Vasiliy Stalin

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Stalin Vasiliydan yoʻnaltirildi)
Vasiliy Stalin
Hayot davri 24.03.1921-19.03.1962
Fuqaroligi SSSR
Otasi Stalin Iosif

Vasiliy Iosifovich Stalin (1962-yil 9-yanvardan - Jugashvili; 1921-yil 24-mart, Moskva, RSFSR - 1962-yil 19-mart, Qozon, Tatar ASSR, RSFSR, SSSR) - Sovet harbiy uchuvchisi, aviatsiya generali. Moskva harbiy okrugi havo kuchlari qo'mondoni (1948-1952), Iosif Vissarionovich Stalinning kenja o'g'li.

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bolaligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vasiliy Stalin 1921-yil 24-martda Moskvada RSFSR Ishchi-dehqon inspektsiyasi va RSFSR millatlari bo'yicha xalq komissari Iosif Stalin va uning ikkinchi rafiqasi Nadejda Alliluyeva oilasida tug'ilgan.

Vasiliyning singlisi Svetlana Alliluyeva (1926-2011) va otasining birinchi turmushidan o'g'li Yakov Jugashvili (1907-1943) o'gay ukasi bor edi. Vasiliy Stalinning asrab olingan o'g'li Artyom Sergeev bilan birga tarbiyalangan va o'qigan. Vasiliy, o'sha davrdagi partiya elitasining barcha bolalari singari, Moskvadagi 25-namunali maktabda o'qidi.

1932-yil 9-noyabrda Vasiliyning onasi Nadejda Alliluyeva o'z joniga qasd qildi. Xotini vafotidan so'ng, Iosif Stalin Kremldagi kvartirasini o'zgartirdi. Kreml uy bekasi Karolina Vasilevna Tilning nazorati ostidagi bolalari va qarindoshlari yashagan Zubalovdagi dachaga ham bormay qo'ydi. Vasiliy ustidan nazoratni Stalin xavfsizligi boshlig'i, general Nikolay Vlasik va uning qo'l ostidagilar amalga oshirdilar.

Urushdan oldingi xizmat davri[tahrir | manbasini tahrirlash]

1938-yil noyabr oyida A. Myasnikov nomidagi Kachin harbiy aviatsiya maktabiga o'qishga kiradi va uni 1940-yil mart oyida tugatgan. O'qituvchilarining so'zlariga ko'ra, Vasiliy o'qishda o'zini a'lochi talaba sifatida ko'rsatmagan. Vasiliy nazariy jihatdan darslarni yoqtirmasdi, lekin amalda u yaxshi uchuvchi bo'lib chiqdi. 1940-yil mart oyidan Moskva harbiy okrugi Harbiy havo kuchlarining 57-aviatsiya brigadasining 16-qiruvchi aviatsiya polkida xizmat qilgan, kichik uchuvchi bo'lgan. 1940-yil sentyabrdan Qizil Armiya Harbiy-havo kuchlari akademiyasida prof. N. E. Jukovskiy, o'sha yilning dekabr oyida u Lipetsk aviatsiya eskadron komandirlari malakasini oshirish kurslariga o'tkazildi. Kursni 1941-yil may oyida ularni tugatdi.

Ulug' Vatan Urushi davrida[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ikkinchi jahon urushining dastlabki kunlaridanoq u otasidan frontga ketishini soʻradi. 1941-yil may oyidan - Qizil Armiya Harbiy-havo kuchlari boshqarmasining 2-bo'limi inspektori-uchuvchisi. 1941-yil sentyabrdan - Qizil Armiya Harbiy-havo kuchlari inspektsiyasi boshlig'i.

Urushdan keyingi xizmati[tahrir | manbasini tahrirlash]

1946-yilgacha 286-qiruvchi aviatsiya diviziyasi qo'mondoni sifatida, 1946-yil 18-iyuldan - GSOVG tarkibidagi 1-gvardiya qiruvchi aviatsiya korpusining qo'mondoni (havo korpusining shtab-kvartirasi Vittstokda edi) bo'ldi. 1946-yilda V.I.Stalinning otasiga havo kuchlari qo'mondonligi va aviatsiya sanoati rahbariyati ishidagi kamchiliklar to'g'risida yozgan xati tergov organlari tomonidan aviatsiya ishi[1] ataladigan narsaning uydirilishining sabablaridan biriga aylandi[2]. 1947-yil iyul oyida u Moskvaga Moskva harbiy okrugi havo kuchlari qo'mondoni jangovar yordamchisi lavozimiga ko'chirildi. 1948-yil 17-yanvarda u Moskva harbiy okrugi havo kuchlari qo'mondoni etib tayinlandi.

