The Bookworm (kitob do'koni)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

The Bookworm Xitoyda joylashgan adabiy tashkilot bo'lib, Pekin, Chengdu va Suzhouda bir xil nomdagi uchta kitob do'koniga ega. 2019-yil noyabr oyidan boshlab barcha joylar yopildi. Kitoblarni sotishdan tashqari, The Bookworm 50 000 dan ortiq ingliz va xitoycha nomlarga ega restoran, kafe, tadbir maydoni va kutubxona xisoblanadi[1]. Lonely Planet uni "dunyodagi eng katta kitob do'konlaridan biri" deb atadi[2].

2007-yildan beri har yili mart oyida The Bookworm xalqaro va xitoylik mualliflar ishtirokida “adabiyot va g‘oyalar bayrami” sifatida e’lon qilingan “Bookworm” adabiyot festivalini tashkil qiladi. Bu Xitoydagi eng yirik ikki tilli madaniy festivallardan biriga aylanadi[3].

Bookworm, shuningdek, 2015-yilda ishga tushirilgan Xitoy Bookworm matbuotini boshqaradi, zamonaviy xitoy fantastika va nobadiiy adabiyotlarini tarjimada nashr etishga intiladigan nashriyot nashri[4] va MaLa, “From and about China” ingliz tilidagi adabiy jurnal. va qisqacha badiiy adabiyot, she'riyat, badiiy bo'lmagan adabiyotlar, sharhlar va fotosuratlarni qabul qiladi[5].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bookworm 2002-yilda Sanlitun hududidagi Pekin hovlisida Aleksandra Pirson tomonidan hozirda The Tree egallab turgan joyda o'rnatilgan[6]. Bu asosiy ichimliklar tanloviga ega kichik kredit kutubxonasi edi. Keyingi yili u o'sha joydan ko'chishga majbur bo'ldi, shuning uchun kitoblar yaqin atrofdagi Le Petit Gourmand fransuz restoraniga topshirildi. Aynan o'sha erda "Kitob qurti"ning tadbirlar dasturi ishlab chiqilgan[7]. 2005-yilga kelib Le Petit Gourmand buzib tashlanishi rejalashtirilgan edi va o'shanda Pearson kichik do'stlar va investorlar guruhi bilan kitob qurti uchun doimiy uy topish uchun kuchlarni birlashtirdi[8].

Hozirda Kitob qurti joylashgan Sanlitun janubiy ko'chasidagi binolar 2005-yil sentyabr oyida ijaraga olingan[9] 2006-yilda Piter Goff The Bookwormning Chengdu filialini, 2007-yilda esa Suzhou filialini ochdi[10][7]. Pirson 2005 - 2013-yillarda Group bosh direktori lavozimida ishlagan, shu vaqt ichida Goff Chengdu va Suzhou operatsiyalari uchun asosiy mas'uliyatni o'z zimmasiga olgan. Jenni Niven 2006 - 2010-yillarda "Kitob qurti voqealari" dasturini boshqargan va festival boshlanganidan 2010-yilgacha boshqargan. 2013-yilda Pirson o'z vataniga, Buyuk Britaniyaga qaytib keldi va Goff Group bosh direktori lavozimini egalladi.

2016-yil sentabr holatiga ko‘ra, Pekindagi “Kitob qurti”da 3000 ga yaqin mualliflar ma’ruza va tadbirlar o‘tkazgan[11].

Bookworm adabiy festivali[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bookworm adabiy festivali 2007-yil mart oyida boshlangan mustaqil va xususiy moliyalashtirilgan ikki haftalik adabiyot festivalidir[3].

