Transavia

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Transavia Airlines CV, Transavia sifatida sotiladigan va ilgari transavia.com nomi bilan brendlangan, Gollandiyaning arzon aviakompaniyasi va KLMning toʻliq sho''ba korxonasi va shuning uchun Air France-KLM guruhining bir qismidir. Uning asosiy bazasi Amsterdamdagi Schiphol aeroportidir va boshqa bazalari Rotterdam Gaaga va Eyndxoven aeroportlarida joylashgan. Transavia Transavia France -ni Fransiyadagi filiali sifatida saqlab qoladi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Transavia Sud Caravelle Amsterdamning Schiphol aeroportida 1972-yil iyun oyida
Transavia Airbus A300 1976-yil
Transavia Boeing 757-200 2001-yil

Dastlabki yillari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gollandiyada Martinairdan keyin ikkinchi charter kompaniyasini ochish boʻyicha birinchi aqliy hujum mashgʻulotlari 1966-yilning bahorida, amerikalik Chalmers Goodlin kapitan Pit Holmes bilan uchrashganida boshlangan. „Slick“ Goodlin yaqinda Maastrixtda joylashgan, uchta DC-6 mavjud boʻlgan harakatsiz kichik Transavia Limburg kompaniyasini sotib olgan edi. Gollandiya hukumatiga Amsterdam aeroportidan tashqarida parvoz qilish uchun ham, ushbu DC-6 samolyotlari uchun ham aviakompaniyadan foydalanish litsenziyasini olish uchun murojaat qilish kerak edi.

Oʻsha bosqichda Martinair Holland rahbariyatining sobiq aʼzosi John Block buni qabul qilishga tayyor edi. U muvaffaqiyatga erishdi, litsenziya 1966-yil 14-noyabrda berildi va ikki kundan keyin 1966-yil 16-noyabrda aviakompaniyaning birinchi tijorat reysi — Amsterdam/Neapol/Amsterdam — amalga oshirildi, kapitan Pete Holmes tomonidan boshqarilgan, bortda Gollandiya balet orkestri va Gollandiya raqs teatri bor edi. Bu Transavia Holland yangi nomi bilan birinchi parvoz edi.

Kompaniya eski Schiphol aeroportida, Hangar 7da ofislarini topdi va yangi qurilayotgan moliyachi Slick Goodlin uch qirrali boshqaruvni tayinladi: tijorat direktori JN Block, Operatsiyalar boʻyicha direktor H.G. Holmes va texnik direktor Kees de Blok. Birinchi xodimlardan baʼzilari uchuvchilar Jon Shurman (Kanada), Hans Shteinbacher va Pim Sierks (Gollandiya), bosh styuardessa Willy Holmes-Stewardess va uning styuardessalari: katta styuardessa Wil Dammers va olti nafar puxta tanlangan va oʻqitilgan yosh ayollar edi.

Transavia tomonidan boshqariladigan oʻn toʻrtta ikkinchi qoʻl Sud Caravelle egizak reaktiv laynerlarining birinchisi 1969-yilning yozida yetkazib berilgan va turi 1976-yilda Boeing 737 samolyotlarining keyingi yetkazib berilishi bilan almashtirilgunga qadar aviakompaniyada xizmat qilgan.

1980-yillardan boshlab rivojlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aviakompaniyani noldan boshlab, oʻn yil oʻtgach, Transavia Gollandiyaning dam olish bozorining 45 % bozor ulushiga ega boʻldi va Martinairning asosiy raqobatchisiga aylandi. 1986-yilda Transavia Holland brendi Transavia Airlinesga almashtirildi. Bu Buyuk Britaniya va Gollandiya hukumatlari oʻrtasida imzolangan birinchi ochiq osmon shartnomasidan foydalangan birinchi aviakompaniya edi. Transavia 1986-yil 26-oktabrda Amsterdam- London Gatwik yoʻnalishi boʻyicha birinchi rejalashtirilgan qatnovini boshladi.

1991-yil davomida aviakompaniyaning asosiy aktsiyadori Nedlloyd oʻzining 80 % ulushini KLMga sotdi. 1998-yilda Transavia Gretsiya aviatsiya qonunchiligidagi oʻzgarishlardan soʻng Gretsiyada ichki qatnovlarni amalga oshirgan birinchi xorijiy aviakompaniya boʻldi. 2003-yil iyun oyida KLM Transavia kompaniyasining qolgan 20 foizini sotib oldi, bu esa uni 100 % KLMga tegishli qildi. Keyinchalik Air France va KLMning birlashishi Transavia-ni Air France-KLMning toʻliq sho''ba korxonasiga aylantirdi.

2000-yillarning boshlarida Transavia asosan Basiq Air deb nomlangan arzon aviakompaniyaga ega charter aviakompaniyasi edi. Brend imidjini mustahkamlash uchun ikkalasi 2005-yil 1-yanvarda transavia.com domen nomi ostida birlashtirildi.