1950-yillar boshida Moskva shahar kengashi qarori bilan u yashagan Moskvaning Leningrad tumanida sport markazi va “Sovetskaya” mehmonxonasi qurilishi boshlandi, Vasiliy o'sha yerda yashardi. Endi buning xotirasiga 301-xonadon uning nomi bilan ataladi[3].

Qabr (cenotaf) V. VA. Jugashvili (Stalin) Qozonning Arskiy qabristonida

Vasiliy Iosifovich Stalin (Djugashvili) 1962-yil 19-martda vafot etdi. Shifokorlarning so'zlariga ko'ra o'lim sababi - spirtli ichimliklar bilan zaharlanishdir. (1998-yilda[4] uning dafn marosimida bo'lgan uchinchi rafiqasi Kapitolina Vasilyeva alkogol bilan zaharlanish versiyasini shubha ostiga qo'ydi[5]). 1962-yil 21-martda Vasiliy Stalin Qozondagi Arsk qabristoniga dafn qilindi.

Harbiy unvonlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

1942-yilda polkovnik, 1946-yilda aviatsiya general-mayori, 1949-yilda aviatsiya general-leytenanti unvonlari berilgan.

Vasiliy Stalin Sovet Armiyasining eng yosh generallaridan biriga aylangan bo'lsa-da, ikki marta Sovet Ittifoqi Qahramoni Vitaliy Popkov keyinchalik shunday deb esladi: "Otasi unga qattiqqo'l edi, faqat 12-marta o'g'liga general unvonini berish to'g'risidagi buyruqni imzoladi".

Mukofotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vitebsk yaqinidagi Kopti agroshaharida qiruvchi uchuvchi V.I.Stalinga qo'yilgan yodgorlik

SSSR[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xorijiy mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Grunvald xochi ordeni (Polsha) (1945)
  • "Odra, Nisa va Boltiqbo'yi uchun" medali (Polsha) (1945)
  • "Varshava uchun 1939-1945" medali (Polsha) (1945)

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vasiliy Stalin aslida 4 marta turmush qurgan, oldingi nikohlaridan xotinlarining asrab olingan bolalarini hisobga olmaganda, to'rtta farzandi bor edi[7][8][9].

Kinoda[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1983-yil - "Qizil monarx", Vasiliy Stalin rolida - Devid Threlfall
  • 1991-yil - "Mening eng yaqin do'stim - general Vasiliy, Iosifning o'g'li, Vasiliy Stalin rolida - aktyor Vladimir Steklov.
  • 1992-yil - "Stalin", Stanislav Strelkov Vasiliy Stalin rolida.
  • 2004-yil - "Moskva saga", Sergey Bezrukov Vasiliy Stalin rolida.
  • 2004-yil - “O'g'rilar va fohishalar. Sovrin - koinotga parvoz", Yevgeniy Krainov Vasiliy Stalin rolida.
  • 2005-yil - "Aleksandr bog'i", Andrey Gusev Vasiliy Stalin rolida.
  • 2005-yil - "Davr yulduzi", Ilya Drevnov Vasiliy Stalin rolida.
  • 2006-yil - "Stalin. Jonli", Pavel Vashchilin Vasiliy Stalin rolida
  • 2008-yil - "Beriya uchun ov", Andrey Gusev Vasiliy Stalin rolida.
  • 2009-yil - "Bo'ri Messing: vaqtni ko'rgan", Georgiy Teslya-Gerasimov Vasiliy Stalin rolida.
  • 2012-yil - "Xokkey o'yinlari", Aleksandr Pechenin Vasiliy Stalin rolida.
  • 2012-yil - "MUR", Andrey Gusev Vasiliy Stalin rolida.
  • 2013-yil - "Xalqlar Otasining O'g'li", Gela Mesxi Vasiliy Stalin rolida.
  • 2014-yil - "Talyanka", Pavel Derevyanko Vasiliy Stalin rolida.
  • 2015-yil - "Vlasik. Stalin soyasi", Yegor Klinaev (bolalikda), Pavel Vashchilin Vasiliy Stalin rolida.
  • 2017-yil - "Stalinning o'limi", Rupert Dost Vasiliy Stalin rolida.
  • 2018 yil - "Svetlana", Sergey Kolos Vasiliy Stalin rolida.

Hujjatli Filmlarda[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xotiralarda[tahrir | manbasini tahrirlash]

Василий Сталин. «От отца не отрекаюсь!». Запрещённые мемуары сына Вождя, 2000 экз, М.: Яуза-пресс, 2016. ISBN 978-5-9955-0847-2. 

