Turkiya — Markaziy Afrika Respublikasi munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Turkiya — Markaziy Afrika Respublikasi munosabatlari Turkiya va Markaziy Afrika Respublikasi (MAR) oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik aloqalar sanaladi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yilda Markaziy Afrika Respublikasida fuqarolar urushi boshlanganida Turkiya zo‘ravonlik qurbonlariga yordam ko‘rsatgan davlatlardan biri bo‘ldi, muhtojlarga yordam berishga xalqaro hamjamiyatni safarbar qilishga harakat qildi[1].

Tashriflar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2013-yilning 18—21 noyabr kunlari Turkiya Prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘anning taklifiga binoan o‘tish davri hukumati Bosh vaziri Nikola Tiangay boshchiligidagi AVRO delegatsiyasi Islom hamkorlik tashkiloti Iqtisodiy va tijorat hamkorlik qo‘mitasining yigirma toʻqqizinchi xalqaro yigʻilishida ishtirok etdi.

2014-yil iyun oyida CAR Bosh vaziri Andre Nzapeike boshchiligidagi delegatsiya Turkiya davlatiga rasmiy tashrif buyurdi.

2016-yilning 10—15 aprel kunlari Istanbul shahrida Islom hamkorlik tashkiloti sammiti, 2016-yilning 23-24-may kunlari u yerda Jahon gumanitar sammiti, 2016-yilning 27—29 may kunlari Eng kam rivojlangan davlatlar sammiti bo‘lib o‘tdi. Sammit (EAGU) Antaliyada boʻlib oʻtdi. MAR delegatsiyalari 2016-yil 2—3 noyabr kunlari Istanbulda boʻlib oʻtgan.

2020-yilning 9—11 mart sanalarida Markaziy Afrika Respublikasi Strategik investitsiyalar vaziri o‘rinbosari Paskal Bida Koyagbele hamda Turkiya tashqi ishlar vaziri o‘rinbosari Yavuz Selim Kyran o‘rtasida uchrashuv bo‘lib o‘tdi[2].

Iqtisodiy munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Turkiya va Markaziy Afrika Respublikalari o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 2018-yilda 5,89 million AQSh dollarni, 2019-yilda 5,81 million dollarni (Turkiya eksporti 3,84 million dollar, import 1,87 million dollarni) tashkil etdi.

Turkiya Markaziy Afrika Respublikasida asosiy ijtimoiy va sogʻliqni saqlash xizmatlarini yaxshilashga qaratilgan saʼy-harakatlarini davom ettirmoqda.

Turkiya tomonidan MAR uchun asosan TİKA, Qizilay, AFAD, Turkiya Diniy Jamgʻarmasi va boshqa tegishli muassasa va tashkilotlar orqali koʻplab insonparvarlik yordamlari, xayr-ehsonlar, infratuzilmani qayta tiklash ishlari faol tarzda amalga oshirib kelinmoqda.

1992-yildan beri „Turkiya“ stipendiyalari doirasida Turkiya Markaziy Afrika Respublikasidan kelgan talabalarga oʻqish imkoniyatini taqdim etdi[2].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „İHH ekipleri Orta Afrika’da“. İHH İnsani Yardım Vakfı (2013-yil 27-dekabr). 2016-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-yanvar.
  2. 2,0 2,1 „Türkiye - Orta Afrika Cumhuriyeti (OAC) İlişkileri“ (tr). Министерство иностранных дел Турции. 2017-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 29-iyul.