Umumiy dasturga kitob suhbatlari, suhbatlar, mahorat darslari va chiqishlar kiradi. Tadbirlar asosan Pekin, Chengdu va Suzhoudagi o'z joylarida, shuningdek, hamkorlik joylarida va Shanxay, Chongqing va Ningbo kabi boshqa shaharlarda o'tkaziladi. Bir vaqtning o'zida bolalar dasturida hikoya qilish seanslari, illyustratsiya va yozish mahorat darslari va kitob suhbatlari mavjud bo'lsa, maktablar dasturi mualliflarni mahalliy maktablar va universitetlarga ma'ruza va boshqa tadbirlarni o'tkazish uchun qabul qiladi[3].

2015-yil 13–29-mart kunlari boʻlib oʻtgan 9-Bookworm adabiy festivalida yigirmaga yaqin mamlakatdan 120 dan ortiq mualliflar ishtirok etdi, ularni Chang-rae Li, Yasmina Xadra, Tahar Ben Jelloun, Uillis Barnston va Viktoriya Hislop taʼkidladi[12]. Ravi Xeyj, Madlen Tien, Kim Tuy, Dennis Bok, Vinsent Lam va Elis Munroning uzoq yillik muharriri Duglas Gibson ishtirok etgan maxsus "Kanada diqqat markazida" bor edi[13].Avvalgi festival ishtirokchilari orasida Deyv Eggers, Yu Xua, Devid Sedaris, Gari Shteyngart, Lionel Shrayver, Junot Diaz, Amitav Ghosh, Syaolu Guo, Benjamin Zefaniya, Yiyun Li, Piter Xessler va Nobel mukofoti laureati Mo Yan va boshqalar bor edi[14].

2011-yildagi maqolada Wall Street Journal kitob qurti adabiyot festivali haqida shunday yozgan edi: "Masalan, Bookworm boshlanganda, Pekindagi kitoblar va g'oyalarga ega bo'lgan ochiq jamiyatlarga o'rgangan mahalliy muhojirlar adabiy zulmatda yorug'lik topdilar. Xitoyning ... ular Kommunistik partiya qo'rqadigan harakat turiga boshchilik qilmasliklari mumkin, ammo ular yanada jonli xitoylik ifoda urug'ini ekishlari mumkin[15].

Goff hozirgi Bookworm adabiy festivali direktori. Entoni Tao Pekindagi koordinator, Ketrin Platt esa Chengdudagi koordinator.

Alliance ittifoqi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bookworm adabiy festivali butun dunyo boʻylab sakkizta yirik adabiy festivallar yigʻilishi boʻlgan “The Word Alliance”ning asoschi aʼzosi hisoblanadi.[16] Shuningdek , Edinburg xalqaro kitob festivali, Torontodagi Xalqaro mualliflar festivali, New-Yorkdagi PEN jahon ovozlari festivali, Hindistonning Jaypur adabiy festivali, Berlin xalqaro adabiyot festivali, Fransiyaning Étonnants-Voyageurs va Melburn yozuvchilar festivali ham ushbu uyushmaga kiradi. "Word Alliance" "yozuvchilar ijodini qo'llab-quvvatlaydigan va namoyish etadigan, xalqaro adabiyot loyihalarini yaratishga yordam beradigan va har bir festivalning badiiy dasturini yaxshilash uchun imkoniyatlar yaratadigan strategik xalqaro hamkorlik"[16].

Yil bo'yi dastur[tahrir | manbasini tahrirlash]

“Bookworm”ning uchta maskanida muntazam ravishda adabiy, madaniy va jamoat tadbirlari o‘tkaziladi. Bularga kitobning taqdimoti, o‘qishlar, muhokamalar, hikoya qilish seanslari, komediya, mahorat darslari, kitob klubi va yozuvchi guruh uchrashuvlari, musiqiy chiqishlar kiradi. "Kitob qurti kitobning taqdimot kechalari va har oylik turli maxsus qiziqish guruhlari yig'ilishlari uchun eng yaxshi tanlovdir", deb yozgan Alon Halevi "Qahvaning cheksiz his-tuyg'ulari" kitobida[17]. Madaniy tadbirlar bir qator mahalliy yoki xalqaro madaniyatni namoyish etadi, shu bilan birga jamoat tadbirlari atrof-muhit, fuqarolik jamiyati yoki ta'lim mavzulari bilan tarmoq/axborot tadbirlari atrofida aylanadi[1].

