Tōkamachi

Tōkamachi
Tōkamachi; 十日町市
	Shahar
	; Bayroq ; Gerb
	37°7′39.1″N 138°45′20.6″E / 37.127528°N 138.755722°E
Mamlakat	Yaponiya
{{{mintaqa_turi}}}	Chubu viloyati
Asos solingan	1889-yil 1-aprel
Rasmiy til(lar)i	yapon
Aholisi (2019-yil 1-iyul)	53,333
Vaqt mintaqasi	UTC+9:00
Telefon kodi	025-757-3111
	Tōkamachi

Tōkamachi (yaponcha: 十日町市 Tōkamachi-shi^?) Yaponiyaning Niigata prefekturasida joylashgan shahardir. 2019-yil 1-iyul holatiga koʻra, shaharda 19823 ta xonadonda 28728 nafar aholi istiqomat qilgan^[1] va aholi zichligi har kvadrat kilometrga 86,3 nafarni tashkil qiladi. Shaharning umumiy maydoni 590,39 kvadrat kilometrni (227,95 mi²) tashkil etadi, ammo shaharning ayrim chegaralari aniq belgilanmagan. Tokamachi oʻz nomini har oyning oʻninchi kunida bozor oʻtkazilganligi sababidan olgan. Xuddi shunday, yaqin atrofdagi sobiq Muikamachi shaharchasida har oy olti kunda oʻz mahalliy bozori boʻlgan^[2].

Geografiyasi

Tokamachi Niigata prefekturasining janubi-gʻarbiy qismida joylashgan. Shaharning bir qismi Joshinʼetsu-kōgen milliy bogʻi chegaralarida oʻrin olgan.

Atrofdagi munitsipalitetlar

Iqlimi

Tokamachi nam kontinental iqlimga ega (Köppen Dfa) boʻlib, issiq va nam yoz hamda sovuq qish faslida kuchli qor yogʻishi bilan ajralib turadi. Tokamachida oʻrtacha yillik harorat 11.8 °C (53.2 °F) ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 2,537.0 mm (99.88 in) boʻlib, eng seryogʻin oy sentyabr hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 24.9 °C (76.8 °F) atrofida va eng past harorat yanvarda, taxminan −0.1 °C (31.8 °F) atrofida boʻladi. Tokamachi vodiyda joylashganligi sababli, shamol Yapon dengizi va Tinch okeanidan bulutlarni olib keladi. Shaharni oʻrab turgan togʻlar (balandligi unchalik baland boʻlmasa ham) yomgʻir va qor bulutlariga taʼsir qiluvchi boshqa togʻlar kabi mazkur bulutlarga toʻsiq boʻladi. Shu sababli ham, bu hududda yogʻingarchilik kuchli boʻladi. Tokamachi hududida Xonsyuning asosiy orolidagi har qanday hududga qaraganda koʻproq qor yogʻadi.

Tōkamachi (1991−2020) iqlimi
Koʻrsatkich	Yan	Fev	Mart	Apr	May	Iyun	Iyul	Avg	Sen	Okt	Noy	Dek	Yil
Mutlaq maksimal, °C	14,1	16,8	22,6	30,4	32,2	34,3	36,1	37,0	35,3	32,4	24,6	20,5	37,0
Oʻrtacha maksimal, °C	3,0	3,9	7,7	15,3	22,1	25,3	28,6	30,2	25,8	19,7	13,1	6,2	16,7
Oʻrtacha harorat, °C	−0,1	0,1	2,8	8,9	15,9	20,1	23,8	24,9	20,7	14,4	8,1	2,5	11,8
Oʻrtacha minimal, °C	−2,9	−3,3	−1,3	3,5	10,3	15,8	20,1	20,9	16,7	10,3	4,0	−0,4	7,8
Mutlaq minimal, °C	−12,1	−12,8	−9,2	−5	1,3	6,3	13,0	12,6	6,2	0,4	−4,7	−10,6	−12,8
Yogʻingarchilik meʼyori, mm	392,4	262,2	177,7	111,2	100,5	135,6	220,9	183,3	168,7	167,4	233,7	397,8	2 537
Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi^[3]^[4]

Demografiyasi

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra^[5], Tokamachi aholisi soni soʻnggi 50 yil ichida barqaror ravishda kamaygan.

Aholining oʻsishi
Yil	Aholi	±%
1970	85,365	—
1980	78,791	−7.7%
1990	70,938	−10.0%
2000	65,033	−8.3%
2010	58,911	−9.4%
2020	49,82	−15.4%

Tarixi

Hozirgi Tokamachi hududi qadimgi Echigo viloyatining bir qismi boʻlgan va oʻsha paytda Tokugava syogunati tomonidan toʻgʻridan-toʻgʻri egallab turgan Tenryo hududlari tarkibiga kirgan. Meiji restavratsiyasidan soʻng, Niigata prefekturasining yangi tashkil etilgan Nakauonuma tumanining poytaxti boʻlgan va 1889-yil 1-aprelda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining yaratilishi bilan qishloq deb eʼlon qilingan. 1897-yil 24-sentyabrda u shaharcha maqomiga koʻtarildi. Tokamachi 1954-yil 31-martda qoʻshni Nakajo, Kavaji va Rokka qishloqlari bilan birlashib, shahar maqomini oldi. Yoshida qishlogʻi (Nakauonuma tumanidan) 1954-yil 1-dekabrda va 1955-yil 1-fevralda Shimojō qishlogʻini (Nakauonuma tumanidan) qoʻshib oldi. 1962-yil 1-aprel — Tokamachi Mizusava qishlogʻini (Nakauonuma tumanidan) oʻzlashtirdi. 2004-yil 23-oktyabrdagi Chuetsu zilzilasi shaharga birozgina zarar keltirdi. 2005-yil 1-aprelda Tokamachi Matsuday va Matsunoyama shaharlarini (ikkalasi ham Xigashikubiki tumanidan) ham oʻziga qoʻshib oldi; Kavanishi shahri va Nakasato qishlogʻi (ikkalasi ham Nakauonuma tumanidan) ham keyinchalik shahr hududiga qoʻshildi.

Hukumat

Tokamachi toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 24 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega^[6]. Shahar Niigata prefekturasi assambleyasiga ikki aʼzoni qoʻshish huquqiga ega. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Milliy Diet quyi palatasining 6-sonli Niigata tumani tarkibiga kiradi.

Iqtisodiyoti

Pillachilik va ipakchilik mahalliy iqtisodiyotning anʼanaviy tarmogʻi hisoblanadi. Qishloq xoʻjaligida guruch, xususan, Koshihikari sholi yetishtirish ham katta ahamiyatga ega.

Taʼlim tizimi

Tokamachi shahrida 18 ta davlat boshlangʻich maktabi va shahar hukumati tomonidan boshqariladigan toʻqqizta davlat oʻrta maktabi shuningdek, bitta xususiy boshlangʻich hamda bitta xususiy oʻrta maktab faoliyat yuritadi. Shahar Niigata prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan toʻrtta davlat oʻrta maktabiga ega. Prefekturada uchta maxsus taʼlim maktabi ham mavjud.