Susan Rice

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Susan Rice
22-Ichki siyosat kengashi direktori
Mansab davri
2021-yil 20-yanvar – hozirgi kungacha
Prezident Joe Biden
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Susan Elizabeth Rice

1964-yil 17-noyabr
Washington, AQSh
Siyosiy partiyasi Demokratik
Turmush oʻrtogʻi Ian O. Cameron
Bolalari 2 ta
Taʼlim

Stenford universiteti (BA)

New-kollej, Oksford (MPhil , DPhil)
Kasbi Diplomat
siyosatchi
Imzosi

Susan Elizabeth Rice (1964-yil 17-noyabrda tugʻilgan) — amerikalik diplomat, siyosat boʻyicha maslahatchi va 2021-yildan beri Qoʻshma Shtatlar Ichki siyosat kengashi direktori lavozimida ishlab kelayotgan davlat amaldori. Demokratik partiya aʼzosi boʻlgan Rice 2009—2013-yillarda AQShning Birlashgan Millatlar Tashkilotidagi 27-elchisi, 2013—2017-yillarda esa AQSh milliy xavfsizlik boʻyicha 23-maslahatchisi boʻlib ishlagan.

Rice Vashingtonda tugʻilgan va Stenford universiteti va Oksford Nyu-kollejida oʻqigan, u yerda Rodos olimi boʻlgan va DPhil (PhD) darajasini olgan. U 1993-yildan 1997-yilgacha Prezident Bill Clintonning Milliy xavfsizlik kengashida ishlagan va 1997-yildan 2001-yilgacha Davlat departamentida Afrika ishlari boʻyicha davlat kotibining yordamchisi boʻlgan. 32 yoshida tayinlangan Rice oʻsha paytda davlat kotibining mintaqaviy yordamchisi lavozimida ishlagan eng yosh odam edi. Ricening lavozimida boʻlgan davrda AQSh-Afrika siyosatida sezilarli oʻzgarishlar boʻldi, jumladan Afrikaning oʻsishi va imkoniyatlari toʻgʻrisidagi qonun qabul qilinishi, Janubiy Afrika va Nigeriyada demokratik oʻtishlarni qoʻllab-quvvatlash va AQShning OIV/OITSga qarshi kurashga eʼtiborini kuchaytirish.

Brookings institutining sobiq xodimi Rice Demokratik partiyadan prezidentlikka nomzodlar Michael Dukakis, John Kerriy va Barack Obamaning tashqi siyosat boʻyicha maslahatchisi boʻlib ishlagan. Obama 2008-yilgi prezidentlik saylovlarida gʻalaba qozonganidan soʻng, Rice Birlashgan Millatlar Tashkilotidagi elchi lavozimiga koʻrsatilgan. Senat uni 2009-yil 22-yanvarda bir ovozdan rozilik bilan tasdiqladi. Birlashgan Millatlar Tashkilotidagi faoliyati davomida Rice inson huquqlari va qashshoqlikka qarshi kun tartibini, iqlim oʻzgarishini oshirish, LGBT va ayollar huquqlarini global ustuvorliklar sifatida himoya qildi va AQShni Yadro qurolini tarqatmaslik toʻgʻrisidagi shartnoma, Huquqlar toʻgʻrisidagi konventsiya kabi kelishuvlarga sodiq qoldi.U, shuningdek, Xavfsizlik Kengashida Isroilni himoya qildi, Eron va Shimoliy Koreyaga qarshi qattiq sanktsiyalarni qoʻllashni talab qildi va 2011-yilda Liviyaga AQSh va NATO aralashuvini yoqladi.

2012-yilda isteʼfodagi Amerika Qoʻshma Shtatlari davlat kotibi Hillari Clintonning oʻrnini egallashi mumkin boʻlgan nomzod sifatida tilga olingan[1][2]. Rice 2012-yilda Bingʻozidagi AQSh diplomatik muassasasiga hujum bilan bogʻliq bahs-munozaralardan soʻng koʻrib chiqishdan voz kechdi[3]. Prezident Barack Obama buning oʻrniga 2013-yilda oʻzining Milliy xavfsizlik boʻyicha maslahatchisi etib tayinlandi va u yerda AQShning 2015-yildagi Eron yadroviy kelishuvi, Ebola epidemiyasi, Kubaga qayta ochilishi va iqlim oʻzgarishi boʻyicha Parij kelishuvi boʻyicha saʼy-harakatlarini qoʻllab-quvvatladi. 2021-yilda Rice Biden maʼmuriyatida Ichki siyosat kengashi direktori boʻldi.

Klinton maʼmuriyati (1993—2001)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rice 2017-yil 10-yanvarda Milliy xavfsizlik boʻyicha maslahatchi tayinlangan Michael Flyynn bilan qoʻl berib koʻrishdi.

Rice Clinton maʼmuriyatida turli lavozimlarda ishlagan: 1993-yildan 1997-yilgacha Milliy Xavfsizlik Kengashida (MXK) (1993-yildan 1995-yilgacha xalqaro tashkilotlar va tinchlikni saqlash boʻyicha direktor, 1995-yildan 1997-yilgacha esa prezidentning maxsus yordamchisi va Afrika ishlari boʻyicha katta direktor lavozimlarida ishlagan); va 1997-yildan 2001-yilgacha Davlat kotibining Afrika ishlari boʻyicha yordamchisi sifatida. Ricening lavozimida boʻlgan davrda AQSh-Afrika siyosatida sezilarli oʻzgarishlar boʻldi, jumladan Afrikaning oʻsishi va imkoniyatlari toʻgʻrisidagi qonun qabul qilinishi, Janubiy Afrika va Nigeriyada demokratik oʻtishlarni qoʻllab-quvvatlash va AQShning OIV/OITS pandemiyasiga qarshi kurashga eʼtiborini kuchaytirish.