Transavia Fransiyaning Transavia France boʻlimiga ega, u Parij-Orlyda joylashgan boʻlib, u ham 737-800-larni boshqaradi. Kopengagenda joylashgan Daniyaning Transavia Denmark boʻlinmasi 2008-yildan 2011-yil apreligacha ishlagan va kutilgan natijalarni bermagani uchun yopilgan.

2014-yil sentabr oyida Air France uchuvchilari tomonidan Air France-KLM guruhining Transavia rivojiga eʼtibor kuchayganiga norozilik sifatida ish tashlash uyushtirildi, uning uchuvchilari Air France aviakompaniyasinikidan kamroq maosh oladi[1].

2015-yil boshida Transavia yangi korporativ dizaynga ega boʻldi va „.com“ ni omma oldida koʻrinishidan chiqarib tashladi va asosiy ranglarini oq/yashil/koʻkdan oq/yashilga oʻzgartirdi[2]. Aviakompaniya endi Air France-KLMning Niderlandiya va Fransiya uchun arzon brendi sifatida joylashishi kerak[3].

2017-yil fevral oyida Transavia Munich aeroportidagi bazasini atigi bir yillik xizmat muddatidan soʻng biznes strategiyasidagi oʻzgarish va salbiy iqtisodiy istiqbol tufayli 2017-yil oktabr oxirigacha yopishini eʼlon qildi[4].

2019-yil dekabr oyida Transavia Bryussel aeroportida oʻz bazasini ishga tushirganini eʼlon qildi, dastlab aeroportdan toʻqqizta yoʻnalishni boshqargan[5].

2021-yil dekabr oyida, koronavirus tufayli kechikishdan soʻng, Bryussel aeroportidagi baza ochildi. Transavia bitta samolyotni Belgiya aeroportiga qoʻyadi[6].

Korporativ ishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mulkchiligi va tuzilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Transavia Airlines CV 100 % KLMga tegishli, bu esa oʻz navbatida Air France-KLMga tegishli, biroq Transavia mustaqil operatsiya sifatida boshqariladi. U Fransiya bozorida faoliyat yurituvchi Transavia France SAS fransuz aviakompaniyasida 4,49 % ulushga ega (qolgan 95,51 % Air France SAga tegishli). Transavia France ham xuddi shunday biznes modeli, veb-sayt va rasmga ega transavia brendi ostida ishlaydi[7].

Biznes tendentsiyalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fayl:Transavialogo.gif
Transavia Airlines brendingi paytida logotip
transavia.com brendingi paytida logotip

Transavia brendining ikkala qismi (Transavia Netherlands va Transavia France) uchun moliyaviy maʼlumotlar ularning asosiy ota-onasi Air France-KLMning nashr etilgan yillik hisoblariga toʻliq kiritilgan. Transavia brendi uchun hisobot natijalari (31-dekabrda tugaydigan yillar uchun raqamlar)berilgan edi.

Biznes modeli[tahrir | manbasini tahrirlash]

Transavia kam xarajatli tashuvchi sifatida ishlaydi va shuning uchun bitta sinf kabinali bitta turdagi samolyotdan (ularning holatlarida Boeing 737) foydalanadi. Aviakompaniya xarid qilish uchun oziq-ovqat va ichimliklar taklif qiluvchi bortda xarid qilish xizmatini taklif qiladi[8]. 2011-yil 5-apreldan boshlab Transavia qoʻl yuki uchun toʻlovlarni joriy qildi va qoʻl yuki qoidalarini oʻzgartirdi, qoʻl yuki uchun ruxsat etilgan maksimal ogʻirlik 5kg dan oshgan 10kg gacha edi[9].

TransPort binosida Transavia va Martinairning bosh ofislari joylashgan.

Transavia oʻzining bosh ofisi Amsterdam Schiphol aeroporti, Haarlemmermeer, Niderlandiya hududida joylashgan TransPort binosida, Sharqiy Schipholda[10] joylashgan[11]. Transavia 2010-yil 3-mayda yangi binoga 400 ga yaqin xodimi bilan koʻchib oʻtdi[12]. Ilgari bosh ofisi Schiphol aeroportidagi Triport III binosida edi[13][14].

Manzillari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Filo[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozirgi flot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Transavia Boeing 737-800 hozirgi libos kiygan
Transavia Boeing 737-700 oldingi kiyim kiygan
Split Scimitar Winglets bilan Transavia Boeing 737-800

A Transavia Boing 737-800 Boing lar bilan bolish scimitar qanotlar bilan bolish.

2022-yil avgust oyidan boshlab Transavia (shu jumladan, Transavia France Transavia) quyidagi roʻyxatdan oʻtgan samolyotlarni boshqaradi deya roʻyhat berilgan edi[15][16].