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Alliluyev V.S. Bir oilaning yilnomasi: Alliluyev-Stalin. - М. : "Yosh gvardiya", 2002. - 338 b. - 5000 nusxa. — ISBN 5-235-02245-9
  • Коллектив авторов . Ulug 'Vatan urushi: diviziya komandirlari. Harbiy biografik lug'at / V. P. Goremykin. - M . : Kuchkovo koni, 2014-yil. - T. 2. - FROM. 829-831. - 1000 nusxa. - ISBN 978-5-9950-0341-0 .
  • Vasilyeva K. "O'g'il ota uchun javobgar emas". Vasiliy Stalinning rafiqasi bilan suhbat. / Intervyu olgan Sergey Rikov[10]
  • Volodarskiy E. Ya. Vasiliy Stalin, rahbarning o'g'li. - М. : PROZAiK, 2012. - 320 b. - 5000 nusxa. — ISBN 978-5-91631-173-0
  • Gorbachev A.N. 10000 mamlakat generallari: qisqacha bio-bibliografik ma'lumotnoma. - 5-nashr. - М. .: Infogans, 2017.
  • Gribanov S.V. Tsarevich Stalin. - М. .: Hindukush, 1992. - 32 b. - Seriya: "Kreml sudining sirlari", jild. 1. - 100 000 nusxa. — ISBN 5-85850-005-6
  • Zenkovich N. A. O'tgan asr sirlari. Yolg'on guvohlik. Soxtalashtirishlar. Muvofiq dalillar. - М. : Olma-Press, 2004. - 672 b. - 3000 nusxa. - ISBN 5-224-04540-1
  • Polyanskiy V. Vasiliy Stalin bilan 10 yil. - Tver: Vikant, 1995. - 156 p. — ISBN 5-900886-01-8
  • Артём Сергеев, Екатерина Глушик. Беседы о Сталине, 5000 экз, Сталин: Первоисточники, М.: Крымский мост-9Д, 2006. ISBN 5-89747-067-7. 
  • Артём Сергеев, Екатерина Глушик. Как жил, работал и воспитывал детей И. В. Сталин. Свидетельства очевидца, 2000 экз, Сталин: Первоисточники, М.: Крымский мост-9Д, НТЦ "Форум", 2011. ISBN 978-5-89747-062-4. 
  • Sokolov B.V. Vasiliy Stalin. "Xalqlar otasi" ning o'g'li. - М. : AST-PRESS KNIGA, 2004. - 368 b.: 8 b. kasal. - (Tarixiy tadqiqot). - 7000 nusxa. — ISBN 5-462-00126-6
  • Suxomlinov A.V. Vasiliy, rahbarning o'g'li. - М. : "Juda maxfiy" to'plami, 2001. - 416 b., 24 varaq. kasal. yoniq - 5000 nusxa. — ISBN 5-89048-089-8
  • Smyslov O. S. Vasiliy Stalin. Garovga ism bering. - М. : Veche, 2003. - 464 p., kasal. (16 p.) - (Dosye retushsiz). - 7000 nusxa. — ISBN 5-94538-329-5
  • Кеворков В.. Исповедь перед казнью, 2000 экз, М.: Совершенно секретно, 2006. ISBN 5-89048-159-2. 
  • Mikoyan S. A. Biz urush farzandlarimiz (Wayback Machine saytida 2019-07-24 sanasida arxivlangan) . - М. .: Yauza, Eksmo, 2006. - ISBN 5-699-18874-6

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Косенко И. Н. Тайна «авиационного дела». // Военно-исторический журнал. — 1994. — № 6, 8.
  2. Косенко И. Н. Тайна «авиационного дела». // Военно-исторический журнал. — 1994. — № 6, 8.
  3. „История отеля «Советский»“. 2013-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 27-fevral.
  4. Василий младший: сын отца народов
  5. Капитолина Васильева: «Сын за отца не в ответе». Беседа с женой Василия Сталина // stoletie.ru, 2 июля 2010
  6. Награждён в соответствии с Указом Президиума Верховного Совета СССР от 04.06.1944 «О награждении орденами и медалями за выслугу лет в Красной Армии»
  7. Все женщины Василия Сталина. Он всегда усыновлял и удочерял детей своих сожительниц // Киевский телеграф
  8. Сергей Дроздов. Василий Сталин. Сын, ответивший за отца. Ч. 28. Женщины в его жизни // Проза.ру, 3 сентября 2010 г.
  9. Родственники Иосифа Сталина // Хронос
  10. Интервью с Капитолиной Васильевой