Kontent qismiga oʻtish

Ta’lim, fan va madaniyat masalalari bo‘yicha islom tashkiloti

Ta’lim, fan va madaniyat masalalari bo‘yicha islom tashkiloti
Turi Xalqaro tashkilot
Egasi Islom konferensiyasi tashkiloti
Qachon asos solingan 1981
Joylashuvi Marokash bayrogʻi Marokash , Rabot (shahar)

Islom olami ta’lim, fan va madaniyat tashkiloti (inglizcha: ICESCO'') – musulmon mamlakatlarida ta’lim, fan, madaniyat va kommunikasiya masalalari bilan shug‘ullanuvchi, a’zo davlatlar o‘rtasidagi aloqalarni mustahkamlashga qaratilgan ixtisoslashgan tashkilotdir. ICESCO qarorgohi Rabotda (Marokash) joylashgan. Uning bosh direktori, doktor Salom Bin Muhammad Al Malik bo‘ladi.

1981-yil 28-25-yanvar kunlari Muqaddas Makka shahrida bo‘lib o‘tgan uchinchi islom anjumanida qabul qilingan oliy qaror Islom hamkorlik tashkiloti qoshida “Ta’lim, fan va madaniyati bo‘yicha islom tashkiloti” deb nomlangan qo‘shma islom ishchi-xodim organlari doirasida yangi xalqaro islom organi tashkil etilganligi o‘z tasdig‘ini topadi.  

2020-yil 30-yanvar, chorshanba kuni Ta’lim, fan va madaniyat masalalari bo‘yicha Islom tashkiloti (ICESCO) Ijroiya kengashi 2020-yil 29-30-yanvar kunlari BAAning Abu-Dabi shahrida bo‘lib o‘tgan qirqinchi sessiyasida tashkilotning yangi nomi — Ta’lim, fan va madaniyat islom dunyosi tashkiloti (ICESCO) tasdiqlandi[1] .

ICESCO Bosh direktori, doktor Salom Bin Muhammad Al-Malik tashkilot nomining o‘zgarishi tashkilotning diniy bo‘lmagan missiyasi mohiyatiga oid keng tarqalgan ikkiyuzlamachilikni bartaraf etish va keng dunyoqarashni ochish maqsadida xalqaro miqyosda aloqa munosabatlarini tiklashga qaratilganganligini ta’kidlaydi[2] . Uning aytishicha, tashkilotning yangi nomi uning faoliyat yo‘nalishlari, xususan, ta’lim, fan, madaniyat va kommunikasiyalar sohasidagi madaniylashtirish vazifasi mohiyatini to‘g‘ri aks ettiradi.

a) a’zo davlatlar o‘rtasida ta’lim, fan, madaniyat va kommunikasiya sohalarida hamkorlikni mustahkamlash, rag‘batlantirish va o‘zlashtirish, shuningdek, ushbu sohalarni islom olamining madaniylashtirilgan belgisi doirasida va islom olami nuqtai nazaridan umuminsoniy qadriyat va g‘oyalarni targ‘ib qilish va rivojlantirish;  

b) a’zo davlatlar va undan tashqarida xalqlar o‘rtasida o‘zaro tushunishni mustahkamlash, shuningdek, turli yo‘llar bilan, ayniqsa, ta’lim, fan, madaniyat va kommunikasiya orqali dunyoda tinchlik va xavfsizlikni o‘rnatishga ko‘maklashish;

d) islom va islom madaniyati g‘oyasini kengaytirish, ta’lim, madaniyat va dinlar o‘rtasidagi muloqotni rag‘batlantirish, islom ta’limotiga muvofiq adolat va tinchlik madaniyati qadriyatlarini, erkinlik va inson huquqlari tamoyillarini yoyishga harakat qilish;  

e) A'zo davlatlarda madaniy o'zaro ta'sirni rag'batlantirish va uning xilma-xilligi namoyon bo'lishini qo'llab-quvvatlash, shu bilan birga madaniy o'ziga xoslikni saqlab qolish va mustaqil intellektuallikni  himoya qilish;