Yozgi gavjum mavsumda Transavia muntazam ravishda Minnesota shtatining Eagan shahrida joylashgan AQShning Sun Country Airlines aviakompaniyasidan qoʻshimcha 737 ta samolyotni ijaraga oladi. Quyosh mamlakatining gavjum mavsumiga toʻgʻri keladigan sekinroq qish mavsumida Sun Country Transaviaʼdan bir nechta samolyotlarni ijaraga oladi. Ushbu oʻzaro kelishuv ikkala aviakompaniyaga mavsumiy talabni aks ettirish uchun oʻz parklarini muvozanatlash imkonini beradi[17][18].

Transavia shuningdek, yoz mavsumining eng yuqori choʻqqisida turli charter aviakompaniyalaridan ularning nomidan parvozlarni amalga oshirish uchun xizmatlarni ijaraga olgan edi.

Tarixiy flot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻtgan yillar davomida Transavia oʻzining asosiy parkida quyidagi samolyot turlaridan foydalandi deya roʻyhat qoʻyildi.

Samolyotlarning qoʻshimcha turlari kam sonli va faqat qisqa muddatli flotning bir qismi edi.

Baxtsiz hodisalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Transavia reyslarida halok boʻlganlar yoki samolyotlarning toʻliq yoʻqolishi kuzatilmagan. 1997-yilda samolyotga jiddiy zarar yetkazgan ikkita hodisa yuz berdi:

  • 1997-yil 8-fevralda Transavia Airlines aviakompaniyasining 484-reysi, Salzburgdan Amsterdamga uchayotgan Boeing 737-300 yoʻnalishida shikastlangan. Liftning surish/tortish tayogʻi uzilib, Boeing 737 ruliga zarar yetkazdi va Nuremberg aeroportiga favqulodda qoʻnishni amalga oshirdi. Oʻlim holatlari yoʻq, ammo FAA bu va shunga oʻxshash hodisadan keyin parvozga yaroqlilik direktivasini chiqardi[19].
  • 1997-yil 24-dekabrda Transavia Airlines aviakompaniyasining 462-reysi Gran Kanariyadan Amsterdamga uchayotgan Boeing 757-200 samolyoti qoʻnish vaqtida jiddiy shikastlangan. Samolyot kuchli, kuchli shamolda qoʻndi va birinchi navbatda oʻng asosiy uzatmasi bilan qattiq pastga tushdi. Tugatish chogʻida it uyasi qulab tushdi va baʼzi elektr va elektron tizimlar hamda boshqaruv kabellariga jiddiy zarar yetkazdi. Uchish-qoʻnish yoʻlagi boʻylab taxminan 3 km sirgʻangandan soʻng,  samolyot uchish-qoʻnish yoʻlagi yonidagi oʻtda toʻxtab qoldi. Samolyot muvaffaqiyatli evakuatsiya qilindi, qurbonlar yoki jiddiy jarohatlar kuzatilmadi[20]. Samolyot taʼmirdan keyin xizmatga qaytdi.
  • 2019-yil 6-sentabr kuni Transavia Airlines aviakompaniyasining 1041-reysi Amsterdamning Schiphol aeroportida 18C uchish-qoʻnish yoʻlagi oʻrniga D taksi yoʻlagidan uchishga urindi. Aeroport nazoratchilari samolyotni zudlik bilan toʻxtatishni buyurgan. Jabrlanganlar haqida xabar berilmagan.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Transavia Daniya.
  • Transavia Fransiya.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Air France strike to continue another week“. The Local: France (19-sentabr 2014-yil). Qaraldi: 20-sentabr 2014-yil.
  2. Dorien Vrieling. „[Designpanel Rebranding Transavia“]. MarketingTribune (2015-yil 10-mart).
  3. „Annual Financial Report 2014“. Air France-KLM. 23-noyabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-aprel 2015-yil.
  4. aero.de — „Transavia dissolves base in Munich“ (German) 13 February 2017
  5. Liu, Jim. „Transavia launches Brussels base in S20“. routesonline.com (4-dekabr 2019-yil).
  6. „Transavia officially announces base in Brussels - Aviation.Direct“ (21-dekabr 2021-yil).
  7. „Organization“. Transavia. Qaraldi: 4-dekabr 2016-yil.
  8. "Selection on board." transavia.com.
  9. „Why is transavia.com changing its luggage policy?“. Transavia.com. 2011-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-mart 2011-yil.
  10. "New visiting address Martinair Headquarters[sayt ishlamaydi]."
  11. "Visiting address and directions."
  12. "Proud of our new energy-saving head office."
  13. "STCC TRANSAVIA."
  14. "Annual Report 2004/2005."
  15. „Global Airline Guide 2019 (Part One)“. Airliner World. № October 2019. 22-bet.
  16. „Transavia Fleet Details and History“. www.planespotters.net. Qaraldi: 5-dekabr 2019-yil.
  17. „Transavia Airlines PH-HZG (Boeing 737 NG / Max - MSN 28379) | Airfleets aviation“.
  18. „The Story of Two Northern Suns: Sunwing and Sun Country – AirlineGeeks.com“.
  19. Incident details from Aviation Safety.net website, visited 22 June 2008.
  20. Incident details from Aviation Safety.net website, visited 13 March 2021.