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rice 1992-yil 12-sentyabrda Sent-Albans maktabi cherkovida sobiq ABC News ijrochi prodyuseri Ian Officer Cemeronga turmushga chiqdi[4][5] Ular Stenfordda talabalar sifatida uchrashishgan. Er-xotinning ikki farzandi bor[6][7].

Mukofotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rice 2002-yilda Stenfordning qora tanli bitiruvchilari shon-shuhrat zaliga kiritildi. 2017-yilda prezident Fransua Hollande Franko-Amerika munosabatlariga qoʻshgan hissasi uchun Riceni Faxriy legion ordeni qoʻmondoni etib tayinladi[8].

Xorijiy unvonlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mamlakat Sana Bezatish Post-nominal harflar
 Fransiya 2017 Faxriy legion ordeni qoʻmondoni

 

Universitet darajalari
Manzil Sana Maktab Daraja
 Kaliforniya 1986 Stenford universiteti Tarix boʻyicha sanʼat bakalavri (BA)
 Angliya 1988 New kollej, Oksford Xalqaro munosabatlar boʻyicha falsafa magistri (M.Phil)
 Angliya 1990 Yangi kollej, Oksford Xalqaro munosabatlar boʻyicha falsafa doktori (D.Phil)
Kansler, mehmon, gubernator, rektor va stipendiyalar
Manzil Sana Maktab Lavozim
 Angliya 2014 Yangi kollej, Oksford Faxriy xodim[9]
 Kolumbiya okrugi 2017 Amerika universiteti qoshidagi xalqaro xizmat maktabi Hurmatli tashrif buyurgan tadqiqotchi[10]
 Massachusets 2017 Garvard universiteti qoshidagi Belfer fan va xalqaro aloqalar markazi Katta ilmiy xodim[11]

Faxriy unvonlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manzil Sana Oliygoh Daraja Boshlanish manzilini berdi
Jorjiya (AQSh shtati) 2010 Spelman kolleji Doktorantura[12] Ha[13]
 Kolumbiya okrugi 2012 Howard universiteti Qonun fanlari doktori (LL. D)[14] Yoʻq
Maine 2018 Bowdoin kolleji Qonun fanlari doktori (LL. D)[15][16] Yoʻq

Aʼzolik va stipendiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manzil Sana Tashkilot Lavozim
 Kolumbiya okrugi 2002-yil — 2009-yil Brukings instituti Katta ilmiy xodim

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Susan Rice likely Hillary Clinton replacement“. CBS News (12-noyabr 2012-yil). 12-yanvar 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-noyabr 2012-yil.
  2. DeYoung, Karen; Miller, Greg. „Obama considering John Kerry for job of defense secretary“. The Washington Post (13-noyabr 2012-yil). 8-dekabr 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-noyabr 2012-yil.
  3. Connor. „Susan Rice drops out of running for secretary of state, cites 'very politicized' confirmation process“. NBC News (13-dekabr 2012-yil). 26-yanvar 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-dekabr 2012-yil.
  4. „Weddings; Susan E. Rice, Ian Cameron“. The New York Times (13-sentabr 1992-yil). 7-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-fevral 2014-yil.
  5. „Susan Rice on tap to become the U.S. ambassador to the United Nations“. Calgary Sun (25-noyabr 2008-yil). Qaraldi: 28-dekabr 2008-yil.
  6. „Susan Rice Biography“. Biography.com. A&E Television Network (2-aprel 2014-yil). 28-fevral 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-fevral 2019-yil.
  7. Kabbany. „The conservative leader at Stanford – is Susan Rice's son“. The College Fix. Student Free Press Association (29-may 2018-yil). 28-fevral 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-fevral 2019-yil.
  8. „Former UN Ambassador and National Security Advisor Susan E. Rice Joins Belfer Center as Senior Fellow“. Harvard Kennedy School. 4-iyun 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-iyun 2020-yil.
  9. „Emeritus, Honorary and Wykeham Fellows | New College“. www.new.ox.ac.uk. 13-aprel 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyul 2020-yil.
  10. „Ambassador Susan Rice Joins American University School of International Service“. American University. 19-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-yanvar 2018-yil.
  11. „Former UN Ambassador and National Security Advisor Susan E. Rice Joins Harvard Kennedy School's Belfer Center as Senior Fellow“. Belfer Center for Science and International Affairs (12-sentabr 2017-yil). 7-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-iyul 2020-yil.
  12. „Honorary Degree Recipients 1977–Present“. Spelman College. 7-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyul 2020-yil.
  13. „Susan Rice 2010 Commencement Address | Spelman College“. www.spelman.edu. 7-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyul 2020-yil.
  14. „Recipients of Honorary Degrees and Other University Honors (by year)“. 27-aprel 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyul 2020-yil.
  15. „Special Collections & Archives: Bowdoin Honorary Degree Recipients“. library.bowdoin.edu. 25-iyul 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyul 2020-yil.
  16. „Bowdoin to Award Three Honorary Degrees at Commencement | Bowdoin News Archive“. 7-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyul 2020-yil.