311,107 Decrease 269,649 Decrease 206,479 Decrease 215,194 380,338
30  Turkmaniston Increase 297,706 Increase 252,911 Increase 230,881 Decrease 165,762 174,330
31  Jazoir Increase 295,512 Increase 288,207 Increase 213,333 Increase 176,233 171,873
32  Serbiya Increase 282,347 Increase 225,312 Increase 146,852 Decrease 110,594 178,997
33  Kipr Increase 268,341 Increase 266,859 Increase 256,059 Decrease 233,181 246,245
34  Libiya Increase 259,243 Increase 188,312 Increase 99,395 Decrease 72,014 234,762
35  Belarus Increase 258,419 Increase 245,254 Increase 229,229 Decrease 113,793 204,355
36  Ispaniya Increase 257,342 Increase 178,018 Increase 106,757 Decrease 106,582 236,063
37  Oʻzbekiston Increase 252,138 Increase 241,235 Increase 195,745 Decrease 134,330 143,331
38  Marokash Increase 234,264 Increase 176,538 Increase 114,155 Decrease 87,660 109,775
39  Hindiston Increase 230,131 Increase 147,127 Increase 86,996 Decrease 79,316 131,869
40  Litva Increase 229,704 Increase 199,371 Increase 134,264 Decrease 109,749 112,654
Jami Increase 51,747,198 Increase 46,112,592 Increase 37,969,824 Decrease 30,906,680 41,114,069
Marmaris — Turkiyadagi yozgi sayyohlik uchun mashhur joy.
Turkiya, Antalyadagi Beydağları qirgʻoq milliy bogʻi

Turkiya 2013-yil aprelidan 2017-yilning 1-yanvariga qadar 16 199 968 ta elektron viza berdi. Bu davrda jami 18 452 733 ta ariza topshirilgan edi va qabul darajasi 87,79 % ni tashkil etdi. Vizalarning aksariyati Buyuk Britaniya (4,6 million), Iroq (2 million) va Niderlandiya (1,8 million) fuqarolariga berilgan[33].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „T.C. Dışişleri Bakanlığı Turkish Embassy in New Delhi“. 21-oktabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-oktabr 2018-yil.
  2. ↑ „Passport Validity Requirements While Entering Turkey in Accordance with Law on Foreigners and International Protection“. Turkish MFA. 12-sentabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-sentabr 2017-yil.
  3. ↑ „Countries whose citizens are allowed to enter Turkey with their national ID's / Rep. of Turkey Ministry of Foreign Affairs“. Mfa.gov.tr. 2015-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-may 2016-yil.
  4. ↑ „Bosna Hersek'e kimlik kartıyla seyahat dönemi“.
  5. ↑ „From Rep. of Turkey Ministry of Foreign Affairs“. Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs. 21-iyul 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-aprel 2018-yil.
  6. ↑ „Türkiye'den 11 ülkeye vize muafiyeti“. NTV (2-mart 2020-yil). 2-mart 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2020-yil.
  7. ↑ „Archived copy“. 30-yanvar 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-yanvar 2021-yil.
  8. ↑ „Turkey Azerbaijan agree on Mutual visa exemption“. Anadolu Agency (3-iyun 2020-yil). 3-iyun 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-iyun 2020-yil.
  9. ↑ „From Rep. Of Türkiye Ministry of Foreign Affairs“. 16-iyul 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyun 2022-yil.
  10. ↑ „Cumhuriyet haber verir... Son dakika haberler ve doğru haberin sitesi.“ (turkcha). www.cumhuriyet.com.tr. 3-iyun 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-iyun 2020-yil.
  11. ↑ „Sırbistan ile Türkiye arasında kimlikle geçiş uygulaması“. 26-iyul 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-iyun 2022-yil.
  12. ↑ „Türkiye'den 6 Avrupa ülkesine vize muafiyeti“. NTV (20-fevral 2020-yil). 20-fevral 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-fevral 2020-yil.
  13. ↑ „Visa Information for Foreigners / Rep. Of Turkey Ministry of Foreign Affairs“. 18-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  14. ↑ „Turkey Introduces Visa Regime for Russian Journalists“. themoscowtimes.com. 9-iyun 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-aprel 2018-yil.
  15. ↑ „Türki̇ye, Hi̇zmet Pasaportu Hami̇li̇ Rusya... – T.C. Moskova Büyükelçiliği-Посольство Турции Москва-Turkish Embassy Moscow“. Facebook (18-aprel 2016-yil). 6-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-may 2016-yil.
  16. ↑ „Maldives, Turkey to sign agreement to facilitate visa-free travel to Turkey“. 31-yanvar 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-fevral 2022-yil.
  17. ↑ „Archived copy“. 25-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-iyun 2021-yil.
  18. ↑ „200305-6.pdf“ (2020). 5-mart 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2020-yil.
  19. ↑ „Archived copy“. 6-mart 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-noyabr 2020-yil.
  20. ↑ „General Information About Turkish Visas“. mfa.gov.tr. 19-noyabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-noyabr 2021-yil.
  21. ↑ @TC_AddisAbabaBE. „FM @MevlutCavusoglu and Sierra Leone FM Kamara signed visa free agreement for diplomatic passports @_AfricanUnion“. Qaraldi: 3-aprel 2018-yil.
  22. ↑ „Foreign Minister Mevlüt Çavuşoğlu visited Laos, 7–8 November 2018“. www.mfa.gov.tr. 12-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-noyabr 2018-yil.
  23. ↑ „Zambia, Turkey waive visa requirements for diplomatic passport holders“. Xinhua (8-may 2019-yil). 8-may 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-may 2019-yil.
  24. ↑ „Electronic Visa Application System“. Electronic Visa Application System. 21-oktabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-aprel 2018-yil.
  25. ↑ „Vize Harc Miktarlari En.pdf“. 19-mart 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2015-yil.
  26. ↑ Must be below 18 or over 35 years old.holding valid visa or residence permit issued by Schengen area countries, Ireland or the United Kingdom
  27. ↑ „Electronic Visa Application System“. Electronic Visa Application System. 12-sentabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-aprel 2018-yil.
  28. ↑ Ministry of Culture and Tourism, Republic of Turkey. „Number of Arriving-Departing Foreigners and Citizens, December 2016“. Retrieved 16 May 2017.
  29. ↑ NUMBER OF ARRIVING-DEPARTING VISITORS, FOREIGNERS AND CITIZENS December 2017
  30. ↑ „DISTRIBUTION OF ARRIVING FOREIGN VISITORS — TOP 5 COUNTRIES (2016—2018) JANUARY-DECEMBER“.
  31. ↑ „Tourism Receipts-Expenditures (2003—2019)“.
  32. ↑ „2019“. Ktb.gov.tr. Retrieved 2022-03-24.
  33. ↑ „Turkey issued over 16 million online visas since 2013“. dailysabah.com (25-yanvar 2017-yil). 27-yanvar 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-aprel 2018-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Turkiyaning_viza_siyosati&oldid=3451746" dan olindi