Mukofotlar va maqtovlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bookworm yillar davomida ko'plab mukofotlar, maqtovlar va iqtiboslarga sazovor bo'ldi:

  • San-Fransiskodagi City Lights Books, Shakespeare & Company Parijdagi va Londondagi Daunt Booksni o'z ichiga olgan 10 ta kitob do'konlari orasida sanab o'tilgan Lonely Planet dunyoning eng buyuk kitob do'konlari ro'yxatida №7. Lonely Planet shunday dedi: "Bookworm yaxshi kitob do'konga aylantirish uchun kerak bo'lgan hamma narsani qiladi - bu kitob sotishdan ko'ra ko'proq sotib olishga e`tibor berishi kerak"[18].
  • Pinterestda dunyodagi eng chiroyli 20 ta kitob do'konining 6-o'rinda[19].
  • Flavorwire The Bookwormni "dunyodagi eng chiroyli 20 ta kitob do'konlaridan biri" deb atadi[20].
  • Vancouver Sun ma'lumotlariga ko'ra, 20 ta "dunyodagi eng zo'r kitob do'konlari" orasida 8-o'rin[21].
  • Skyscanner o'zining "Dunyodagi eng chiroyli 22 kitob do'koni" ro'yxatiga The Bookwormni kiritdi.[22]
  • Rediffdagi 20 ta "dunyodagi eng ajoyib kitob do'konlari" orasida 6-o'rin[23].
  • Toronto Star gazetasining ta'kidlashicha, "Kitob qurti tez dunyoning buyuk adabiy maskanlaridan biriga aylanmoqda"[9].

Kitob do'koni[tahrir | manbasini tahrirlash]

“Kitob qurti” kitob do‘konlarida ham ingliz, ham xitoy tillarida kitoblar taklif etiladi, hozirda kitoblarning taxminan 70 foizi ingliz tilida[24]. U asosan Osiyoga oid fantastika va badiiy adabiyot, adabiy fantastika, sayohat, pazandachilik, bolalar va dunyo boʻylab eng koʻp sotilgan/mukofotga sazovor boʻlgan fantastika va badiiy adabiyotga qaratilgan.

Xitoy Bookworm matbuoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

China Bookworm Press "Xitoyning yetakchi zamonaviy badiiy va badiiy bo'lmagan adabiyotlarini nashr etishga va uni asl xitoy tilida ham, tarjimada kengroq xalqaro auditoriyaga taqdim etishga intiladi"[4].

Uning yillik Xitoy kitob qurti adabiy mukofoti materik xitoylik yozuvchilarning nashr etilmagan qoʻlyozmalariga ochiq chaqiruv boʻlib, gʻolib oʻz romanini ingliz tiliga tarjima va nashr ettiradi. Birinchi g'olib shu yilning yozida e'lon qilinadi[25].

Flash Yevropa 28[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yevropa Ittifoqining Xitoydagi delegatsiyasi bilan birgalikda The Bookworm Flash Europa 28 deb nomlangan loyihani amalga oshirdi[26] Flash Yeuropa 28 bu kitob qurti tomonidan ishlab chiqilgan kontseptsiya boʻlib, u Yevropa flesh-fantastikasini namoyish etishni maqsad qilgan va xitoylik onlayn oʻquvchiga bepul, original, ijodiy kontentni taqdim etadi. Loyiha Yevropa Ittifoqiga aʼzo 28 ta davlatning har biridan yosh mualliflar tomonidan yozilgan Yevropa flesh-fantastikasini tarqatadi. Milliy tanlovlar orqali Evropa Ittifoqiga a'zo har bir davlatdan beshta taqdimot tanlab olindi, xitoy tiliga tarjima qilindi va 140 ta hikoyalar 28 hafta davomida bir nechta ijtimoiy media platformalari orqali xitoylik tomoshabinlarga bepul tarqatildi. Xalqaro Yevropa Ittifoqi va Xitoy hamkorlik loyihasi sifatida Pekin kino akademiyasi rassomlari har bir hikoyani badiiy asar bilan uyg'unlashtirdilar.

