Shonbrunn shartnomasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Shonbrunn shartnomasi (fransuzcha: Traité de Schönbrunn; nemischa: Friede von Schönbrunn) — 1809-yil 14-oktabrda Venadagi Shenbrunn saroyida imzolangan tinchlik shartnomasi. U Fransiya va Avstriya tomonidan imzolanib, urushni tugatdi va shu bilan Avstriya-Fransiya urushini tugatdi[1].

Ushbu shartnomaga koʻra Avstriya, Adriatik dengiziga chiqish imkoniyatidan mahrum boʻldi. Avstriya, shuningdek, Karintiya va Xorvatiyaning bir qismini Fransiyaga berishga vaʼda berdi. Fransiya Gortz (Gorica), Istriya bilan Triest, Karniola, Fiume (zamonaviy Riyeka) grafligini oldi. Keyinchalik, Napoleon I ulardan Illiriya provinsiyalarini tashkil qiladi. Gʻarbiy Galisiya, Bavariya — Inn okrugi va Salzburg viloyati, Rossiya — Tarnopol tumani (Fransiya tomonidagi urushda qatnashganligi uchun xarajatlarni qoplash sifatida) Varshava gersogligiga oʻtdi.

Hammasi boʻlib Avstriya, 3,500,000 aholisini (berilgan 21,100,000 aholidan) va taxminan 100,000 km² (dastlabki 700,000 km²) hududini yoʻqotdi. Avstriya Fransiyaga 85 million frank toʻlashga, oʻz armiyasini 150 000 askarga qisqartirishga (avstriyaliklar armiyani qisqartirish vaʼdasini bajarmadi) va unga qarshi kontinental blokadaga qoʻshilib, Buyuk Britaniya bilan munosabatlarni uzishga vaʼda berdi. Shonbrunn shartnomasiga koʻra, Napoleon I Avstriyaning qolgan mulklarining yaxlitligini kafolatladi. Avstriya haqiqatda Fransiyaga qaram davlatga aylandi. Shonbrunn shartnomasi Vena kongressi (1814-1815) qarori bilan qonuniy ravishda bekor qilindi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Война с Пятой коалицией (1809).“. 2007-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 15-fevral.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Venskie mirnie dogovori // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.