Turkiston muxtoriyati bayrog‘i

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Turkiston (Qoʻqon) muxtoriyati bayrog‘i
Mutanosibligi 2:3
Qabul qilindi 27.11.1917
Bayroq mualliflari Mustafo Choʻqay

Turkiston (Qoʻqon) muxtoriyatining bayrogʻi — Qoʻqon muxtoriyatining rasmiy ramzi bo‘lgan (baʼzan Turkiston muxtoriyati nomi ham qo‘llaniladi). Mazkur bayroqni ayrim holatlarda 1876-yilda tugatilgan Qo‘qon xonligining bayrog‘i deb hisoblashadi, lekin buni bayroqqa hech qanday bog‘liqlik joyi bo‘lmagan. Muxtoriyat bayrog‘idan 1917-yil noyabrdan 1918-yil fevralgacha foydalanilgan[1].

1917-yil 25-noyabrda (Yulian kalendariga ko‘ra, baʼzi manbalarda sana yangi uslubda ko‘rsatilgan — 8 dekabr), noyabrda bo‘lib o‘tgan IV Favqulodda Umumturkiston viloyati musulmonlari qurultoyida tasdiqlangan. 1917-yil 27-sonli (yangi uslub bo‘yicha — 10 dekabr) Turkiston „Rossiya Demokratik Federativ Respublikasi tarkibidagi avtonom hudud“ deb eʼlon qilindi. O‘sha qurultoyda Turkiston Muvaqqat xalq kengashi va muxtoriyatning Muvaqqat hukumati saylandi. Jadidchilik va panturkizm yetakchilaridan biri bo‘lgan Muvaqqat Xalq Kengashining tashqi aloqalar bo‘limi boshlig‘i Mustafo Shokay taklifi bilan muxtoriyat bayrog‘i tasdiqlandi[1].

Bayroq  to‘g‘ri to‘rtburchaklar panelidan iborat bo‘lib, qizil va ko‘k rangdagi teng gorizontal chiziqlardan iborat bo‘lib, oq yarim oy va besh qirrali yulduzdan iborat edi. Bayroqning moviy rangi Turkiston hududi aholisining asosiy qismi turkiy xalqlarga mansubligini, qizil rang yangilanish va inqilob ramzini bildirgan. Bayroqning butun tarkibi, qizil, yarim oy va yulduz Turkiya bayrog‘i tarkibini takrorladi, panturkizm tarafdorlari uni o‘zlarining namunasi va himoyachisi deb bilishgan[1].

Maʼqullangan[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]