Tabaqalashtirilgan taʼlim

Tabaqalashtirilgan taʼlim — umumiy oʻrta taʼlim maktablari yuqori sinf oʻquvchilarining qobiliyatlarini hisobga olgan holda alohida oʻquv rejasi va dasturlar asosida olib boriladigan tamim turi. Tabaqalashtirilgan taʼlimning mehnat taʼlimi bilan aloqasi oʻquvtarbiyaviy ishlarning muhim asosi hisoblanadi. Tabaqalashtirilgan taʼlim jarayonida yuqori sinf oʻquvchilarining kasbiy tayyorgarliklariga alohida eʼtibor beriladi. Shu sababli ayrim maktablar bilim asoslarini chuqurlashtirishga, oʻquvchilarni muayyan kasbga yoʻnaltirishga moʻljallangan boʻladi. Tabaqalashtirilgan taʼlimda umumiy oʻrta taʼlim tizimidagi asosiy oʻquv predmetlari mazmunini chuqur oʻzlashtirish, bevosita kerakli oʻquv materiallarini oʻrganish koʻzda tutiladi. Tabaqalashtirilgan taʼlimning muhim jihati uning maʼlum sohaga yoʻnaltirilganligi va bu taʼlim jarayonida oʻziga xos predmetlar tizimining oʻqitilishidir. Tabaqalashtirilgan taʼlimni tashkil etishda maktablardagi imkoniyatlar puxta oʻrganiladi. Tabaqalashtirilgan taʼlimda maʼlum miqsorda qoʻshimcha dars mashgʻulotlari oʻtkazish yoki oʻquv rejasidagi ayrim predmetlarni tanlab olib, ularni chuqurroq oʻzlashtirish rejalashtiriladi. Uning u yoki bu shaklini tanlashda maktab va oʻquvchilarning imkoniyatlaridan kelib chiqiladi. Tabaqalashtirilgan taʼlimda oʻquvchilar oʻz qiziqishlari asosida yoʻnalishlar boʻyicha guruxlarga boʻlinib, taʼlim maʼlum kasbga yoʻnaltirilgan tarzda amalga oshiriladi. Tabaqalashtirilgan taʼlim kasbga yoʻnaltirish va yoʻllashning muhim asosi hisoblanadi hamda biror mutaxassislik sohasidagi bilim va koʻnikmalarni egallash bilan bogʻliq bilimlar asosida amalga oshiriladi. Tabaqalashtirilgan taʼlimda oʻquvchilar kasbga yoʻnalish va qiziqishidan qatʼi nazar, barcha oʻquv predmetlari boʻyicha toʻliq oʻrta maʼlumotga ega boʻlishadi. Tabaqalashtirilgan taʼlim oʻquvchining qaysi boʻlim yoki qaysi predmetni chuqur oʻrgangan boʻlishiga qaramay, oliy oʻquv yurtiga kirish uchun belgilangan imtihonlarda qatnashish imkonini beradi va unga tayyorgarlik bosqichi vazifasini oʻtaydi.

Tabaqalashtirilgan taʼlim asosida oʻquvchilar tanlangan mutaxassisligi boʻyicha chuqur bilim asoslarini egallashadi va amaliy malakalarga ega boʻlishadi. Tabaqalashtirilgan taʼlim kasb tanlashning asosi hisoblanadi va oʻquvchilarning oʻz qiziqish va moyilliklari asosida kasb tayyorgarligi sirlarini egallashlarida muhim oʻrin tutadi.

Roʻzmon Keldiyorov, Nurilla Ahmedov.