Susan Sontag

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Susan Sontag
Tavalludi
Susan Rosenblatt

16-yanvar 1933-yil
Nyu-York, AQSh
Vafoti 28-dekabr 2004-yil(2004-12-28)
(71 yoshda)
Nyu-York, AQSh
Fuqaroligi AQSh
Kasbi Yozuvchi, prodyuser
Faoliyat yillari 1959-2004
Turmush oʻrtogʻi
Philip Rieff
(turm. 1950; ajr. 1959)
[1]
Bolalari David Rieff
Veb-sayti www.susansontag.com

Susan Sontag (/ˈsɒntæɡ/ ; 1933-yil 16-yanvar — 2004-yil 28-dekabr) amerikalik yozuvchi, faylasuf va siyosiy faol edi.[2] U asosan insholar yozgan, ammo romanlar ham nashr etgan; 1964-yilda u oʻzining birinchi yirik asari — „Lager haqida eslatmalar“ inshosini nashr etdi. Uning eng mashhur asarlari:"Against Interpretation" (1966), Styles of Radical Will“ (1968), "On Photography" (1977) va „Illness as Metaphor“ (1978), Shuningdek, "The Way We Live Now" (1986), "The Volcano Lover" (1992) va „In America (1999).

Sontag Vetnam urushi va Saraevoni qamal qilish paytida, shu jumladan, mojarolar boʻlgan hududlar haqida yozish yoki sayohat qilishda faol boʻlgan. U fotografiya, madaniyat va ommaviy axborot vositalari, OITS va kasallik, inson huquqlari va soʻl mafkura haqida koʻp yozgan. Uning insholari va nutqlari bahs-munozaralarga sabab boʻldi[3] va u „oʻz avlodining eng taʼsirli tanqidchilaridan biri“ deb taʼriflangan.[4]

Yoshlik yillari va taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sontag Nyu-York shahridajoylashgan Susan Rozenblattda tugʻilgan.Onasi Mildred (qizlik familyasi Jacobson) va otasi Jek Rozenblat asli polshalik yahudiylar boʻlgan. Uning otasi Xitoyda moʻyna savdosi bilan shugʻullangan va u yerda 1939-yilda, Susan besh yoshligida sil kasalligidan vafot etgan.[1] Yetti yil oʻtgach, Sontagning onasi AQSh armiyasi kapitani Natan Sontagga turmushga chiqdi. Susan va uning singlisi Judith oʻgay otasining familiyasini oldi, garchi u ularni rasman qabul qilmagan boʻlsa ham.[1] Sontag diniy tarbiyaga ega emas edi va u 20 yoshning oʻrtalariga qadar ibodatxonaga kirmaganini aytdi.[5]

Sontag Long-Aylendda, Nyu-Yorkda,[1] keyin Tuksonda, Arizonada va keyinroq Kaliforniyaning janubidagi San-Fernando vodiysida yashagan. 15 yoshida Shimoliy Hollywood oʻrta maktabini tamomlagan.Keyinchalik u Kaliforniya universitetida (Berkli) bakalavriatda oʻqishni boshladi, lekin uning asosiy oʻquv dasturiga qoyil qolgan holda Chikago universitetiga oʻtdi.Chikagoda u boshqa talablar bilan bir qatorda falsafa, antik tarix va adabiyot boʻyicha ham tahsil oldi. Leo Strauss, Jozef Shvab, Kristian Makkauer, Richard MakKeon, Piter fon Blankenhagen va Kennet Burk uning maʼruzachilaridan edi.1951-yilda uning ishi birinchi marta Chicago Review qishki sonida nashr etilgan.[6]

17 yoshida Sontag 10 kunlik tanishuvdan soʻng Chikago universitetida sotsiologiya oʻqituvchisi boʻlgan yozuvchi Philip Rieffga turmushga chiqdi; ularning nikohi sakkiz yil davom etdi.[7]

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sontagning fotoportreti, 1966-yil

30 yoshida u "The Benefactor" (1963) deb nomlangan eksperimental romanini nashr etdi, toʻrt yildan soʻng „Death Kit“ (1967)deb nomlangan kitobi chiqdi. Nisbatan kichik natijalarga qaramay, Sontag oʻzini asosan romanchi va fantastik yozuvchi deb hisoblardi. Uning „The Way We Live Now“ nomli qissasi 1986-yil 24-noyabrda The New Yorker gazetasida katta olqishlarga sazovor boʻldi. U "The Volcano Lover" (1992)romani bilan eng koʻp sotilgan roman muallifi sifatida mashhurlikka erishdi. 67 yoshida Sontag oʻzining soʻnggi romani"In America" (2000)ni nashr etdi.

Sontagning eng mashhur insholarini oʻz ichiga olgan „Against Interpretation“ (1966) muqovasi.

Sontag 1960-yillarda Vetnam urushiga qarshi chiqib, siyosiy faollikka erishdi.[8] 1968-yil yanvar oyida u Vetnam urushi uchun taklif qilingan 10 % qoʻshimcha soliqni toʻlashdan bosh tortishga vaʼda berib, „ Yozuvchilar va muharrirlarning urush soligʻi noroziligi „ ga imzo chekdi.[9][8]

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sontagning onasi 1986-yilda Gavayida oʻpka saratonidan vafot etgan[1]

Sontag Nyu-York shahrida 2004-yil 28-dekabrda 71 yoshida oʻtkir miyelogen leykemiyaga aylangan miyelodisplastik sindromning asoratlari tufayli vafot etdi. U Parijdagi Cimetière du Montparnasse da dafn etilgan.[10]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Mackenzie, Suzie. „Finding fact from fiction“ (inglizcha). The Guardian (27-may 2000-yil). Qaraldi: 14-dekabr 2017-yil. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "Guardian fiction" defined multiple times with different content
  2. Sontag, Susan (1967). „What's Happening to America? (A Symposium)“. Partisan Review. 34-jild, № 1. 57–58-bet. September 12, 2018da asl nusxadan arxivlandi.
  3. Wolfe, Tom. Hooking Up, 31-oktabr 2000-yil. ISBN 978-0374103828. 
  4. „Susan Sontag“, The New York Review of Books, accessed December 19, 2012
  5. „Susan Sontag | Jewish Women's Archive“. Jwa.org. Qaraldi: 13-iyun 2012-yil.
  6. Sontag, Susan (1951). „Review of The Plenipotentiaries“. Chicago Review. 5-jild, № 1. 49–50-bet. doi:10.2307/25292888. JSTOR 25292888.
  7. Sontag, Susan. Reborn: Journals and Notebooks 1947-1963, ed. D. Rieff, Farrar, Straus and Giroux, 2008, p. 144.
  8. 8,0 8,1 Rollyson and Paddock.
  9. “Writers and Editors War Tax Protest“ January 30, 1968 New York Post.
  10. Wilson, Scott. Resting Places: The Burial Sites of More Than 14,000 Famous Persons, 3d ed.: 2 (Kindle Location 44249). McFarland & Company, Inc., Publishers. Kindle Edition.