Turk tilidagi eng uzun soʻz

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Turk tilidagi eng uzun soʻz ommabop madaniyatda boʻlib, 70 harfdan iborat "muvaffakiyetsizleştiricileştiriveremeyebileceklerimizdenmişsinizcesine".[1][2][3][4] Turk tili texnik jihatdan agglyutinativ til boʻlganligi uchun cheksiz sonli harflar bilan soʻz yasash mumkin. Biroq, bir xil qoʻshimcha bir necha marta ishlatilsa, soʻz tushunarsiz boʻlib qoladi; Shuning uchun, eng uzun soʻz ayni paytda tushinarliligi jihatidan asoslanadi.

"muvaffakiyetsizleştiricileştiriveremeyebileceklerimizdenmişsinizcesine" soʻzi xalq orasida eng uzun soʻz hisoblanadi. Biroq, uzun soʻzning 15 harfli "muvaffakiyetsiz" asos qismini maʼnosini yoʻqotmasdan 20 harfli soʻz bilan almashtirish mumkin, chunki Turk tili lugʻatida qoʻshimchalarsiz eng uzun soʻzlar 20 ta harfdan iborat: kuyruksallayangiller, ademimerkeziyetçilik, egzistansiyalizm yoki elektroensefalograf.[5] Boshqacha qilib aytadigan boʻlsak, har qanday ot soʻzining oxiriga "-sizleştiricileştiriveremeyebileceklerimizdenmişsinizcesine" qoʻshimchasini qoʻshish printsipial jihatdan maqsadga muvofiq deb hisoblanadi. Masalan, “kuyruksallayangillersizleştiricileştiriveremeyebileceklerimizdenmişsinizcesinedir” kabi soʻz ham tushunarli ham 81 ta harfdan iborat boʻlishiga qaramay, “kuyruksallayangiller,ademimerkeziyetçilik” yoki “elektroansefalografi" kabi mashhur madaniyatda paydo boʻlmagan.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bu soʻzdan oldin, "Çekoslovakyalılaştıramadıklarımızdan mıymışsınız?" eng uzun soʻz sifatida koʻrsatilgan. Bu qofiya oʻsha davrning mashhur soʻzlaridan edi.

Keyinchalik, Chexoslovakiyaning parchalanishi bilan bu soʻz "Afyonkarahisarlılaştırabildiklerimizdenmişsinizcesine" ishlatila boshlandi. Uzunroq versiyasi topilgach, bu soʻz ham mashhurligini yoʻqotdi.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „1“.
  2. „4“.
  3. „2“.
  4. „3“.
  5. TDK imlâ kılavuzundaki en uzun sözcükler, Türkçenin Rekorları http://www.turkceogretimi.com/Dil-Uzerine/article/22-tuerkce-nin-rekorlar/25 (Wayback Machine saytida 2014-01-16 sanasida arxivlangan)