Bu hikoyalar 2016-yil oktabr holatiga ko‘ra 4 million martadan ortiq o‘qilgan[27].

Ma'lumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 Beijing Bookworm, official website
  2. ↑ The world's greatest bookshops. Lonely Planet. 16 June 2012. Retrieved 30 May 2015
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Bookworm Literary Festival (Wayback Machine saytida 2015-07-09 sanasida arxivlangan), official website
  4. ↑ 4,0 4,1 China Bookworm Press (Wayback Machine saytida 2021-12-19 sanasida arxivlangan), official website
  5. ↑ MaLa (Wayback Machine saytida 2022-06-29 sanasida arxivlangan), official website
  6. ↑ Bookstore travels from courtyard to main street. China Daily. 19 March 2015. Retrieved 30 May 2015
  7. ↑ 7,0 7,1 Alex Pearson Reveals the Beginnings of the Bookworm[sayt ishlamaydi]. City Weekend. 29 December 2011. Retrieved 30 May 2015
  8. ↑ Bookworm discussion thread, the Beijinger forum. 9 November 2005. Retrieved 30 May 2015
  9. ↑ 9,0 9,1 How a Beijing bookshop became one of the world’s best. Toronto Star. 18 March 2011. Retrieved 30 May 2015
  10. ↑ Chengdu Stories: Peter Goff, Bookworm Founder. Chengdu Living. 25 February 2013. Retrieved 30 May 2015
  11. ↑ Beijing’s Bookworm: The Go-to Destination for Touring Authors. Publishing Perspectives. 5 October 2016. Retrieved 12 October 2016
  12. ↑ „Bookworm Festival, Authors section“. 2015-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-dekabr.
  13. ↑ Beijing book fair embraces Canada writers. China Daily. 19 March 2015. Retrieved 30 May 2015
  14. ↑ „Bookworm Festival, About section“. 2015-yil 8-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-dekabr.
  15. ↑ Beijing by the Book Festival. Wall Street Journal. 10 March 2011. Retrieved 30 May 2015
  16. ↑ 16,0 16,1 The Word Alliance, official website
  17. ↑ Halevy, Alon Y.. The infinite emotions of coffee, 1st, [Mountain View, CA?]: Macchiatone Communications, 2011. ISBN 978-0984771509. 
  18. ↑ The world's greatest bookshops. Lonely Planet. 16 June 2012. Retrieved 30 May 2015
  19. ↑ Best Bookstores in the World. Pinterest. Retrieved 30 May 2015
  20. ↑ The 20 Most Beautiful Bookstores in the World. Flavorwire. 1 January 2013. Retrieved 30 May 2015
  21. ↑ Photos: The 20 coolest bookstores in the world. Vancouver Sun. 19 March 2013. Retrieved 30 May 2015
  22. ↑ 22 most beautiful bookshops in the world. Skyscanner. Retrieved 30 May 2015
  23. ↑ 20 STUNNING bookstores of the world. rediff. 16 February 2012. Retrieved 30 May 2015
  24. ↑ Spirit of Arrival[sayt ishlamaydi]. Beijing Government official page. Retrieved 30 May 2015
  25. ↑ China Bookworm Literary Award (Wayback Machine saytida 2017-01-07 sanasida arxivlangan), official website
  26. ↑ Flash Europa 28, official website
  27. ↑ How the Bookworm chain is helping shape China's literary scene. South China Morning Post. 8 October 2015. Retrieved 12 October 2016

Havolalar 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Bookworm_(kitob_do%27koni)&oldid=3984342" dan olindi