f) Islom hamkorlik tashkilotining ta’lim, fan, madaniyat va kommunikasiyalar sohasidagi ixtisoslashgan institutlari o‘rtasida hamda ISESCOga a’zo davlatlar o‘rtasida bir-birini to‘ldirish va muvofiqlashtirishni kuchaytirish, shuningdek, a’zo davlatlar ichida ham, tashida ham umumiy davlat va nodavlat notijorat institutlari bilan hamkorlikni mustahkamlash;  

g) O‘quv dasturlarida, ilmiy tadqiqot ishlarida, intellektual xususiyatlarini kengaytirish va islom madaniyatiga e’tibor qaratish hamda uning asosiy jihatini ochib berish;  

h) a’zo davlatlarning ta’lim tizimlari o‘rtasida bir-birini to‘ldirish va o‘zaro bog‘liqlik ustida ishlash;  

i) ISESCOga a’zo bo‘lmagan islom davlatlarining ta’lim, fan va madaniyat muassasalari sa’y-harakatlarini qo‘llab-quvvatlash[3] .

A’zo davlatlarning ISESCOga kirgan yili

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Islom olami Ta’lim, fan va madaniyati tashkiloti Nizomida aytilishicha, Islom hamkorlik tashkilotiga a’zo har bir davlat nizomi rasmiy imzolanganidan keyin va qaror qabul qilish bo‘yicha huquqiy va qonunchilik jarayonlari tugagandan so‘ng ICESCO ga a’zo bo‘ladi. qo‘shilish va bu haqda ICESCO Bosh ma’muriyatiga yozma ravishda xabar berishi kerak. Islom anjumani tashkilotiga a’zo yoki kuzatuvchi bo‘lmagan har qanday davlat ICESCO ga a’zo bo‘la olmaydi.

Bugungi kunda Islom tashkilotiga a’zo davlatlar soni 57 ta, umumiy hisobda olganda Islom hamkorlik tashkilotiga a’zo davlatlar esa 52 ta yetdi.

Ushbu davlatlar arab alifbosi tartibida tashkilotga kirgan yili bilan joylashtirilgan:

Nomi Kirgan yili
Ozarbayjon Respublikasi 1991
Afg'oniston Islom Respublikasi 2003
Iordaniya Hoshimiylar Qirolligi 1982
Birlashgan Arab Amirliklari 1983
Bahrayn 1982
Jazoir Xalq Demokratik Respublikasi 2000
Saudiya Arabistoni Qirolligi 1982
Senegal Respublikasi 1982
Sudan Respublikasi 1982
Somali Federativ Respublikasi 1982
Iroq Respublikasi 1982
Gabon Respublikasi 1982
Kamerun Respublikasi 2001
Quvayt davlati 1982
Marokash Qirolligi 1982
Niger Respublikasi 1982
Yaman Respublikasi 1983
Indoneziya Respublikasi 1986
O'zbekiston Respublikasi 2017
Uganda Respublikasi 2012
Eron Islom Respublikasi 1992
Pokiston Islom Respublikasi 1982
Bruney Darussalam 1985
Bangladesh Xalq Respublikasi 1982
Benin Respublikasi 1988
Burkina-Faso 1982
Turkiya Respublikasi 2017
Chad Respublikasi 1982
Togo Respublikasi 2002
Tunis Respublikasi 1982
Komor Birlashgan Respublikasi 1982
Maldiv orollari 1982
Jibuti Respublikasi 1982
Kot-d'Ivuar Respublikasi 2001
Suriya Arab Respublikasi 1982
Surinam Respublikasi 1996
Syerra-Leone Respublikasi 1984
Tojikiston Respublikasi 1993
Ummon sultonligi 1982
Gambiya Respublikasi 1982
Gayana Respublikasi 2014
Gvineya Respublikasi 1982
Gvineya-Bisau Respublikasi 1984
Falastin davlati 1982
Qatar davlati 1982
Qirg'iziston Respublikasi 1996
Qozog'iston Respublikasi 1996
Livan Respublikasi 2002
Liviya davlati 1984
Mali Respublikasi 1982
Malayziya 1982
Misr Arab Respublikasi 1984
Mavritaniya Islom Respublikasi 1982
Nigeriya Federativ Respublikasi 2001