Toqbergen Abiyev

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Tokbergen Abiyevdan yoʻnaltirildi)

Toqbergen Abiyev (qozoqcha: Тоқберген Әбиев , Toqbergen Ábiev) — qozoq jurnalisti. Ostonadagi hukumatdagi korruptsiyani hujjatlashtirishga ixtisoslashgan „ Zakon i Pravosudiye“ gazetasi muharriri u 2012-yil 20-dekabr kuni qozoq matbuotiga shov-shuvli xabari chop etilishini eʼlon qilganidan bir necha soat oʻtib gʻoyib boʻldi[1] Abiyev 2013-yil 4-yanvarda yana paydo boʻldi.

Qamoqqa olish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Abiyev 2008-yilning iyulidan 2011-yilning mayiga qadar Qozogʻiston Respublikasi Iqtisodiy jinoyatlar va korruptsiyaga qarshi kurash agentligi (moliyaviy politsiya) vakiliga sud huquq-tartibot idoralari xodimlari haqida maʼlumot olish maqsadida pora berganlikda ayblanib, qamoqda oʻtkazgan. Uning taʼkidlashicha, hibsga olinishi Zakon i Pravosudie dagi muharrirlik lavozimi bilan bogʻliq[2]

Gʻoyib boʻlish[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yil 20-dekabrda Abiyev oʻz hamkasblariga elektron xabar yoʻllab, manshunday deb aytdi:

Hurmatli hamkasblar, ertaga, 21-dekabr (…) “Korrupsioner qamoqqa tushishi kerak” sarlavhali eksklyuziv matbuot anjumani bo'lib o'tadi. Siz xafa bo'lmaysiz. Sizning tayyorlanishingizni kutishmoqda.

U „Korrupsionerlar qamoqqa olinishi kerak“ deb nomlangan matbuot anjumanida Ostonadagi despotizm va korruptsiyani fosh etishini tushuntirdi[2][3]. Taxminan soat 22:00larda Abiyev hamkasbi Andrey Taranovga ertangi kungi tadbir uchun maʼlumot yigʻish uchun ketayotganini va tez orada qaytib kelishini aytdi, lekin u qaytib kelmadi[2].

„Chegara bilmas muxbirlar“ tashkiloti Abiyevning gʻoyib boʻlishi rejalashtirilgan press-reliz bilan bogʻliqligiga „ozgina shubha yoʻq“ va vaziyatdan „juda xavotirda“ ekanini taʼkidladi[2]. Bu ish uning sobiq hamkasbi, 2007-yildan beri bedarak yoʻqolgan Oʻrolgʻaysha Omarshanova bilan solishtirildi. U Qazaxmys kompaniyasining halok boʻlgan sobiq menejerining oʻldirilishi va hukumatning daʼvo qilishicha, uning bosqinchining oilasiga olomon hujumi oʻrtasidagi bogʻliqlikni tekshirayotganda gʻoyib boʻldi[4].

Qayta paydo boʻlish[tahrir | manbasini tahrirlash]

2013-yilning 4-yanvarida Abiyev yana paydo boʻlib, „u oʻz oʻgʻirlanishini ham jamoatchilik, ham hukumat eʼtiborini korrupsiyaga qarshi kurashga qaratish uchun uyushtirgan“ligini aytdi[5].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Qozogʻistonda inson huquqlari
  • Yoʻqolganlar haqida hal qilingan holatlar roʻyxati

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Journalist, press club founder disappears in Kazakhstan“. Committee to Protect Journalists (27-dekabr 2012-yil). Qaraldi: 28-dekabr 2012-yil.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 „Journalist missing after announcing intent to shed light on corruption“. Reporters Without Borders (25-dekabr 2012-yil). Qaraldi: 28-dekabr 2012-yil.[sayt ishlamaydi]
  3. „Journalist, press club founder disappears in Kazakhstan“. Committee to Protect Journalists (27-dekabr 2012-yil). Qaraldi: 28-dekabr 2012-yil.„Journalist, press club founder disappears in Kazakhstan“. Committee to Protect Journalists. 27 Dec 2012. Retrieved 2012-12-28.
  4. Sharipzhan, Merhat. „Two Years Later, Kazakh Journalist's Disappearance Remains A Mystery“. Radio Free Europe/Radio Liberty (30-mart 2009-yil). Qaraldi: 28-dekabr 2012-yil.
  5. „"Missing" Journalist Reappears, But Freedom of Information Doesn't“. Reporters Without Borders (7-yanvar 2013-yil). 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-sentabr 2022-yil.