Sringeri

Sringeri (IAST: Śṛngēri)- Shringeri deb ham ataladigan tepalik shaharchasi va Taluk shtab-kvartirasi Hindistonning Karnataka shtatidagi Chikkamagaluru tumanida joylashgan. Bu eramizning VIII asrida hind dinshunosi va Advaita Vedanta falsafasining vakili Adi Shankara tomonidan asos solingan birinchi matha (Dakshinamnaya Sringeri Sharada Peetham) joylashgan joy. Tunga daryosining qirgʻogʻida joylashgan shahar Shri Sharadamba, Shri Vidyashankara, Shri Malahanikareshvara va boshqa xudolar ibodatxonalariga koʻp sonli ziyoratchilarni jalb qilib keladi.

Ismning kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sringeri nomi Rishi Vibhandaka va uning oʻgʻli Rishyashringa ermitajini oʻz ichiga olgan yaqin atrofdagi tepalik Rishyashringa-giri nomidan olingan ekan. Ramayananing Bala-Kanda epizodida Vasishtha Rishyashringa qurgʻoqchilikdan aziyat chekkan Romapada qirolligiga qanday yomgʻir olib kelgani haqida hikoya qilinib kelinadi^[1].

Afsonaga koʻra, Shri Adi Shankara bu joyni oʻz shogirdlariga oʻrgatish va turar joy sifatida tanlaganligi aytiladi, chunki u Tunga daryosi boʻyida yurganida, u issiq quyoshdan boshpana beradigan qalpoqli kobrani koʻrgan ekan. Tabiiy dushmanlar oʻz instinktlaridan tashqariga chiqib ketgan joydan hayratga tushib, oʻn ikki yil shu yerda qolib ketadi. Shri Adi Shankaracharya shuningdek, Hindistonning shimoliy (Jyotirmatda, Badrinat yaqinida), sharqiy (Purida) va gʻarbiy (Dvarakada) kvartallarida mathas oʻrnatgan.

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2011-yilgi Hindiston aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra^[2], Sringeri 36,539 aholiga ega edi. Vokkaliga Gowdas eng katta jamoani tashkil qiladi. Aholining 49 foizini erkaklar, 51 foizini ayollar tashkil qiladi. Sringeri oʻrtacha savodxonlik darajasi 86 % ni tashkil etadi, bu mamlakatdagi oʻrtacha 74 % dan yuqori: erkaklar savodxonligi 90 % va ayollar savodxonligi 82 % ga ega. Sringerida aholining 8,5 % 6 yoshgacha boʻlgan bolalarni tashkil etadi.

Sringeridagi ibodatxonalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sringeri bir qancha tarixiy ibodatxonalarga ega. Ulardan Shri Sharadamba ibodatxonasi, Shri Vidyashankara ibodatxonasi va Shri Malahanikareshvara ibodatxonasi eng koʻzga koʻringanlaridir.

127 fut yaʼni km balandlikdagi Rajagopuram kirishining qurilishi 2014-yilda yakunlandi va uning Kumbhabxishekam (katta inauguratsiya) 2014-yil 8-iyunda Jaya Samvatsariya Jyeshtha Shuddha Dashami kuni Shri Bharati Tirtha Mahasvamiji tomonidan amalga oshirildi.

Shri Sharadamba ibodatxonasidan tashqari, maʼbad majmuasida quyidagi ibodatxonalar va ziyoratgohlar mavjud:

Shri Torana Ganapatiya
Shri Adi Shankaracharya
Shri Shakthi Ganapati
Shri Kodandaramasvami
Shri Malayala Brahma
Shri Sureshvaracharya
Shri Vageesvari Vidyaranya
Shri Janardhanasvami
Shri Anjaneya
Shri Garuda
Shri Balasubrahmanyasvami

Shri Vidyashankara ibodatxonasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shri Malahanikareshvara ibodatxonasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shri Parshvanat Svami Basadi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shri Parshvanat Basadi (Digambar Jain ibodatxonasi) Sringeri shahrining markazida joylashgan. Ushbu basadi Mari Setti xotirasiga qurilgan boʻlib, uning kelib chiqishi Belur yaqinidagi Nidugodu qishlogʻidagi Vijayanagara Shanti Shettiga borib taqaladi. Qurilish sanasi milodiy 1150-yilga toʻgʻri keladi. Asosiy maʼbadning uzunligi 50 km (fut) va kengligi 30 fut. Toʻliq toshdan qurilgan uning tomi qiyalikli koʻrinishda. Basadi Garbhagriha, Suxanasi, Navaranga, Mukha Mandapa va Pradakshina Pathadan iborat^[3].

Garbhagrixada qora toshdan yasalgan raislik qiluvchi xudo Shri Parshvanatha Svamining buti bor. U bir fut balandlikda va uning tagida Srimathparisanathaya Namaha soʻzlari yozilgan. Odatda bitta kobra kaputini Rabbiyning boshi ustida ushlab turadi. Ammo bu yerda oʻziga xoslik shundaki, bir-biriga bogʻlangan bir juft kobra oʻzlarining yetti qalpoqlarini soyabon kabi ushlab turadilar. Shuning uchun bu xudo Jodi Parshvanatha Svami nomi bilan tanilgan ediManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name.

Suxanasida Padmavati maʼbudasi buti saqlanadi. Uning balandligi taxminan toʻqqiz dyuym boʻlib, qora toshdan yasalgan. Bundan tashqari, Jina marmar, sfatika, qora tosh tasvirlari va Gandxakutidagi 24 tirtankaraning bronza tasvirlari, shuningdek, Brahma, Sarasvati va Ganadxaras butlari mavjudManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name.