Trnava

Trnava
Trnava; Trnava
	; Bayroq ; Gerb
	48°22′0″N 17°35′0″E / 48.36667°N 17.58333°E G OKoordinatalari: 48°22′0″N 17°35′0″E / 48.36667°N 17.58333°E G O
Mamlakat	Slovakiya
Mintaqa	Trnava viloyati
Asos solingan	1211
Ilk eslatilishi	1211
Maydon	715 km2 (276 mi²)
Markazi balandligi	146 m
Aholisi (2021-yil)	63 194 kishi (2 021-yil 31-dekabr)
Zichligi	962 kishi/km2
Vaqt mintaqasi	UTC+1, yozda UTC+2
Telefon kodi	0 33
Pochta indeks(lar)i	917 00
Avtomobil kodi	TT
	Trnava

Trnava (slovak.: Trnava, nemischa: Tyrnau, veng.: Nagyszombat, lotincha: Tyrnavia)- Gʻarbiy Slovakiyadagi shahar, Kichik Karpatlarning janubiy yonbagʻirlarida, Trnavka daryosida joylashgan. Trnava arxiyepiskopning qarorgohidir va shuning uchun u koʻpincha Slovakiyadigi Rim deb ataladi. Aholisi taxminan 70 ming kishi. Trnava xuddi shu nomdagi Trnava viloyatining markazi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchi marta Trnavaning kichik qishloq xoʻjaligi aholi punkti 1211-yilda Estergom arxiyepiskopi maktubida eslatib oʻtilgan. Trnava Slovakiya hududida birinchi boʻlib shahar maqomini olgan. 1238- yilda ularga Vengriya qiroli Bela IV tomonidan berilgan. XIII asrda Trnavada juda zamonaviy va katta qal’a qurilgan. Trnavaning ahamiyati shundan dalolat beradiki, aynan shu yerda venger qirollari boshqa mamlakatlar qirollari bilan uchrashgan. Trnavaning ahamiyati XVI asrda, Estergom arxiyepiskopi turklardan qochib, bu Yerga koʻchib kelganida yanada kuchaydi. Shunday qilib, Bratislava Vengriyaning maʼmuriy poytaxti boʻlgan boʻlsa, Trnava diniy poytaxtga aylandi. 1635-yilda kardinal Piter Pazman Trnava universitetiga asos soldi (Vengriyadagi birinchi). U 1777-yilda imperator Mariya Tereza buyrugʻi bilan Budaga koʻchib oʻtdi va shu tariqa Budapesht universitetiga aylandi.

Ishtvan Bochkai, Gabor Betlen, Dyordj Rakoczi, Imre Tokoly va Ferens II Rakotsi kabi vengriya qoʻzgʻolonchilari shaharni bir necha marta egallab olishgan. Ammo buning strategik ahamiyati yoʻq edi. 1704-yil 26-dekabrda Ferents II Rakotsining kurutsilari Nagyszombat jangida general Xeysterning imperator armiyasi tomonidan magʻlubiyatga uchradilar.

Bu yerda, 1787-yilda slovak maʼrifatparvari Anton Bernolak Trnavada soʻzlashuvchi Trnavsko-Podgorskiy lahjasiga asoslangan adabiy slovak tilining birinchi variantini yaratdi. 1793- yilda bu yerda Slovakiya olimlar jamiyati tashkil topdi. Shahar devorlari 1820-1840 yillarda buzib tashlangan. 1846-yilda Bratislava va Trnava oʻrtasida umumiy foydalanishdagi temir yoʻl qurildi.

1918-yilda Chexoslovakiya davlati tashkil etilgandan soʻng, Trnava uning tarkibiga kirdi va hozirgi kungacha saqlanib qolgan sanoat markazlaridan biriga aylandi.