Tirupperunturai
Tirupperunthurai (Athmanathaswami ibodatxonasi deb ham ataladi) — Tamil Nadu shtatining Pudukkottai tumanidagi Aranthangi yaqinidagi Avudaiyarkoyl qishlogʻida[1] joylashgan. U Lord Shiva sharafiga qurilgan. Tamil Saiva Siddhantaning muqaddas kitoblaridan biri Manikkavasagarning Tiruvasakami ushbu ziyoratgohdan kelib ciqqan ekan. Aytishlariga qaraganda, Manikkavasagar qirolni Shivaga ergashishga aylantirgan va maʼbadni urush otlari uchun moʻljallangan boʻlib, pulga qurib berishgan ekan[2].
Afsonasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Maʼbad Manikavasagar tomonidan qurilgan deb taxmin qilinadi[3]. Bosh vazir sifatida unga qirol Varaguna Pandya II tomonidan Chola Naduda yaxshi otlar sotib olish uchun pul berildi, buning oʻrniga u maʼbadni qurishga sarfladi[4]. Manikavasagar otlar yoki pul yoʻqligi uchun qirol bilan toʻqnash kelganida, Shiva oʻzining ilohiy sport turi boʻlgan shoqolni otlarga aylantirib, shoqolga berilganidan keyin yana shoqolga aylandi, deya afsonaga ishonishgan[5][6][7].
Arxitektura[tahrir | manbasini tahrirlash]
Atmanathar ibodatxonasi qadimiy Tamil haykaltaroshlari va muhandislarining maʼbad meʼmorchiligi mahoratidan dalolat beradi. Manmas 10 acre yet maydonga ega boʻlib, uchta qoʻshimchali va janubga qaragan uchta tavof yoʻli ichida joylashgan boʻlsa ham, botayotgan quyosh muqaddas joyga tushadigan qilib qurilgan. Raislik qiluvchi xudo shaklsiz (Atmanatar), u yerda Śivalingam yoʻq, faqat ziyoratgohda joylashgan poydevor (Avudayār), shuning uchun Avudayar Koil nomini olgan[8]. Xudosi bu maʼbadda janubga qaraydi — Dakshinamurti yoki Guru shaklida. Uning turmush oʻrtogʻi ikonsiz shaklda Śivayoganayaki (Yogāmbāl) sifatida sajda qilinadi. Deyarli barcha Shiva ibodatxonalarida odatdagidek Nandi buqa belgisi yoʻq. Bunda chuqur maʼnaviy maʼno bor. Hinduizm yangi boshlanuvchilar uchun xudoga sigʻinishga ruxsat beradi. Odamning fidoyiligi yetuk boʻlgach, Brahmanning shaklsizligi haqiqati haqida oʻylay yoshlar emish. Maʼbad ushbu ilohiyotni tasvirlash uchun yaratilgan ekan. Bu oliy haqiqatni ramziy ravishda tasvirlash uchun butun Hindistondagi eng kam uchraydigan Saivit ziyoratgohlaridan biridir. Ruhning (athma) shakli yoʻqligi sababli, xudo Atmanathar deb ataladi[9]. Maʼbadda beshta vaqt oʻlchovini koʻrsatadigan beshta chiroq va 27 yulduzni koʻrsatadigan 27 ta chiroari mavjud[10].
Festival[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bu yerda nishonlanadigan yillik bayramlar orasida Tirumanjanam (Tamil oyining Aani, iyun oʻrtalari — iyul oʻrtalari) va Thiruvadirai (Margaji tamil oyi davomida, dekabr oʻrtalari — yanvar oʻrtalari) har biri oʻn kun davom etadigan bayramlar boʻlib[11], oʻsha bayramlarga juda ham oʻxshash. Chidambaram Nataraja ibodatxonasi. Ibodat yoki pooja kuniga uchun olti marta amalga oshirilib kelinar ekan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Krishnamurthy, R.. „Where Jackals turned into Horses“. The Hindu (6-noyabr 2014-yil). 1-dekabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Das, Sisir Kumar. A History of Indian Literature. Sahitya Akademi, 1991 — 574 bet. ISBN 81-7201-006-0. 2008-yil 1-iyunda qaraldi.
- ↑ „New inscriptions confirm Manickavasagar built temple“. The Hindu. Qaraldi: 3-fevral 2014-yil.
- ↑ Bradnock, Roma. Footprint India, 13th, Bath, England: Footprint, 2004. ISBN 978-1-904777-00-7.
- ↑ Krishnamurthy, R.. „Where Jackals turned into Horses“. The Hindu (6-noyabr 2014-yil). 1-dekabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan.Krishnamurthy, R. (6 November 2014). „Where Jackals turned into Horses“. The Hindu. Archived from the original on 1 December 2014.
{{cite news}}: CS1 maint: unfit URL (link) - ↑ Meena, V.. Temples in South India. Kanniyakumari: Harikumar Arts, 1976 — 18 bet. OCLC 4503540.
- ↑ Pillai, S. Subramania. Tourism in Tamil Nadu: Growth and Development. MJP Publisher, 2019 — 17 bet. ISBN 978-81-8094-432-1.
- ↑ Smith, David. The Dance of Siva: Religion, Art and Poetry in South India. Cambridge University Press, 2003 — 230 bet. ISBN 0-521-52865-8. 2008-yil 1-iyunda qaraldi.
- ↑ Tourist Guide to Tamil Nadu
- ↑ Meena, V.. Temples in South India. Kanniyakumari: Harikumar Arts, 1976 — 18 bet. OCLC 4503540. Meena, V. (1976). Temples in South India. Kanniyakumari: Harikumar Arts. p. 18. OCLC 4503540.
- ↑ Krishnamurthy, R.. „Where Jackals turned into Horses“. The Hindu (6-noyabr 2014-yil). 1-dekabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan.Krishnamurthy, R. (6 November 2014). „Where Jackals turned into Horses“. The Hindu. Archived from the original on 1 December 2014.
{{cite news}}: CS1 maint: unfit URL (link)